۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'امام صادق' به 'امام صادق'
جز (جایگزینی متن - 'آقا بزرگ تهرانى' به 'آقا بزرگ تهرانى') |
جز (جایگزینی متن - 'امام صادق' به 'امام صادق') |
||
| خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
«توحيد المفضل»، كتابى است به زبان عربى، در خداشناسى، منسوب به امام صادق(ع). | «توحيد المفضل»، كتابى است به زبان عربى، در خداشناسى، منسوب به [[امام صادق]](ع). | ||
براى اين كتاب، اسامى ديگرى نيز ذكر كرده‌اند، مانند كنز الحقائق و المعارف و... | براى اين كتاب، اسامى ديگرى نيز ذكر كرده‌اند، مانند كنز الحقائق و المعارف و... | ||
در اينكه اين كتاب، نوشته خود امام صادق(ع) نيست، اختلافى وجود ندارد، بلكه بحث در اين است كه آيا امام(ع) آن را بر مفضل املا فرموده‌اند يا اينكه اثر خود اوست كه به امام نسبت داده است و بر فرض صحت املا، اين سؤال مطرح است كه آيا متن فعلى، همان توحيد مفضل است يا نه؟ | در اينكه اين كتاب، نوشته خود [[امام صادق]](ع) نيست، اختلافى وجود ندارد، بلكه بحث در اين است كه آيا امام(ع) آن را بر مفضل املا فرموده‌اند يا اينكه اثر خود اوست كه به امام نسبت داده است و بر فرض صحت املا، اين سؤال مطرح است كه آيا متن فعلى، همان توحيد مفضل است يا نه؟ | ||
در باره سبب املاى توحيد مفضل در روايتى از محمد بن سنان، به نقل از مفضل چنين آمده است كه مفضل پس از شكست در مناظره‌اى با ابن ابى العوجاء زنديق، نزد امام صادق(ع) رفت و امام طى چهار روز و در چهار جلسه يك دوره مباحث توحيد و خداشناسى را به او تعليم داد و از وى خواست كه آن را بنويسد. | در باره سبب املاى توحيد مفضل در روايتى از محمد بن سنان، به نقل از مفضل چنين آمده است كه مفضل پس از شكست در مناظره‌اى با ابن ابى العوجاء زنديق، نزد [[امام صادق]](ع) رفت و امام طى چهار روز و در چهار جلسه يك دوره مباحث توحيد و خداشناسى را به او تعليم داد و از وى خواست كه آن را بنويسد. | ||
== ساختار == | == ساختار == | ||
توحيد مفضل، از چهار مجلس تشكيل شده است كه در هر يك، مؤلف، گفتارهاى حضرت امام صادق(ع) را در رابطه با حكمت‌هاى بخشى از نظام خلقت بيان مى‌كند. | توحيد مفضل، از چهار مجلس تشكيل شده است كه در هر يك، مؤلف، گفتارهاى حضرت [[امام صادق]](ع) را در رابطه با حكمت‌هاى بخشى از نظام خلقت بيان مى‌كند. | ||
== گزارش محتوا == | == گزارش محتوا == | ||
مجلس اول: امام صادق(ع)، در اين مجلس، ابتدا، علت انكار خدا يا شك و ترديد در وى را ناآگاهى از اسباب آفرينش مى‌داند، سپس به بيان كيفيت آفرينش جهان، خلقت انسان و بيان اعضاى بدن انسان، مانند دستگاه گوارش و حواس پنج‌گانه مى‌پردازد و از نظم و هم‌آهنگى موجود بين آنها بر وجود خالقى حكيم استدلال مى‌كند. | مجلس اول: [[امام صادق]](ع)، در اين مجلس، ابتدا، علت انكار خدا يا شك و ترديد در وى را ناآگاهى از اسباب آفرينش مى‌داند، سپس به بيان كيفيت آفرينش جهان، خلقت انسان و بيان اعضاى بدن انسان، مانند دستگاه گوارش و حواس پنج‌گانه مى‌پردازد و از نظم و هم‌آهنگى موجود بين آنها بر وجود خالقى حكيم استدلال مى‌كند. | ||
مجلس دوم: در اين مجلس، امام(ع)، به برخى از اسرار موجود در حيوانات اشاره مى‌كند. او، شگفتى‌هاى موجود در خزندگانى همچون مارها و چهارپايانى مانند فيل، زرافه، ميمون و سگ و پرندگانى همچون مرغ و خفاش و حشراتى مانند زنبور عسل، ملخ و مورچه و انواع ماهى‌ها را بيان مى‌كند. | مجلس دوم: در اين مجلس، امام(ع)، به برخى از اسرار موجود در حيوانات اشاره مى‌كند. او، شگفتى‌هاى موجود در خزندگانى همچون مارها و چهارپايانى مانند فيل، زرافه، ميمون و سگ و پرندگانى همچون مرغ و خفاش و حشراتى مانند زنبور عسل، ملخ و مورچه و انواع ماهى‌ها را بيان مى‌كند. | ||
| خط ۷۱: | خط ۷۱: | ||
مجلس سوم: در اين مجلس، امام(ع)، به اسرار و حكم كائنات و آفرينش آسمان و زمين مى‌پردازد. او، از رنگ آسمان، طلوع و غروب خورشيد و فصل‌هاى سال و ماه و ديگر ستارگان سخن مى‌گويد. | مجلس سوم: در اين مجلس، امام(ع)، به اسرار و حكم كائنات و آفرينش آسمان و زمين مى‌پردازد. او، از رنگ آسمان، طلوع و غروب خورشيد و فصل‌هاى سال و ماه و ديگر ستارگان سخن مى‌گويد. | ||
مجلس چهارم: در مجلس چهارم، حضرت امام صادق(ع)، به بحث از حكمت مصائب، سختى‌ها، مرگ و فنا مى‌پردازد. آن حضرت(ع)، بحث مى‌كند از حقيقت مرگ و زندگى، علت آفرينش انسان، راه شناخت جهان هستى و بيان فرق ميان حس و عقل در شناخت جهان و حقايق هستى. | مجلس چهارم: در مجلس چهارم، حضرت [[امام صادق]](ع)، به بحث از حكمت مصائب، سختى‌ها، مرگ و فنا مى‌پردازد. آن حضرت(ع)، بحث مى‌كند از حقيقت مرگ و زندگى، علت آفرينش انسان، راه شناخت جهان هستى و بيان فرق ميان حس و عقل در شناخت جهان و حقايق هستى. | ||
== ويژگى‌هاى كتاب == | == ويژگى‌هاى كتاب == | ||
1. قدمت كتاب: اين كتاب، اگر ثابت نشود كه از امام صادق(ع)، مى‌باشد و يا حتى از مفضل هم نمى‌باشد، باز داراى ارزش بالايى است، چرا كه اين كتاب مسلما يكى از متون قديمى اسلامى است كه در آن به مسائل طبيعيات، فلسفه و بعضى از مباحث مربوط به علم تشريح پرداخته شده است. | 1. قدمت كتاب: اين كتاب، اگر ثابت نشود كه از [[امام صادق]](ع)، مى‌باشد و يا حتى از مفضل هم نمى‌باشد، باز داراى ارزش بالايى است، چرا كه اين كتاب مسلما يكى از متون قديمى اسلامى است كه در آن به مسائل طبيعيات، فلسفه و بعضى از مباحث مربوط به علم تشريح پرداخته شده است. | ||
2. توجه به فلسفه: در جاهاى متعددى از كتاب، كلام فلاسفه مطرح و پيرامون آن مباحثى بيان شده است. در جايى از كتاب، اسم عالم را در زبان يونانى«قوسموس» ذكر كرده و مى‌گويد: فلاسفه هم به عالم، قوسموس گفته‌اند. قوسموس را معنى كرده به زينت و گفته است مگر نه اين است كه فلاسفه به خاطر چينش نظام هستى، به عالم قوسموس مى‌گويند. | 2. توجه به فلسفه: در جاهاى متعددى از كتاب، كلام فلاسفه مطرح و پيرامون آن مباحثى بيان شده است. در جايى از كتاب، اسم عالم را در زبان يونانى«قوسموس» ذكر كرده و مى‌گويد: فلاسفه هم به عالم، قوسموس گفته‌اند. قوسموس را معنى كرده به زينت و گفته است مگر نه اين است كه فلاسفه به خاطر چينش نظام هستى، به عالم قوسموس مى‌گويند. | ||
| خط ۱۱۷: | خط ۱۱۷: | ||
11. ترجمه توحيد مفضل: اين ترجمه، توسط محمد طاهر بن محمد حسين قمى شيرازى، متوفى 1098ق، نوشته شده و نسخه‌اى از آن در دست نمى‌باشد. | 11. ترجمه توحيد مفضل: اين ترجمه، توسط محمد طاهر بن محمد حسين قمى شيرازى، متوفى 1098ق، نوشته شده و نسخه‌اى از آن در دست نمى‌باشد. | ||
12. شگفتى‌هاى آفرينش به زبان امام صادق(ع): اين ترجمه، اثرى است از نجف على ميرزايى متولد 1382ق كه در سال 1419ق در قم، توسط انتشارات هجرت به چاپ رسيده است. | 12. شگفتى‌هاى آفرينش به زبان [[امام صادق]](ع): اين ترجمه، اثرى است از نجف على ميرزايى متولد 1382ق كه در سال 1419ق در قم، توسط انتشارات هجرت به چاپ رسيده است. | ||
== نسخه‌شناسى == | == نسخه‌شناسى == | ||