تفسير جامع: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' ' به ' '
جز (جایگزینی متن - ' ،' به '،')
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ')
خط ۵۷: خط ۵۷:
نويسنده در مقدمه كوتاه خود بر جلد دوم با استناد به آيات و روايات سعى مى‌نمايد كه اظهار نظر در تفسير آيات را حرام و كفر بنماياند و براى اجتناب از اين حرام مى‌نويسد: «از اين جهت ما در اين تفسير از نقل آراء فاسده مردمان و بيانات فلاسفه و عرفاء و از سخنان [[ابن حیون، نعمان بن محمد|ابوحنيفه]] و قتاده و عضدى مسلكان دورى جسته و صرف نظر نموديم و هرگز بيان نخواهيم كرد، چه اين عمل تجاوز كردن از امر و دستور خداوند و ائمه باشد.»
نويسنده در مقدمه كوتاه خود بر جلد دوم با استناد به آيات و روايات سعى مى‌نمايد كه اظهار نظر در تفسير آيات را حرام و كفر بنماياند و براى اجتناب از اين حرام مى‌نويسد: «از اين جهت ما در اين تفسير از نقل آراء فاسده مردمان و بيانات فلاسفه و عرفاء و از سخنان [[ابن حیون، نعمان بن محمد|ابوحنيفه]] و قتاده و عضدى مسلكان دورى جسته و صرف نظر نموديم و هرگز بيان نخواهيم كرد، چه اين عمل تجاوز كردن از امر و دستور خداوند و ائمه باشد.»


از سوى ديگر تفسير جامع در حقيقت گردآورى روايات تفسير منسوب به امام حسن عسكرى(ع) به [[التفسير (عیاشی)|تفسير عياشى]] و تفسير منسوب به على بن ابراهيم قمى است، نه جامع معانى و روشهاى تفسيرى؛ به همين دليل، تفسير جامع را بايد نوعى ترجمه اين چند كتاب روايى دانست، زيرا مؤلف در اين تفسير جز ترجمه و نقل روايات و ديدگاه‌ها، در نقد و بررسى و تحليل كلمات، سخنى و توضيحى از خود نياورده است.
از سوى ديگر تفسير جامع در حقيقت گردآورى روايات تفسير منسوب به امام حسن عسكرى(ع) به [[التفسير (عیاشی)|تفسير عياشى]] و تفسير منسوب به على بن ابراهيم قمى است، نه جامع معانى و روشهاى تفسيرى؛ به همين دليل، تفسير جامع را بايد نوعى ترجمه اين چند كتاب روايى دانست، زيرا مؤلف در اين تفسير جز ترجمه و نقل روايات و ديدگاه‌ها، در نقد و بررسى و تحليل كلمات، سخنى و توضيحى از خود نياورده است.


ايشان در مقدمه دوازدهم خود، كتابهايى را كه از آنها روايات را نقل مى‌نمايد به شرح ذيل مى‌نويسد: «اول كتاب [[الکافی|كافى]] [[کلینی، محمد بن یعقوب|شيخ كلينى]]، دوم فقيه و توحيد و اعتقادات و علل و ساير كتب [[ابن‌بابویه، محمد بن علی|ابن بابويه]] [[شيخ صدوق]]، سوم كتاب [[بصائر الدرجات في فضائل آل محمد(ص)|بصائر الدرجات]] [[صفار، محمد بن حسن|محمد بن حسن صفار]] و سعد بن عبدالله قمى و [[التفسير (عیاشی)|تفسير عياشى]]، فرات بن ابراهيم، مناقب [[ابن شهرآشوب، محمد بن علی|ابن شهرآشوب]]، كامل الزياره ابن قولويه و كتاب تفسير آيات ولايت اهل بيت(ع) محمد بن عباس ماهيار معروف به ابن حجام است كه از كتب متقنه اخبار مى‌باشد.
ايشان در مقدمه دوازدهم خود، كتابهايى را كه از آنها روايات را نقل مى‌نمايد به شرح ذيل مى‌نويسد: «اول كتاب [[الکافی|كافى]] [[کلینی، محمد بن یعقوب|شيخ كلينى]]، دوم فقيه و توحيد و اعتقادات و علل و ساير كتب [[ابن‌بابویه، محمد بن علی|ابن بابويه]] [[شيخ صدوق]]، سوم كتاب [[بصائر الدرجات في فضائل آل محمد(ص)|بصائر الدرجات]] [[صفار، محمد بن حسن|محمد بن حسن صفار]] و سعد بن عبدالله قمى و [[التفسير (عیاشی)|تفسير عياشى]]، فرات بن ابراهيم، مناقب [[ابن شهرآشوب، محمد بن علی|ابن شهرآشوب]]، كامل الزياره ابن قولويه و كتاب تفسير آيات ولايت اهل بيت(ع) محمد بن عباس ماهيار معروف به ابن حجام است كه از كتب متقنه اخبار مى‌باشد.


ديگر اصل [[سلیم بن قیس هلالی|سليم بن قيس]] هلالى، كتاب تهذيب و [[الاستبصار في ما اختلف من الأخبار|استبصار]] [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]]، كتاب خصال و اكمال‌الدين و محاسن شيخ برقى و [[مجمع البيان في تفسير القرآن|تفسير مجمع البيان]] طبرسى و تفسير برهان [[بحرانی، هاشم بن سلیمان|سيد هاشم بحرانى]] و اختصاص [[شيخ مفيد]].»
ديگر اصل [[سلیم بن قیس هلالی|سليم بن قيس]] هلالى، كتاب تهذيب و [[الاستبصار في ما اختلف من الأخبار|استبصار]] [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]]، كتاب خصال و اكمال‌الدين و محاسن شيخ برقى و [[مجمع البيان في تفسير القرآن|تفسير مجمع البيان]] طبرسى و تفسير برهان [[بحرانی، هاشم بن سلیمان|سيد هاشم بحرانى]] و اختصاص [[شيخ مفيد]].»
خط ۶۵: خط ۶۵:
در دنباله مطلب مى‌نويسند: «بايد دانست آنچه علماى شيعه تفسير نوشته‌اند در بيشتر آيات از تفسير شيخ ثقه ابى الحسن [[قمی، علی بن ابراهیم|على بن ابراهيم بن هاشم قمى]] نقل نموده‌اند...» و به استدلال بر اين كلام مى‌پردازد.
در دنباله مطلب مى‌نويسند: «بايد دانست آنچه علماى شيعه تفسير نوشته‌اند در بيشتر آيات از تفسير شيخ ثقه ابى الحسن [[قمی، علی بن ابراهیم|على بن ابراهيم بن هاشم قمى]] نقل نموده‌اند...» و به استدلال بر اين كلام مى‌پردازد.


با توجه به بيان ايشان تفسير جامع ترجمه [[تفسير القمي|تفسير قمى]] مى‌باشد كه با منابع روايى ديگر آن را تكميل نموده و با ضميمه كردن ترجمه آيات و برخى اطلاعات مختصر، نام آن را تفسير جامع نهاده و منظور، جامع [[تفسير القمي|تفسير قمى]] و روايات كتب روايى شيعه، مى‌باشد.
با توجه به بيان ايشان تفسير جامع ترجمه [[تفسير القمي|تفسير قمى]] مى‌باشد كه با منابع روايى ديگر آن را تكميل نموده و با ضميمه كردن ترجمه آيات و برخى اطلاعات مختصر، نام آن را تفسير جامع نهاده و منظور، جامع [[تفسير القمي|تفسير قمى]] و روايات كتب روايى شيعه، مى‌باشد.


مفسر قبل از آغاز تفسير، مقدماتى را در دوازده بخش ارائه داده كه به ذكر عنوان آنها (براى آشنايى با تفسير و روش و محتويات آن) اكتفا مى‌كنيم.
مفسر قبل از آغاز تفسير، مقدماتى را در دوازده بخش ارائه داده كه به ذكر عنوان آنها (براى آشنايى با تفسير و روش و محتويات آن) اكتفا مى‌كنيم.
خط ۹۳: خط ۹۳:
دوازدهم:كتابهائيكه از آنها روايت مى‌كنيم.
دوازدهم:كتابهائيكه از آنها روايت مى‌كنيم.


پس از بيان مقدمات دوازده‌گانه به ترجمه مقدمات [[تفسير القمي|تفسير قمى]] مى‌پردازد.
پس از بيان مقدمات دوازده‌گانه به ترجمه مقدمات [[تفسير القمي|تفسير قمى]] مى‌پردازد.


پيش از اين گذشت كه روش اصلى مفسر در اين تفسير، روش روايى و مأثور است، كه با ذكر روايات اهل بيت(ع) به تفسير آيات و فرازهاى آنها مى‌پردازد. امّا از نظر ترتيب و ورود و خروج در مباحث، شيوه ايشان بدين‌گونه است كه: ابتداى سوره‌ها با ذكر نام سوره و احياناً، اشاره به وجه تسميه آن وارد بحث شده، اطلاعاتى راجع به مكى يا مدنى بودن ترتيب نزول، عدد آيات (به شمارش كوفيين و غير آنها)، تعداد كلمات و حروف، ارائه مى‌دهد، پس از آن به بيان فضيلت سوره و خواص آن مى‌پردازد.
پيش از اين گذشت كه روش اصلى مفسر در اين تفسير، روش روايى و مأثور است، كه با ذكر روايات اهل بيت(ع) به تفسير آيات و فرازهاى آنها مى‌پردازد. امّا از نظر ترتيب و ورود و خروج در مباحث، شيوه ايشان بدين‌گونه است كه: ابتداى سوره‌ها با ذكر نام سوره و احياناً، اشاره به وجه تسميه آن وارد بحث شده، اطلاعاتى راجع به مكى يا مدنى بودن ترتيب نزول، عدد آيات (به شمارش كوفيين و غير آنها)، تعداد كلمات و حروف، ارائه مى‌دهد، پس از آن به بيان فضيلت سوره و خواص آن مى‌پردازد.


سپس دسته آيات مورد نظر را مطرح و ترجمه آن را بازگو مى‌كند. در قسمت بعد به تفسير آيات با كمك روايات مى‌پردازد و با ذكر منبع روايات و قائل آن ترجمه آن را بدون متن عربى مى‌آورد. در قسمت سوم، ترجمه [[تفسير القمي|تفسير قمى]] است كه به تناسب دسته آيات، بيان مى‌گردد.
سپس دسته آيات مورد نظر را مطرح و ترجمه آن را بازگو مى‌كند. در قسمت بعد به تفسير آيات با كمك روايات مى‌پردازد و با ذكر منبع روايات و قائل آن ترجمه آن را بدون متن عربى مى‌آورد. در قسمت سوم، ترجمه [[تفسير القمي|تفسير قمى]] است كه به تناسب دسته آيات، بيان مى‌گردد.


مفسر به تناسب برخى آيات، از مباحث موضوعى در حد لزوم، غفلت نورزيده و به بيان آن مى‌پردازد، مانند: بحثى در حقيقت سحر و اقسام آن، عمل مرتاضان، سحر ساحران فرعونى و...كه در ذيل آيه 102 سوره بقره، ج 1، ص 231، مطرح كرده‌اند.
مفسر به تناسب برخى آيات، از مباحث موضوعى در حد لزوم، غفلت نورزيده و به بيان آن مى‌پردازد، مانند: بحثى در حقيقت سحر و اقسام آن، عمل مرتاضان، سحر ساحران فرعونى و...كه در ذيل آيه 102 سوره بقره، ج 1، ص 231، مطرح كرده‌اند.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش