۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
(صفحه ای تازه حاوی «<div class='wikiInfo'>
[[پرونده:NUR11431J1.jpg|بندانگش» ایجاد کرد.) |
جز (جایگزینی متن - 'هه' به 'هه') برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
(۲۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| تصویر =NUR11431J1.jpg | |||
| عنوان =سفرنامههای سهامالدوله بجنوردی | |||
| | | عنوانهای دیگر = | ||
| پدیدآوران = | |||
[[سهامالدوله، یارمحمدخان یزدانقلی]] (نویسنده) | |||
| | |||
| | |||
[[روشنی، قدرتالله]] (محقق) | [[روشنی، قدرتالله]] (محقق) | ||
| زبان =فارسی | |||
|زبان | | کد کنگره =DSR 1325 /س9س7 | ||
| موضوع = | |||
اروپا - سیر و سیاحت - قرن 19م. | |||
|کد کنگره | |||
|موضوع | |||
ایران - تاریخ - قاجاریان، 1193 - 1344ق. | ایران - تاریخ - قاجاریان، 1193 - 1344ق. | ||
خط ۲۷: | خط ۱۶: | ||
ایران - سیر و سیاحت - قرن 13ق. | ایران - سیر و سیاحت - قرن 13ق. | ||
سفر | سفر نامهها | ||
| ناشر = | |||
|ناشر | شرکت انتشارات علمی و فرهنگی | ||
| مکان نشر =تهران - ایران | |||
| سال نشر = 1374 ش | |||
|مکان نشر | |||
|سال نشر | |||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE11431AUTOMATIONCODE | |||
| چاپ =1 | |||
| تعداد جلد =1 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | |||
| کتابخوان همراه نور =11431 | |||
| کد پدیدآور = | |||
| پس از = | |||
| پیش از = | |||
}} | |||
'''سفرنامههاى سهامالدوله بجنوردى''' كتابى است به زبان فارسى در شرح خاطرات سهامالدوله از سه سفر خود(دو سفر به تهران و يك سفر به فرنگ) و نيز سفرنامهاى از خواهر وى؛ خاور بىبى شادلو. | |||
==ساختار== | |||
كتاب، مشتمل بر يك پيشگفتار به قلم محقق، آقاى قدرتالله روشنى زعفرانلو و شش بخش است. | |||
==ساختار | |||
كتاب، مشتمل بر يك پيشگفتار به قلم محقق، آقاى | |||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
سفر اول سهامالدوله | سفر اول سهامالدوله | ||
خط ۷۱: | خط ۵۲: | ||
سفر دوم سهامالدوله كه در روز چهارشنبه هشتم شهر رمضان سال 1312ق. انجام شد، باز به امر ناصرالدين شاه بود كه او را به تهران احضار كرده بود. اين سفر هم براى مشورت صورت گرفت، هر چند در متن سفرنامه از اين انگيزه يادى نشده است؛ اما از روزنامه خاطرات اعتمادالسلطنه معلوم مىشود، براى مشورت در موضوع لشكركشى به صحراى تركمن و قلع و قمع تركمانها بوده است. | سفر دوم سهامالدوله كه در روز چهارشنبه هشتم شهر رمضان سال 1312ق. انجام شد، باز به امر ناصرالدين شاه بود كه او را به تهران احضار كرده بود. اين سفر هم براى مشورت صورت گرفت، هر چند در متن سفرنامه از اين انگيزه يادى نشده است؛ اما از روزنامه خاطرات اعتمادالسلطنه معلوم مىشود، براى مشورت در موضوع لشكركشى به صحراى تركمن و قلع و قمع تركمانها بوده است. | ||
پس از چند جلسه مذاكره با صدراعظم و شاه، متفق القول مىشوند كه روسيه تزارى دنبال بهانهاى براى تجاوز به | پس از چند جلسه مذاكره با صدراعظم و شاه، متفق القول مىشوند كه روسيه تزارى دنبال بهانهاى براى تجاوز به خاک ايران است و دولت ايران در آن صورت قدرت مقابله و جلوگيرى از تجاوزات روسيه را ندارد. شاه به سهامالدوله پيشنهاد مىكند، حكومت استرآباد را بپذيرد؛ ولى او كه قبلا چندبار حاكم استرآباد بود و طمع اولياى امور را از حاكم استرآباد مىدانست، نرفت و فقط به حكومت گرگان كه محل سكناى طايفه كوكلان بود اكتفا كرد. | ||
سفر سوم سهامالدوله | سفر سوم سهامالدوله | ||
خط ۸۱: | خط ۶۲: | ||
سفرنامه چهارم به قلم خانم خاور بىبى شادلو خواهر يار محمد خان سردار مفخم است. | سفرنامه چهارم به قلم خانم خاور بىبى شادلو خواهر يار محمد خان سردار مفخم است. | ||
نویسنده اين سفرنامه خاور بىبى شادلو است كه در سال 1321ق. برادرزاده خود به نام تركان بىبى شادلو را به عنوان عروس براى همسرى مرحوم علىاكبر سيف افشار (سيف السلطنه) پسر آجودانباشى كل؛ يعنى حسنخان افشار از بجنورد با كالسكه به تهران برد و از تهران دختر آجودانباشى كل را كه مهرتاج افشار (مهرالسلطنه) نام داشت و به عقد عزيزاللّه خان شادلو (سردار معزز) درآمده بود، به بجنورد مىآورد. هردو عروس غيابا به عقد دامادها درآمده بودند. | |||
اين سفرنامه متأسفانه ناتمام مانده است و معلوم نيست قسمتى از پايان سفرنامه مفقود شده يا اساسا نوشته نشده است. به نظر مىرسد دنباله سفرنامه اساسا نوشته نشده، زيرا به هنگام مراجعت خاور بىبى از تهران يار محمدخان سردار مفخم در تاريخ 14 شوال 1321 در بجنورد درمىگذرد و احتمالا چون | اين سفرنامه متأسفانه ناتمام مانده است و معلوم نيست قسمتى از پايان سفرنامه مفقود شده يا اساسا نوشته نشده است. به نظر مىرسد دنباله سفرنامه اساسا نوشته نشده، زيرا به هنگام مراجعت خاور بىبى از تهران يار محمدخان سردار مفخم در تاريخ 14 شوال 1321 در بجنورد درمىگذرد و احتمالا چون نویسنده سفرنامه در عرض راه از درگذشت برادر آگاه شده بود، ديگر حوصله نگارش شرح مسافرت نداشته است. | ||
با توجه به قراين و شواهد موجود، خاور بىبى حدود سال 1260ق. متولد شده بود و زمان نگارش سفرنامه حدود شصت سال سن داشته است. | با توجه به قراين و شواهد موجود، خاور بىبى حدود سال 1260ق. متولد شده بود و زمان نگارش سفرنامه حدود شصت سال سن داشته است. | ||
از دوران طفوليت | از دوران طفوليت نویسنده اطلاع كاملى در دست نيست. احتمالا يا نزد خانواده مادرى خود كه از طايفه قانكانلوى اسفراين بودند، تربيت شد و يا نزد عموهاى خود در بجنورد مىزيسته است. ولى احتمال اينكه دوران طفوليت و نوجوانى او در اسفراين گذشته باشد، بيشتر است، زيرا نامزدش از مردم اسفراين بوده است. خاور بىبى بعد از به حكومت رسيدن يار محمد خان نزد برادر آمد و تا پايان عمر نسبتا طولانى خود چه در زمان برادر و چه برادرزادهاش با احترام كامل در خانواده شادلو زندگى مىكرد و رياست حرمسراى برادر و برادرزاده خود را داشت و بالاخره در سال 1297ش. در سن حدود هفتاد و شش سالگى در بجنورد درگذشت و در مقبره برادرش در بش قارداش بجنورد به خاک سپرده شد. | ||
خاور بىبى احتمالا نزد معلم سرخانه كه معمول آن زمان بود، درس خواند و چون سواد فراگرفت و از كتابخانههاى غنى اجداد و برادر خود استفاده مىكرد. وى علاوه بر كتب ادبى و دواوين شعراى ايران، بعضى از ادبيات اروپايى را كه نمونههايى از آنها ترجمه و چاپ شده بود؛ از جمله سه تفنگدار و كنتمونتكريستو را خوانده بود. | خاور بىبى احتمالا نزد معلم سرخانه كه معمول آن زمان بود، درس خواند و چون سواد فراگرفت و از كتابخانههاى غنى اجداد و برادر خود استفاده مىكرد. وى علاوه بر كتب ادبى و دواوين شعراى ايران، بعضى از ادبيات اروپايى را كه نمونههايى از آنها ترجمه و چاپ شده بود؛ از جمله سه تفنگدار و كنتمونتكريستو را خوانده بود. | ||
از متن سفرنامه معلوم مىشود كه | از متن سفرنامه معلوم مىشود كه نویسنده داراى اعتقادات مذهبى بوده و در طول سفر هر جا به امامزادهاى مىرسيده، به زيارت مىرفته است. به علاوه مشار اليها دوبار به زيارت عتبات مقدسه و يكبار به مسافرت حج رفته و به حاجى بىبى معروف بود. | ||
بخش پنجم كتاب، متن چند نامه و تلگراف و صداق نامه را در بردارد. همچنين به اين بخش، پژوهشى درباره نام طايفه شادلو (شاديلو- شادى) كه توسط پرويز اذكائى نگاشته شده، پيوست شده است. | بخش پنجم كتاب، متن چند نامه و تلگراف و صداق نامه را در بردارد. همچنين به اين بخش، پژوهشى درباره نام طايفه شادلو (شاديلو- شادى) كه توسط پرويز اذكائى نگاشته شده، پيوست شده است. | ||
خط ۹۸: | خط ۷۹: | ||
==وضعيت كتاب== | ==وضعيت كتاب== | ||
محقق بر سفرنامههاى حاضر پاورقىهايى مرقوم داشته و فهرستهاى ذيل را افزوده است: | محقق بر سفرنامههاى حاضر پاورقىهايى مرقوم داشته و فهرستهاى ذيل را افزوده است: | ||
فهرست نام اشخاص، اعلام جغرافيايى و فهرست مدنيات. | فهرست نام اشخاص، اعلام جغرافيايى و فهرست مدنيات. | ||
==منابع | ==منابع مقاله== | ||
#مقدمه محقق. | |||
#متن كتاب. | |||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||
[[رده:تاریخ]] | [[رده: تاریخ]] | ||
[[رده:تاریخ ایران]] | [[رده: تاریخ ایران]] | ||
ویرایش