۶۱٬۱۸۹
ویرایش
جز
A-esmaili@noornet.net صفحهٔ ذخیره خوارزمشاهی را بدون برجای‌گذاشتن تغییرمسیر به ذخیره خوارزمشاهی (تصحیح سعیدی سیرجانی) منتقل کرد
جز (جایگزینی متن - 'سيد اسماعيل جرجانى' به 'سيد اسماعيل جرجانى ') |
جز (A-esmaili@noornet.net صفحهٔ ذخیره خوارزمشاهی را بدون برجای‌گذاشتن تغییرمسیر به ذخیره خوارزمشاهی (تصحیح سعیدی سیرجانی) منتقل کرد) |
||
| (۱۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| تصویر =NUR28472J1.jpg | |||
| عنوان =ذخیره خوارزمشاهی | |||
| عنوان‌های دیگر = | |||
| پدیدآوران = | |||
[[جرجانی، اسماعیل بن حسن]] (نویسنده) | |||
| | |||
| | |||
[[سعیدی سیرجانی، علی اکبر]] (به کوشش) | [[سعیدی سیرجانی، علی اکبر]] (به کوشش) | ||
| زبان =فارسی | |||
|زبان | | کد کنگره =R 128/3 /ج4ذ3 1380الف | ||
| موضوع = | |||
پزشکی اسلامی - متون قدیمی تا قرن 14 | |||
|کد کنگره | |||
|موضوع | |||
دارو شناسی - متون قدیمی تا قرن 14 | دارو شناسی - متون قدیمی تا قرن 14 | ||
نثر فارسی - قرن 8ق. | نثر فارسی - قرن 8ق. | ||
| ناشر = | |||
|ناشر | بنياد فرهنگ ايران | ||
| مکان نشر =تهران - ایران | |||
| سال نشر = 1355 ش | |||
|مکان نشر | |||
|سال نشر | |||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE28472AUTOMATIONCODE | |||
| چاپ =1 | |||
| تعداد جلد =1 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =28472 | |||
| کتابخوان همراه نور =28472 | |||
| کد پدیدآور = | |||
| پس از = | |||
| پیش از = | |||
}} | |||
'''ذخيره خوارزمشاهى'''، تأليف [[جرجانی، اسماعیل بن حسن|سيد اسماعيل جرجانى]]، به زبان فارسى و در موضوع طب است. مؤلف، كتاب را به تشويق امير دانشورى چون قطب‌الدين محمد خوارزمشاه به رشته تحرير درآورده است. | |||
'''ذخيره خوارزمشاهى'''، تأليف [[جرجانی، اسماعیل بن حسن|سيد اسماعيل جرجانى]] ، به زبان فارسى و در موضوع طب است. مؤلف، كتاب را به تشويق امير دانشورى چون | |||
== ساختار == | == ساختار == | ||
مؤلف براى به وجود آوردن نظمى در نگارش كتاب ذخيره، آن را در نه كتاب تنظيم كرده و بعدا دو كتاب ديگر بدان افزوده است كه جمعاً يازده كتاب مى‌شود. | مؤلف براى به وجود آوردن نظمى در نگارش كتاب ذخيره، آن را در نه كتاب تنظيم كرده و بعدا دو كتاب ديگر بدان افزوده است كه جمعاً يازده كتاب مى‌شود. | ||
| خط ۷۳: | خط ۵۸: | ||
== گزارش محتوا == | == گزارش محتوا == | ||
كتاب نخستين، درباره حد علم طب و منفعت آن و شناختن گوهر تن مردم و چه چيزى و چگونگى او و شناختن مايه‌ها و خلطها و مزاج‌ها و احوال عادت‌ها و تشريح اندام‌ها و ياد كردن قوت‌هاى اندام‌ها است. | |||
كتاب دوم، درباره حال‌هاى تن مردم از تندرستى و بيمارى و اعراض بيمارى‌ها و اسباب آن و شناختن احوال نبض و احوال هرچه از مسام و مجارى تن بيرون آيد چون عرق، نفث، بول و غايط است و اين همه از جمله اعراض تن باشد. | |||
كتاب | كتاب سوم، درباره تدبير نگاه داشتن تندرستى، تدبير هوا و مسكن و شناختن احوال آنها، تدبير طعام و شراب، تدبيرخواب و بيدارى، تدبير حركت و سكون و شناختن احوال كسوت‌ها، عطرها و اسفرم‌ها و به كار داشتن روغن‌ها و تدبير قى كردن و داروى مسهل خوردن، تدبير خون گرفتن، حجامت و زالو انداختن و حقنه، شياف، تدبير امراض نفسانى، چون شادى و اندوه و انديشه‌هاى گوناگون و غيره و همچنين تدبير حال‌هايى كه اندر تن مردم پديد آيد و تدبير پروردن اطفال و تدبير پيران و مسافران است. | ||
كتاب | كتاب چهارم، درباره شناخت بيمارى‌ها و پيشرفت و بحران و پيش‌بينى آينده بيمارى است. | ||
كتاب | كتاب پنجم، درباره تب‌ها و علت و نشانه‌ها و انواع و اقسام آن و روش درمان آنهاست. | ||
كتاب | كتاب ششم، درباره انواع درمان‌ها و بيمارى‌هاى هر عضوى از اعضاى بدن از فرق سر تا ناخن پاى است. | ||
كتاب | كتاب هفتم، درباره آماس‌ها و ريش‌ها و تدبير شكافتن و داغ كردن و علاج تباه شدن اندام و تدبير شكستگى و آزردگى و زخم‌هاست. | ||
كتاب | كتاب هشتم، درباره تدابير پاکيزگى و آراستگى ظاهر بشره مردم است كه آن را زينت گويند. | ||
كتاب | كتاب نهم، درباره زهرها و آنچه زيان‌كار باشد، اعم از خارج بدن و داخل بدن و بيان پادزهرهاست. | ||
كتاب | كتاب دهم، درباره منافع اعضاى حيوانات است. | ||
كتاب | كتاب يازدهم، درباره قرابادين است. | ||
ذخيره خوارزمشاهى بدون شك، حاوى مطالبى از تأليفات على بن ربن طبرى، رازى، اهوازى، اخوينى، [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] و ديگر پزشکانى است كه تا اواسط قرن پنجم هجرى تأليف گرديده و جرجانى از آنها استفاده فراوانى برده و تمام تلاش او بر اين بوده كه به شيوه‌اى نگارش يابد كه درخور فهم فارسى‌زبانان آن روز، اعم از خاص و عام باشد و نيازهاى طبى و بهداشتى همگان را برآورده كند. خوشبختانه با كوشش فراوان و دانش بسيار، توفيق، رفيق راه او بود و اثرى از خود به جاى گذاشت كه ازنقطه نظر ادبى در نثر درى، كم‌نظير و ازنظر طبى، در حقيقت، يك دوره كامل دائرةالمعارف طبى است كه حاوى همه موضوعات در رشته‌هاى پزشکى، از كليات طب، تشريح، فيزيولوژى، علل بيمارى و انواع درمان‌ها گرفته تا مسائل بهداشتى، از قبيل تعريف تندرستى، بيمارى، بهداشت بدن، دستور غذايى و آشاميدنى و امورى كه بايد شخص در فصول مختلف سال انجام دهد يا اعمال طبى، از قبيل خون گرفتن و امثال آن، بهداشت كودكان و پيران و مسافران، پروراندن كودك، علامات بيمارى‌ها و درمان آنها، اعمال جراحى و بهداشت، پوست و به كار بردن وسايل زينت، شناساندن زهرها و سم‌ها و درمان گزيدگى‌هاى حيوانى و مسموميت‌ها بر اثر مواد و گياهان و داروشناسى و داروسازى مى‌باشد. | |||
كتاب | == وضعيت كتاب == | ||
كتاب، به كوشش سعيدى سيرجانى به چاپ رسيده است (در واقع چاپ عكسى از روى نسخه‌اى خطى است). وى مقدمه‌اى ارزنده بر كتاب نگاشته و در آن، مفصلا از قطب‌الدين محمد خوارزمشاه، [[جرجانی، اسماعیل بن حسن|سيد اسماعيل جرجانى]] و كتاب ذخيره سخن گفته است. | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:علوم پزشکی]] | |||