روایت‌های کهن فارسی: قصه‌ها و حکایت‌ها (با مروری بر تاریخچه روایت‌شناسی و نظریه‌های روایت)
روایت‌های کهن فارسی: قصه‌ها و حکایت‌ها (با مروری بر تاریخچه روایت‌شناسی و نظریه‌های روایت) تألیف مریم درپر، مژگان میرحسینی؛ به همان نسبت که اندیشه و نگاه بشر تغییر کرد و دیگر در ظرف یک زمان و یک مکان خاص نگنجید، روایت او نیز از زندگی، از جهان و از خودش تغییر کرد و به تبع این تغییر، روایت شناسی هم از روایت شناسی کلاسیک و کهن، ارسطویی و ساختارگرایانه به روایت شناسی جهان های موازی و ممکن رسید. نوشتار حاضر علاوه بر تعریف روایت و روایت شناسی، به ویژگی های تمایزبخش متن روایی از دیگر متون اشاره کرده و سپس تاریخچه ی روایت شناسی را به تفصیل در سه بخش مرور می کند. آنگاه به تعریف قصه و حکایت می پردازد و ویژگی های هریک را بیان می کند. سخن از عناصر روایی و ساختاری آن ها و توضیح درباره ی اصطلاحات خاص ادبیات روایی و معرفی متون روایی برجسته به ترتیب تاریخی و ...از دیگر مطالبی است که در این اثر آمده است.
| روایت‌های کهن فارسی: قصه‌ها و حکایت‌ها (با مروری بر تاریخچه روایت‌شناسی و نظریه‌های روایت) | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | درپر، مریم (نویسنده) میرحسینی، مژگان (نویسنده) |
| ناشر | تمدن علمی |
| مکان نشر | تهران |
| سال نشر | ۱۳۹۷ش |
| شابک | 9-65-8127-600-978 |
| کد کنگره | |
ساختار
کتاب از سه فصل تشکیل شده است. فصل اول: مروری بر تاریخچه روایت شناسی
فصل دوم: قصه و حکایت
فصل سوم: متون روایی برجسته
گزارش کتاب
به همان نسبت که اندیشه و نگاه بشر تغییر کرد و دیگر در ظرف یک زمان و یک مکان خاص نگنجید، روایت او نیز از زندگی، از جهان و از خودش تغییر کرد و به تبع این تغییر، روایت شناسی هم از روایت شناسی کلاسیک و کهن، ارسطویی و ساختارگرایانه به روایت شناسی جهان های موازی و ممکن رسید. در این راه پرپیچ و خم و درازی که روایت و روایت شناسی پشت سر گذاشته، به عنوان یک شاخه ی میان رشته ای نه تنها از دانش زبان شناسی سود برده بلکه از پیشرفت هایی که در دنیای علم و در فیزیک کوانتم روی داده نیز فایده برگرفته است.
کاربرد واژه ی روایت شناسی به تزوتان تودروف در دستور زبان دکامرون (1969) بر می گردد و عمر نظریه پردازی پیرامون روایت حدود پنجاه سال است و اگر ژرف تر بکاویم بیش از یک سده نمی شود اما تغییرات روایت و روایت شناسی در طول این زمان اندک چشمگیر و حتی تکان دهنده است.
فصل نخست کتاب حاضر بر آن است تا پرهیبی از این راه را در پیش چشم خواننده مجسم کند، و با درنگ در پیچ و خم های آن، مراحل تغییری را که روایت شناسی داشته، از صورتگرایی و ساختارگرایی گرفته تا بعد از ساختارگرایی نشان دهد. مبنای نگارش فصل نخست این بوده که در ذهن خواننده اندیشه ورز دغدغه ای ایجاد شود تا خود به دنبال نظریه های روایت از صورت گرایی/ شکل گرایی/ ریخت شناسی و ساختارگرایی گرفته تا پساساخت گرایی و نظریه ی جهان های موازی و جهان های ممکن برود. در پایان این فصل، با طرح پرسش هایی سعی شده تا خواننده خود ماجرای روایت را از حکایت، قصه و رمانس گرفته تا داستان کوتاه و رمان واقع گرا، مدرن و پست مدرن دنبال نمایند.
فصل دوم کتاب به تعریف قصه و حکایت می پردازد و ویژگی های هر یک را بیان می کند. سخن از عناصر روایی و ساختاری آن ها و توضیح درباره ی اصطلاحات خاص ادبیات روایی از دیگر مطالبی است که در این فصل آمده است.
در فصل سوم نیز نمونه هایی از حکایت ها و قصه ها که با دقت وسواس گونه ی نویسنده برگزیده شده است به همراه معرفی کوتاه هریک از متون داستانی، پیش روی پژوهشگران قرار می گیرد تا بتوانند آموخته و دانسته هایشان را در تجزیه و تحلیل این متون به کار گیرند و مبحث روایی و عناصر روایی را در آن ها دنبال نمایند.
از امتیازات پژوهش حاضر، کتاب شناسی و معرفی مقاله ها و پایان نامه هایی است که در ارتباط با هریک از متون برگزیده آورده شده است. این کتاب شناسی در بخش پایانی هرکدام با عنوان معرفی منابع بیش تر آمده است.[۱]
پانويس