۸۱٬۹۶۱
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'مثنوي' به 'مثنوی'
(صفحه‌ای تازه حاوی «<div class="wikiInfo"> حقی، اسماعیل بن مصطفی| {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="...» ایجاد کرد) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'مثنوي' به 'مثنوی') |
||
| (۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط یک کاربر دیگر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱۶: | خط ۱۶: | ||
|- | |- | ||
|نام پدر | |نام پدر | ||
| data-type="authorfatherName" | | | data-type="authorfatherName" |مصطفی | ||
|- | |- | ||
|متولد | |متولد | ||
| خط ۲۲: | خط ۲۲: | ||
|- | |- | ||
|محل تولد | |محل تولد | ||
| data-type="authorBirthPlace" | | | data-type="authorBirthPlace" |قصبه آیدوس نزدیک ادرنه | ||
|- | |- | ||
|رحلت | |رحلت | ||
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
|- | |- | ||
|اساتید | |اساتید | ||
| data-type="authorTeachers" | | | data-type="authorTeachers" |[[عبدالباقی افندی]] | ||
[[عثمان فضلی]] | |||
|- | |- | ||
|برخی آثار | |برخی آثار | ||
| خط ۴۳: | خط ۴۵: | ||
'''اسماعیل حقی بُروسَوی'''، (یا اسکداری، اسکوداری) (۱۰۶۳-۱۱۳۷ق/۱۶۵۳-۱۷۲۵م)، مفسر، شاعر و از مشایخ فرقه جَلوتیه. | '''اسماعیل حقی بُروسَوی'''، (یا اسکداری، اسکوداری) (۱۰۶۳-۱۱۳۷ق/۱۶۵۳-۱۷۲۵م)، مفسر، شاعر و از مشایخ فرقه جَلوتیه. | ||
== | ==ولادت== | ||
کنیه او ابوالفدا، نام پدرش مصطفی و جدش بایرام قاووش پسر شاه خدابنده بود. پدر اسماعیل در استانبول می‌زیست و یک سال پیش از تولد وی به سبب آتش گرفتن خانه و ازهم‌پاشیدگی زندگی، به قصبه آیدوس نزدیک ادرنه مهاجرت کرد و اسماعیل در سال 1063ق، در آنجا تولد یافت. ۳ ساله بود که پدرش او را نزد عثمان فضلی آت پازارلی، شیخ سلسله جلوتیه برد. | کنیه او ابوالفدا، نام پدرش مصطفی و جدش بایرام قاووش پسر شاه خدابنده بود. پدر اسماعیل در استانبول می‌زیست و یک سال پیش از تولد وی به سبب آتش گرفتن خانه و ازهم‌پاشیدگی زندگی، به قصبه آیدوس نزدیک ادرنه مهاجرت کرد و اسماعیل در سال 1063ق، در آنجا تولد یافت. ۳ ساله بود که پدرش او را نزد عثمان فضلی آت پازارلی، شیخ سلسله جلوتیه برد. | ||
اسماعیل از سادات علوی بود و نسبت وی با ۳۱ واسطه به حضرت علی(ع) می‌رسید. | اسماعیل از سادات علوی بود و نسبت وی با ۳۱ واسطه به [[امام علی علیه‌السلام|حضرت علی(ع)]] می‌رسید. | ||
==تحصیلات== | ==تحصیلات== | ||
وی در ۱۰ یا ۷ سالگی به توصیه استاد برای تحصیل علوم ظاهری و حضور در مجلس درس عبدالباقی افندی از آیدوس به ادرنه رفت و در آنجا به تحصیل زبان و ادبیات عرب، منطق، فقه، حدیث، کلام و تفسیر پرداخت. سپس در ۲۰ سالگی به دعوت عثمان فضلی به استانبول رفت. در آنجا علاوه بر اینکه در مجالس وعظ عثمان فضلی و دیگر عارفان مشهور حضور می‌یافت، در تحصیل علوم ظاهری نیز همچنان کوشا بود؛ چنان‌که تجوید، خطاطی و زبان فارسی را نیز در استانبول آموخت و به‌ویژه در کتاب‌های عرفانی فارسی، همچون آثار عطار، مولوی، حافظ و جامی تعمق کرد و در همین دوران به ترجمه و تفسیر برخی از آیات قرآن کریم و احادیث نبوی پرداخت. دو سال بعد در ۱۰۸۶ق/۱۶۷۵م، به اشارت استادش به اسکوب رفت و تکیه یا خانقاه جلوتیه را در آنجا بنا نهاد و با دختر شیخ مصطفی عشاقی ازدواج کرد، اما در آنجا به سبب سخنانی که برخلاف اعتقاد عامه بر زبانش جاری می‌شد، از سوی مفتیان و مقامات مذهبی آزار دید و سرانجام، پس از ۶ سال عثمان فضلی او را به کوپرولو منتقل کرد. | وی در ۱۰ یا ۷ سالگی به توصیه استاد برای تحصیل علوم ظاهری و حضور در مجلس درس [[عبدالباقی افندی]] از آیدوس به ادرنه رفت و در آنجا به تحصیل زبان و ادبیات عرب، منطق، فقه، حدیث، کلام و تفسیر پرداخت. سپس در ۲۰ سالگی به دعوت [[عثمان فضلی]] به استانبول رفت. در آنجا علاوه بر اینکه در مجالس وعظ عثمان فضلی و دیگر عارفان مشهور حضور می‌یافت، در تحصیل علوم ظاهری نیز همچنان کوشا بود؛ چنان‌که تجوید، خطاطی و زبان فارسی را نیز در استانبول آموخت و به‌ویژه در کتاب‌های عرفانی فارسی، همچون آثار [[عطار، محمد بن ابراهیم|عطار]]، [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولوی]]، [[حافظ، شمس‌الدین محمد|حافظ]] و [[جامی، عبدالرحمن|جامی]] تعمق کرد و در همین دوران به ترجمه و تفسیر برخی از آیات قرآن کریم و احادیث نبوی پرداخت. دو سال بعد در ۱۰۸۶ق/۱۶۷۵م، به اشارت استادش به اسکوب رفت و تکیه یا خانقاه جلوتیه را در آنجا بنا نهاد و با دختر شیخ مصطفی عشاقی ازدواج کرد، اما در آنجا به سبب سخنانی که برخلاف اعتقاد عامه بر زبانش جاری می‌شد، از سوی مفتیان و مقامات مذهبی آزار دید و سرانجام، پس از ۶ سال عثمان فضلی او را به کوپرولو منتقل کرد. | ||
==مشاغل و مناصب== | ==مشاغل و مناصب== | ||
| خط ۶۸: | خط ۷۰: | ||
===چاپی=== | ===چاپی=== | ||
{{ستون-شروع|2}} | |||
# تحفه اسماعیلیه؛ | # تحفه اسماعیلیه؛ | ||
# تحفه خلیلیه که با عنوان «الرسالة الخليلية نیز از آن یاد کرده‌اند؛ | # تحفه خلیلیه که با عنوان «الرسالة الخليلية نیز از آن یاد کرده‌اند؛ | ||
| خط ۷۷: | خط ۸۱: | ||
# رساله حسینیه؛ | # رساله حسینیه؛ | ||
# رشحات عين الحيات؛ | # رشحات عين الحيات؛ | ||
# روح | # روح المثنوی؛ | ||
# سلسله طریقت جلوتیه (یا جلواتیه) که به الطریقه نیز معروف است؛ | # سلسله طریقت جلوتیه (یا جلواتیه) که به الطریقه نیز معروف است؛ | ||
# شرح الأربعين، یا شرح أربعين حديثاً؛ | # شرح الأربعين، یا شرح أربعين حديثاً؛ | ||
| خط ۹۰: | خط ۹۴: | ||
# مقالات؛ | # مقالات؛ | ||
# النجاة. | # النجاة. | ||
{{پایان}} | |||
===خطی=== | ===خطی=== | ||
شم‍اری از تألیفات اسماعیل حقی بروسوی به‌صورت نسخه‌های خطی در کتابخانه‌های ترکیه، کشورهای اروپایی و مصر موجود است، از جم‍‍له: أوراد؛ تأويل سورة الزلزلة؛ تمام الفيض؛ شرح علی تفسير الجزء الأخير للقاضي؛ رسالة الجامعة في مسائل النافعة؛ رسالة الحضرات؛ شرح إعانة الراغبين في الصلاة والسلام علی أفضل المرسلين؛ شرح العطاء لأهل الغطاء؛ مجم‍‍وعه یا مجم‍‍وعة الفوائد. | شم‍اری از تألیفات اسماعیل حقی بروسوی به‌صورت نسخه‌های خطی در کتابخانه‌های ترکیه، کشورهای اروپایی و مصر موجود است، از جم‍‍له: أوراد؛ تأويل سورة الزلزلة؛ تمام الفيض؛ شرح علی تفسير الجزء الأخير للقاضي؛ رسالة الجامعة في مسائل النافعة؛ رسالة الحضرات؛ شرح إعانة الراغبين في الصلاة والسلام علی أفضل المرسلين؛ شرح العطاء لأهل الغطاء؛ مجم‍‍وعه یا مجم‍‍وعة الفوائد. | ||
| خط ۹۸: | خط ۱۰۲: | ||
==پانویس == | ==پانویس == | ||
<references/> | <references /> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
لاشیء، حسین، «دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی»، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی، چاپ اول 1377ش. | [https://www.cgie.org.ir/fa/article/230447/%D8%A7%D8%B3%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C%D9%84-%D8%AD%D9%82%DB%8C-%D8%A8%D8%B1%D9%88%D8%B3%D9%88%DB%8C لاشیء، حسین، «دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی»، زیر نظر کاظم موسوی بجنوردی، تهران، مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی، چاپ اول 1377ش.] | ||
==وابسته‌ها== | ==وابسته‌ها== | ||
{{وابسته‌ها}} | {{وابسته‌ها}} | ||
[[تفسیر روح البيان]] | [[تفسیر روح البيان]] | ||
| خط ۱۱۰: | خط ۱۱۵: | ||
[[تمام الفيض في باب الرجال]] | [[تمام الفيض في باب الرجال]] | ||
[[الفروق]] | |||
[[رده:زندگی‌نامه]] | [[رده:زندگی‌نامه]] | ||
[[رده: | [[رده:مفسران سنی]] | ||
[[رده:شاعران]] | |||
[[رده:آبان(1400)]] | |||