۸۰٬۶۷۲
ویرایش
رياض السالكين في شرح صحيفة سيد الساجدين صلوات‌الله‌عليه: تفاوت میان نسخه‌ها
رياض السالكين في شرح صحيفة سيد الساجدين صلوات‌الله‌عليه (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۰ دسامبر ۲۰۲۳، ساعت ۱۵:۰۵
، ۲۰ دسامبر ۲۰۲۳←منابع مقاله
جز (جایگزینی متن - '==پانویس == <references />' به '==پانویس== <references/>') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) |
||
| (۱۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | {{جعبه اطلاعات کتاب | ||
| تصویر =NUR02171J1.jpg | | تصویر =NUR02171J1.jpg | ||
| عنوان = | | عنوان =رياض السالكين في شرح صحيفة سيد الساجدين صلوات‌الله‌عليه | ||
| عنوان‌های دیگر =صحیفه سجادیه. شرح | | عنوان‌های دیگر =صحیفه سجادیه. شرح | ||
ریاض السالکین فی شرح صحیفة سید الساجدین الامام علي بن الحسين عليه‌السلام | ریاض السالکین فی شرح صحیفة سید الساجدین الامام علي بن الحسين عليه‌السلام | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[علی بن حسین(ع)، امام چهارم]] ( | [[علی بن حسین(ع)، امام چهارم]] (نویسنده) | ||
[[مدنی، | [[مدنی، سید علیخان]] (شارح) | ||
[[حسینی امینی، محسن]] (محقق) | [[حسینی امینی، محسن]] (محقق) | ||
| خط ۲۲: | خط ۲۲: | ||
| سال نشر = 1409 ق | | سال نشر = 1409 ق | ||
| کد اتوماسیون = | | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE02171AUTOMATIONCODE | ||
| چاپ =1 | | چاپ =1 | ||
| تعداد جلد =7 | | تعداد جلد =7 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =02171 | ||
| کتابخوان همراه نور =02171 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
{{کاربردهای دیگر|صحیفه سجادیه (ابهام زدایی)}} | |||
{{کاربردهای دیگر|شرح صحیفه سجادیه (ابهام زدایی)}} | |||
'''رياض السالكين'''، تأليف علامه [[مدنی، | '''رياض السالكين'''، تأليف علامه [[مدنی، سید علیخان|سيد على خان حسينى مدنى شيرازى]] معروف به [[سيد على خان مدنى]] كبير (1120 - 1052) كه‌ادعيۀ كتاب «الصحيفة السجادية» را شرح داده است. | ||
صحيفۀ سجاديه، شرح‌ها و تفسيرهاى گوناگونى بر خود ديده است كه يكى از شروح «كامل و جامع» آن، همين كتاب است. اين شرح آكنده از مباحث مختلف ادبى، قرآنى، فقهى، كلامى و تاريخى است، به گونه‌اى كه اين كتاب را به دايرةالمعارفى از معارف ارزشمند اسلامى تبديل كرده است. | صحيفۀ سجاديه، شرح‌ها و تفسيرهاى گوناگونى بر خود ديده است كه يكى از شروح «كامل و جامع» آن، همين كتاب است. اين شرح آكنده از مباحث مختلف ادبى، قرآنى، فقهى، كلامى و تاريخى است، به گونه‌اى كه اين كتاب را به دايرةالمعارفى از معارف ارزشمند اسلامى تبديل كرده است. | ||
| خط ۴۰: | خط ۴۵: | ||
روش مؤلف در بسط و شرح مطالب صحيفه بدين گونه است كه پس از تقطيع قسمت‌هاى مختلف هر دعا، مفردات هر قسمت را توضيح مى‌دهد و سپس در قالب «تنبيه» و «تبصره» به برخى نكات، به تناسب مى‌پردازد. | روش مؤلف در بسط و شرح مطالب صحيفه بدين گونه است كه پس از تقطيع قسمت‌هاى مختلف هر دعا، مفردات هر قسمت را توضيح مى‌دهد و سپس در قالب «تنبيه» و «تبصره» به برخى نكات، به تناسب مى‌پردازد. | ||
تسلط و تبحر مؤلف در علوم و فنون مختلف، در جاى جاى كتاب به چشم مى‌خورد. از بحث «مراتب توحيد» گرفته <ref>رياض السالكين، ج اول، ص 323</ref> | تسلط و تبحر مؤلف در علوم و فنون مختلف، در جاى جاى كتاب به چشم مى‌خورد. از بحث «مراتب توحيد» گرفته<ref>رياض السالكين، ج اول، ص 323</ref> تا مباحثى همچون «اشتقاق لفظ ملائكه».<ref>همانجا، ص 351</ref> و «تحقيق در جواب لو».<ref>همانجا، ص 382</ref>، همگى نشانۀ تبحر مؤلف در مجموعۀ علوم اسلامى مى‌باشد. | ||
گذشته از اين كتاب ارزشمند، با سيرى در آثار و تأليفات «سيد على خان» احاطۀ علمى مؤلف بيشتر آشكار مى‌گردد. وى كتاب‌هايى در ادبيات همچون «الحدائق الندية في شرح الصمدية» و «موضح الرشاد في شرح الإرشاد (در علم نحو)» و «رسالة في أغلاط الفيروزآبادي في القاموس (در علم لغت)» و كتاب‌هايى در تراجم همچون «سلافة العصر (در شرح احوال ادبا قرن يازدهم)» و كتابى در طبقات الشيعة به نام «الدرجات الرفيعة في طبقات الإمامية من الشيعة» به رشتۀ تحرير درآورده است. | گذشته از اين كتاب ارزشمند، با سيرى در آثار و تأليفات «سيد على خان» احاطۀ علمى مؤلف بيشتر آشكار مى‌گردد. وى كتاب‌هايى در ادبيات همچون «الحدائق الندية في شرح الفوائد الصمدية» و «موضح الرشاد في شرح الإرشاد (در علم نحو)» و «رسالة في أغلاط الفيروزآبادي في القاموس (در علم لغت)» و كتاب‌هايى در تراجم همچون «سلافة العصر (در شرح احوال ادبا قرن يازدهم)» و كتابى در طبقات الشيعة به نام «الدرجات الرفيعة في طبقات الإمامية من الشيعة» به رشتۀ تحرير درآورده است. | ||
سيد على خان، به جز شرح ادعيۀ صحيفه، كتابى در ادعيۀ مأثور از پيامبر اكرم صلى‌الله‌عليه‌وآله‌و‌سلم و اهل‌البيت عليهم‌السلام نگاشته است كه گويا به انجام نرسيده است و صاحب [[رياض العلماء و حياض الفضلاء|رياض العلماء]] دربارۀ اين كتاب مى‌گويد: «إنه لا يخلو من فوائد جليلة»، <ref>رياض السالكين، ج 1، مقدمه، ص 17</ref> | سيد على خان، به جز شرح ادعيۀ صحيفه، كتابى در ادعيۀ مأثور از پيامبر اكرم صلى‌الله‌عليه‌وآله‌و‌سلم و اهل‌البيت عليهم‌السلام نگاشته است كه گويا به انجام نرسيده است و صاحب [[رياض العلماء و حياض الفضلاء|رياض العلماء]] دربارۀ اين كتاب مى‌گويد: «إنه لا يخلو من فوائد جليلة»،<ref>رياض السالكين، ج 1، مقدمه، ص 17</ref> | ||
كتاب در هفت جلد به شرح ذيل منتشر شده است: | كتاب در هفت جلد به شرح ذيل منتشر شده است: | ||
| خط ۶۵: | خط ۷۰: | ||
از آنجا كه مطالب كتاب بيش از يك شرح معمولى است و همچنان كه اشاره شد، از مطالب مختلف بالخصوص «معارفى» مشحون است، شايسته است فهرستى مفهومى بر آن تهيه شود، هر چند كه مصحح محترم كتاب، فهرست مفيدى در پايان هر جلد تنظيم كرده است. در اينجا به چند مبحث جالب كه لابلاى كتاب گنجانده شده است، اشاره مى‌كنيم: | از آنجا كه مطالب كتاب بيش از يك شرح معمولى است و همچنان كه اشاره شد، از مطالب مختلف بالخصوص «معارفى» مشحون است، شايسته است فهرستى مفهومى بر آن تهيه شود، هر چند كه مصحح محترم كتاب، فهرست مفيدى در پايان هر جلد تنظيم كرده است. در اينجا به چند مبحث جالب كه لابلاى كتاب گنجانده شده است، اشاره مى‌كنيم: | ||
- بحثى كوتاه در باب تعريف عبادت و انواع آن از ديد حكماء<ref>رياض السالكين، ج 2، ص 245 - 246</ref> | - بحثى كوتاه در باب تعريف عبادت و انواع آن از ديد حكماء<ref>رياض السالكين، ج 2، ص 245 - 246</ref> عبادت، آن دسته از كارهاى مكلف است كه برخلاف ميل و هواى نفسانى و به قصد تعظيم پروردگار صورت مى‌گيرد. حكما آن را سه گونه مى‌دانند: | ||
يكم - آنچه بر بدن و جسم مكلف است، همانند نماز و روزه و سعى در حج. | يكم - آنچه بر بدن و جسم مكلف است، همانند نماز و روزه و سعى در حج. | ||
| خط ۷۳: | خط ۷۸: | ||
سوم - آنچه به سبب روابط اجتماعى پديد مى‌آيد كه معاملات و مزارعات و مناكح و... از اين گروه هستند. | سوم - آنچه به سبب روابط اجتماعى پديد مى‌آيد كه معاملات و مزارعات و مناكح و... از اين گروه هستند. | ||
- بحثى در تفاوت ميان علم و ادراك <ref>همانجا، ج 4، ص 190 - 189</ref> | - بحثى در تفاوت ميان علم و ادراك<ref>همانجا، ج 4، ص 190 - 189</ref> | ||
برخى معتقدند كه معرفت، به ادراكى اختصاص دارد كه به آثار متوجه است نه به «ذات» به خلاف علم كه | برخى معتقدند كه معرفت، به ادراكى اختصاص دارد كه به آثار متوجه است نه به «ذات» به خلاف علم كه غالباً به ادراك ذات بر مى‌گردد. بنابراین هيچ‌گاه در مورد شناخت خداوند تعبير به علم نمى‌شود بلكه گفته مى‌شود «معرفت» خداوند. | ||
همچنين معرفت به موردى اختصاص دارد كه «موجود» باشد به خلاف علم كه به «وجود» و «جنس» و «علت» و | همچنين معرفت به موردى اختصاص دارد كه «موجود» باشد به خلاف علم كه به «وجود» و «جنس» و «علت» و «کیفیت» نيز اطلاق مى‌شود، به همين سبب است كه گفته مى‌شود، خداوند به فلان چيز «عالم» است نه اين كه خداوند به فلان شىء «عارف» است، زيرا «عرفان و معرفت» به علم غير عميق دلالت دارد. همچنين از موارد اختلاف «معرفت» و «علم» اين است كه، معرفت آن دانشى است به تأمل و تفكر محتاج است به خلاف علم كه عام‌تر از معرفت مى‌باشد. | ||
- بحثى در ماهيت اخلاق و امكان تغيير آن <ref>همانجا، ج 3، ص 266 - 264</ref> | - بحثى در ماهيت اخلاق و امكان تغيير آن<ref>همانجا، ج 3، ص 266 - 264</ref> | ||
دربارۀ اخلاق، اقوال گوناگونى وجود دارد. برخى معتقد هستند كه اخلاق همانند خلقت آدمى، غريزى است و امكانى در تغيير آن (چه به سوى بدى و چه به سوى خوبى) وجود ندارد. | دربارۀ اخلاق، اقوال گوناگونى وجود دارد. برخى معتقد هستند كه اخلاق همانند خلقت آدمى، غريزى است و امكانى در تغيير آن (چه به سوى بدى و چه به سوى خوبى) وجود ندارد. | ||
| خط ۱۰۵: | خط ۱۱۰: | ||
- الصحيفة السجادية الرابعة، تأليف خاتم المحدثين [[نوری، حسین بن محمدتقی|ميرزا حسين نورى]] طبرسى، مؤلف كتاب «[[مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل|مستدرك الوسائل]]» | - الصحيفة السجادية الرابعة، تأليف خاتم المحدثين [[نوری، حسین بن محمدتقی|ميرزا حسين نورى]] طبرسى، مؤلف كتاب «[[مستدرك الوسائل و مستنبط المسائل|مستدرك الوسائل]]» | ||
- الصحيفة السجادية الخامسة، تأليف [[امین، محسن|سيد محسن امين]] آملى، مؤلف كتاب «[[أعيان الشيعة (12 جلدی)|أعيان الشيعة]]» | - الصحيفة السجادية الخامسة، تأليف [[امین، سید محسن|سيد محسن امين]] آملى، مؤلف كتاب «[[أعيان الشيعة (12 جلدی)|أعيان الشيعة]]» | ||
- الصحيفة السجادية السادسة، تأليف شيخ محمد صالح مازندرانى شارح اصول كافى | - الصحيفة السجادية السادسة، تأليف شيخ محمد صالح مازندرانى شارح اصول كافى | ||
پس از اين تلاش‌ها و مساعى قابل تقدير، جناب آقاى [[موحد ابطحی اصفهانی، محمدباقر|سيد محمدباقرابطحى]] اصفهانى با جمع اين صحيفه‌ها و انضمام پنج مستدرك مذكور به‌هم، كتابى به نام «الصحيفة السجادية الكاملة» كه مشتمل بر 270 دعا به همراه مآخذ و منابع، تأليف نموده است. | پس از اين تلاش‌ها و مساعى قابل تقدير، جناب آقاى [[موحد ابطحی اصفهانی، سید محمدباقر|سيد محمدباقرابطحى]] اصفهانى با جمع اين صحيفه‌ها و انضمام پنج مستدرك مذكور به‌هم، كتابى به نام «الصحيفة السجادية الكاملة» كه مشتمل بر 270 دعا به همراه مآخذ و منابع، تأليف نموده است. | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| خط ۱۱۶: | خط ۱۲۱: | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
- مصطفى درايتى با همكارى عباس على على‌زاده و سيد موسى صدر، نمايه نامۀ موضوعى يا فرهنگ موضوعى صحيفۀ سجاديۀ جامعه، مركز اطلاعات و | - مصطفى درايتى با همكارى عباس على على‌زاده و سيد موسى صدر، نمايه نامۀ موضوعى يا فرهنگ موضوعى صحيفۀ سجاديۀ جامعه، مركز اطلاعات و مدارک علمى ايران، تهران 1377. | ||
- [[آقا بزرگ تهرانى]]، [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة]]، اسماعيليان، قم (بى‌تا). | - [[آقا بزرگ تهرانى]]، [[الذريعة إلی تصانيف الشيعة]]، اسماعيليان، قم (بى‌تا). | ||
- [[مدنی، | - [[مدنی، سید علیخان|سيد على خان حسينى مدنى شيرازى]]، رياض السالكين في شرح صحيفة سيد الساجدين الإمام على بن الحسين عليهاالسلام، چاپ مؤسسۀ نشر اسلامى (جامعۀ مدرسين)، قم (بى‌تا). | ||
- صدر حاج سيد جوادى، (زير نظر) دائرةالمعارف تشيع، ج 8، نشر شهيد محبى، تهران 1379. | - صدر حاج سيد جوادى، (زير نظر) دائرةالمعارف تشيع، ج 8، نشر شهيد محبى، تهران 1379. | ||
- سيد مرتضى حسين صدر الأفاضل، مطلع أنوار، احوال دانشوران شيعه | - سيد مرتضى حسين صدر الأفاضل، مطلع أنوار، احوال دانشوران شيعه پاکستان و هند، ترجمۀ دكتر محمد هاشم، آستان قدس رضوى، مشهد 1374. | ||
- مجلۀ حوزه، شمارۀ 32 (خرداد و تير 1368) ص 199. | - مجلۀ حوزه، شمارۀ 32 (خرداد و تير 1368) ص 199. | ||
| خط ۱۳۱: | خط ۱۳۶: | ||
{{صحیفه سجادیه}} | {{صحیفه سجادیه}} | ||
==وابسته‌ها== | |||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[تلخيص الرياض]] | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
| خط ۱۳۷: | خط ۱۴۵: | ||
[[رده:مباحث خاص آداب و رسوم]] | [[رده:مباحث خاص آداب و رسوم]] | ||
[[رده:ادعیه، اذکار، اوراد، اعمال]] | [[رده:ادعیه، اذکار، اوراد، اعمال]] | ||
[[رده: | [[رده:امام سجاد(ع)]] | ||