۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
خفاجی، احمد بن محمد: تفاوت میان نسخه‌ها
جز
جایگزینی متن - '</div> {{' به '</div> {{'
(لینک درون متنی) |
جز (جایگزینی متن - '</div> {{' به '</div> {{') |
||
| (۲۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۵: | خط ۵: | ||
! نام!! data-type="authorName" |خفاجی، احمد بن محمد | ! نام!! data-type="authorName" |خفاجی، احمد بن محمد | ||
|- | |- | ||
| | |نامهای دیگر | ||
| data-type="authorOtherNames" | خفاجی، شهاب‌الدین احمد | | data-type="authorOtherNames" | خفاجی، شهاب‌الدین احمد | ||
|- | |- | ||
| خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
|- | |- | ||
|رحلت | |رحلت | ||
| data-type="authorDeathDate" |1069 | | data-type="authorDeathDate" |1069 ق | ||
|- | |- | ||
|اساتید | |اساتید | ||
| خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
|- class="articleCode" | |- class="articleCode" | ||
|کد مؤلف | |کد مؤلف | ||
| data-type="authorCode" | | | data-type="authorCode" |AUTHORCODE03330AUTHORCODE | ||
|} | |} | ||
</div> | </div> | ||
{{کاربردهای دیگر|خفاجی (ابهام زدایی)}} | |||
== | |||
در برخی منابع نام وی محمود آمده است. محبی از معنای نسبت خفاجی اظهار بی اطلاعی کرده و بر این باور است که این نسبت برگرفته از نام پدر وی است، اما به گفته برخی نسب وی به قبیله خفاجه می‌رسد که در اطراف کوفه می‌زیستند. | '''شهاب‌الدين احمد بن محمد بن عمر خفاجى مصرى''' (977ق - 1069ق)، ادیب، قاضی، و فقیه در قرن دهم و یازده، نویسنده كتاب‌هاى بسيار در موضوع ادبيات و لغت عربى | ||
== ولادت == | |||
به سال 977ق در مصر متولد شد. | |||
در برخی منابع نام وی محمود آمده است. محبی از معنای نسبت خفاجی اظهار بی اطلاعی کرده و بر این باور است که این نسبت برگرفته از نام پدر وی است، اما به گفته برخی نسب وی به قبیله خفاجه می‌رسد که در اطراف کوفه می‌زیستند. | |||
واندایک نیز او را اندلسی خوانده است. | واندایک نیز او را اندلسی خوانده است. | ||
محمد | محمد عبدالمنعم خفاجی پدر وی را از عالمان و بزرگان روزگار خویش معرفی کرده که در روستای سَریاقوس از روستاهای منطقه خانقاه در اطراف قاهره سکونت داشته است. | ||
به گفته جرجی زیدان خفاجی نیز در این روستا به دنیا آمد. سال تولد خفاجی را ۹۷۹ یا ۹۷۷ دانسته اند. | به گفته جرجی زیدان خفاجی نیز در این روستا به دنیا آمد. سال تولد خفاجی را ۹۷۹ یا ۹۷۷ دانسته اند. | ||
| خط ۵۹: | خط ۶۳: | ||
خفاجی شرح حال و نام بیش‌تر استادان خود را در کتاب خود، ریحانةالألِبّاء و زَهْرةالحیاةالدنیا، آورده است. | خفاجی شرح حال و نام بیش‌تر استادان خود را در کتاب خود، ریحانةالألِبّاء و زَهْرةالحیاةالدنیا، آورده است. | ||
او ادبیات عرب را نزد دایی‌اش، ابوبکر شنوانی (متوفی ۱۰۱۹) که او را سیبویه زمان می‌خواندند، فراگرفت و سپس با جدیت بسیار دانشهای ادبی روزگار و فقه حنفی و شافعی را در محضر استادان و مشایخ آن دوره آموخت و از علی بن غانم | او ادبیات عرب را نزد دایی‌اش، ابوبکر شنوانی (متوفی ۱۰۱۹) که او را سیبویه زمان می‌خواندند، فراگرفت و سپس با جدیت بسیار دانشهای ادبی روزگار و فقه حنفی و شافعی را در محضر استادان و مشایخ آن دوره آموخت و از علی بن غانم مقدسی و شیخ‌الاسلام شمس رملی اجازه روایت گرفت. | ||
مهمترین اجازه نامه حدیثی خفاجی، از استادش، ابراهیم علقمی است که با دو واسطه | مهمترین اجازه نامه حدیثی خفاجی، از استادش، ابراهیم علقمی است که با دو واسطه به جلال‌الدین سیوطی (متوفی ۹۱۱) می‌رسد. | ||
== سفرهای متعدد == | == سفرهای متعدد == | ||
نکته قابل توجه در زندگی خفاجی، سفرهای متعدد وی است. در نخستین سفر خود همراه پدرش به حج رفت و در حرمین شریفین در درس دانشمندان آن دیار از جمله علی بن | نکته قابل توجه در زندگی خفاجی، سفرهای متعدد وی است. در نخستین سفر خود همراه پدرش به حج رفت و در حرمین شریفین در درس دانشمندان آن دیار از جمله علی بن جارالله عصام حاضر شد. | ||
خفاجی پس از بازگشت از این سفر به قسطنطنیه رفت و در درس عالمان آن دیار شرکت جست و حتی به فراگیری ریاضیات و | خفاجی پس از بازگشت از این سفر به قسطنطنیه رفت و در درس عالمان آن دیار شرکت جست و حتی به فراگیری ریاضیات و کتابهای اقلیدس پرداخت. | ||
در آن‌جا وی عهده دار منصب قضای منطقه روم ایلی شد و پس از مدتی به بالاترین درجه قضا نایل گردید. | در آن‌جا وی عهده دار منصب قضای منطقه روم ایلی شد و پس از مدتی به بالاترین درجه قضا نایل گردید. | ||
| خط ۷۶: | خط ۸۰: | ||
خفاجی دوباره آهنگ قسطنطنیه کرد و در مسیر، مدتی در دمشق درنگ کرد و مورد توجه و لطف عالمان و دانشمندان آن دیار قرار گرفت، تا آن‌جا که در مدح وی قصاید متعددی سرودند. | خفاجی دوباره آهنگ قسطنطنیه کرد و در مسیر، مدتی در دمشق درنگ کرد و مورد توجه و لطف عالمان و دانشمندان آن دیار قرار گرفت، تا آن‌جا که در مدح وی قصاید متعددی سرودند. | ||
انتظارات و آرزوهای خفاجی از سفر دوباره به قسطنطنیه برآورده نگشت و حاکم شرع آن دیار، مولا یحیی بن | انتظارات و آرزوهای خفاجی از سفر دوباره به قسطنطنیه برآورده نگشت و حاکم شرع آن دیار، مولا یحیی بن زکریا، از او روی‌گردان شد و به تبعید او به مصر فرمان داد. | ||
محبی این امر را به سبب انتقاداتی می‌داند که در ایام قضاوت خفاجی در سلانیک و مصر بر او وارد شده بود، ولی خود خفاجی دلیلش را انتقاد او از وضع آشفته علمی ـ اجتماعی قسطنطنیه نزد حاکم شرع و غلبه جاهلان دانسته است. | محبی این امر را به سبب انتقاداتی می‌داند که در ایام قضاوت خفاجی در سلانیک و مصر بر او وارد شده بود، ولی خود خفاجی دلیلش را انتقاد او از وضع آشفته علمی ـ اجتماعی قسطنطنیه نزد حاکم شرع و غلبه جاهلان دانسته است. | ||
خفاجی معتقد بود پس از استادش، سعدالدین بن حسن و سه جانشین وی که بسیار زود از دنیا رفتند، قسطنطنیه از علم و دانش تهی و دین بازیچه دست سخره گران شد و دولتمداران حرمت عالمان را پای | خفاجی معتقد بود پس از استادش، سعدالدین بن حسن و سه جانشین وی که بسیار زود از دنیا رفتند، قسطنطنیه از علم و دانش تهی و دین بازیچه دست سخره گران شد و دولتمداران حرمت عالمان را پای نمی‌نهادند. | ||
پس از آن، وی مقامهای بسیار تند خطاب به سران قسطنطنیه نوشت و مفاسد دولت عثمانی را در آن برشمرد. | پس از آن، وی مقامهای بسیار تند خطاب به سران قسطنطنیه نوشت و مفاسد دولت عثمانی را در آن برشمرد. | ||
| خط ۹۴: | خط ۹۸: | ||
به گفته محبی خفاجی پس از آن، باقی مانده عمر خویش را به تدریس و تألیف گذراند. | به گفته محبی خفاجی پس از آن، باقی مانده عمر خویش را به تدریس و تألیف گذراند. | ||
احمد بن یحیی حموی، معروف به عسکری (متوفی ۱۰۹۴)، [[بغدادی، عبدالقادر بن عمر|عبدالقادر بن عمر بغدادی]] | احمد بن یحیی حموی، معروف به عسکری (متوفی ۱۰۹۴)، [[بغدادی، عبدالقادر بن عمر|عبدالقادر بن عمر بغدادی]]، صاحب [[خزانة الأدب و لب لباب لسان العرب|خزانة الأدب]] (متوفی ۱۰۹۳)، و فضل‌اللّه بن محب‌اللّه محبی (متوفی ۱۰۹۲) از مهمترین شاگردان وی محسوب می‌شوند. | ||
خفاجی بسیار تحت | خفاجی بسیار تحت تأثیر [[حریری، قاسم بن علی|حریری]] بود تا آن‌جا که بعضی مقامات را به شیوه او انشا کرده و نمونه‌ای از آن‌ها در ریحانة الألبّاء آمده است، هم‌چون المقامة الرومیة، مقامة الغربة، المقامة الساسانیة و المقامة المغربیة. | ||
== وفات == | == وفات == | ||
در سال 1069ق چشم از جهان فرو بست. | |||
==آثار== | ==آثار== | ||
از مشهورترين تأليفات وى مى‌توان به كتب ذيل اشاره نمود: | از مشهورترين تأليفات وى مى‌توان به كتب ذيل اشاره نمود: | ||
# الافصاح فى فقه اللغة | # الافصاح فى فقه اللغة | ||
| خط ۱۱۹: | خط ۱۲۱: | ||
# رسالة جنة الولدان | # رسالة جنة الولدان | ||
== منابع == | == منابع مقاله == | ||
[http://rch.ac.ir/article/Details/8671 دانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز | [http://rch.ac.ir/article/Details/8671 دانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «خفاجی»] | ||
==وابسته‌ها== | |||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[شفاء الغليل فيما في کلام العرب من الدخيل]] | [[شفاء الغليل فيما في کلام العرب من الدخيل]] | ||
| خط ۱۳۰: | خط ۱۳۴: | ||
[[حاشیة الشهاب المسماة عنایة القاضي و کفایة الراضي علی تفسیر البیضاوي]] | [[حاشیة الشهاب المسماة عنایة القاضي و کفایة الراضي علی تفسیر البیضاوي]] | ||
[[مودت اهل بیت | [[مودت اهل بیت علیهم‌السلام در آیینه وحی (ترجمه فرض المحبه فی تفسیر آیه الموده)]] | ||
[[نسیم الریاض فی شرح شفاء القاضی عیاض و بهامشه شرح الشفا]] | [[نسیم الریاض فی شرح شفاء القاضی عیاض و بهامشه شرح الشفا]] | ||
[[رده:زندگی‌نامه]] | [[رده:زندگی‌نامه]] | ||