۸۱٬۶۷۸
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'رده:سال97-25مرداد الی24 شهریور' به '') برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'سرگذشت نامه' به 'سرگذشتنامه ') برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
(۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۲: | خط ۲: | ||
| تصویر =NUR14084J1.jpg | | تصویر =NUR14084J1.jpg | ||
| عنوان =خلاصة المناقب (در مناقب میر سید علی همدانی) | | عنوان =خلاصة المناقب (در مناقب میر سید علی همدانی) | ||
| عنوانهای دیگر =در مناقب مير سيد علي | | عنوانهای دیگر =در مناقب مير سيد علي همدانی | ||
خلاصة المناقب (در مناقب مير سيد علي همداني) | خلاصة المناقب (در مناقب مير سيد علي همداني) | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[ | [[بدخشی، نورالدین جعفر]] (نویسنده) | ||
[[ظفر، اشرف]] (مصحح) | [[ظفر، اشرف]] (مصحح) | ||
خط ۱۳: | خط ۱۳: | ||
| موضوع =ذهبيه | | موضوع =ذهبيه | ||
همدانی، علی بن شهابالدین، 714 - 786ق. - | همدانی، سید علی بن شهابالدین، 714 - 786ق. - سرگذشتنامه | ||
| ناشر =مرکز تحقيقات فارسی ايران و پاکستان | | ناشر =مرکز تحقيقات فارسی ايران و پاکستان | ||
خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
| شابک = | | شابک = | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =14084 | ||
| کتابخوان همراه نور =14084 | | کتابخوان همراه نور =14084 | ||
| کد پدیدآور =6163 | | کد پدیدآور =6163 | ||
خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
}} | }} | ||
''' خلاصة المناقب (در مناقب میر سید علی همدانی)'''، تألیف [[ | ''' خلاصة المناقب (در مناقب میر سید علی همدانی)'''، تألیف [[بدخشی، نورالدین جعفر|نورالدین جعفر بدخشی]]، کتابی است یک جلدی، به زبان فارسی با موضوع عرفان اسلامی و زندگینامه. این اثر به تصحیح دکتر [[ظفر، اشرف|سیده اشرف ظفر]] رسیده است. مطالب خلاصة المناقب حول دو محور دور میزند: شرح زندگانى [[همدانی، سید علی بن شهابالدین|میر سید على همدانى]] و توضیح مطالب مرتبط با ولایت و تصوّف. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
این روش نویسندگى که در سراسر مطالب و معانى کتاب رعایت شده، اگرچه خواننده را از اصل مطلب دور نماید، ولى سبک نگارش وى بهحدى ساده، روان و دلاویز است که اصلا خستهکننده و ملالآور نیست، بلکه سوز و تابش قلب وى بهصورت بسیار مؤثر جلوهگر است و اغلب مباحث متصوفه نظر خواننده را جلب مىکنند. ذکر عوالم، بحث قطب، تکامل نفس انسان، خواطر قلب و قصه آدم و حوا و غیره از همین قبیل مطالب گوناگون است که در خلاصة المناقب آمده و به استشهاد از آیات و احادیث، مؤلف بیان خودش را مدلّل و به آوردن اشعار، نوشته خود را جالب و جاذبتر ساخته است. | این روش نویسندگى که در سراسر مطالب و معانى کتاب رعایت شده، اگرچه خواننده را از اصل مطلب دور نماید، ولى سبک نگارش وى بهحدى ساده، روان و دلاویز است که اصلا خستهکننده و ملالآور نیست، بلکه سوز و تابش قلب وى بهصورت بسیار مؤثر جلوهگر است و اغلب مباحث متصوفه نظر خواننده را جلب مىکنند. ذکر عوالم، بحث قطب، تکامل نفس انسان، خواطر قلب و قصه آدم و حوا و غیره از همین قبیل مطالب گوناگون است که در خلاصة المناقب آمده و به استشهاد از آیات و احادیث، مؤلف بیان خودش را مدلّل و به آوردن اشعار، نوشته خود را جالب و جاذبتر ساخته است. | ||
مطالب تصوّف و عرفان که مؤلف ضمن شرح احوال [[همدانی، علی بن شهابالدین|سید على همدانى]] آورده است، بهاندازهاى اهمیت دارد که اگر از کتاب استخراج و جمعآورى شود، بهصورت کتاب مستقلى در خواهد آمد که ارزش آن از حیث کتابى در تصوف شناخته خواهد شد و از این حیث خلاصة المناقب دو جنبه مهم را داراست: | مطالب تصوّف و عرفان که مؤلف ضمن شرح احوال [[همدانی، سید علی بن شهابالدین|سید على همدانى]] آورده است، بهاندازهاى اهمیت دارد که اگر از کتاب استخراج و جمعآورى شود، بهصورت کتاب مستقلى در خواهد آمد که ارزش آن از حیث کتابى در تصوف شناخته خواهد شد و از این حیث خلاصة المناقب دو جنبه مهم را داراست: | ||
اول، شرح زندگانى [[همدانی، علی بن شهابالدین|میر سید على همدانى]]؛ | اول، شرح زندگانى [[همدانی، سید علی بن شهابالدین|میر سید على همدانى]]؛ | ||
دوم، شرح معانى و مطالب ولایت و تصوّف. | دوم، شرح معانى و مطالب ولایت و تصوّف. | ||
خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
...شیوه نویسندگى مؤلف ساده و بىپیرایه است و به ترصیع و تسجیع عبارت و تکلف و تصنع لفظى که در نثر فارسى از قرن ششم هجرى به بعد رواج بسیار پیدا کرده بود و تمام تألیفات فارسى را فراگرفته بود، توجهى ننموده است و در بعضى جاها که به آرایش و زیبایى بیان توجه نموده، به مشکلنویسى نپرداخته بود. | ...شیوه نویسندگى مؤلف ساده و بىپیرایه است و به ترصیع و تسجیع عبارت و تکلف و تصنع لفظى که در نثر فارسى از قرن ششم هجرى به بعد رواج بسیار پیدا کرده بود و تمام تألیفات فارسى را فراگرفته بود، توجهى ننموده است و در بعضى جاها که به آرایش و زیبایى بیان توجه نموده، به مشکلنویسى نپرداخته بود. | ||
براى توضیح عقاید و معانى تصوّف و تأیید اقوال و افعال متصوفه، مؤلف به آیات قرآنى و احادیث نبوى استناد مىکند و در حلّ مشکلات و مسائل دقیق تصوف به سخنان بزرگان صوفیه توسل مىجوید؛ مخصوصاً از منازل السائرين [[انصاری، عبدالله بن محمد|خواجه عبداللّه انصارى]] و [[الرسالة القشيرية|رسالة القشيرية]] [[قشیری، عبدالکریم بن هوازن|ابوالقاسم قشیرى]] و [[فصوص الحكم (تعليقات ابوالعلاء عفيفي)|فصوص الحكم]] [[ابن عربی، محمد بن علی|محیالدین]] و [[فوائح الجمال و فواتح الجلال|فوائح الجمال]] نجمالدّین کبرى مطالبى را نقل و روایت کرده است و علاوه بر آنها از نگارشات خود [[همدانی، علی بن شهابالدین|سید على همدانى]] استفاده نموده؛ مخصوصاً از رساله مشارب الأذواق (که شرحى است از قصیده خمریه [[ابن فارض، عمر بن علی|ابن الفارض]]...) و همچنین رساله حلّ الفصوص و رساله واردات و رساله مناجات و ذخيرة الملوك و غیره. | براى توضیح عقاید و معانى تصوّف و تأیید اقوال و افعال متصوفه، مؤلف به آیات قرآنى و احادیث نبوى استناد مىکند و در حلّ مشکلات و مسائل دقیق تصوف به سخنان بزرگان صوفیه توسل مىجوید؛ مخصوصاً از منازل السائرين [[انصاری، عبدالله بن محمد|خواجه عبداللّه انصارى]] و [[الرسالة القشيرية|رسالة القشيرية]] [[قشیری، عبدالکریم بن هوازن|ابوالقاسم قشیرى]] و [[فصوص الحكم (تعليقات ابوالعلاء عفيفي)|فصوص الحكم]] [[ابن عربی، محمد بن علی|محیالدین]] و [[فوائح الجمال و فواتح الجلال|فوائح الجمال]] نجمالدّین کبرى مطالبى را نقل و روایت کرده است و علاوه بر آنها از نگارشات خود [[همدانی، سید علی بن شهابالدین|سید على همدانى]] استفاده نموده؛ مخصوصاً از رساله مشارب الأذواق (که شرحى است از قصیده خمریه [[ابن فارض، عمر بن علی|ابن الفارض]]...) و همچنین رساله حلّ الفصوص و رساله واردات و رساله مناجات و ذخيرة الملوك و غیره. | ||
علاوه بر مآخذ مهمى که اشاره شد، مؤلف از الفتوحات المكية [[ابن عربی، محمد بن علی|ابن عربى]] و إحياء علومالدّين و [[كیمیای سعادت|کیمیاى سعادت]] [[غزالی، محمد بن محمد|امام غزالى]] و [[عوارف المعارف]] [[سهروردی، یحیی بن حبش|شهابالدّین سهروردى]] نیز مطالبى را فراگرفته است. بالخصوص از فوائح عباراتى را به فارسى برگردانیده و جزو کتاب خودش قرار داده است. باوجود اینکه در خلاصة المناقب از [[فوائح الجمال و فواتح الجلال|فوائح الجمال]] بسیار استفاده شده است، باز هم مىتوان گفت که مؤلف بیشتر تحت تأثیر [[فصوص الحكم (تعليقات ابوالعلاء عفيفي)|فصوص الحكم]] قرار گرفته است؛ مثلا در موضوع ولایت آنجا که گفته است که «ولایت، باطن نبوت است»، از فص دوم «شیثیه» از [[فصوص الحكم (تعليقات ابوالعلاء عفيفي)|فصوص الحكم]] مأخوذ است و همینطور بیان أئمة الأسماء و اسامى قلب و حقیقت آن و انسان صغیر و کبیر، استعداد ذرات، بیان رؤیا، نوم الأنبياء و غیره و مطالب تصوف که در این کتاب آمده است، همه و همه تأثیر [[فصوص الحكم (تعليقات ابوالعلاء عفيفي)|فصوص الحكم]] را نشان مىدهد و علّت آن ظاهرا همین است که مرشد وى شرحى نوشته بود بر فصوص و رابطه بین [[همدانی، علی بن شهابالدین|سید على همدانى]] و [[ابن عربی، محمد بن علی|ابن عربى]] از همین جا معلوم است که شیخ علاءالدوله سمنانى یکى از مشایخ طریقت و خال وى، بر فتوحات حواشى نوشته و [[بدخشي، نورالدين جعفر|جعفر بدخشى]] تحت تأثیر آن قرار گرفته بود. | علاوه بر مآخذ مهمى که اشاره شد، مؤلف از الفتوحات المكية [[ابن عربی، محمد بن علی|ابن عربى]] و إحياء علومالدّين و [[كیمیای سعادت|کیمیاى سعادت]] [[غزالی، محمد بن محمد|امام غزالى]] و [[عوارف المعارف]] [[سهروردی، یحیی بن حبش|شهابالدّین سهروردى]] نیز مطالبى را فراگرفته است. بالخصوص از فوائح عباراتى را به فارسى برگردانیده و جزو کتاب خودش قرار داده است. باوجود اینکه در خلاصة المناقب از [[فوائح الجمال و فواتح الجلال|فوائح الجمال]] بسیار استفاده شده است، باز هم مىتوان گفت که مؤلف بیشتر تحت تأثیر [[فصوص الحكم (تعليقات ابوالعلاء عفيفي)|فصوص الحكم]] قرار گرفته است؛ مثلا در موضوع ولایت آنجا که گفته است که «ولایت، باطن نبوت است»، از فص دوم «شیثیه» از [[فصوص الحكم (تعليقات ابوالعلاء عفيفي)|فصوص الحكم]] مأخوذ است و همینطور بیان أئمة الأسماء و اسامى قلب و حقیقت آن و انسان صغیر و کبیر، استعداد ذرات، بیان رؤیا، نوم الأنبياء و غیره و مطالب تصوف که در این کتاب آمده است، همه و همه تأثیر [[فصوص الحكم (تعليقات ابوالعلاء عفيفي)|فصوص الحكم]] را نشان مىدهد و علّت آن ظاهرا همین است که مرشد وى شرحى نوشته بود بر فصوص و رابطه بین [[همدانی، سید علی بن شهابالدین|سید على همدانى]] و [[ابن عربی، محمد بن علی|ابن عربى]] از همین جا معلوم است که شیخ علاءالدوله سمنانى یکى از مشایخ طریقت و خال وى، بر فتوحات حواشى نوشته و [[بدخشي، نورالدين جعفر|جعفر بدخشى]] تحت تأثیر آن قرار گرفته بود. | ||
مؤلف در توضیح مطالب، از شعراى بزرگ فارسى مانند ناصرخسرو، [[عطار، محمد بن ابراهیم|شیخ فریدالدّین عطار]]، [[خواجوی کرمانی، محمود بن علی|خواجوى کرمانى]]، [[سعدی، مصلح بن عبدالله|شیخ سعدى شیرازى]] و [[مولوی، جلالالدین محمد|مولوى رومى]] و دیگران ابیاتى را در نگارش خود آورده است که علاوه بر توضیح نکات دقیق، شیرینى و شیوایى و تأثیر خاصى به بیان وى بخشیده است. درعینحال که مطالب فوق بر تعمق نظر و تبحر علمى مؤلف دلالت دارد، مىبینیم که وى در آوردن احادیث و نقل ابیات، عدم دقت داشته و درباره استناد و انتساب اشعار و حتى درباره صحت متن آنها دقتى را بهکار نبرده است، ولى این نقص تخصیصى به مؤلف ما ندارد، بلکه در ابیات متصوفه بالعموم همین کیفیت به نظر مىرسد... | مؤلف در توضیح مطالب، از شعراى بزرگ فارسى مانند ناصرخسرو، [[عطار، محمد بن ابراهیم|شیخ فریدالدّین عطار]]، [[خواجوی کرمانی، محمود بن علی|خواجوى کرمانى]]، [[سعدی، مصلح بن عبدالله|شیخ سعدى شیرازى]] و [[مولوی، جلالالدین محمد|مولوى رومى]] و دیگران ابیاتى را در نگارش خود آورده است که علاوه بر توضیح نکات دقیق، شیرینى و شیوایى و تأثیر خاصى به بیان وى بخشیده است. درعینحال که مطالب فوق بر تعمق نظر و تبحر علمى مؤلف دلالت دارد، مىبینیم که وى در آوردن احادیث و نقل ابیات، عدم دقت داشته و درباره استناد و انتساب اشعار و حتى درباره صحت متن آنها دقتى را بهکار نبرده است، ولى این نقص تخصیصى به مؤلف ما ندارد، بلکه در ابیات متصوفه بالعموم همین کیفیت به نظر مىرسد... | ||
راجع به سبک نویسندگى خلاصة المناقب هم مىتوان گفت که همان اختصاص را دارد. در نوشتن واقعهاى از زندگانى [[همدانی، علی بن شهابالدین|سید على همدانى]]، روش وى آن است که اسم مرشدش را معمولى ضبط نکرده، بلکه با احترام کامل، «جناب سیادت»، «حضرت سیادت»، «امیر ما» و «سیدنا» یاد مىکند و چون نکتهاى از ولایت یا دقیقهاى از تصوّف را توضیح مىدهد، چنین مىنویسد: «بدان کهاى عزیز» یا «اى دوست بدانکه». نویسنده عموما بهجاى واژههاى فارسى، کلمات عربى میآورد از قبیل طیران، حصر و حصار، مذموم، مزروق، تقبیل، سوادیه، بیاضیه، جبلّى، ارض، سريع الزوال، بطيء الحركة... و در چندین مورد جمع عربى بهکار برده؛ مثلا افیاض، زوایا، شرور، نفوس، نفور، حقوق، حظوظ، محابیب و غیره»<ref>ر.ک: پیشگفتار کتاب، صفحه کط – لب </ref>. | راجع به سبک نویسندگى خلاصة المناقب هم مىتوان گفت که همان اختصاص را دارد. در نوشتن واقعهاى از زندگانى [[همدانی، سید علی بن شهابالدین|سید على همدانى]]، روش وى آن است که اسم مرشدش را معمولى ضبط نکرده، بلکه با احترام کامل، «جناب سیادت»، «حضرت سیادت»، «امیر ما» و «سیدنا» یاد مىکند و چون نکتهاى از ولایت یا دقیقهاى از تصوّف را توضیح مىدهد، چنین مىنویسد: «بدان کهاى عزیز» یا «اى دوست بدانکه». نویسنده عموما بهجاى واژههاى فارسى، کلمات عربى میآورد از قبیل طیران، حصر و حصار، مذموم، مزروق، تقبیل، سوادیه، بیاضیه، جبلّى، ارض، سريع الزوال، بطيء الحركة... و در چندین مورد جمع عربى بهکار برده؛ مثلا افیاض، زوایا، شرور، نفوس، نفور، حقوق، حظوظ، محابیب و غیره»<ref>ر.ک: پیشگفتار کتاب، صفحه کط – لب </ref>. | ||
«مؤلف در نوشتن شرح زندگانى مرشدش روشى دارد که بهظاهر مضمون اصلى کتاب را پراکنده مىیابیم و اگر به اذعان نظر دیده میشود آن کاملا پیداست و مطالب این کتاب طبق ترتیبى که مراعات شده بهترتیب موضوعات زیر است: | «مؤلف در نوشتن شرح زندگانى مرشدش روشى دارد که بهظاهر مضمون اصلى کتاب را پراکنده مىیابیم و اگر به اذعان نظر دیده میشود آن کاملا پیداست و مطالب این کتاب طبق ترتیبى که مراعات شده بهترتیب موضوعات زیر است: | ||
خط ۷۳: | خط ۷۳: | ||
ز)- ذکر خاتمة عمره».<ref>ر.ک: همان، صفحه کز</ref>. | ز)- ذکر خاتمة عمره».<ref>ر.ک: همان، صفحه کز</ref>. | ||
محقق، در انتهای اثر، فهرستی از 130 عنوان و موضوع که در کتاب مطرح شده را ارائه میدهد. برخی از آنها عبارتند از: تعلیم و تربیت [[همدانی، علی بن شهابالدین|میر سید علی همدانی]] از علاءالدوله سمنانی، احادیث درباره حب | محقق، در انتهای اثر، فهرستی از 130 عنوان و موضوع که در کتاب مطرح شده را ارائه میدهد. برخی از آنها عبارتند از: تعلیم و تربیت [[همدانی، سید علی بن شهابالدین|میر سید علی همدانی]] از علاءالدوله سمنانی، احادیث درباره حب اهلبیت(ع)، اشعار در حب اهلبیت، اقسام حب و بغض، تعلیم و تربیت [[همدانی، سید علی بن شهابالدین|همدانی]] از تقیالدین علی دوستی، تعلیم و تربیت [[همدانی، سید علی بن شهابالدین|همدانی]] از شیخ محمود مزدقانی، بیان ولایت، اقسام ولایت، ملامتیه، بیان قطب، موضوع علم تصوف، عقل و شریعت، حقیقت وجود، شیطان، روح، اسم اعظم، اوراد [[همدانی، سید علی بن شهابالدین|سید علی همدانی]]، ریاضت [[همدانی، سید علی بن شهابالدین|سید علی همدانی]]، مکتوبات شیخ قوامالدین به شیخ نورالدین، درباره تابوت [[همدانی، سید علی بن شهابالدین|سید علی همدانی]] و...<ref>ر.ک: فهرست موضوعات کتاب، ص329-333</ref>. | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
خط ۷۹: | خط ۷۹: | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
<references/> | <references /> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
خط ۸۵: | خط ۸۵: | ||
==وابستهها== | ==وابستهها== | ||
{{وابستهها}} | |||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||
خط ۹۳: | خط ۹۴: | ||
[[رده:طرائق صوفیه]] | [[رده:طرائق صوفیه]] | ||