سیکولوجیة الذنب
سیکولوجیة الذنب، اثر عباس طاهر، کتابی که در آن بى‌آنکه به جزئیات رایج در آثار اخلاقى پرداخته شود، تلاش شده، پدیدۀ رفتارى - روانى گناه، از برخى جهات تحلیل و بررسى شود. گزیده‌گویى، سادگى متن و کوتاهى سخن در عین استوارى، از این کتاب اثرى خواندنى براى توده مردم فراهم کرده است.
| سیکولوجیة الذنب | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | عباس طاهر (نویسنده)
[[]] (محقق) [[]] (مترجم) |
| مکان نشر | لندن |
| سال نشر | 1993ق/1414ق |
| چاپ | یکم |
| موضوع | تعلیم و تربیت |
| زبان | عربی |
| تعداد جلد | 1 |
| کد کنگره | |
نگارنده، از منابع شیعى بهره برده است، و آثار فارسى چون «گناهان کبیره» و «گناه‌شناسى» (از شهید دستغیب و استاد قرائتى) را دیده است.
نگارنده مطالب کتاب را در 4 بخش تنظیم و تحریر کرده است.
در بخش اول، مفهوم لغوى و اصطلاحى گناه را مى‌آورد و از اقسام سه‌گانۀ گناه مى‌گوید و به تقسیم امام على علیه السّلام از گناه اشاره مى‌کند؛ بعد به چگونگى کبیره شدن گناه صغیره مى‌پردازد و از هفت عامل این تحول یاد مى‌کند و از کلید‌‌های اخلاقى گناه مى‌گوید.
در بخش دوم، از پیدایش گناه و عوامل آن یاد مى‌کند و برخى از زمینه‌‌‌های پیدایش گناه را برمى‌شمارد: زمینه تربیتى و فرهنگى (جهل، پیروى از قوانین و سنت‌‌های غلط، تحریف مفاهیم اسلامى، تبلیغات گمراه‌کننده، تقلید کورکورانه، فقدان نمونه برتر و صالح و زیر پا نهادن حق)، زمینه خانوادگى (روش گزینش همسر، عوامل وراثتى، تربیت خانوادگى و اکل حرام)، زمینۀ اقتصادى، زمینه اجتماعى (محیط اجتماعى، فقدان حیاى اجتماعى، رهبرى فاسد و گمراه‌کننده، دوستان بد و محرومیت اجتماعى)، زمینه روانى - اجتماعى و زمینه سیاسى.
بخش سوم دربارۀ پار‌‌های از توجیهات گناهکاران است. توجیه شرعى یا عقلى گناه، از خود گناه براى تخریب اخلاق و شخصیت و دورى فرد از دین و خدا، خطرناکتر است؛ این توجیهات که اهل گناه بدانها متوسل مى‌شوند از این قرار است: توجیهات اعتقادى چون خواست خدا، استناد به آیات و تکیه بر روش گذشتگان، توجیه سیاسى که معمولا متمسک اعوان ظلمه است، توجیه اجتماعى (استناد به عمومیت گناه در میان مردم)، توجیه شخصى و دلیل‌تراشی‌‌های واهى، توجیه فرهنگى (ابراز بى‌اطلاعى از حکم عمل خود، تکبر مسبوق به تفاخر به آبا و اجداد و فهم نادرست مفاهیم و اوامر و نواهى شرعى)، توجیه اقتصادى (ادعاى عدالت اجتماعى، بحران اقتصادى، تجارت و هدیه دادن)، دروغ مصلحت‌آمیز، توجیه نظامى (در مواقع خاص و موضوعات خاص).
بخش چهارم. در این بخش از توبه و استغفار سخن رفته است. نگارنده در شرح این موضوع، از راه‌‌های مهار گناه مى‌گوید، نگرش اسلام به گناهکاران را مى‌آورد، به آثار گناه مى‌پردازد و با بحثى دربارۀ توبه و توبه‌کاران، سخن را به پایان مى‌برد[۱].
پانویس
- ↑ رفیعی، بهروز، ص276-277
منابع مقاله
رفیعی، بهروز، کتابشناسی تحلیلی توصیفی تعلیم و تربیت در اسلام (گزیده منابع عربی)، پژوهشکده حوزه و دانشگاه، قم، چاپ یکم، 1381ش