۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
دستور معالم الحكم و مأثور مكارم الشیم (من كلام أميرالمؤمنين علي بن أبي‌طالب كرم‌الله وجهه): تفاوت میان نسخه‌ها
دستور معالم الحكم و مأثور مكارم الشیم (من كلام أميرالمؤمنين علي بن أبي‌طالب كرم‌الله وجهه) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۱۷ ژوئن ۲۰۱۸، ساعت ۲۱:۴۵
، ۱۷ ژوئن ۲۰۱۸لینک درون متنی
(لینک درون متنی) |
|||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | |||
| تصویر =NUR03543J1.jpg | |||
| | | عنوان =دستور معالم الحکم و مأثور مکارم الشیم (من کلام أمیر المؤمنین علي بن أبي‌طالب کرم الله وجهه) (قضاعی) | ||
| عنوان‌های دیگر =بوارق الاشارات و التوجیهات لما فی الدستور من المطالب و الماثر و العظات | |||
| پدیدآوران = | |||
| | [[هبود، برکات یوسف]] (نويسنده) | ||
| | |||
[[قضاعی، محمد بن سلامه]] (نويسنده) | [[قضاعی، محمد بن سلامه]] (نويسنده) | ||
| زبان =عربی | |||
|زبان | | کد کنگره =BP 39/15 1376 | ||
| موضوع = | |||
شعر عربی - قرن 1ق. | |||
|کد کنگره | |||
|موضوع | |||
شعر مذهبی عربی - قرن 1ق. | شعر مذهبی عربی - قرن 1ق. | ||
| خط ۲۸: | خط ۱۸: | ||
علی بن ابیطالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - کلمات قصار | علی بن ابیطالب(ع)، امام اول، 23 قبل از هجرت - 40ق. - کلمات قصار | ||
| ناشر = | |||
|ناشر | شرکة دار الأرقم بن أبي الأرقم | ||
| مکان نشر =بیروت - لبنان | |||
| سال نشر = 1418 ق | |||
|مکان نشر | |||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE3543AUTOMATIONCODE | |||
| | | چاپ =1 | ||
| | | تعداد جلد =1 | ||
| | | کتابخانۀ دیجیتال نور =5178 | ||
| | | کد پدیدآور = | ||
|کد | | پس از = | ||
| | | پیش از = | ||
}} | |||
'''دستور معالم‌الحكم و ماثور مكارم‌الشيم'''، تأليف [[قضاعی، محمد بن سلامه|قاضى قضاعى]] (متوفى 454ق) به زبان عربى است. در اين اثر مجموعه‌اى از سخنان [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين على(ع)]] گردآورى شده است كه برخى از آن‌ها به جهت اينكه در نهج‌البلاغه نيامده است، حائز اهميت است. | |||
'''دستور معالم‌الحكم و ماثور مكارم‌الشيم'''، تأليف قاضى قضاعى (متوفى 454ق) به زبان عربى است. در اين اثر مجموعه‌اى از سخنان [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين على(ع)]] گردآورى شده است كه برخى از آن‌ها به جهت اينكه در نهج‌البلاغه نيامده است، حائز اهميت است. | |||
== ساختار== | == ساختار== | ||
| خط ۵۲: | خط ۴۱: | ||
نگارش كتاب حاضر همچون بسيارى از كتب ارزشمند به درخواست دوستان و مريدان انجام گرفته است. او كتابى پيش از نگارش اين اثر كتابى با عنوان «شهاب‌الاخبار» مى‌نويسد كه مورد استقبال قرار مى‌گيرد. خود در اين‌باره چنين مى‌نويسد: «پس از آنكه هزار و دويست سخن از حديث رسول خدا(ص) را در باب وصايا و امثال و مواعظ و آداب فراهم نمودم و در ضمن كتابى نهاده و شهابش ناميدم، برخى از برادران دينى از من خواستند كه از كلام | نگارش كتاب حاضر همچون بسيارى از كتب ارزشمند به درخواست دوستان و مريدان انجام گرفته است. او كتابى پيش از نگارش اين اثر كتابى با عنوان «شهاب‌الاخبار» مى‌نويسد كه مورد استقبال قرار مى‌گيرد. خود در اين‌باره چنين مى‌نويسد: «پس از آنكه هزار و دويست سخن از حديث رسول خدا(ص) را در باب وصايا و امثال و مواعظ و آداب فراهم نمودم و در ضمن كتابى نهاده و شهابش ناميدم، برخى از برادران دينى از من خواستند كه از كلام [[امام على(ع)|اميرالمؤمنين على بن ابى‌طالب(ع)]] حدود همين مقدار ذكر شده، گردآورم و در اين مهم به روايت و تأليف كسى كه او را امين و ثقه مى‌دانم و مى‌پسندم، استناد جويم و آن را در نظمى خوش و نيكو و با حذف سندها، مانند كارى كه در كتاب شهاب كرده‌ام، تدوين كنم. | ||
پس از خداوند بزرگ قدرت، طلب خير نموده و از كلام و بلاغت و حكمت‌ها و موعظت‌ها و آداب و پاسخ‌ها و ادعيه و مناجات و شعر بر جاى مانده و تمثيلات آن حضرت(ع) را در نه باب كه هر يك نيز داراى انواع و بخش‌هايى است، گرد آوردم». | پس از خداوند بزرگ قدرت، طلب خير نموده و از كلام و بلاغت و حكمت‌ها و موعظت‌ها و آداب و پاسخ‌ها و ادعيه و مناجات و شعر بر جاى مانده و تمثيلات آن حضرت(ع) را در نه باب كه هر يك نيز داراى انواع و بخش‌هايى است، گرد آوردم». | ||
| خط ۶۸: | خط ۵۷: | ||
# در شعرى كه از آن حضرت(ع) به دست ما رسيده است. | # در شعرى كه از آن حضرت(ع) به دست ما رسيده است. | ||
تدوين كتاب در نه باب ابتكارى آن هم با ذوق و انتخاب دانشمندى؛ همانند قاضى قضاعى اعتبار و اهميت ويژه‌اى دارد كه بر صاحب نظران پوشيده نيست. نويسنده بنا داشته كه همچون شيوه [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]](ره) از ذكر اسناد در متن كتاب پرهيز كند و لذا خواننده جوياى اسناد را به خارج از متن ارجاع مى‌دهد: «من در برابر هر سخنى كه روايت مى‌كنم، نشانه‌اى نهادم تا بدان علامت به راوى آن سخن پى‌برده شود؛ آن چنانكه اين نكته را در پايان كتاب روشن مى‌نمايم و اسناد احاديث طولانى را ذكر كرده‌ام و بر هر يك از آن‌ها كه خط نويسنده‌اش شناخته مى‌شد، علامت جيم [احاديثى كه خط نويسنده‌اش شناخته شود، در اصطلاح علم حديث و جاده گفته مى‌شود]، گذاشته‌ام». | تدوين كتاب در نه باب ابتكارى آن هم با ذوق و انتخاب دانشمندى؛ همانند [[قضاعی، محمد بن سلامه|قاضى قضاعى]] اعتبار و اهميت ويژه‌اى دارد كه بر صاحب نظران پوشيده نيست. نويسنده بنا داشته كه همچون شيوه [[شریف‌الرضی، محمد بن حسین|سيد رضى]](ره) از ذكر اسناد در متن كتاب پرهيز كند و لذا خواننده جوياى اسناد را به خارج از متن ارجاع مى‌دهد: «من در برابر هر سخنى كه روايت مى‌كنم، نشانه‌اى نهادم تا بدان علامت به راوى آن سخن پى‌برده شود؛ آن چنانكه اين نكته را در پايان كتاب روشن مى‌نمايم و اسناد احاديث طولانى را ذكر كرده‌ام و بر هر يك از آن‌ها كه خط نويسنده‌اش شناخته مى‌شد، علامت جيم [احاديثى كه خط نويسنده‌اش شناخته شود، در اصطلاح علم حديث و جاده گفته مى‌شود]، گذاشته‌ام». | ||
كتاب دستور معالم‌الحكم به سه واسطه از قاضى قضاعى شنيده و روايت شده است. نخست قاضى ابوعبدالله محمد بن ابى على حسن بن محمد بن عبيدالله عامرى از شريف خطيب ابوالفتوح ناصر بن حسن بن اسماعيل حسينى زيدى و او از ابوعبدالله محمد بن بركات بن هلال سعيدى نحوى لغوى و او از قاضى قضاعى روايت كرده است. ابن بركات از اهالى مصر بوده و از استادان ادب و لغت به شمار مى‌رفته كه در 420ق متولد شده و در 520ق از دنيا رفته است. از تاريخ وفات و ولادت او مى‌توان دريافت كه وى از معاصران قاضى قضاعى بوده و سماع و روايت مطالب دستور معالم، به وسيله‌ى او از قاضى قضاعى صورت گرفته است. | كتاب دستور معالم‌الحكم به سه واسطه از [[قضاعی، محمد بن سلامه|قاضى قضاعى]] شنيده و روايت شده است. نخست قاضى ابوعبدالله محمد بن ابى على حسن بن محمد بن عبيدالله عامرى از شريف خطيب ابوالفتوح ناصر بن حسن بن اسماعيل حسينى زيدى و او از ابوعبدالله محمد بن بركات بن هلال سعيدى نحوى لغوى و او از قاضى قضاعى روايت كرده است. ابن بركات از اهالى مصر بوده و از استادان ادب و لغت به شمار مى‌رفته كه در 420ق متولد شده و در 520ق از دنيا رفته است. از تاريخ وفات و ولادت او مى‌توان دريافت كه وى از معاصران قاضى قضاعى بوده و سماع و روايت مطالب دستور معالم، به وسيله‌ى او از [[قضاعی، محمد بن سلامه|قاضى قضاعى]] صورت گرفته است. | ||
راويانى كه قضاعى براى برخى از خطبه‌هاى طولانى و كلمات كوتاه(ع) ذكر مى‌نمايد، از بزرگان حديث و لغت و ادب و فقه به شمار مى‌روند؛ از قبيل: محمد بن فضيل بن غزوان، براء بن عازب، عبدالله بن ابى‌شيبه، اصبغ بن نباته حنظلى، نوف بن فضاله‌ى حميرى بكالى، حسين بن خالويه، نفطويه، ابن‌دريد و نظاير آن‌ها. | راويانى كه قضاعى براى برخى از خطبه‌هاى طولانى و كلمات كوتاه(ع) ذكر مى‌نمايد، از بزرگان حديث و لغت و ادب و فقه به شمار مى‌روند؛ از قبيل: محمد بن فضيل بن غزوان، براء بن عازب، عبدالله بن ابى‌شيبه، اصبغ بن نباته حنظلى، نوف بن فضاله‌ى حميرى بكالى، حسين بن خالويه، نفطويه، ابن‌دريد و نظاير آن‌ها. | ||
در ميان راويانى كه قاضى قضاعى آن‌ها را ذكر نموده، نام ياران با وفاى [[امام على(ع)|على بن ابى‌طالب(ع)]] درخشندگى خاصى دارد و ذكر نام آن‌ها به بعضى از مطالب اين كتاب نظير نهج‌البلاغه صحت و دقت خاصى مى‌بخشد؛ از قبيل: حارث اعور، احنف بن قيس، رفاعه بن راقع بن مالك، اشعث بن قيس، صعصعه بن صوحان و كميل بن زياد. | در ميان راويانى كه [[قضاعی، محمد بن سلامه|قاضى قضاعى]] آن‌ها را ذكر نموده، نام ياران با وفاى [[امام على(ع)|على بن ابى‌طالب(ع)]] درخشندگى خاصى دارد و ذكر نام آن‌ها به بعضى از مطالب اين كتاب نظير نهج‌البلاغه صحت و دقت خاصى مى‌بخشد؛ از قبيل: حارث اعور، احنف بن قيس، رفاعه بن راقع بن مالك، اشعث بن قيس، صعصعه بن صوحان و كميل بن زياد. | ||
جملات و كلماتى در اين كتاب آمده كه در نهج‌البلاغه و غررالحكم ديده نمى‌شود؛ به عنوان مثال مى‌توان به اين موارد اشاره نمود: | جملات و كلماتى در اين كتاب آمده كه در نهج‌البلاغه و غررالحكم ديده نمى‌شود؛ به عنوان مثال مى‌توان به اين موارد اشاره نمود: | ||
| خط ۱۱۷: | خط ۱۰۶: | ||
[[قانون: دستور معالم الحکم و مأثور مکارم الشيم از سخنان امیر المومنین علی بن ابیطالب(ع)]] | [[قانون: دستور معالم الحکم و مأثور مکارم الشيم از سخنان امیر المومنین علی بن ابیطالب(ع)]] | ||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | [[رده:اسلام، عرفان، غیره]] | ||