تفسیر فاتحة الکتاب (امینی، عبدالحسین): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'الغدير' به 'الغدير')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴۳: خط ۴۳:




«تفسير فاتحة الكتاب» اثر علامه [[امینی نجفی، عبدالحسین|عبدالحسين امينى]] (متوفى 1390ق)، نويسنده كتاب ارزشمند [[موسوعة الغدير في الكتاب و السنة و الأدب|الغدير]] است. اين اثر در تفسير و تحليل محتواى سوره حمد با تحقيق و تعليقات فرزند ايشان رضا امينى، به زبان عربى نگارش شده است.
'''تفسير فاتحة الكتاب''' اثر علامه [[امینی نجفی، عبدالحسین|عبدالحسين امينى]] (متوفى 1390ق)، نويسنده كتاب ارزشمند [[موسوعة الغدير في الكتاب و السنة و الأدب|الغدير]] است. اين اثر در تفسير و تحليل محتواى سوره حمد با تحقيق و تعليقات فرزند ايشان رضا امينى، به زبان عربى نگارش شده است.


== ساختار ==
== ساختار ==
خط ۵۳: خط ۵۳:




محقق كتاب در مقدمه‌اش به تبيين اهتمام علما و از جمله [[علامه امينى]] به تفسير سوره حمد پرداخته و به اختصار مباحث مطرح شده در اين كتاب را ذكر كرده است (مقدمه محقق، ص5-12).
محقق كتاب در مقدمه‌اش به تبيين اهتمام علما و از جمله [[علامه امينى]] به تفسير سوره حمد پرداخته و به اختصار مباحث مطرح شده در اين كتاب را ذكر كرده است <ref>مقدمه محقق، ص5-12</ref>.


در فصل اول كتاب، سوره حمد در ضمن عناوينى تفسير شده كه به چند مورد از آنها اشاره مى‌شود:
در فصل اول كتاب، سوره حمد در ضمن عناوينى تفسير شده كه به چند مورد از آنها اشاره مى‌شود:


1. اسامى سوره «فاتحه»: نويسنده معتقد است از آنجا كه اين سوره، از بركت و شرافت فراوانى برخوردار است، به اسامى گوناگونى چون «المثاني»، «سبع المثاني»، «أم الكتاب» و «أم القرآن» نامگذارى شده كه بيانگر فوايد و آثار بسيار قابل توجه اين سوره است (ر.ك: متن كتاب، ص19).
#اسامى سوره «فاتحه»: نويسنده معتقد است از آنجا كه اين سوره، از بركت و شرافت فراوانى برخوردار است، به اسامى گوناگونى چون «المثاني»، «سبع المثاني»، «أم الكتاب» و «أم القرآن» نامگذارى شده كه بيانگر فوايد و آثار بسيار قابل توجه اين سوره است <ref>ر.ك: متن كتاب، ص19</ref>.
#شفا جستن به وسيله «فاتحه»: نويسنده در اين بخش به تشريح اين مطلب مى‌پردازد كه همچنانكه قرآن كريم شفاى تمامى امراض قلبى است، سوره حمد نيز شفاى كليه امراض روحى و قلبى و بلكه امراض بدنى است  <ref>همان، ص48</ref>.
#اميد به غير خدا: به باور نويسنده، كسى كه در معانى اين سوره تأمل كند و بفهمد كه نعمت سرشار عالم هستى از اوست و او مستحق ستايش نعمت‌هاى بيكران است، در اميد و پيوند به غير خدا، وجهى نمى‌بيند و در نفس خويش، به هيچ كس اقبال و گرايش نمى‌يابد  <ref>همان، ص48-49</ref>.
#ريا و سمعه: وى معتقد است هرگاه بنده در اين سوره، دقت و وارسى كند و بداند كه خداوند است كه او را در عوالم سيرش به سوى خود تربيت مى‌كند و اقرار و اعتراف كند كه همگان بنده اويند، بدين‌وسيله خودش را از مرض ريا و سمعه درمان خواهد كرد  <ref>همان، ص49-50</ref>.
#آرزو: مؤمن با تأمل و دقت در اين سوره، از ستيز و نبرد آرزوها، نجات يافته و نفس خود را از قيد و بند آزاد مى‌كند  <ref>همان، ص57</ref>.


2. شفا جستن به وسيله «فاتحه»: نويسنده در اين بخش به تشريح اين مطلب مى‌پردازد كه همچنانكه قرآن كريم شفاى تمامى امراض قلبى است، سوره حمد نيز شفاى كليه امراض روحى و قلبى و بلكه امراض بدنى است (همان، ص48).
در فصل دوم، محتواى سوره حمد، مورد تحليل قرار گرفته است. نويسنده به اين امر اشاره نموده كه چون در قرآن، چه در سوره حمد و چه در سوره‌هاى ديگر، صراحتاً تفصيل اسماء و صفات الهى را نيافته، در اين بخش بر آن شده است تا از صفات خداوند و اقسام گوناگون آن، سخن گفته و چگونگى اتصاف ذات را به آن بيان كند <ref>همان، ص63</ref>.


3. اميد به غير خدا: به باور نويسنده، كسى كه در معانى اين سوره تأمل كند و بفهمد كه نعمت سرشار عالم هستى از اوست و او مستحق ستايش نعمت‌هاى بيكران است، در اميد و پيوند به غير خدا، وجهى نمى‌بيند و در نفس خويش، به هيچ كس اقبال و گرايش نمى‌يابد (همان، ص48-49).
عناوين مطرح شده در اين بخش، عبارتند از: جبر و تفويض؛ صفات ذات و صفات فعل؛ علم اجمالى و تفصيلى؛ مشيت ازلى و حادث؛ اراده تكوين و تشريع و اراده حتم و اراده اختيار <ref>همان، ص63- 104</ref>.


4. ريا و سمعه: وى معتقد است هرگاه بنده در اين سوره، دقت و وارسى كند و بداند كه خداوند است كه او را در عوالم سيرش به سوى خود تربيت مى‌كند و اقرار و اعتراف كند كه همگان بنده اويند، بدين‌وسيله خودش را از مرض ريا و سمعه درمان خواهد كرد (همان، ص49-50).
در بخش سوم، متن رواياتى كه در فصول كتاب به آنها اشاره شده با عنوان تكمله تعليقات آمده كه از آن جمله است: حديث پيامبر(ص) در شأن فاتحة الكتاب؛ تفسير سوره فاتحه در حديث امام حسن عسكرى(ع) و نفى تشبيه در حديث امام رضا(ع) <ref>همان، ص115- 195</ref>.
 
5. آرزو: مؤمن با تأمل و دقت در اين سوره، از ستيز و نبرد آرزوها، نجات يافته و نفس خود را از قيد و بند آزاد مى‌كند (همان، ص57).
 
در فصل دوم، محتواى سوره حمد، مورد تحليل قرار گرفته است. نويسنده به اين امر اشاره نموده كه چون در قرآن، چه در سوره حمد و چه در سوره‌هاى ديگر، صراحتاً تفصيل اسماء و صفات الهى را نيافته، در اين بخش بر آن شده است تا از صفات خداوند و اقسام گوناگون آن، سخن گفته و چگونگى اتصاف ذات را به آن بيان كند (همان، ص63).
 
عناوين مطرح شده در اين بخش، عبارتند از: جبر و تفويض؛ صفات ذات و صفات فعل؛ علم اجمالى و تفصيلى؛ مشيت ازلى و حادث؛ اراده تكوين و تشريع و اراده حتم و اراده اختيار (همان، ص63- 104).
 
در بخش سوم، متن رواياتى كه در فصول كتاب به آنها اشاره شده با عنوان تكمله تعليقات آمده كه از آن جمله است: حديث پيامبر(ص) در شأن فاتحة الكتاب؛ تفسير سوره فاتحه در حديث امام حسن عسكرى(ع) و نفى تشبيه در حديث امام رضا(ع) (همان، ص115- 195).


== وضعيت كتاب ==
== وضعيت كتاب ==
خط ۸۱: خط ۷۷:


فهرست موضوعى مطالب به همراه فهرست آيات، اعلام و كتب، در انتهاى كتاب آمده است.
فهرست موضوعى مطالب به همراه فهرست آيات، اعلام و كتب، در انتهاى كتاب آمده است.
==پانویس ==
<references />


== منابع مقاله ==
== منابع مقاله ==
خط ۹۰: خط ۸۹:
== وابسته‌ها ==
== وابسته‌ها ==
[[تفسیر فاتحة الکتاب]]
[[تفسیر فاتحة الکتاب]]
== پیوندها ==


[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش