۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
سفينة البحار و مدينة الحكم و الآثار مع تطبيق النصوص الواردة فيها علی بحار الأنوار: تفاوت میان نسخه‌ها
سفينة البحار و مدينة الحكم و الآثار مع تطبيق النصوص الواردة فيها علی بحار الأنوار (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱۰ نوامبر ۲۰۱۸، ساعت ۱۶:۱۸
، ۱۰ نوامبر ۲۰۱۸جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده'
جز (جایگزینی متن - '== وابسته‌ها ==' به '==وابسته‌ها==') |
جز (جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده') |
||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
| عنوان‌های دیگر =بحار الانوار. فهرستها | | عنوان‌های دیگر =بحار الانوار. فهرستها | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[قمی، عباس]] ( | [[قمی، عباس]] (نویسنده) | ||
| زبان =عربی | | زبان =عربی | ||
| کد کنگره =BP 136 /م3 ب3077 | | کد کنگره =BP 136 /م3 ب3077 | ||
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
[[قمی، عباس|محدث قمى]] دريافته بود كه بسيارى از مطالب [[بحارالانوار|بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علیهم‌السلام]] در مورد و باب مناسب خود نيامده است، از اين‌روى به تألیف اين مجموعه پرداخته تا پژوهندگان را در رسيدن به مقصود يارى رساند.<ref>تبيان نت</ref> | [[قمی، عباس|محدث قمى]] دريافته بود كه بسيارى از مطالب [[بحارالانوار|بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علیهم‌السلام]] در مورد و باب مناسب خود نيامده است، از اين‌روى به تألیف اين مجموعه پرداخته تا پژوهندگان را در رسيدن به مقصود يارى رساند.<ref>تبيان نت</ref> | ||
آنچه باعث اهميت اين اثر شده، هنرمندى | آنچه باعث اهميت اين اثر شده، هنرمندى نویسنده در تلخيص است كه جلوه‌اى خاص به كتاب داده است. [[عسکری، مرتضی|علامه عسكرى]] پيرامون اين اثر مى‌گويد: «برنامه هميشگى من اين است كه در هر سفرى دو كتاب به همراه داشته باشم كه يكى [از آن‌ها] سفينه البحار است.»<ref>مختارى، على، ص18</ref> | ||
== ساختار== | == ساختار== | ||
كتاب با دو مقدمه از | كتاب با دو مقدمه از نویسنده آغاز و مطالب در هشت جلد و هر جلد در چندين باب، ارائه شده است. | ||
اين كتاب گرانقدر كه كليد رمز معجم موضوعى و فهرست رئوس مطالب و موضوعات [[بحارالانوار|بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علیهم‌السلام]] است، به ترتيب الفبايى تنظيم شده و براى يافتن واژه مورد نظر، مى‌توان حرف نخست واژه را در نظر داشت و جستجو كرد تا آن را در جاى خود يافت و توضيح آن را ديد.<ref>حوزه نت</ref> | اين كتاب گرانقدر كه كليد رمز معجم موضوعى و فهرست رئوس مطالب و موضوعات [[بحارالانوار|بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علیهم‌السلام]] است، به ترتيب الفبايى تنظيم شده و براى يافتن واژه مورد نظر، مى‌توان حرف نخست واژه را در نظر داشت و جستجو كرد تا آن را در جاى خود يافت و توضيح آن را ديد.<ref>حوزه نت</ref> | ||
| خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
اين اثر، ضمن آنكه فهرستى است موضوعى و ارجمند، كتابى است سرشار از فوايد حديثى رجالى ادبى و تحقيقات سودمند ديگر كه البته معتبر بودن يك اثر حديثى، هرگز به معناى صحيح بودن و درست بودن تمام احاديث آن نيست و خود مؤلف هم چنين ادعایى ندارد. او احاديث صحيح و سقيم را نقل كرده و ممكن است ذيل احاديث هم ذكر كند كه اين حديث ضعيف يا صحيح يا... است.<ref>حوزه نت</ref> | اين اثر، ضمن آنكه فهرستى است موضوعى و ارجمند، كتابى است سرشار از فوايد حديثى رجالى ادبى و تحقيقات سودمند ديگر كه البته معتبر بودن يك اثر حديثى، هرگز به معناى صحيح بودن و درست بودن تمام احاديث آن نيست و خود مؤلف هم چنين ادعایى ندارد. او احاديث صحيح و سقيم را نقل كرده و ممكن است ذيل احاديث هم ذكر كند كه اين حديث ضعيف يا صحيح يا... است.<ref>حوزه نت</ref> | ||
نویسنده در مقدمه، به اين نكته اشاره كرده است كه از آغاز جوانى، در جستجوى دانش حديث حريص بوده و كتاب‌هاى روائى فراوانى را مطالعه كرده و از ميان آن‌ها «بحار الانوار» را برگزيده كه جامع مقاصد و داراى گوهرهاى كمياب است و در عصرها به نيكوئى و زيبائى آن كتابى نگاشته نشده است. اما پس از غور و بررسى كتاب، دريافته است كه اخبار متعلق به يك موضوع، در ابواب پراكنده‌اى متفرق است و جوينده جز با احاطه به تمامت ابواب و جستجوى زياد و صرف دورانى طولانى، به مقصود نمى‌رسد، لذا وى آهنگ فراهم ساختن فهرستى بر اساس حروف نموده تا دستيابى به آن آسان گردد.<ref>تبيان نت</ref> | |||
وى همراه با اين فهرست، در هر ماده‌اى، روايات كوتاهى را آورده و مواضع روايات‌هاى طولانى را مشخص ساخته است و هرگاه تحقيقى لطيف و مطبى مهم يافته، گزينشى از آن را نيز آورده است و گاه شرح حالى كوتاه از اصحاب پيامبر(ص) و امامان(ع) و بزرگان فرهنگ اسلامى از شاعران و اديبان را بر آن افزوده است. وى پس از اين مقدمه، رموز بكار گرفته شده در كتاب را تبيين كرده و مطالب را آغاز نموده است.<ref>همان</ref> | وى همراه با اين فهرست، در هر ماده‌اى، روايات كوتاهى را آورده و مواضع روايات‌هاى طولانى را مشخص ساخته است و هرگاه تحقيقى لطيف و مطبى مهم يافته، گزينشى از آن را نيز آورده است و گاه شرح حالى كوتاه از اصحاب پيامبر(ص) و امامان(ع) و بزرگان فرهنگ اسلامى از شاعران و اديبان را بر آن افزوده است. وى پس از اين مقدمه، رموز بكار گرفته شده در كتاب را تبيين كرده و مطالب را آغاز نموده است.<ref>همان</ref> | ||
| خط ۵۵: | خط ۵۵: | ||
يكى از امتيازات مهم اين اثر، آن است كه مؤلف در موضوع مورد نظر، به همان باب اكتفا نكرده، بلكه از هر جاى كتاب نكته‌اى در آن موضوع يا متناسب و مرتبط با آن يافته، همه را بر گزيده و يك جا ارجاع داده است؛ مثلاً درباره حارث همدانى از هفت موضع [[بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علیهم‌السلام|كتاب بحار]] نكته‌اى آورده است. | يكى از امتيازات مهم اين اثر، آن است كه مؤلف در موضوع مورد نظر، به همان باب اكتفا نكرده، بلكه از هر جاى كتاب نكته‌اى در آن موضوع يا متناسب و مرتبط با آن يافته، همه را بر گزيده و يك جا ارجاع داده است؛ مثلاً درباره حارث همدانى از هفت موضع [[بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علیهم‌السلام|كتاب بحار]] نكته‌اى آورده است. | ||
نویسنده در ايراد عناوين بحث، عنوان و تيترى را مطرح نموده است كه از ساير عناوين، معروف‌تر و شناخته‌شده‌تر باشد، مثلاً هر جا اسم شخصى مشهور بوده، لقب يا كنيه‌اش را عنوان نكرده است؛ البته از كنيه و لقب و... غافل نبوده و سعى كرده آنچه ذيل لقب و كنيه هست، آدرس دهد يا بياورد. به عنوان نمونه، چون كنيه حارث بن سعيد معروف‌تر بوده، شرح حالش را در ذيل «ابوفراس الحمدانى» آورده و ساير موارد مثل ماده حرث را به كنيه ارجاع داده است. | |||
نویسنده عنايت كامل دارد كه گاه واژه‌اى ممكن است از چند ماده مشتق شده باشد و نتيجه اين شده كه مطالب و موضوعات متناسبى را هم كه احياناً در بحار نبوده، اضافه كرده است و از نثر و شعر حتى اشعار فارسى هم بهره برده است. | |||
تحقيقات و حواشى | تحقيقات و حواشى نویسنده در ريشه‌هاى لغات، جلوه‌هاى گوناگونى دارد نظير: | ||
#ارجاع به ريشه‌هاى متناسب و مرتبط يا مترادف كه روشى پيشرفته و كارآمد است. | #ارجاع به ريشه‌هاى متناسب و مرتبط يا مترادف كه روشى پيشرفته و كارآمد است. | ||