روزنامه خاطرات ناصرالدین شاه در سفر دوم فرنگستان: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'محمد اسماعيل' به 'محمداسماعيل'
جز (جایگزینی متن - 'ولايت عهدى' به 'ولايت‌عهدى')
جز (جایگزینی متن - 'محمد اسماعيل' به 'محمداسماعيل')
خط ۶۹: خط ۶۹:
پس از آن در دوران پنجاه ساله پادشاهى علاوه بر سفرهايى كه به نقاط دور و نزديك كشور داشته است، اولين سفر خارج از كشور او سفر به عتبات عاليات به مدّت پنج ماه و اندى بوده است. سفر اول و سوم فرنگستان وى شش ماه و اندى به طول انجاميد؛ اما سفر دوم كه همين سفرنامه حاضر، حاصل آن است، در مدت چهار ماه و نه روز طى شد و تفاوت عمده آن با سفر اول و سوم، عدم عزيمت وى به انگلستان است. در صورتى كه در دو سفر ديگر خاطرات بسيارى از كشور انگلستان و ملاقات خود با ملكه ويكتوريا و ديگر بزرگان به رشته تحرير درآورده است.
پس از آن در دوران پنجاه ساله پادشاهى علاوه بر سفرهايى كه به نقاط دور و نزديك كشور داشته است، اولين سفر خارج از كشور او سفر به عتبات عاليات به مدّت پنج ماه و اندى بوده است. سفر اول و سوم فرنگستان وى شش ماه و اندى به طول انجاميد؛ اما سفر دوم كه همين سفرنامه حاضر، حاصل آن است، در مدت چهار ماه و نه روز طى شد و تفاوت عمده آن با سفر اول و سوم، عدم عزيمت وى به انگلستان است. در صورتى كه در دو سفر ديگر خاطرات بسيارى از كشور انگلستان و ملاقات خود با ملكه ويكتوريا و ديگر بزرگان به رشته تحرير درآورده است.


روزنامه خاطرات سفر سوم در سه مجلد به ترتيب در سال‌هاى 1269، 1271 و 1273 با همكارى زنده ياد دكتر محمد اسماعيل رضوانى به زيور طبع آراسته شد. روزنامه خاطرات سفر اول نيز در سال 1377 منتشر شد.
روزنامه خاطرات سفر سوم در سه مجلد به ترتيب در سال‌هاى 1269، 1271 و 1273 با همكارى زنده ياد دكتر محمداسماعيل رضوانى به زيور طبع آراسته شد. روزنامه خاطرات سفر اول نيز در سال 1377 منتشر شد.


در سفر دوم، شاه به عزم فرنگستان در آخرين روز ربيع‌الاول سال 1295 از تهران حركت نموده و ضمن عبور از كرج، قزوين، سياه‌دهن، ابهر زنجان، تبريز، صوفيان، مرند و گلين‌قيا با عبور از ارس به قفقاز وارد مى‌شود. ناصرالدين شاه در سفر اول با كشتى و از درياى مازندران راهى اين سفر مى‌گردد؛ ولى ترس از درياى طوفانى او را بر آن مى‌دارد كه در سفر دوم و سوم از ارس به آن سوى مرز راهى شود. به هر صورت در آن سوى مرز از شهرهائى؛ چون نخجوان، ايروان، تفليس و غيره بازديد نموده و پس از حضور در مسكو و پطرزبورغ و ملاقات با امپراتور و ساير امراى كشورى و لشكرى آن جا و شركت در جشن‌ها و مهمانى‌ها، به آلمان عزيمت مى‌نمايد. در برلن پس از اولين ملاقات با امپراتور هنگامى كه خود را براى شام و مهمانى امپراتور آلمان آماده مى‌نمايد، امپراتور مورد سوء قصد قرار مى‌گيرد و طبع شاهانه از اين حادثه بزرگ «به قول خودش» بسيار آزرده مى‌گردد. به هر حال اقامت يك هفته‌اى خود را در برلين ادامه داده، سپس به بادن‌باد و از آن‌جا به پاريس مى‌رود. در پاريس اقامت طولانى‌ترى را براى خود تدارك مى‌بيند، چون ديدنى‌هاى آن جا بسيار است؛ از جمله اكسپوزيسيونى كه از تمام جهان صنايع خود را در معرض ديدگان مشتاقان قرار داده بودند و آن طور كه از نوشتجات ناصرالدين شاه برمى‌آيد، غرفه ايران هم بسيار زيبا و الهام گرفته از سنت رايج در اصفهان بوده كه بسيار مورد توجه بازديدكنندگان نيز قرار گرفته است. سپس از فرانسه به استراسبورگ كه در آن زمان در اشغال آلمان‌ها بوده و بعد به اتريش و وين رفته و پس از يك اقامت دل‌انگيز 9 روزه در آنجا عزم بازگشت به ايران مى‌نمايد و از مسير ولاد قفقاز، به بندر پطروفسكى وارد و سفر دريائى خود را در درياى خزر آغاز و از آنجا به انزلى و رشت رفته و سپس در روز هشتم شعبان به تهران وارد مى‌شود.
در سفر دوم، شاه به عزم فرنگستان در آخرين روز ربيع‌الاول سال 1295 از تهران حركت نموده و ضمن عبور از كرج، قزوين، سياه‌دهن، ابهر زنجان، تبريز، صوفيان، مرند و گلين‌قيا با عبور از ارس به قفقاز وارد مى‌شود. ناصرالدين شاه در سفر اول با كشتى و از درياى مازندران راهى اين سفر مى‌گردد؛ ولى ترس از درياى طوفانى او را بر آن مى‌دارد كه در سفر دوم و سوم از ارس به آن سوى مرز راهى شود. به هر صورت در آن سوى مرز از شهرهائى؛ چون نخجوان، ايروان، تفليس و غيره بازديد نموده و پس از حضور در مسكو و پطرزبورغ و ملاقات با امپراتور و ساير امراى كشورى و لشكرى آن جا و شركت در جشن‌ها و مهمانى‌ها، به آلمان عزيمت مى‌نمايد. در برلن پس از اولين ملاقات با امپراتور هنگامى كه خود را براى شام و مهمانى امپراتور آلمان آماده مى‌نمايد، امپراتور مورد سوء قصد قرار مى‌گيرد و طبع شاهانه از اين حادثه بزرگ «به قول خودش» بسيار آزرده مى‌گردد. به هر حال اقامت يك هفته‌اى خود را در برلين ادامه داده، سپس به بادن‌باد و از آن‌جا به پاريس مى‌رود. در پاريس اقامت طولانى‌ترى را براى خود تدارك مى‌بيند، چون ديدنى‌هاى آن جا بسيار است؛ از جمله اكسپوزيسيونى كه از تمام جهان صنايع خود را در معرض ديدگان مشتاقان قرار داده بودند و آن طور كه از نوشتجات ناصرالدين شاه برمى‌آيد، غرفه ايران هم بسيار زيبا و الهام گرفته از سنت رايج در اصفهان بوده كه بسيار مورد توجه بازديدكنندگان نيز قرار گرفته است. سپس از فرانسه به استراسبورگ كه در آن زمان در اشغال آلمان‌ها بوده و بعد به اتريش و وين رفته و پس از يك اقامت دل‌انگيز 9 روزه در آنجا عزم بازگشت به ايران مى‌نمايد و از مسير ولاد قفقاز، به بندر پطروفسكى وارد و سفر دريائى خود را در درياى خزر آغاز و از آنجا به انزلى و رشت رفته و سپس در روز هشتم شعبان به تهران وارد مى‌شود.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش