ثواب الأعمال و عقاب الأعمال (ترجمه غفاری): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'ا(' به 'ا ('
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'ا(' به 'ا (')
خط ۵۵: خط ۵۵:
در چند سال قبل كه نسخه عربى اين دو كتاب مزبور را در يك مجلّد با تصحيحى نسبتا دقيق و پاورقى‌هايى نافع و سودمند منتشر شد، اتقان تأليف و مرغوبيّت مطالب آن و نيز زيبايى و مزاياى ديگر چاپش موجب شد كه مورد علاقه و مطالعه جمعى از فضلا و دانشمندان قرار گيرد و توجّه بيشترى بدان مبذول گشت و از اين رو كتاب ترويج شد و علاقمندان بسيارى پيدا كرد و پاره‌اى از كسانى كه با زبان عربى چندان آشنا نبودند، مكرّر از اين مترجم درخواست ترجمه آن را به زبان پارسى نمودند و وى نيز به درخواست آنان جواب مثبت داده و پس از فراغت از ترجمه كتاب من لايحضره الفقيه، به ترجمه كتاب حاضر مبادرت نمود.
در چند سال قبل كه نسخه عربى اين دو كتاب مزبور را در يك مجلّد با تصحيحى نسبتا دقيق و پاورقى‌هايى نافع و سودمند منتشر شد، اتقان تأليف و مرغوبيّت مطالب آن و نيز زيبايى و مزاياى ديگر چاپش موجب شد كه مورد علاقه و مطالعه جمعى از فضلا و دانشمندان قرار گيرد و توجّه بيشترى بدان مبذول گشت و از اين رو كتاب ترويج شد و علاقمندان بسيارى پيدا كرد و پاره‌اى از كسانى كه با زبان عربى چندان آشنا نبودند، مكرّر از اين مترجم درخواست ترجمه آن را به زبان پارسى نمودند و وى نيز به درخواست آنان جواب مثبت داده و پس از فراغت از ترجمه كتاب من لايحضره الفقيه، به ترجمه كتاب حاضر مبادرت نمود.


وى در ترجمه كتاب به روش قدما استناد جسته، زيرا به نظر وى قدما در عين اينكه قداست كلام امام(ع) را حفظ مى‌كردند، كاملا رعايت باز گرداندن مفاهيم جمله‌هاى عربى را به پارسى مى‌نمودند و همان مفهوم كه جمله عربى داشت، عينا جمله فارسى نيز دارا بود، و ديگر اين كه از ذكر تمام سند، چون ملال‌آور بود، خوددارى كرده است؛ مثلا در هر كجا گفته «از فلان كس روايت شده است» يا «روايت كرده‌اند» نشانه آنست كه سند چندان معتبر نبوده است. و آن جا كه گفته «فلان كس گويد: امام(ع) چنين فرمود» علامت آنست كه سند قابل اعتماد بوده، و در پاره‌اى از موارد باعتبار سند تصريح كرده است، چنان كه به مرفوع بودن يا مرسل بودن و يا موقوف بودنش تصريح نموده و معنى هر كدام از اين اصطلاحات را در يكى دو جا در پاورقى‌ها تذكّر داده، و هر كجا كه راويان سند از اهل سنّت بودند و بالأخص آنجا كه راوى كه خود از امام(ع) نقل مى‌كند، سنّى بود، چنين آورده كه فلان كس از امام چنين روايت كرده است، نه اينكه فلان گويد، امام چنين فرمود، و نيز قرينه ديگرش اينكه راوى سند را از امام تجاوز داده و به رسول خدا(ص) رسانيده است؛ مثلا سكونى يا طلحه بن زيد يا غياث ابن ابراهيم آنچه نقل كرده‌اند، اين طور است؛ «جعفر بن محمّد يا محمّد بن على عليهما السّلام از پدرانش از رسول خدا(ص) چنين روايت كرده» و اين خود قرينه سنّى بودن راوى است، اگر چه توثيق شده باشد، گاهى راوى شيعه است، لكن دوازده امامى نيست، در اين گونه موارد هم سند را طورى نقل كرده كه به قرينه معلوم باشد، راوى غير امامى است.
وى در ترجمه كتاب به روش قدما استناد جسته، زيرا به نظر وى قدما در عين اينكه قداست كلام امام(ع) را حفظ مى‌كردند، كاملا رعايت باز گرداندن مفاهيم جمله‌هاى عربى را به پارسى مى‌نمودند و همان مفهوم كه جمله عربى داشت، عينا جمله فارسى نيز دارا بود، و ديگر اين كه از ذكر تمام سند، چون ملال‌آور بود، خوددارى كرده است؛ مثلا در هر كجا گفته «از فلان كس روايت شده است» يا «روايت كرده‌اند» نشانه آنست كه سند چندان معتبر نبوده است. و آن جا كه گفته «فلان كس گويد: امام(ع) چنين فرمود» علامت آنست كه سند قابل اعتماد بوده، و در پاره‌اى از موارد باعتبار سند تصريح كرده است، چنان كه به مرفوع بودن يا مرسل بودن و يا موقوف بودنش تصريح نموده و معنى هر كدام از اين اصطلاحات را در يكى دو جا در پاورقى‌ها تذكّر داده، و هر كجا كه راويان سند از اهل سنّت بودند و بالأخص آنجا كه راوى كه خود از امام(ع) نقل مى‌كند، سنّى بود، چنين آورده كه فلان كس از امام چنين روايت كرده است، نه اينكه فلان گويد، امام چنين فرمود، و نيز قرينه ديگرش اينكه راوى سند را از امام تجاوز داده و به رسول خدا (ص) رسانيده است؛ مثلا سكونى يا طلحه بن زيد يا غياث ابن ابراهيم آنچه نقل كرده‌اند، اين طور است؛ «جعفر بن محمّد يا محمّد بن على عليهما السّلام از پدرانش از رسول خدا (ص) چنين روايت كرده» و اين خود قرينه سنّى بودن راوى است، اگر چه توثيق شده باشد، گاهى راوى شيعه است، لكن دوازده امامى نيست، در اين گونه موارد هم سند را طورى نقل كرده كه به قرينه معلوم باشد، راوى غير امامى است.


هر چند كه اعتبار سند و عدم آن در اين گونه كتب كه موضوعش اخلاق و آداب است، چندان مؤثّر نيست، و همين قدر كه انسان علم به مجعول بودن «يعنى ساختگى بودن» حديثى نداشته باشد، عمل به آن جايز است و اگر از هر راه وثوق به صدور خبرى از امام(ع) پيدا كند، براى او حجّت خواهد بود، و بالاخره صحّت و سقم سند در امثال اين گونه موضوعات چندان مدخليّت نخواهد داشت، با اين حال هر كجا كه احتمال جعل و وضع و ساختگى بودن حديثى مى‌رفته تمام سند را نقل كرده و به حال روات آن تا حدّ ممكن پرداخته و درباره هر يك نقل اقوال علماء رجال را نموده تا خواننده را نيازى به مراجعه به اصل عربى كه تمام سند در آن ذكر شده نباشد.
هر چند كه اعتبار سند و عدم آن در اين گونه كتب كه موضوعش اخلاق و آداب است، چندان مؤثّر نيست، و همين قدر كه انسان علم به مجعول بودن «يعنى ساختگى بودن» حديثى نداشته باشد، عمل به آن جايز است و اگر از هر راه وثوق به صدور خبرى از امام(ع) پيدا كند، براى او حجّت خواهد بود، و بالاخره صحّت و سقم سند در امثال اين گونه موضوعات چندان مدخليّت نخواهد داشت، با اين حال هر كجا كه احتمال جعل و وضع و ساختگى بودن حديثى مى‌رفته تمام سند را نقل كرده و به حال روات آن تا حدّ ممكن پرداخته و درباره هر يك نقل اقوال علماء رجال را نموده تا خواننده را نيازى به مراجعه به اصل عربى كه تمام سند در آن ذكر شده نباشد.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش