پرش به محتوا

سرخسی، محمد بن احمد: تفاوت میان نسخه‌ها

 
(۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱۸: خط ۱۸:
|-
|-
|نام پدر  
|نام پدر  
| data-type="authorfatherName" |
| data-type="authorfatherName" |احمد
|-
|-
|متولد  
|متولد  
خط ۲۴: خط ۲۴:
|-
|-
|محل تولد
|محل تولد
| data-type="authorBirthPlace" |
| data-type="authorBirthPlace" | سرخس خراسان
|-
|-
|رحلت  
|رحلت  
| data-type="authorDeathDate" |/ 486ق
| data-type="authorDeathDate" |483ق یا 490ق
|-
|-
|اساتید
|اساتید
| data-type="authorTeachers" |
| data-type="authorTeachers" |[[شمس‌الائمه ابومحمد عبدالعزیز بن احمد حلوانی]]
|-
|-
|برخی آثار
|برخی آثار
خط ۴۲: خط ۴۲:
</div>
</div>


'''محمد بن احمد سرخسی'''، فقیه و اصولی بزرگ حنفی، در سرخس خراسان متولد شد. او از شاگردان شمس‌الائمه حلوانی است. خود سرخسی نیز بعدها به شمس‌الائمه ملقب گردید.
{{کاربردهای دیگر|سرخسی (ابهام زدایی)}}
وی تألیفات فراوان دارد که «أصول السرخسي»، از آن جمله است. تراجم وفات او را 483ق یا 490ق، دانسته‌اند.
'''محمد بن احمد سرخسی''' (متوفای 490ق)، فقیه و اصولی بزرگ حنفی، در سرخس خراسان متولد شد. او از شاگردان [[شمس‌الائمه حلوانی]] است. خود سرخسی نیز بعدها به شمس‌الائمه ملقب گردید.
 
وی تألیفات فراوان دارد که «[[أصول السرخسي]]»، از آن جمله است.  
   
   
==انتساب به سرخس==
==انتساب به سرخس==
نسبت شمس‌الائمه محمد بن احمد بن ابی‌سهل سرخسی، مشهور به ابن ابی‌سهل به سَرَخس، به فتح سین و راء، شهر بزرگی در خراسان برمی‌گردد؛ چنان‌که المجد در قاموسش گفته است.  
نسبت شمس‌الائمه محمد بن احمد بن ابی‌سهل سرخسی، مشهور به ابن ابی‌سهل به سَرَخس، به فتح سین و راء، شهر بزرگی در خراسان برمی‌گردد؛ چنان‌که المجد در قاموسش گفته است.  
 
ابوسعد سمعانی گفته است: سرخس اسم مردی در زمان کیکاوس بوده است که در این مکان ساکن بود و این مکان را آباد کرد و ذوالقرنین بنای آن را کامل نمود<ref>ر.ک: افغانی، ابوالوفاء، ص5</ref>‏.   
ابوسعد سمعانی گفته است: سرخس اسم مردی در زمان کیکاوس بوده است که در این مکان ساکن بود و این مکان را آباد کرد و ذوالقرنین بنای آن را کامل نمود<ref>ر.ک: افغانی، ابوالوفاء، ص5</ref>‏.   


==تحصیل و ملازمت استاد==
==تحصیل و ملازمت استاد==
شهاب بن فضل‌الله عمری در «مسالك الأبصار» درباره سرخسی نوشته است: وی از محضر شمس‌الائمه (حلوانی) استفاده کرد، تا اینکه بدری تمام شد و در صدر قرار گرفت. او از شمس‌الائمه ابومحمد عبدالعزیز بن احمد حلوانی فقه آموخت و ملقب به لقب او گردید. او امام فاضل و متکلم و فقیه و اصولی و بسیار تیزهوش بود.
[[ابن فضل‌الله عمری، احمد بن یحیی|شهاب بن فضل‌الله عمری]] در «[[مسالك الأبصار في ممالك الأمصار|مسالك الأبصار]]» درباره سرخسی نوشته است: وی از محضر شمس‌الائمه (حلوانی) استفاده کرد، تا اینکه بدری تمام شد و در صدر قرار گرفت. او از [[شمس‌الائمه ابومحمد عبدالعزیز بن احمد حلوانی]] فقه آموخت و ملقب به لقب او گردید. او امام فاضل و متکلم و فقیه و اصولی و بسیار تیزهوش بود.
 
وی همواره ملازم شمس‌الائمه بود تا اینکه یگانه دوران شد و از معاصرانش سبقت گرفت. او سپس شروع به نگارش تصنیفات و تعلیقات نمود و مشهور شد<ref>ر.ک: همان</ref>‏.   
وی همواره ملازم شمس‌الائمه بود تا اینکه یگانه دوران شد و از معاصرانش سبقت گرفت. او سپس شروع به نگارش تصنیفات و تعلیقات نمود و مشهور شد<ref>ر.ک: همان</ref>‏.   


==حافظه سرشار و تألیفات فراوان==
==حافظه سرشار و تألیفات فراوان==
در زمانی که محبوس بود، کتاب «[[المبسوط]]» در فقه را در چهارده جلد، از حافظه خویش بدون اینکه به کتاب یا تعلیقه‌ای مراجعه کند بر طلابی که در بالای سیاه‌چال وی حاضر می‌شدند، املا نمود<ref>ر.ک: همان</ref>‏.   
در زمانی که محبوس بود، کتاب «[[کتاب المبسوط|المبسوط]]» در فقه را در چهارده جلد، از حافظه خویش بدون اینکه به کتاب یا تعلیقه‌ای مراجعه کند بر طلابی که در بالای سیاه‌چال وی حاضر می‌شدند، املا نمود<ref>ر.ک: همان</ref>‏.   
عبدالقادر قرشی در «الجواهر المضية»، شرح حال وی را نگاشته و افزوده است: سرخسی در آخر ابواب عبادات، طلاق، عتاق و اقرار از کتاب «المبسوط»، سخنانی گفته که حاکی از ابراز دردمندی و ناراحتی از حبس در زندان اشرار است<ref>ر.ک: همان</ref>‏.   
 
علامه قاسم بن قطلوبغا در «تاج التراجم» درباره وی ‌نوشته است: کتابی قطور در اصول فقه در دو جزء از او دیدم که همان کتاب «أصول السرخسي» است و نیز کتاب «شرح السير الكبير» او را در دو جزء قطور ملاحظه کردم؛ وی آنها را هنگامی‌که در زندان بود، املا کرد و چون به باب شروط رسید از زندان آزاد شد و در آخر عمرش به فرغانه رفت و در منزل امیر حسن ساکن شد و در دالان خانه وی طلاب حاضر می‌شدند و او املای مذکور را کامل کرد<ref>ر.ک: همان، ص7-6</ref>‏.
[[عبدالقادر قرشی]] در «[[الجواهر المضية]]»، شرح حال وی را نگاشته و افزوده است: سرخسی در آخر ابواب عبادات، طلاق، عتاق و اقرار از کتاب «المبسوط»، سخنانی گفته که حاکی از ابراز دردمندی و ناراحتی از حبس در زندان اشرار است<ref>ر.ک: همان</ref>‏.   
 
علامه [[ابن قطلوبغا، قاسم بن قطلوبغا|قاسم بن قطلوبغا]] در «[[تاج التراجم]]» درباره وی ‌نوشته است: کتابی قطور در اصول فقه در دو جزء از او دیدم که همان کتاب «[[أصول السرخسي]]» است و نیز کتاب «[[شرح السير الكبير]]» او را در دو جزء قطور ملاحظه کردم؛ وی آنها را هنگامی‌که در زندان بود، املا کرد و چون به باب شروط رسید از زندان آزاد شد و در آخر عمرش به فرغانه رفت و در منزل امیر حسن ساکن شد و در دالان خانه وی طلاب حاضر می‌شدند و او املای مذکور را کامل کرد<ref>ر.ک: همان، ص7-6</ref>‏.


==علت زندانی شدن==
==علت زندانی شدن==
خط ۶۲: خط ۶۸:


==شاگردان==
==شاگردان==
# ابوبکر محمد بن ابراهیم حصیری؛
# [[ابوبکر محمد بن ابراهیم حصیری]]؛
# ابوعمرو عثمان بن علی بن محمد بیکندی؛
# [[ابوعمرو عثمان بن علی بن محمد بیکندی]]؛
# ابوحفص عمر بن حبیب<ref>ر.ک: افغانی، ابوالوفاء، ص6</ref>‏.  
# [[ابوحفص عمر بن حبیب]]<ref>ر.ک: افغانی، ابوالوفاء، ص6</ref>‏.  


==وفات==
==وفات==
مقریزی در تذکره‌اش نوشته: او در حدود سال پانصد قمری از دنیا رفت.
[[مقریزی، احمد بن علی|مقریزی]] در تذکره‌اش نوشته: او در حدود سال پانصد قمری از دنیا رفت.تراجم وفات او را 483ق یا 490ق، دانسته‌اند. [[عبدالقادر قرشی]]، تاریخ وفات او را حدود 490ق، دانسته است<ref>ر.ک: همان</ref>‏.
عبدالقادر قرشی، تاریخ وفات او را حدود 490ق، دانسته است<ref>ر.ک: همان</ref>‏.


==آثار==
==آثار==
خط ۸۴: خط ۸۹:


==پانویس==
==پانویس==
<references/>
<references />


==منابع مقاله==
==منابع مقاله==
# افغانی، ابوالوفاء، مقدمه «أصول السرخسي»، تألیف محمد بن احمد سرخسی، پاکستان، دارالمعارف النعمانية، الطبعة الأولی، 1401ق/1981م.  
# افغانی، ابوالوفاء، مقدمه «أصول السرخسي»، تألیف محمد بن احمد سرخسی، پاکستان، دارالمعارف النعمانية، الطبعة الأولی، 1401ق/1981م.  
# انوار وب، سایت رسمی حوزه علمیه انوار العلوم خیرآباد، زندگی‌نامه علامه شمس‌الائمه سرخسی، به تاریخ 18 صفر 1400، به آدرس اینترنتی:
# [http://anvarweb.net/fa/2014-01-20-10-38-02/2014-01-20-10-43-09/3709-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%B4%D9%85%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%A6%D9%85%D8%A9-%D8%B3%D8%B1%D8%AE%D8%B3%D9%8A-%D8%B1%D8%AD انوار وب، سایت رسمی حوزه علمیه انوار العلوم خیرآباد، زندگی‌نامه علامه شمس‌الائمه سرخسی، به تاریخ 18 صفر 1400]
http://anvarweb.net/fa/2014-01-20-10-38-02/2014-01-20-10-43-09/3709-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%B9%D9%84%D8%A7%D9%85%D9%87-%D8%B4%D9%85%D8%B3-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%A6%D9%85%D8%A9-%D8%B3%D8%B1%D8%AE%D8%B3%D9%8A-%D8%B1%D8%AD
 


==وابسته‌ها==
==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}
{{وابسته‌ها}}
[[کتاب‎ المبسوط]]
 
[[المبسوط (سرخسی)]]


[[أصول السرخسي]]
[[أصول السرخسي]]
[[شرح السير الكبير]]
[[الکسب]]
[[النکت و هو شرح لزیادات الزیادات للإمام الرباني محمد بن حسن الشیباني]]
[[شرح کتاب السير الكبير للإمام محمد بن الحسن الشیباني]]
[[السير الكبير]]


[[رده:زندگی‌نامه]]
[[رده:زندگی‌نامه]]
[[رده:مقالات جدید]]
[[رده:خرداد (1400)]]