دراسات في البلاغة العربية

دراسات في البلاغة العربية، اثر عبدالعاطی غریب علام، پژوهشی است در علم بلاغت، حول محور نظریه «نظم» عبدالقاهر جرجانی و سایر موضوعات و مباحث مرتبط با آن.

دراسات في البلاغة العربية
دراسات في البلاغة العربية
پدیدآورانعلام، عبدالعاطی غریب (نویسنده)
ناشرجامعة قاريونس
مکان نشرلیبی - بنغازی
سال نشر1997م.
چاپچاپ یکم
زبانعربی
تعداد جلد1
کد کنگره
‏ع8د4 / 2028 PJA

کتاب حاضر، مطالعه و پژوهشی است پیرامون برخی از مباحث و موضوعات بلاغت در زبان عربی که مورد توجه هر محقق و پژوهشگری که علاقه‌مند به تحقیق در زمینه فصاحت قرآن کریم و شناسایی دلایل اعجاز آن می‌باشد، قرار خواهد گرفت؛ چه، قرآن کتابی است که با فصاحت و سبک رفیع خود، اعراب فصیح را به خود خیره کرده و با نظم شگفت‌انگیز خود که دارای بالاترین درجه فصاحت بوده، معجزه کرده است[۱].

نویسنده این تحقیق و پژوهش را با بررسی نظریه «نظم» از دیدگاه عبدالقاهر جرجانی، آغاز نموده است؛ زیرا نظم از نظر او، دارای اهمیت ویژه‌ای بوده و همانند بوته‌ای است که کلمات در آن ذوب شده و معانی با یکدیگر هم‌پوشانی نموده و به یک معنای واحد، تبدیل می‌شوند. همچنان‌که این موضوع، از دیدگاه وی، همان محور اصلی است که بلاغت، حول آن چرخیده و کلام همانند ساختمان و واحد جامعی است که اجزای آن به هم مرتبط بوده و از یکدیگر پشتیبانی کرده و اگر کلمه‌ای را از جای خود برداریم، این ساختمان فرو خواهد ریخت[۲].

علت برگزیده شدن نظریه نظم جرجانی به‌عنوان محور اصلی کتاب حاضر، آن است که وی کسی است که بهترین نظریه و مستندترین دیدگاه و شایسته‌ترین تحقیق، تحلیل و تبیین در این موضوع، به وی نسبت داده شده است[۳].

نویسنده پس از تبیین نظریه نظم از دیدگاه جرجانی، به موضوعات دیگر علم بلاغت که به‌نحوی مرتبط با این موضوع می‌باشند، پرداخته است که از جمله آنها، عبارتند از: تقدیم و تأخیر[۴]، تشبیه[۵]، علم بدیع و محسنات معنوی (مانند طباق، مقابله، مراعات نظیر، ارصاد، مشاکله، مزاوجه، توریه، مبالغه، حسن تعلیل، مدح شبیه ذم و ذم شبیه مدح) و لفظی (مانند جناس تام و غیر تام و سجع مطرف، مرصع و موازی)[۶].

پانویس

  1. ر.ک: مقدمه، ص3
  2. ر.ک: همان
  3. ر.ک: همان
  4. ر.ک: متن کتاب، ص37
  5. ر.ک: همان، ص95
  6. ر.ک: همان، ص155-222

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.


وابسته‌ها