جامع التواریخ (تاریخ سامانیان و بویهیان و غزنویان): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'سبك' به 'سبک '
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'سبك' به 'سبک ')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۳۷: خط ۳۷:
انگيزه مؤلف، فراهم آوردن مجموعه‌اى از تاريخ‌هاى ملل و اقوام گوناگون عالم بوده است.
انگيزه مؤلف، فراهم آوردن مجموعه‌اى از تاريخ‌هاى ملل و اقوام گوناگون عالم بوده است.


مرحوم بهار در مورد خصوصيات سبكى، زبان و بيان كتاب معتقد است كه: «به طرز ساده نوشته شده و نويسنده در نقل عبارات متكلفانه مورخان قبل از خود، سعى كرده است كه حتى الامكان لغات دشوار و غير مشهور را حذف كند، مگر گاهى كه به ناچار به نقل عين عبارات پرداخته است».
مرحوم بهار در مورد خصوصيات سبک ى، زبان و بيان كتاب معتقد است كه: «به طرز ساده نوشته شده و نويسنده در نقل عبارات متكلفانه مورخان قبل از خود، سعى كرده است كه حتى الامكان لغات دشوار و غير مشهور را حذف كند، مگر گاهى كه به ناچار به نقل عين عبارات پرداخته است».


اهميت كتاب از آن جهت است كه غازان خان، تمام اسناد و نوشته‌هاى قديمى و دولتى را در اختيار مؤلف گذاشت و دانشمندانى كه از تاريخ و فرهنگ ترك و مغول آگاه بودند را همراه او كرد تا كار به بهترين وجه پيش برود.
اهميت كتاب از آن جهت است كه غازان خان، تمام اسناد و نوشته‌هاى قديمى و دولتى را در اختيار مؤلف گذاشت و دانشمندانى كه از تاريخ و فرهنگ ترك و مغول آگاه بودند را همراه او كرد تا كار به بهترين وجه پيش برود.
خط ۶۰: خط ۶۰:
كتاب از لحاظ دقت، صحت و اصول تاريخ‌نويسى، بسيار ارزشمند بوده، علاوه بر اينكه دامنه وسيعى از مطالب را به نثرى عالمانه بيان نموده، از نظر دسترسى مؤلف به منابع شفاهى بسيار نيز درخور توجه است.
كتاب از لحاظ دقت، صحت و اصول تاريخ‌نويسى، بسيار ارزشمند بوده، علاوه بر اينكه دامنه وسيعى از مطالب را به نثرى عالمانه بيان نموده، از نظر دسترسى مؤلف به منابع شفاهى بسيار نيز درخور توجه است.


كتاب، بر خلاف سبك فاخر و فنى «جهانگشاى جوينى» و شيوه منحط و مغلق و به كلى مصنوع «تجزيه الامصار» وصاف، بسيار ساده، روان، بى‌پيرايه و گاه به ويژه در برگرداندن نوشته‌هاى مغولى، به زبان محاوره روزگار مؤلف نوشته شده و با آن، سبكى نو در نگارش فارسى آغاز گرديده است؛ ولى درعين حال حدود بيست هزار واژه تركى و مغولى در خود دارد. تعداد كلمه‌هاى عربى نيز در حد معمول زمان خود بوده است.
كتاب، بر خلاف سبک  فاخر و فنى «جهانگشاى جوينى» و شيوه منحط و مغلق و به كلى مصنوع «تجزيه الامصار» وصاف، بسيار ساده، روان، بى‌پيرايه و گاه به ويژه در برگرداندن نوشته‌هاى مغولى، به زبان محاوره روزگار مؤلف نوشته شده و با آن، سبک ى نو در نگارش فارسى آغاز گرديده است؛ ولى درعين حال حدود بيست هزار واژه تركى و مغولى در خود دارد. تعداد كلمه‌هاى عربى نيز در حد معمول زمان خود بوده است.


قسمت حاضر، در واقع خلاصه‌اى است از ترجمه «تاريخ يمينى» جرفادقانى كه نويسنده برخى بخش‌هاى آن را از قلم انداخته، اما بيشتر قسمت‌هاى آن را نقل كرده است. معمولا ابيات و عبارات عربى و گاه برخى جملات را نيز حذف كرده، ولى در بسيارى مواضع، نوعى نسخه بردارى است از كتاب مذكور، كه گاه با اندك تفاوتى در الفاظ و عبارات و افعال همراه است.
قسمت حاضر، در واقع خلاصه‌اى است از ترجمه «تاريخ يمينى» جرفادقانى كه نويسنده برخى بخش‌هاى آن را از قلم انداخته، اما بيشتر قسمت‌هاى آن را نقل كرده است. معمولا ابيات و عبارات عربى و گاه برخى جملات را نيز حذف كرده، ولى در بسيارى مواضع، نوعى نسخه بردارى است از كتاب مذكور، كه گاه با اندك تفاوتى در الفاظ و عبارات و افعال همراه است.
خط ۶۸: خط ۶۸:
نثر كتاب در ديباچه‌ها با متن اصل كتاب، تفاوت دارد و به شيوه ديباچه كتاب جوينى و روش كليله نظر دارد و نثر آن بر خلاف متن كتاب، تاحدى پيچيده و فنى و همراه با انواع صنايع از سجع، جناس، تضمين آيات، عبارات عربى، اشعار فارسى، تشبيهات، استعارات، مبالغه و اغراق است.
نثر كتاب در ديباچه‌ها با متن اصل كتاب، تفاوت دارد و به شيوه ديباچه كتاب جوينى و روش كليله نظر دارد و نثر آن بر خلاف متن كتاب، تاحدى پيچيده و فنى و همراه با انواع صنايع از سجع، جناس، تضمين آيات، عبارات عربى، اشعار فارسى، تشبيهات، استعارات، مبالغه و اغراق است.


در بخش‌هايى كه مقتبس از ساير كتب است، نثر كتاب بيش از آن كه نشانگر زبان، بيان و شيوه نگارش مؤلف باشد، منعكس كننده سبك، زبان و بيان منابع و مآخذ اصلى آن است كه معمولا داراى نثرى ساده و روان بوده‌اند.
در بخش‌هايى كه مقتبس از ساير كتب است، نثر كتاب بيش از آن كه نشانگر زبان، بيان و شيوه نگارش مؤلف باشد، منعكس كننده سبک ، زبان و بيان منابع و مآخذ اصلى آن است كه معمولا داراى نثرى ساده و روان بوده‌اند.


==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==




مطالب با شرح حالات و مقامات سلطان محمود ابن سبكتگين بن سرنك بن اغم ياوغوى، آغاز شده و سپس، نحوه به قدرت رسيدن ابوالحسن بن سيمجور در خراسان تا وقت وفات و رسيدن منصب او، به پسرش ابوعلى بيان شده است. پس از ابوعلى، برادرش ابوالقاسم بن سيمجور به قدرت رسيده است.
مطالب با شرح حالات و مقامات سلطان محمود ابن سبک تگين بن سرنك بن اغم ياوغوى، آغاز شده و سپس، نحوه به قدرت رسيدن ابوالحسن بن سيمجور در خراسان تا وقت وفات و رسيدن منصب او، به پسرش ابوعلى بيان شده است. پس از ابوعلى، برادرش ابوالقاسم بن سيمجور به قدرت رسيده است.


در ادامه به نام امراى سامانى و مدت سلطنت هريك اشاره شده است. سامانيان، مدت صد و دو سال در خراسان، سيستان، گرگان، کرمان، طبرستان و دى، به ترتيب زير حكومت كردند:
در ادامه به نام امراى سامانى و مدت سلطنت هريك اشاره شده است. سامانيان، مدت صد و دو سال در خراسان، سيستان، گرگان، کرمان، طبرستان و دى، به ترتيب زير حكومت كردند:
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش