راهنمای دانشوران در ضبط نام‌ها، نسب‌ها و نسبت‌ها: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - '</ref>.' به '</ref>'
جز (جایگزینی متن - 'فارسي' به 'فارسی')
جز (جایگزینی متن - '</ref>.' به '</ref>')
خط ۴۲: خط ۴۲:
'''راهنمای دانشوران در ضبط نام‌ها، نسب‌ها و نسبت‌ها'''، اثر سید علی اکبر برقعی قمی، با تحقیق سید محمدباقر برقعی، مجموعه ای است که به ضبط صحیح نام‌ها، نسب‌ها و نسبت‌های مختلف و دشوار پرداخته است.
'''راهنمای دانشوران در ضبط نام‌ها، نسب‌ها و نسبت‌ها'''، اثر سید علی اکبر برقعی قمی، با تحقیق سید محمدباقر برقعی، مجموعه ای است که به ضبط صحیح نام‌ها، نسب‌ها و نسبت‌های مختلف و دشوار پرداخته است.


کتاب به زبان فارسی نوشته شده و برای نخستین بار در سال 1328ش، چاپ شده است<ref>ر.ک: مقدمه، ص10</ref>.
کتاب به زبان فارسی نوشته شده و برای نخستین بار در سال 1328ش، چاپ شده است<ref>ر.ک: مقدمه، ص10</ref>


== ساختار ==
== ساختار ==
خط ۵۲: خط ۵۲:
#حروف هر کلمه را با قید ضم، فتح، کسر و سکون نوشت و مشخص ساخت.
#حروف هر کلمه را با قید ضم، فتح، کسر و سکون نوشت و مشخص ساخت.


مؤلف در این کتاب از روش سوم استفاده کرده، ولی برای ضبط هر کلمه، غیر از تقیید کلمات به ضم و فتح و کسر و سکون، وزن هر کلمه را نیز با آوردن کلمه معروفی که هم وزن آن است، به طور دقیق مشخص کرده است تا هیچ ابهامی برای خواننده باقی نماند<ref>ر.ک: همان، ص9</ref>.
مؤلف در این کتاب از روش سوم استفاده کرده، ولی برای ضبط هر کلمه، غیر از تقیید کلمات به ضم و فتح و کسر و سکون، وزن هر کلمه را نیز با آوردن کلمه معروفی که هم وزن آن است، به طور دقیق مشخص کرده است تا هیچ ابهامی برای خواننده باقی نماند<ref>ر.ک: همان، ص9</ref>


توجه به این نکته ضروری است که تمام تاریخ‌های کتاب، چه در متن و چه در حواشی، بر اساس تاریخ هجری قمری است؛ مگر چند مورد که در آن‌ها تاریخ شمسی، قید شده است<ref>ر.ک: همان، ص10</ref>.
توجه به این نکته ضروری است که تمام تاریخ‌های کتاب، چه در متن و چه در حواشی، بر اساس تاریخ هجری قمری است؛ مگر چند مورد که در آن‌ها تاریخ شمسی، قید شده است<ref>ر.ک: همان، ص10</ref>


== گزارش محتوا ==
== گزارش محتوا ==
در مقدمه، ابتدا زندگی نامه مفصلی از نویسنده ارائه گردیده و در ادامه، نکاتی پیرامون کتاب تذکر داده شده است<ref>ر.ک: همان، ص3-10</ref>.
در مقدمه، ابتدا زندگی نامه مفصلی از نویسنده ارائه گردیده و در ادامه، نکاتی پیرامون کتاب تذکر داده شده است<ref>ر.ک: همان، ص3-10</ref>


نویسنده در توضیح و ضبط کلمه «آلوسی»، چنین نگاشته است:با همزه کشیده و لام مضموم، منسوب است به آلوسه بر وزن آسوده و آن قریه ای است بر کنار فرات و جمعی از اعلام ادب و فضل، از آنجا برخاسته‌اند؛ از جمله: مؤید بن محمد بن علی آلوسی از شعرای قرن ششم و از مخصوصان یحیی بن خبیره وزیر و متوفی 557 و از جمله: شهاب الدین سید محمود آلوسی، ادیب بارع، صاحب کتاب «روح المعانی» و...<ref>ر.ک: متن کتاب، ج1، ص12</ref>.
نویسنده در توضیح و ضبط کلمه «آلوسی»، چنین نگاشته است:با همزه کشیده و لام مضموم، منسوب است به آلوسه بر وزن آسوده و آن قریه ای است بر کنار فرات و جمعی از اعلام ادب و فضل، از آنجا برخاسته‌اند؛ از جمله: مؤید بن محمد بن علی آلوسی از شعرای قرن ششم و از مخصوصان یحیی بن خبیره وزیر و متوفی 557 و از جمله: شهاب الدین سید محمود آلوسی، ادیب بارع، صاحب کتاب «روح المعانی» و...<ref>ر.ک: متن کتاب، ج1، ص12</ref>


برخی از دیگر اسامی ذکرشده در کتاب، عبارتند از: آمدی، آملی، آوی، ابحر، ابرش، ابلی، اثال، احسایی، احمری، احمسی، امامه و...
برخی از دیگر اسامی ذکرشده در کتاب، عبارتند از: آمدی، آملی، آوی، ابحر، ابرش، ابلی، اثال، احسایی، احمری، احمسی، امامه و...


از جمله ویژگی‌های اثر حاضر آن است که نویسنده پس از سال‌ها بررسی و استقصا، آن را به صورت تحقیقی دلنشین درآورده تا پژوهشگران را از مراجعه به کتب مختلف، بی نیاز کند؛ لذا می‌توان چنین گفت که این کتاب، در موضوع ضبط نام‌ها، نسب‌ها و نسبت‌ها در نوع خود کم نظیر است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص9</ref>.
از جمله ویژگی‌های اثر حاضر آن است که نویسنده پس از سال‌ها بررسی و استقصا، آن را به صورت تحقیقی دلنشین درآورده تا پژوهشگران را از مراجعه به کتب مختلف، بی نیاز کند؛ لذا می‌توان چنین گفت که این کتاب، در موضوع ضبط نام‌ها، نسب‌ها و نسبت‌ها در نوع خود کم نظیر است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص9</ref>


ویژگی دیگر این اثر، آن است که نویسنده، برای آنکه خوانندگان احساس ملال و خستگی نکنند، از ذوق ادبی خود بهره گرفته و در خلال کتاب، به لطایف و ظرایفی اشاره کرده تا مطالعه کننده را بر سر شوق آورد. همچنین تحقیقات وی در زمینه لغت شناسی و ریشه یابیواژه‌ها هم بر شیرینی و اهمیت کار افزوده است<ref>ر.ک: همان، ص10</ref>.
ویژگی دیگر این اثر، آن است که نویسنده، برای آنکه خوانندگان احساس ملال و خستگی نکنند، از ذوق ادبی خود بهره گرفته و در خلال کتاب، به لطایف و ظرایفی اشاره کرده تا مطالعه کننده را بر سر شوق آورد. همچنین تحقیقات وی در زمینه لغت شناسی و ریشه یابیواژه‌ها هم بر شیرینی و اهمیت کار افزوده است<ref>ر.ک: همان، ص10</ref>


== وضعیت کتاب ==
== وضعیت کتاب ==
خط ۷۱: خط ۷۱:


پاورقی‌ها توسط مؤلف و محقق نوشته شده و پاورقی‌های نویسنده، با قید (مؤلف) مشخص شده است.
پاورقی‌ها توسط مؤلف و محقق نوشته شده و پاورقی‌های نویسنده، با قید (مؤلف) مشخص شده است.
در پاورقی‌ها، به توضیح و تشریح برخی واژه‌های متن<ref>ر.ک: پاورقی، ج1، ص468</ref> و نیز اضافات و توضیحات بیشتر محقق پرداخته شده است<ref>همان، ص483</ref>.
در پاورقی‌ها، به توضیح و تشریح برخی واژه‌های متن<ref>ر.ک: پاورقی، ج1، ص468</ref> و نیز اضافات و توضیحات بیشتر محقق پرداخته شده است<ref>همان، ص483</ref>


==پانویس ==
==پانویس ==
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش