ثروت از دیدگاه قرآن: تفاوت میان نسخه‌ها

۲٬۶۱۰ بایت اضافه‌شده ،  ‏۲۱ فوریهٔ ۲۰۲۲
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'داراي' به 'دارای')
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۷ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۴: خط ۴:
| عنوان‌های دیگر =
| عنوان‌های دیگر =
| پدیدآوران =  
| پدیدآوران =  
[[وفا، جعفر]] (نويسنده)
[[وفا، جعفر]] (نویسنده)
| زبان =فارسی
| زبان =فارسی
| کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏104‎‏ ‎‏/‎‏ث‎‏4‎‏و‎‏7
| کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏104‎‏ ‎‏/‎‏ث‎‏4‎‏و‎‏7
خط ۱۰: خط ۱۰:
اسلام و اقتصاد - جنبه‏‌های قرآنی
اسلام و اقتصاد - جنبه‏‌های قرآنی


ثروت - جنبه‎های قرآنی
ثروت - جنبه‌های قرآنی
| ناشر =  
| ناشر =  
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، نمايندگی ولی فقيه، مرکز تحقيقات اسلامی
سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، نمايندگی ولی فقيه، مرکز تحقيقات اسلامی
خط ۱۶: خط ۱۶:
| سال نشر =  
| سال نشر =  


| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE4223AUTOMATIONCODE
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE04223AUTOMATIONCODE
| چاپ =1
| چاپ =1
| تعداد جلد =1
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =5860
| کتابخانۀ دیجیتال نور =04223
| کتابخوان همراه نور =04223
| کد پدیدآور =
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پس از =
خط ۲۵: خط ۲۶:
}}
}}


'''ثروت از ديدگاه قرآن'''، اثر فارسى جعفر وفا، كتابى است در تفسير موضوعى كه به بررسى ثروت از ديدگاه اسلام و راه‌هاى صحيح و اشتباه كسب آن، پرداخته است.
'''ثروت از ديدگاه قرآن'''، اثر فارسى [[وفا، جعفر|جعفر وفا]]، کتابى است در تفسير موضوعى که به بررسى ثروت از ديدگاه اسلام و راه‌هاى صحيح و اشتباه کسب آن، پرداخته است.


== ساختار ==
== ساختار ==
كتاب با مقدمه معاونت متون آموزشى و كمك‌آموزشى مركز تحقيقات اسلامى آغاز و مطالب در هفده درس، سامان يافته است.
کتاب با مقدمه معاونت متون آموزشى و کمک‌آموزشى مرکز تحقيقات اسلامى آغاز و مطالب در هفده درس، سامان يافته است.


نويسنده بر آن شده است تا بخشى از مسائل ضرورى اقتصاد اسلامى را با ديد قرآنى و به‌دور از افراط و تفريط بررسى كرده تا به نظريه صحيح و مستند پيرامون اقتصاد، دست يابد<ref>مقدمه، ص12</ref>
== گزارش محتوا ==
نویسنده بر آن شده است تا بخشى از مسائل ضرورى اقتصاد اسلامى را با ديد قرآنى و به‌دور از افراط و تفريط بررسى کرده تا به نظريه صحيح و مستند پيرامون اقتصاد، دست يابد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4223/%D8%AB%D8%B1%D9%88%D8%AA-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?pageNumber=12&viewType=html مقدمه، ص12]</ref>


مرجع و منبع مورد استناد نويسنده، بيش از هر كتاب، «[[الميزان في تفسير القرآن|الميزان]]»، «[[مجمع البيان في تفسير القرآن|مجمع البيان]]»، «[[تفسیر نمونه]]» و «الحياة» بوده است<ref>همان، ص13</ref>
مرجع و منبع مورد استناد نویسنده، بيش از هر کتاب، «[[الميزان في تفسير القرآن|الميزان]]»، «[[مجمع البيان في تفسير القرآن|مجمع البيان]]»، «[[تفسیر نمونه]]» و «الحياة» بوده است.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4223/%D8%AB%D8%B1%D9%88%D8%AA-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?pageNumber=13&viewType=html همان، ص13]</ref>


نويسنده در تبيين موضوعات مطرح‌شده، آيات قرآن را ملاك قرار داده و در توضيح آن‌ها، از روايات كمك گرفته است؛ در مواردى نيز از نظريات مفسران و صاحب‌نظران سود جسته است<ref>همان</ref>
نویسنده در تبيين موضوعات مطرح‌شده، آيات قرآن را ملاک قرار داده و در توضيح آن‌ها، از روايات کمک گرفته است؛ در مواردى نيز از نظريات مفسران و صاحب‌نظران سود جسته است.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4223/%D8%AB%D8%B1%D9%88%D8%AA-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?pageNumber=13&viewType=html همان]</ref>


وى در اين كتاب (برخلاف اغلب كتاب‌هاى اقتصادى) در پى بررسى علمى اقتصاد و مسائل مربوط به آن (چون توزيع، ارزش اضافى و...) و تطبيق ميان مكتب‌هاى اقتصادى جهان و نظام اقتصادى اسلام نيست؛ چرا كه او هدف خويش را فراتر از بُعد علمى و گردآورى اطلاعات اقتصادى دانسته است؛ ازاين‌رو، تنها بخشى از مسائل «نظرى» و «عملى» اقتصاد را كه در زندگى همواره با آن روبه‌رو هستيم، مورد بررسى قرار داده و از بحث‌هاى طولانى و خسته‌كننده دورى جسته است؛ زيرا هدف وى اين است كه خوانندگان و مخاطبان خود را با متون صحيح اسلامى آشنا سازد تا در زندگى خود دچار انحراف فكرى، عقيدتى و عملى نگشته و از آثار تربيتى آن‌ها برخوردار شوند<ref>همان</ref>
وى در اين کتاب (برخلاف اغلب کتاب‌هاى اقتصادى) در پى بررسى علمى اقتصاد و مسائل مربوط به آن (چون توزيع، ارزش اضافى و...) و تطبيق ميان مکتب‌هاى اقتصادى جهان و نظام اقتصادى اسلام نيست؛ چرا که او هدف خويش را فراتر از بُعد علمى و گردآورى اطلاعات اقتصادى دانسته است؛ ازاين‌رو، تنها بخشى از مسائل «نظرى» و «عملى» اقتصاد را که در زندگى همواره با آن روبه‌رو هستيم، مورد بررسى قرار داده و از بحث‌هاى طولانى و خسته‌کننده دورى جسته است؛ زيرا هدف وى اين است که خوانندگان و مخاطبان خود را با متون صحيح اسلامى آشنا سازد تا در زندگى خود دچار انحراف فکرى، عقيدتى و عملى نگشته و از آثار تربيتى آن‌ها برخوردار شوند<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4223/%D8%AB%D8%B1%D9%88%D8%AA-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?pageNumber=13&viewType=html همان]</ref>


در پايان هر درس، خلاصه‌اى از مطالب آن، به همراه چند پرسش از مباحث مطرح‌شده، آمده است.
در پايان هر درس، خلاصه‌اى از مطالب آن، به همراه چند پرسش از مباحث مطرح‌شده، آمده است.


== گزارش محتوا ==
در مقدمه، ضمن بيان موضوع کتاب، به اهداف نویسنده اشاره شده است.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4223/%D8%AB%D8%B1%D9%88%D8%AA-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?pageNumber=12&viewType=html مقدمه، ص12]</ref>
در مقدمه، ضمن بيان موضوع كتاب، به اهداف نويسنده اشاره شده است<ref>مقدمه، ص12</ref>


در درس اول، ثروت در بينش اسلامى، مورد بررسى قرار گرفته است. مسائل اقتصادى در تمام عصرها و در ميان همه نسل‌ها مطرح بوده و مورد توجّه اديان آسمانى قرار گرفته و در مكتب اسلام نيز با نظر به جامعيت و خاتميت آن، اين موضوع در سطح گسترده و با مبانى قوى‌ترى عنوان شده است. نويسنده، معتقد است كه يك نگاه كلّى به اقتصاد اسلامى، نشان مى‌دهد كه اين مكتب، چه اندازه عميق و پوياست و از هيچ امرى در اين مورد فروگذار نكرده است. به باور وى، اقتصاد اسلامى، از سلسله مسائل اقتصادى، ملاك‌هاى اخلاقى و قوانين الزامى، تركيب يافته و جامع‌ترين و عادلانه‌ترين نظام اقتصادى را براى بشريت فراهم ساخته است<ref>متن كتاب، ص14</ref>
در درس اول، ثروت در بينش اسلامى، مورد بررسى قرار گرفته است. مسائل اقتصادى در تمام عصرها و در ميان همه نسل‌ها مطرح بوده و مورد توجّه اديان آسمانى قرار گرفته و در مکتب اسلام نيز با نظر به جامعيت و خاتميت آن، اين موضوع در سطح گسترده و با مبانى قوى‌ترى عنوان شده است. نویسنده، معتقد است که يک نگاه کلّى به اقتصاد اسلامى، نشان مى‌دهد که اين مکتب، چه اندازه عميق و پوياست و از هيچ امرى در اين مورد فروگذار نکرده است. به باور وى، اقتصاد اسلامى، از سلسله مسائل اقتصادى، ملاک‌هاى اخلاقى و قوانين الزامى، ترکيب يافته و جامع‌ترين و عادلانه‌ترين نظام اقتصادى را براى بشريت فراهم ساخته است.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4223/%D8%AB%D8%B1%D9%88%D8%AA-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?pageNumber=14&viewType=html متن كتاب، ص14]</ref>


در درس دوم، چگونگى مبارزه اسلام با ثروت‌اندوزى و دنياطلبى تبيين شده است. به اعتقاد نويسنده، آنچه كه در اسلام، نكوهش شده، تكاثر مال و اندوختن ثروت است؛ يعنى جمع ثروت براى ثروت، نه ثروت براى خوب زيستن<ref>همان، 23</ref>
در درس دوم، چگونگى مبارزه اسلام با ثروت‌اندوزى و دنياطلبى تبيين شده است. به اعتقاد نویسنده، آنچه که در اسلام، نکوهش شده، تکاثر مال و اندوختن ثروت است؛ يعنى جمع ثروت براى ثروت، نه ثروت براى خوب زيستن<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4223/%D8%AB%D8%B1%D9%88%D8%AA-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?pageNumber=23&viewType=html همان، 23]</ref>


به نظر وى اگر جمع مال هدف قرار گيرد، انسان خود در خدمت ثروت قرار گرفته و ماهيت انسانى‌اش را از دست مى‌دهد. وى در اين درس، به توضيح مفاسد و آثار زيانبار ثروت‌اندوزى پرداخته است كه عبارتند از: انحراف فكرى، فساد اخلاقى و نگون‌بختى اخروى كه منجر به سختى حساب، محروميت از بهشت و شدت عذاب مى‌گردد<ref>همان</ref>
به نظر وى اگر جمع مال هدف قرار گيرد، انسان خود در خدمت ثروت قرار گرفته و ماهيت انسانى‌اش را از دست مى‌دهد. وى در اين درس، به توضيح مفاسد و آثار زيانبار ثروت‌اندوزى پرداخته است که عبارتند از: انحراف فکرى، فساد اخلاقى و نگون‌بختى اخروى که منجر به سختى حساب، محروميت از بهشت و شدت عذاب مى‌گردد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4223/%D8%AB%D8%B1%D9%88%D8%AA-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?pageNumber=23&viewType=html همان]</ref>


درس سوم، به تبيين اين موضوع اختصاص يافته است كه نعمت‌هاى خداوند، چه مادى و چه ظاهرى غير قابل شمارش مى‌باشند. وى ضمن اشاره به آياتى كه مربوط به برخى از مواهب مادى از جمله: شب و روز، ماه و خورشيد، زمين و آسمان، آب و آتش، باد و باران، كوه و دريا، سايه و ستاره، چهارپايان و... مى‌باشد، به اين نكته تأكيد نموده كه هريك از نعمت‌هاى الهى به بخش خاصى از زندگى مربوط است و مطالعه عميق در آن‌ها مى‌تواند ما را به شناخت بيش از پيش خداوند و به حمد و سپاس بى‌پايان او رهنمون سازد<ref>همان، ص35</ref>
درس سوم، به تبيين اين موضوع اختصاص يافته است که نعمت‌هاى خداوند، چه مادى و چه ظاهرى غير قابل شمارش مى‌باشند. وى ضمن اشاره به آياتى که مربوط به برخى از مواهب مادى از جمله: شب و روز، ماه و خورشيد، زمين و آسمان، آب و آتش، باد و باران، کوه و دريا، سايه و ستاره، چهارپايان و... مى‌باشد، به اين نکته تأکيد نموده که هريک از نعمت‌هاى الهى به بخش خاصى از زندگى مربوط است و مطالعه عميق در آن‌ها مى‌تواند ما را به شناخت بيش از پيش خداوند و به حمد و سپاس بى‌پايان او رهنمون سازد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4223/%D8%AB%D8%B1%D9%88%D8%AA-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?pageNumber=35&viewType=html همان، ص35]</ref>


زمين بزرگ‌ترين منبع معاش است كه با نهايت فروتنى، مسخّر انسان‌ها بوده و آدميان به‌وسيله آن مى‌توانند به اهداف اقتصادى و تأمين زندگى سالم دست يابند و از آنجا كه زمين، رام، پربركت و فراگير است، مى‌تواند همه ساكنانش را تحت پوشش خدمات طبيعى خود قرار داده و به‌تناسب زمان و افزايش جمعيت، از آنان پذيرايى كند<ref>همان، ص41</ref>
زمين بزرگ‌ترين منبع معاش است که با نهايت فروتنى، مسخّر انسان‌ها بوده و آدميان به‌وسيله آن مى‌توانند به اهداف اقتصادى و تأمين زندگى سالم دست يابند و از آنجا که زمين، رام، پربرکت و فراگير است، مى‌تواند همه ساکنانش را تحت پوشش خدمات طبيعى خود قرار داده و به‌تناسب زمان و افزايش جمعيت، از آنان پذيرايى کند<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4223/%D8%AB%D8%B1%D9%88%D8%AA-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?pageNumber=41&viewType=html همان، ص41]</ref>


در درس چهارم، با اين نكته آشنا خواهيم شد كه خداوند، انسان را به آبادانى زمين فراخوانده و در اين راستا، امكانات ضرورى و قدرت فكرى، علمى و مادّى در اختيارش نهاده و توجه به اين امر ضرورى است كه در عمران و آبادانى زمين، علاوه بر امكانات اوّليه و حركات مادّى، شرايطى همانند ايمان، تقوا و توبه ضرورت داشته و معصيت و ناسپاسى، يكى از عوامل انحطاط است<ref>همان</ref>
در درس چهارم، با اين نکته آشنا خواهيم شد که خداوند، انسان را به آبادانى زمين فراخوانده و در اين راستا، امکانات ضرورى و قدرت فکرى، علمى و مادّى در اختيارش نهاده و توجه به اين امر ضرورى است که در عمران و آبادانى زمين، علاوه بر امکانات اوّليه و حرکات مادّى، شرايطى همانند ايمان، تقوا و توبه ضرورت داشته و معصيت و ناسپاسى، يکى از عوامل انحطاط است.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4223/%D8%AB%D8%B1%D9%88%D8%AA-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?pageNumber=41&viewType=html همان]</ref>


درس پنجم، پيرامون ترغيب اسلام به كسب مال حلال و نشان دادن راه‌هاى صحيح آن مى‌باشد. نويسنده، معتقد است كه قرآن، طبيعت و كار و كوشش را دو وسيله مهم براى كسب معاش دانسته و با تعبيرات مختلف، مخاطبان خود را به تلاش پيگير و بهره‌بردارى از منابع طبيعى فرامى‌خواند<ref>همان، ص50</ref>
درس پنجم، پيرامون ترغيب اسلام به کسب مال حلال و نشان دادن راه‌هاى صحيح آن مى‌باشد. نویسنده، معتقد است که قرآن، طبيعت و کار و کوشش را دو وسيله مهم براى کسب معاش دانسته و با تعبيرات مختلف، مخاطبان خود را به تلاش پيگير و بهره‌بردارى از منابع طبيعى فرامى‌خواند<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4223/%D8%AB%D8%B1%D9%88%D8%AA-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?pageNumber=50&viewType=html همان، ص50]</ref>


در درس ششم، به ممنوعيت حرام‌خوارى در اسلام پرداخته شده است. در نظام اقتصادى، برخلاف ساير مكتب‌هاى اقتصادى، تصرف عدوانى اموال و استفاده غيرمجاز از آن‌ها ممنوع و سبب فتنه و قتل و انتحار اجتماعى معرفى شده است<ref>همان، 60</ref>
در درس ششم، به ممنوعيت حرام‌خوارى در اسلام پرداخته شده است. در نظام اقتصادى، برخلاف ساير مکتب‌هاى اقتصادى، تصرف عدوانى اموال و استفاده غيرمجاز از آن‌ها ممنوع و سبب فتنه و قتل و انتحار اجتماعى معرفى شده است.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4223/%D8%AB%D8%B1%D9%88%D8%AA-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?pageNumber=60&viewType=html همان، 60]</ref>


تصرف در دارایى يتيمان، رشوه‌خوارى و قماربازى، نمونه‌هايى از تصرفات حرام است كه به‌طور مستقيم و در آيات متعدد مورد نكوهش قرار گرفته و آثار هريك از آنها تبيين شده است<ref>همان</ref>
تصرف در دارایى يتيمان، رشوه‌خوارى و قماربازى، نمونه‌هايى از تصرفات حرام است که به‌طور مستقيم و در آيات متعدد مورد نکوهش قرار گرفته و آثار هريک از آنها تبيين شده است.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4223/%D8%AB%D8%B1%D9%88%D8%AA-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?pageNumber=60&viewType=html همان]</ref>


همچنين در اين درس، اين نكته مورد تأكيد قرار گرفته است كه احتكار موادّ ضرورى، از آنجا كه فسادانگيز، برخلاف مصالح جامعه و مخلّ به نظام زندگى است و نيز رباخوارى به جهت طبقاتى شدن جامعه تن‌پرور و نامتعادل گشتن مردم، حرام و ممنوع است<ref>همان</ref>
همچنين در اين درس، اين نکته مورد تأکيد قرار گرفته است که احتکار موادّ ضرورى، از آنجا که فسادانگيز، برخلاف مصالح جامعه و مخلّ به نظام زندگى است و نيز رباخوارى به جهت طبقاتى شدن جامعه تن‌پرور و نامتعادل گشتن مردم، حرام و ممنوع است.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4223/%D8%AB%D8%B1%D9%88%D8%AA-%D8%A7%D8%B2-%D8%AF%DB%8C%D8%AF%DA%AF%D8%A7%D9%87-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?pageNumber=60&viewType=html همان]</ref>


ثروت وسيله امتحان، طغيانگرى ثروت، تعديل و ميانه‌روى در معيشت، انفاق و قرض الحسنه، آزمندى، راه‌هاى مصرف ثروت، غناى نفس، ثروتمندان مؤمن، ثروتمندان بى‌ايمان و رفتار با ثروتمندان و فقرا، عنوان ساير دروس مى‌باشد كه به بررسى ديدگاه اسلام در مورد هريك از آن‌ها، پرداخته شده است.
ثروت وسيله امتحان، طغيانگرى ثروت، تعديل و ميانه‌روى در معيشت، انفاق و قرض الحسنه، آزمندى، راه‌هاى مصرف ثروت، غناى نفس، ثروتمندان مؤمن، ثروتمندان بى‌ايمان و رفتار با ثروتمندان و فقرا، عنوان ساير دروس مى‌باشد که به بررسى ديدگاه اسلام در مورد هريک از آن‌ها، پرداخته شده است.


== وضعيت كتاب ==
== وضعيت کتاب ==
فهرست مطالب، در ابتدا و فهرست منابع و مآخذ، در انتهاى كتاب آمده و پاورقى‌ها نيز بيشتر به ذكر منابع، اختصاص يافته است.
فهرست مطالب، در ابتدا و فهرست منابع و مآخذ، در انتهاى کتاب آمده و پاورقى‌ها نيز بيشتر به ذکر منابع، اختصاص يافته است.


==پانويس ==
==پانويس ==
خط ۷۲: خط ۷۳:


== منابع مقاله ==
== منابع مقاله ==
مقدمه و متن کتاب.


مقدمه و متن كتاب.
==وابسته‌ها==
 
{{وابسته‌ها}}




خط ۸۱: خط ۸۳:
[[رده: تفسیر]]
[[رده: تفسیر]]
[[رده:قرآن و مباحث دیگر]]
[[رده:قرآن و مباحث دیگر]]
[[رده:اسفند(1400)]]
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش