۱۱۱
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۶۳: | خط ۶۳: | ||
</div> | </div> | ||
==از میلاد تا مدرسه== | |||
'''حضرت آیت‌الله سید على خامنه‌اى'''، فرزند مرحوم حجت‌الاسلام‌والمسلمین حاج سید جواد حسینى خامنه‌اى، در روز 24 تیرماه 1318 برابر با 28 صفر 1358ق، در مشهد مقدس چشم به دنیا گشود. ایشان دومین پسر خانواده هستند. زندگى سید جواد خامنه‌اى مانند بیشتر روحانیون و مدرسان علوم دینى، بسیار ساده بود. همسر و فرزندانش نیز معناى عمیق قناعت و ساده‌زیستى را از او یاد گرفته بودند و با آن خو داشتند. | |||
رهبر بزرگوار در ضمن بیان نخستین خاطره‌هاى زندگى خود از وضع و حال زندگى خانواده‌شان چنین مى‌گویند: | |||
«پدرم روحانى معروفى بود، امّا خیلى پارسا و گوشه‌گیر... زندگى ما به‌سختى مى‌گذشت. من یادم هست شب‌هایى اتفاق مى‌افتادکه در منزل ما شام نبود! مادرم با زحمت براى ما شام تهیه مى‌كرد و... آن شام هم نان وکشمش بود». | |||
امّا خانه‌اى راکه خانواده سید جواد در آن زندگى مى‌كردند، رهبر انقلاب چنین توصیف مى‌كنند: | |||
«منزل پدرى منکه در آن متولد شده‌ام تا چهار پنج سالگى من یك خانه 60 الى 70 مترى در محله فقیرنشین مشهد بودکه فقط یك اتاق داشت و یك زیرزمین تاریك و خفه‌اى! هنگامىکه براى پدرم میهمان مى‌آمد (و معمولاً پدر بنا بر اینكه روحانى و محل مراجعه مردم بود، میهمان داشت) همه ما باید به زیرزمین مى‌رفتیم تا مهمان برود. بعد عده‌اىکه به پدر ارادتى داشتند، زمینکوچكى راکنار این منزل خریده به آن اضافهکردند و ما داراى سه اتاق شدیم». | |||
رهبر انقلاب از دورانکودكى در خانواده‌اى فقیر، امّا روحانى و روحانى‌پرور و پاك و صمیمى، این‌گونه پرورش یافت و از چهار سالگى به همراه برادر بزرگش، سید محمد به مكتب سپرده شد تا الفبا و قرآن را یاد بگیرند. سپس، دو برادر دوران تحصیل ابتدایى را در مدرسه تازه‌تأسیس اسلامى «دارالتعلیم دیانتى» گذراندند. | |||
== در حوزه علمیه == | |||
ایشان پس از آشنایى با جامع‌المقدمات و صرف و نحو در دبیرستان، وارد حوزه علمیه شدند و نزد پدر و دیگر اساتید وقت ادبیات و مقدمات را خواندند. | |||
در باره انگیزه ورود به حوزه علمیه و انتخاب راه روحانیت مى‌گویند: | |||
در | «عامل و موجب اصلى در انتخاب این راه نورانى روحانیت، پدرم بودند و مادرم نیز علاقه‌مند و مشوق بودند». | ||
ایشانکتب ادبى از قبیل «جامع‌المقدمات»، «سیوطى»، «مغنى» را نزد مدرسان مدرسه «سلیمان‌خان» و«نواب» خواندند و پدرش نیز بر درس فرزندانش نظارت مى‌كردند.کتاب «معالم» را نیز در همان دوره خواندند. سپس «شرایع الإسلام» و «شرح لمعه» را در محضر پدرش و مقدارى را نزد مرحوم «آقا میرزا مدرس یزدى» و «رسائل» و «مكاسب» را در حضور مرحوم حاج شیخ هاشم قزوینى و بقیه دروس سطح فقه و اصول را نزد پدرش خواندند و دوره مقدمات و سطح را به‌طورکم‌سابقه و شگفت‌انگیزى در پنج سال و نیم به اتمام رساندند. پدرشان مرحوم سید جواد در تمام این مراحل نقش مهمى در پیشرفت این فرزند برومند داشتند. رهبر بزرگوار انقلاب، در زمینه منطق و فلسفه،کتاب «منظومه» سبزوارى را ابتدا نزد «مرحوم آیت‌الله میرزا جوادآقا تهرانى» و بعدها نزد مرحوم «شیخ رضا ایسى» خواندند. | |||
== در حوزه علمیه نجف اشرف == | |||
آیت‌الله خامنه‌اىکه از هیجده سالگى در مشهد، درس خارج فقه و اصول را نزد مرجع بزرگ، مرحوم آیت‌الله‌العظمى میلانى شروعکرده بودند، در سال 1336 به قصد زیارت عتبات عالیات، عازم نجف اشرف شدند و با شركت در درس‌هاى خارج مجتهدان بزرگ حوزه نجف، از جمله مرحوم سید محسن حكیم، سید محمود شاهرودى، میرزا باقر زنجانى، سید یحیى یزدى و میرزا حسن بجنوردى، اوضاع درس و تدریس و تحقیق آن حوزه علمیه را پسندیدند و قصد اقامت در آنجا نمودند، ولى پدر موافقت نفرمودند؛ لذا پس از مدّتى، به مشهد بازگشتند. | |||
== در حوزه علمیه قم == | |||
آیت‌الله خامنه‌اى از سال 1337 تا 1343 در حوزه علمیه قم به تحصیلات عالى در فقه و اصول و فلسفه، مشغول شدند و از محضر بزرگانى چون مرحوم [[بروجردی، حسین|آیت‌الله‌العظمى بروجردى]]، [[خمینی، روح الله، رهبر انقلاب و بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران|امام خمینى]]، [[حائری، مرتضی|شیخ مرتضى حائرى یزدى]] و [[طباطبایی، محمدحسین|علامه طباطبائى]] استفادهکردند. در سال 1343، براى مواظبت از پدرکه یك چشمشان بر اثر «آب مروارید» نابینا شده بود، به مشهد هجرتکردند؛ خود در این باره فرموده‌اند: | |||
«به مشهد رفتم و خداى متعال توفیقات زیادى به ما داد. به‌هرحال، به دنبالکار و وظیفه خود رفتم. اگر بنده در زندگى توفیقى داشتم، اعتقادم این استکه ناشى از همان برى استکه به پدر، بلكه به پدر و مادر انجام داده‌ام». | |||
ایشان در مشهد از ادامه درس دست‌برنداشتند و جز ایام تعطیل یا مبازره و زندان و مسافرت، به‌طور رسمى تحصیلات فقهى و اصولى خود را تا سال 1347 در محضر اساتید بزرگ حوزه مشهد، به‌ویژه آیت‌الله میلانى ادامه دادند. همچنین از سال 1343که در مشهد ماندگار شدند، درکنار تحصیل و مراقبت از پدر پیر و بیمار، به تدریسکتب فقه و اصول و معارف دینى به طلاب جوان و دانشجویان نیز مى‌پرداختند. | |||
== مبارزات سیاسى == | |||
آیت‌الله خامنه‌اى به گفته خویش: «از شاگردان فقهى، اصولى، سیاسى و انقلابى امام خمینى (ره) هستند». امّا نخستین جرقه‌هاى سیاسى و مبارزاتى و دشمنى با طاغوت را مجاهد بزرگ و شهید راه اسلام، شهید سید مجتبى نواب صفوى در ذهن ایشان زده است. هنگامىکه نواب صفوى با عده‌اى از فدائیان اسلام در سال 31 به مشهد رفته، در مدرسه سلیمان‌خان، سخنرانى پر هیجان و بیداركننده‌اى در موضوع احیاى اسلام و حاكمیت احكام الهى و فریب و نیرنگ شاه و انگلیس و دروغگویى آنان به ملّت ایران، ایرادکردند. آیت‌الله خامنه‌اىکه آن روز، از طلاب جوان مدرسه سلیمان‌خان بودند، به‌شدت تحت تأثیر سخنان آتشین نواب واقع شدند. ایشان مى‌گویند: «همان وقت جرقه‌هاى انگیزش انقلاب اسلامى به‌وسیله نواب صفوى در من به وجود آمده و هیچ شكى ندارمکه اولین آتش را مرحوم نواب در دل ما روشنکرد». | |||
=== '''همراه با نهضت امام خمینى (ره)''' === | |||
آیت‌الله خامنه‌اى از سال 1341که در قم حضور داشتند و حركت انقلابى و اعتراض‌آمیز امام خمینى علیه سیاست‌هاى ضد اسلامى و آمریكاپسند محمدرضا شاه پهلوى، آغاز شد، وارد میدان مبارزات سیاسى شدند و شانزده سال تمام با وجود فراز و نشیب‌هاى فراوان و شكنجه‌ها و تبعیدها و زندان‌ها مبارزهکردند و در این مسیر از هیچ خطرى نترسیدند. نخستین بار در محرم سال 1383 از سوى امام خمینى (قدس سره) مأموریت یافتندکه پیام ایشان را به آیت‌الله میلانى و علماى خراسان در خصوص چگونگى برنامه‌هاى تبلیغاتى روحانیون در ماه محرم و افشاگرى علیه سیاست‌هاى آمریكایى شاه و اوضاع ایران و حوادث قم، برسانند. ایشان این مأموریت را انجام دادند و خود نیز براى تبلیغ، عازم شهر بیرجند شدند و در راستاى پیام امام خمینى، به تبلیغ و افشاگرى علیه رژیم پهلوى و آمریكا پرداختند. | |||
=== '''اولین بازداشت''' === | |||
بدین خاطر در 9 محرم برابر با 12 خرداد 1342 دستگیر و یك شب بازداشت شدند و فرداى آن روز به شرط اینكه منبر نروند و تحت نظر باشند آزاد شدند. با پیش آمدن حادثه خونین 15 خرداد، باز هم ایشان را از بیرجند به مشهد آورده، تحویل بازداشتگاه نظامى دادند و ده روز در آنجا با سخت‌ترین شرایط و شكنجه و آزارها زندانى شدند. | |||
=== '''دومین بازداشت''' === | |||
در بهمن 1342 برابر با رمضان 1383، آیت‌الله خامنه‌اى با عده‌اى از دوستانشان بر اساس برنامه حساب‌شده‌اى به مقصدکرمان حركتکردند. پس از دو سه روز توقف درکرمان و سخنرانى و منبر و دیدار با علما و طلاب آن شهر، عازم زاهدان شدند. سخنرانى‌ها و افشاگرى‌هاى پرشور ایشان به‌ویژه در ششم بهمن، سالگرد انتخابات و رفراندوم قلابى شاه، مورد استقبال مردم قرار گرفت. در روز پانزدهم رمضانکه مصادف با میلاد امام حسن(ع) بود، صراحت و شجاعت و شور انقلابى ایشان در افشاگرى سیاست‌هاى شیطانى و آمریكایى رژیم پهلوى، به اوج رسید و ساواك شبانه ایشان را دستگیر و با هواپیما روانه تهرانکرد. رهبر بزرگوار، حدود دو ماه به‌صورت انفرادى در زندان «قزل قلعه» زندانى شدند و انواع اهانت‌ها و شكنجه‌ها را تحملکردند. | |||
=== '''سومین و چهارمین بازداشت''' === | |||
كلاس‌هاى تفسیر و حدیث و اندیشه اسلامى ایشان در مشهد و تهران با استقبالکم‌نظیر جوانان پرشور و انقلابى مواجه شد. همین فعالیت‌ها سبب عصبانیت ساواك شد و ایشان را مورد تعقیب قرار دادند؛ بدین خاطر در سال 1345 در تهران مخفیانه زندگى مى‌كردند و یك سال بعد (1346) دستگیر و محبوس شدند. همین فعالیت‌هاى علمى و برگزارى جلسات و تدریس و روشنگرى عالمانه و مصلحانه بودکه موجب شد آن بزرگوار بار دیگر توسط ساواك جهنمى پهلوى در سال 1349 نیز دستگیر و زندانى گردند. | |||
=== '''پنجمین بازداشت''' === | |||
حضرت آیت‌الله خامنه‌اى، در باره پنجمین بازداشت خویش توسط ساواك مى‌نویسد: | |||
«از سال 48 زمینه حركت مسلحانه در ایران محسوس بود. حساسیت و شدت عمل دستگاه‌هاى جارى رژیم پیشین نیز نسبت به من،که به قرائن دریافته بودند چنین جریانى نمى‌تواند با افرادى از قبیل من در ارتباط نباشد، افزایش یافت. سال 50 مجدداً و براى پنجمین بار به زندان افتادم. برخوردهاى خشونت‌آمیز ساواك در زندان آشكارا نشان مى‌دادکه دستگاه از پیوستن جریان‌هاى مبارزه مسلحانه بهکانون‌هاى تفكر اسلامى به‌شدت بیمناك است و نمى‌تواند بپذیردکه فعالیت‌هاى فكرى و تبلیغاتى من در مشهد و تهران از آن جریان‌ها بیگانه و به‌كنار است. پس از آزادى، دایره درس‌هاى عمومى تفسیر وکلاس‌هاى مخفى ایدئولوژى و... گسترش بیشترى پیداکرد». | |||
=== '''ششمین بازداشت''' === | |||
در بین سال‌هاى 1350 و 1353 درس‌هاى تفسیر و ایدئولوژى آیت‌الله خامنه‌اى در سه مسجد «كرامت»، «امام حسن(ع)» و «میرزا جعفر» مشهد مقدس تشكیل مى‌شد و هزاران نفر از مردم مشتاق، به‌ویژه جوانان آگاه و روشنفكر و طلاب انقلابى و معتقد را به این سه مركز مى‌كشاند و با تفكرات اصیل اسلامى آشنا مى‌ساخت. درس نهج البلاغه ایشان از شور و حال دیگرى برخوردار بود و در جزوه‌هاى پلى‌كپى‌شده تحت عنوان «پرتوى از نهج البلاغه» تكثیر و دست‌به‌دست مى‌گشت. طلاب جوان و انقلابىکه درس حقیقت و مبارزه را از محضر ایشان مى‌آموختند، با عزیمت به شهرهاى دور و نزدیكِ ایران، افكار مردم را با آن حقایق نورانى آشنا و زمینه را براى انقلاب بزرگ اسلامى آماده مى‌ساختند. این فعالیت‌ها موجب شدکه در دى‌ماه 1353 ساواك بى‌رحمانه به خانه آیت‌الله خامنه‌اى در مشهد هجوم برده، ایشان را دستگیر و بسیارى از یادداشت‌ها و نوشته‌هایشان را ضبطکنند. این ششمین و سخت‌ترین بازداشت ایشان بود و وى تا پاییز 1354 در زندانکمیته مشترك شهربانى زندان بودند. در این مدت، در سلولى با سخت‌ترین شرایط نگه داشته شدند. سختى‌هایىکه ایشان در این بازداشت تحملکردند، به تعبیر خودشان: «فقط براى آنانکه آن شرایط را دیده‌اند، قابل فهم است». پس از آزادى از زندان، به مشهد مقدس برگشتند و باز هم همان برنامه و تلاش‌هاى علمى و تحقیقى و انقلابى ادامه داشت. البته دیگر امكان تشكیلکلاس‌هاى سابق را به ایشان ندادند. | |||
در | === '''در تبعید''' === | ||
رژیم جنایتكار پهلوى در اواخر سال 1356، آیت‌الله خامنه‌اى را دستگیر و براى مدت سه سال به ایرانشهر تبعیدکرد. در اواسط سال 1357 با اوجگیرى مبارزات عموم مردم مسلمان و انقلابى ایران، ایشان از تبعیدگاه آزاد شده، به مشهد مقدس بازگشتند و در صفوف مقدم مبارزات مردمى، علیه رژیم سفاك پهلوى قرار گرفتند و پس از پانزده سال مبارزه مردانه و مجاهدت و مقاومت در راه خدا و تحمل آن همه سختى و تلخى، ثمره شیرین قیام و مقاومت و مبارزه؛ یعنى پیروزى انقلابکبیر اسلامى ایران و سقوط خفت‌بار حكومتِ سراسر ننگ و ظالمانه پهلوى و برقرارى حاكمیت اسلام در این سرزمین را دیدند. | |||
=== '''در آستانه پیروزى انقلاب''' === | |||
در آستانه پیروزى انقلاب اسلامى، پیش از بازگشت امام خمینى (قدس سره) از پاریس به تهران، از سوى ایشان، «شوراى انقلاب اسلامى» با شركت افراد و شخصیت‌هاى مبارزى همچون شهید مطهرى، شهید بهشتى، هاشمى رفسنجانى و... در ایران تشكیل گردید؛ آیت‌الله خامنه‌اى نیز به فرمان امام بزرگوار، به عضویت این شورا درآمد. پیام امام توسط شهید مطهرى«ره» به ایشان ابلاغ گردید و با دریافت پیام رهبرکبیر انقلاب، از مشهد به تهران آمدند. | |||
=== '''پس از پیروزى''' === | |||
آیت‌الله خامنه‌اى پس از پیروزى انقلاب اسلامى نیز همچنان پرشور و پرتلاش به فعالیت‌هاى ارزشمند خویش در جهت تحكیم اهداف انقلاب اسلامى ادامه دادند و در این راستا مسئولیت‌هاى بزرگى را عهده‌دار شدند از قبیل: | |||
* پایه‌گذارى «حزب جمهورى اسلامى» با همكارى و همفكرى تعدادى از علماى مبارز همچون شهید بهشتى، شهید باهنر، هاشمى رفسنجانى و... دراسفند 1357. | |||
* | |||
* معاونت وزارت دفاع در سال 1358. | * معاونت وزارت دفاع در سال 1358. | ||
* سرپرستى سپاه پاسداران انقلاب اسلامى، 1358. | * سرپرستى سپاه پاسداران انقلاب اسلامى، 1358. | ||
* امام جمعه تهران، 1358. | * امام جمعه تهران، 1358. | ||
* | * نماینده امام خمینى«قدس سره» در شوراى عالى دفاع، 1359. | ||
* | * نماینده مردم تهران در مجلس شوراى اسلامى، 1358. | ||
* حضور فعال و مخلصانه با لباس رزم در جبهه‌هاى دفاع مقدس، در سال 1359 با شروع جنگ | * حضور فعال و مخلصانه با لباس رزم در جبهه‌هاى دفاع مقدس، در سال 1359 با شروع جنگ تحمیلى عراق علیه ایران. | ||
* | * ریاست جمهورى (به دنبال شهادت محمدعلى رجایى، دومین رئیس جمهور ایران، آیت‌الله خامنه‌اى در مهرماه 1360 باکسب بیش از شانزده میلیون رأى مردمى و حكم تنفیذ امام خمینى (قدس سره) به مقام ریاست جمهورى ایران اسلامى برگزیده شدند. همچنین از سال 1364 تا 1368 براى دومین بار به این مقام و مسئولیت انتخاب گردیدند). | ||
* | * ریاست شوراى انقلاب فرهنگى، 1360. | ||
* | * ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام، 1366. | ||
* | * ریاست شوراى بازنگرى قانون اساسى، 1368. | ||
* رهبرى و | * رهبرى و ولایت امت،که از سال 1368، روز چهاردهم خرداد پس از رحلت رهبرکبیر انقلاب، امام خمینى (قدس سره)، توسط مجلس خبرگان رهبرى به این مقام والا و مسئولیت عظیم انتخاب شدند و چه انتخاب مبارك و درستى بودکه پس از رحلت امام راحل، با شایستگى تمام توانستند امت مسلمان ایران، بلكه مسلمانان جهان را رهبرى نمایند. | ||
== | == تألیف و تحقیق == | ||
# | # طرحکلى اندیشه اسلامى در قرآن؛ | ||
# از ژرفاى نماز؛ | # از ژرفاى نماز؛ | ||
# گفتارى در باب صبر؛ | # گفتارى در باب صبر؛ | ||
# | # چهارکتاب اصلى علم رجال؛ | ||
# | # ولایت؛ | ||
# گزارش از سابقه | # گزارش از سابقه تاریخى و اوضاعکنونى حوزه علمیه مشهد؛ | ||
# زندگى‌نامه ائمه | # زندگى‌نامه ائمه تشیع (چاپ‌نشده)؛ | ||
# | # پیشواى صادق؛ | ||
# وحدت و تحزب؛ | # وحدت و تحزب؛ | ||
# هنر از | # هنر از دیدگاه آیت‌الله خامنه‌اى؛ | ||
# درست | # درست فهمیدن دین؛ | ||
# عنصر مبارزه در زندگى ائمه(ع)؛ | # عنصر مبارزه در زندگى ائمه(ع)؛ | ||
# روح | # روح توحید، نفى عبودیت غیر خدا؛ | ||
# ضرورت بازگشت به قرآن؛ | # ضرورت بازگشت به قرآن؛ | ||
# | # سیره امام سجاد(ع)؛ | ||
# امام رضا(ع) و | # امام رضا(ع) و ولایتعهدى؛ | ||
# تهاجم فرهنگى ( | # تهاجم فرهنگى (تدوین‌شده از سخنان و پیام‌هاى معظم‌له)؛ | ||
# | # حدیث ولایت (مجموعه پیام‌ها و سخنان ایشانکه تاكنون 9 جلد آن چاپ شده است). | ||
== ترجمه == | == ترجمه == | ||
# صلح امام حسن(ع)، | # صلح امام حسن(ع)، تألیف راضى آل یاسین؛ | ||
# | # آینده در قلمرو اسلام، تألیف سید قطب؛ | ||
# مسلمانان در نهضت آزادى هندوستان، | # مسلمانان در نهضت آزادى هندوستان، تألیف عبدالمنعم نمرى نصرى؛ | ||
# ادعانامه | # ادعانامه علیه تمدن غرب، تألیف سید قطب. | ||
{{فقیهان شیعه}} | {{فقیهان شیعه}} | ||
== وابسته‌ها == | == وابسته‌ها == | ||
{{وابسته‌ها}} | {{وابسته‌ها}} | ||