۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
←ساختار
(←ساختار) |
|||
| خط ۵۶: | خط ۵۶: | ||
كتاب مشتمل بر چهار مقاله است كه نويسنده آن را به ترتيب چنين شرح مى‌كند: | كتاب مشتمل بر چهار مقاله است كه نويسنده آن را به ترتيب چنين شرح مى‌كند: | ||
#در كيفيت مفرداتى كه جمله معدنيات و غير آن از مركبات عالم سفلى از آن مركب مى‌شود و علل معادن به طريق كلى و آن چهار فصل است. | |||
#در جواهرى كه از جمله حجر باشد و غير آن و علل حدوث هر يك و كيفيت وجود آن و شرح معادن و خواص منفعت و مضرت و شبه و نظير آن به طريق صناعت و قيمت هر يك و جلا دادن و آنچه مناسب آن باشد. | |||
#در انواع فلزات سبعه و علت حدوث هر يك و خاصيت و منفعت و مضرت آن و شرح معادن و هر چه مناسب آن باشد. | |||
#در انواع عطر و معاجين و داروهاى نفيس.<ref>تنسوخ نامه ايلخانى، ص5</ref> | |||
خواجه نصير در اين كتاب ذكرى از مآخذ و منابعى كه از آن‌ها بهره برده نكرده و در مقدمه به همين بسنده كرده است: «از گفتار حكماى متقدم و آنچه اين بنده را به تجربه معلوم شده بود، به حكم ممارست و آنچه از معتمدان و اصحاب تجارب بطرق تسامع معلوم شده است، بدان الحاق كردم»<ref>تسوخ‌نامه، ص4</ref> | |||
خواجه نصير در اين كتاب ذكرى از مآخذ و منابعى كه از آن‌ها بهره برده نكرده و در مقدمه به همين بسنده كرده است: «از گفتار حكماى متقدم و آنچه اين بنده را به تجربه معلوم شده بود، به حكم ممارست و آنچه از معتمدان و اصحاب تجارب بطرق تسامع معلوم شده است، بدان الحاق | |||
با اين حال از مطالعه كتاب به خوبى پيداست كه مهم‌ترين منبع در ترتيب اين اثر كتاب الجماهر فى الجواهر [[ابوریحان بیرونی، محمد بن احمد|ابوريحان بيرونى]] بوده است و هنگام تحرير تنسوخ‌نامه به كتاب الجواهر نظر داشته و از آن بهره برده است و آنچه را كه از حكماء و دانشمندان ديگر؛ مانند يعقوب كندى و نصر دينورى و محمد [[رازی، محمد بن زکریا|زكرياى رازى]] نقل نموده، عيناً همان منقولات [[ابوریحان بیرونی، محمد بن احمد|ابوريحان بيرونى]] است كه در كتاب الجماهر ديده مى‌شود. | با اين حال از مطالعه كتاب به خوبى پيداست كه مهم‌ترين منبع در ترتيب اين اثر كتاب الجماهر فى الجواهر [[ابوریحان بیرونی، محمد بن احمد|ابوريحان بيرونى]] بوده است و هنگام تحرير تنسوخ‌نامه به كتاب الجواهر نظر داشته و از آن بهره برده است و آنچه را كه از حكماء و دانشمندان ديگر؛ مانند يعقوب كندى و نصر دينورى و محمد [[رازی، محمد بن زکریا|زكرياى رازى]] نقل نموده، عيناً همان منقولات [[ابوریحان بیرونی، محمد بن احمد|ابوريحان بيرونى]] است كه در كتاب الجماهر ديده مى‌شود. | ||