حماسه و نافرمانی؛ بررسی شاهنامه‌ی فردوسی: تفاوت میان نسخه‌ها
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'ی ها ' به 'ی‌ها ') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| (۱۱ نسخهٔ میانیِ ایجادشده توسط همین کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۹: | خط ۹: | ||
|زبان | |زبان | ||
| زبان = | | زبان = | ||
| کد کنگره = | | کد کنگره =PIR ۴۴۹۵/د۹۲ح۸ ۱۳۹۶ | ||
| موضوع = | | موضوع =فردوسی، ابوالقاسم، ۳۲۹ - ۴۱۶؟ق . شاهنامه - نقد و تفسیر,فردوسی، ابوالقاسم، ۳۲۹ - ۴۱۶؟ق. . شاهنامه - شا‌ها‌ن و فرما‌نروایا‌ن,شعر فارسی - قرن ۴ق. - تاریخ و نقد | ||
|ناشر | |ناشر | ||
| ناشر =انتشارات ققنوس | | ناشر =انتشارات ققنوس | ||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''حماسه و نافرمانی؛ بررسی شاهنامه‌ی فردوسی''' تألیف دیک | '''حماسه و نافرمانی؛ بررسی شاهنامه‌ی فردوسی''' تألیف [[دیویس، دیک|دیک دیویس]]، ترجمه [[طاوسی، سهراب|سهراب طاوسی]]، نوشتار حاضر کتابی است در نقد متن و فرامتن [[شاهنامه فردوسی (نشر قطره)|شاهنامه‌ی فردوسی]] و پاسخی است به کسانی که [[شاهنامه فردوسی (نشر قطره)|شاهنامه]] را صرفا نظم می دانند. کتاب به خواننده می‌گوید که هرجا که منابع، دست فردوسی را باز گذاشته‌اند می‌توان نبوغ روایت سرایی و شاعرانگی وی را به حد اعجاب آوری دید. به ویژه در قسمت‌های اسطوره ای. این اثر با زبانی ساده و صریح که مشخصه‌ی نقدنویسی انگلیسی است به فرم و محتوای [[شاهنامه فردوسی (نشر قطره)|شاهنامه]] نگاه کرده و عناصر زیبایی شناختی هنر [[فردوسی، ابوالقاسم|فردوسی]] را پیش روی علاقمندان نهاده است. | ||
==گزارش کتاب== | ==گزارش کتاب== | ||
اگرچه این حقیقتی است که شاهنامه اثری فرهنگی است و از نظر وسعت تأثیر و نقش محوری ای که در تاریخ فرهنگ فارسی بعد از قرن یازدهم میلادی داشته با هومر در فرهنگ یونان قابل مقایسه است، همین فراگیری و تا حدی تقدس، راه را برای اظهار نظر | اگرچه این حقیقتی است که [[شاهنامه فردوسی (نشر قطره)|شاهنامه]] اثری فرهنگی است و از نظر وسعت تأثیر و نقش محوری ای که در تاریخ فرهنگ فارسی بعد از قرن یازدهم میلادی داشته با هومر در فرهنگ یونان قابل مقایسه است، همین فراگیری و تا حدی تقدس، راه را برای اظهار نظر غریبه‌ها باز می‌گذارد. [[شاهنامه فردوسی (نشر قطره)|شاهنامه]] در زبان فارسی بلافاصله به محبوبیت بالایی دست پیدا کرد و در عصر شکوفایی ناگهانی شعر روایی دوره‌ی فارسی میانه به سرعت جایگاهی ممتاز به دست آورد و، با وجود طولانی بودن بیش از حد، به طور گسترده‌ای بازنویسی شد، به طوری که مشکل کمبود نسخه وجود ندارد. به دلیل دغدغه‌ها و موقعیت سیاسی ایران در قرون بعد از پیدایش اثر و همچنین ابزار بازنویسی نسخه‌ها در آن زمان، ناگزیر به این اثر به مثابه‌ی اثری در تمجید پادشاهی نگریسته شد. از آن جا که قسمت تاریخی شاهنامه سیاهه‌ای از پادشاهان ایرانی است و از آن جا که این کتاب در دربار و برای پادشاهان نسخه برداری می‌شده است، و نیز از آن جا که عنوان کتاب به صراحت مهم‌ترین دغدغه‌ی آن را به ما می‌گوید. پس از دوره‌ی میانه، دو سلسله پادشاهی، یکی سلسله صفویه و دیگری سلسله پهلوی، به افراط و آگاهانه، در زمینه‌ی گرایش ظاهری سلطنت طلبانه‌ی کتاب، سرمایه گذاری و آن را تبدیل به وسیله‌ای برای تبلیغات سلطنتی کردند و از آن برای تأمین اهداف خود استفاده کردند و با ترویج این اثر به حکومت خود نوعی مشروعیت بخشیدند. | ||
خواننده فارسی زبان با هر گرایشی با این پیش داوری سخت تحریک کننده به سراغ این اثر می رود که شاهنامه کتابی است در ستایش پادشاهی. اما فردی خارجی بدون این پیش داوری به سراغ آن می رود یا اگر چنین پیش داوری داشته باشد اکتسابی است و اگر مدرکی برخلاف آن ببیند، به آسانی آن را کنار | خواننده فارسی زبان با هر گرایشی با این پیش داوری سخت تحریک کننده به سراغ این اثر می رود که شاهنامه کتابی است در ستایش پادشاهی. اما فردی خارجی بدون این پیش داوری به سراغ آن می رود یا اگر چنین پیش داوری داشته باشد اکتسابی است و اگر مدرکی برخلاف آن ببیند، به آسانی آن را کنار می‌گذارد. از سوی دیگر، این پیش داوری درباره‌ی ماهیت کتاب دلیل روشنی است بر حضور پایدار آن در فرهنگ ایرانیان. بدون شک شاهنامه اثری است درباره‌ی سیاست و به گونه‌ای به سیاست می پردازد که در گوش هر خواننده‌ای به ویژه خواننده‌ی فارسی زبان طنین انداز است. و البته این اثر تا حد زیادی درباره‌ی پادشاهی نیز هست، اما درباره‌ی پادشاهی بودن بسیار متفاوت است با ستایش بی چون و چریا پادشاهی. اما غیر فارسی زبان ها، با وجود تمام کاستی‌ها در مقایسه با خواننده‌ی فارسی زبان، این مزیت احتمالی را دارند که عقیده شان درباره‌ی شعر در مقایسه با خواننده‌ی فارسی زبان، کمتر ریشه در موقعیت‌های فرهنگی ایرانیان دارد. | ||
نوشتار حاضر کتابی است در نقد متن و فرامتن شاهنامه | نوشتار حاضر کتابی است در نقد متن و فرامتن [[شاهنامه فردوسی (نشر قطره)|شاهنامه‌ی فردوسی]] و پاسخی است به کسانی که شاهنامه را صرفا نظم می دانند. کتاب به خواننده می‌گوید که هرجا که منابع، دست [[فردوسی، ابوالقاسم|فردوسی]] را باز گذاشته‌اند می‌توان نبوغ روایت سرایی و شاعرانگی وی را به حد اعجاب آوری دید. به ویژه در قسمت‌های اسطوره ای. این اثر با زبانی ساده و صریح که مشخصه‌ی نقدنویسی انگلیسی است به فرم و محتوای [[شاهنامه فردوسی (نشر قطره)|شاهنامه]] نگاه کرده و عناصر زیبایی شناختی هنر فردوسی را پیش روی علاقمندان نهاده است.<ref> [https://www.historylib.com/books/2116 ر.ک: کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران] </ref> | ||
==پانويس == | ==پانويس == | ||
| خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده:زبان‌شناسی، زبان و ادبیات]] | |||
[[رده:زبان و ادبیات شرقی (آسیایی)]] | |||
[[رده:زبان و ادبیات فارسی]] | |||
[[رده:مقالات(اردیبهشت) باقی زاده]] | [[رده:مقالات(اردیبهشت) باقی زاده]] | ||
[[رده:مقالات بازبینی | [[رده:مقالات بازبینی شده2 اردیبهشت 1403]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۳ مهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۴:۲۸
| حماسه و نافرمانی؛ بررسی شاهنامه‌ی فردوسی | |
|---|---|
 | |
| پدیدآوران | دیویس، دیک (نویسنده) طاوسی، سهراب (مترجم) |
| ناشر | انتشارات ققنوس |
| مکان نشر | تهران |
| سال نشر | ۱۳۹۶ش |
| موضوع | فردوسی، ابوالقاسم، ۳۲۹ - ۴۱۶؟ق . شاهنامه - نقد و تفسیر,فردوسی، ابوالقاسم، ۳۲۹ - ۴۱۶؟ق. . شاهنامه - شا‌ها‌ن و فرما‌نروایا‌ن,شعر فارسی - قرن ۴ق. - تاریخ و نقد |
| کد کنگره | PIR ۴۴۹۵/د۹۲ح۸ ۱۳۹۶ |
حماسه و نافرمانی؛ بررسی شاهنامه‌ی فردوسی تألیف دیک دیویس، ترجمه سهراب طاوسی، نوشتار حاضر کتابی است در نقد متن و فرامتن شاهنامه‌ی فردوسی و پاسخی است به کسانی که شاهنامه را صرفا نظم می دانند. کتاب به خواننده می‌گوید که هرجا که منابع، دست فردوسی را باز گذاشته‌اند می‌توان نبوغ روایت سرایی و شاعرانگی وی را به حد اعجاب آوری دید. به ویژه در قسمت‌های اسطوره ای. این اثر با زبانی ساده و صریح که مشخصه‌ی نقدنویسی انگلیسی است به فرم و محتوای شاهنامه نگاه کرده و عناصر زیبایی شناختی هنر فردوسی را پیش روی علاقمندان نهاده است.
گزارش کتاب
اگرچه این حقیقتی است که شاهنامه اثری فرهنگی است و از نظر وسعت تأثیر و نقش محوری ای که در تاریخ فرهنگ فارسی بعد از قرن یازدهم میلادی داشته با هومر در فرهنگ یونان قابل مقایسه است، همین فراگیری و تا حدی تقدس، راه را برای اظهار نظر غریبه‌ها باز می‌گذارد. شاهنامه در زبان فارسی بلافاصله به محبوبیت بالایی دست پیدا کرد و در عصر شکوفایی ناگهانی شعر روایی دوره‌ی فارسی میانه به سرعت جایگاهی ممتاز به دست آورد و، با وجود طولانی بودن بیش از حد، به طور گسترده‌ای بازنویسی شد، به طوری که مشکل کمبود نسخه وجود ندارد. به دلیل دغدغه‌ها و موقعیت سیاسی ایران در قرون بعد از پیدایش اثر و همچنین ابزار بازنویسی نسخه‌ها در آن زمان، ناگزیر به این اثر به مثابه‌ی اثری در تمجید پادشاهی نگریسته شد. از آن جا که قسمت تاریخی شاهنامه سیاهه‌ای از پادشاهان ایرانی است و از آن جا که این کتاب در دربار و برای پادشاهان نسخه برداری می‌شده است، و نیز از آن جا که عنوان کتاب به صراحت مهم‌ترین دغدغه‌ی آن را به ما می‌گوید. پس از دوره‌ی میانه، دو سلسله پادشاهی، یکی سلسله صفویه و دیگری سلسله پهلوی، به افراط و آگاهانه، در زمینه‌ی گرایش ظاهری سلطنت طلبانه‌ی کتاب، سرمایه گذاری و آن را تبدیل به وسیله‌ای برای تبلیغات سلطنتی کردند و از آن برای تأمین اهداف خود استفاده کردند و با ترویج این اثر به حکومت خود نوعی مشروعیت بخشیدند.
خواننده فارسی زبان با هر گرایشی با این پیش داوری سخت تحریک کننده به سراغ این اثر می رود که شاهنامه کتابی است در ستایش پادشاهی. اما فردی خارجی بدون این پیش داوری به سراغ آن می رود یا اگر چنین پیش داوری داشته باشد اکتسابی است و اگر مدرکی برخلاف آن ببیند، به آسانی آن را کنار می‌گذارد. از سوی دیگر، این پیش داوری درباره‌ی ماهیت کتاب دلیل روشنی است بر حضور پایدار آن در فرهنگ ایرانیان. بدون شک شاهنامه اثری است درباره‌ی سیاست و به گونه‌ای به سیاست می پردازد که در گوش هر خواننده‌ای به ویژه خواننده‌ی فارسی زبان طنین انداز است. و البته این اثر تا حد زیادی درباره‌ی پادشاهی نیز هست، اما درباره‌ی پادشاهی بودن بسیار متفاوت است با ستایش بی چون و چریا پادشاهی. اما غیر فارسی زبان ها، با وجود تمام کاستی‌ها در مقایسه با خواننده‌ی فارسی زبان، این مزیت احتمالی را دارند که عقیده شان درباره‌ی شعر در مقایسه با خواننده‌ی فارسی زبان، کمتر ریشه در موقعیت‌های فرهنگی ایرانیان دارد.
نوشتار حاضر کتابی است در نقد متن و فرامتن شاهنامه‌ی فردوسی و پاسخی است به کسانی که شاهنامه را صرفا نظم می دانند. کتاب به خواننده می‌گوید که هرجا که منابع، دست فردوسی را باز گذاشته‌اند می‌توان نبوغ روایت سرایی و شاعرانگی وی را به حد اعجاب آوری دید. به ویژه در قسمت‌های اسطوره ای. این اثر با زبانی ساده و صریح که مشخصه‌ی نقدنویسی انگلیسی است به فرم و محتوای شاهنامه نگاه کرده و عناصر زیبایی شناختی هنر فردوسی را پیش روی علاقمندان نهاده است.[۱]
پانويس
منابع مقاله
کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران