نمایش مبدأ برای تعرّف علی الشيعة الاثني‌عشرية

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR12325J1.jpg
| عنوان =تعرّف علی الشيعة الاثني‌عشرية
| عنوان‌های دیگر =
| پدیدآوران = 
[[حسيني، محمد علي]] (نویسنده)
| زبان =عربی
| کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏211‎‏/‎‏5‎‏ ‎‏/‎‏ح‎‏5‎‏ت‎‏7‎‏ 
| موضوع =
شيعه - بررسی و شناخت 

شيعه - دفاعيه‌ها و رديه‌ها 

شيعه - عقايد 

شيعه اماميه - عقايد 
| ناشر = 
مؤسسة الأعلمي للمطبوعات 
| مکان نشر =لبنان - بيروت 
| سال نشر =مجلد1: 2007م , 1428ق

| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE12325AUTOMATIONCODE
| چاپ =1
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =12325
| کتابخوان همراه نور =12325
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پیش از =
}}
{{کاربردهای دیگر| شیعه (ابهام زدایی)}} 



'''تعرّف علی الشيعة الاثني‌عشرية'''، اثر نویسنده معاصر لبنانی [[حسيني، محمد علي|سید محمد بن علی حسینی]]، کتابی است در معرفی مذهب تشیع که به زبان عربی نگاشته شده است.

==ساختار==
در ابتدای کتاب مقدمه‌ای از مؤلف آمده است.
مؤلف بعد از بررسی مسئله خلیفه و امام پس از پیامبر(ع)، به شمردن اسامی ائمه دوازده‌گانه همراه با ذکر سند و مدرک پرداخته، سپس به جایگاه شیعه در نگاه برخی از علمای اهل سنت اشاره می‌کند و در ادامه به بررسی عقاید شیعه و بازگو کردن احکام و مصادر آن پرداخته است.
مؤلف، کتاب خود را با ذکر آثار شیعه بر حسب موضوع و یک خاتمه به پایان برده است.

==گزارش محتوا==
برای آشنایی اجمالی با محتوای کتاب، پاره‌ای از مطالب مهم آن را در ضمن چند پاراگراف ارائه می‌نماییم:
پیامبر(ص) در دوران حیات خویش به امت خبر داده بود که به‌زودی درگیر اختلاف شده و از اسلام اصیل محمدی منحرف خواهند شد. آن حضرت، در روایات متعددی مسلمانان را از فتنه و تفرقه برحذر داشته و در صورت چنین اتفاقی، فرقه ناجیه را معرفی نمودند<ref>ر.ک: متن کتاب، ص14</ref>؛ آنها کسانی هستند که به خدا ایمان آورده و از پیامبر تبعیت نمودند و به وصیت او عمل کرده و به آن تمسک جستند و از فتنه و اختلاف و برگشت به جاهلیت در امان ماندند<ref>ر.ک، همان، ص16</ref> آن فرقه همان امامیه هستند.

امام شخصی است که باید همان شرایطی و ویژگی‌های پیامبر را دارا باشد<ref>ر.ک: همان، ص18</ref>؛ او کسی است که از جانب خداوند انتخاب می‌شود و این یک اصل اجماعی در میان مسلمانان است.<ref>ر.ک: همان</ref>
از جمله شرایط و ویژگی‌های امام عبارت است از: عصمت، برتری او نسبت به دیگران از همه جهات، منصوص بودن امامت وی، هاشمی بودن، عالم بودن به همه آنچه امت به آن نیازمند است، از همه امت شجاع‌تر بودن، خالی بودن از عیوب ظاهری و اخلاقی، دارای کرامت بودن، امامت بر تمام انسان‌ها، زاهدتر و برتر بودن در صفات کمال از همگان<ref>ر.ک: همان، 18 و 19</ref>

احادیث زیادی در شأن اهل‌بیت، خصوصا [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]] از زبان پیامبر(ص) وارد شده است؛ از جمله آنها حدیث سفینه، حدیث امان و حدیث ثقلین است. یکی از آن احادیث چنین است:
رسول خدا(ص) فرمودند: ستارگان مایه امنیت و آسایش اهل زمین هستند و اهل بیتم مایه امنیت و آرامش در بین امتم هستند؛ اگر گروه و قبیله‌ای با آنها مخالفت بورزد، آن گروه متفرق و دچار اختلاف می‌گردند و از اصحاب و یاران شیطان خواهند شد<ref>ر.ک: همان، ص23</ref>

تبیین مفاهیم قرآن، بیان احکام شرعی، جلوگیری از انحراف امت، اقامه قسط و عدل و حفظ مرزهای اسلامی، از مهم‌ترین وظایف امام می‌باشد<ref>ر.ک: همان، ص26 و 27</ref>

امام به دو صورت قابل شناسایی است:
# پیامبر(ص) او را معرفی نماید؛
# امام معصوم پیشین، امام بعدی و جانشین خود را انتخاب نماید<ref>ر.ک: همان، 27 و 28</ref>

جوینی عالم اهل سنت به نقل از [[ابن عباس، عبدالله بن عباس|ابن عباس]] و او از پیامبر(ص) نقل می‌کند که پیامبر فرمودند اوصیای بعد از من، دوازده نفرند؛ اولشان علی بن ابی‌طالب و آخرشان مهدی است.<ref>ر.ک: همان، ص31</ref>

مؤلف بعد از نقل روایاتی از پیامبر(ص) درباره تعداد و نام ائمه، به معرفی ائمه دوازده‌گانه می‌پردازد.
ایشان در ترجمه هر یک به نام مادر، کنیه، لقب، زمان و محل تولد، زمان و مکان شهادت و محل دفن اشاره می‌کند.
مؤلف در ادامه بحث مزبور تاریخچه‌ای مختصر از شیعه به‌همراه معانی لغوی و اصطلاحی شیعه را می‌آورد<ref>ر.ک: همان، ص43 و 46</ref>
 
برخی از عالمان اهل سنت همچون ذهبی در ميزان الاعتدال، زبان به مدح شیعه گشوده و گفته‌اند: تشیع در میان تابعین و پیروان آنها همراه با ویژگی‌های دیانت و پارسایی و راستگویی رواج دارد؛ بنابراین اگر روایت شیعه رد شود، جمله آثار نبوی از میان خواهد رفت<ref>ر.ک: همان، ص48</ref> و یا شیخ شلتوت پا فراتر گذاشته و عمل به فقه شیعه برای اهل سنت را مجزی دانسته است.<ref>ر.ک: همان، ص50</ref>

جایگاه شیعه نزد خداوند و اوصاف شیعه از زبان امام علی و [[امام جعفر صادق(ع)|امام صادق]]<ref>ر.ک: همان، ص52 تا 65</ref> و پیشگامان نخستین تشیع<ref>همان، ص66 تا 71</ref>، از مباحث بعدی کتاب است.

مؤلف می‌گوید: اصول دین شامل توحید، عدل، نبوت، امامت و معاد است که می‌توان امامت را جزء نبوت و عدل را جزء توحید قرار داد؛ بنابراین اصول دین شامل توحید، نبوت و معاد می‌شود<ref>ر.ک: همان، ص71</ref>

ایشان، در اثبات وجود خداوند و وحدانیت او از براهین عقلی، قرآنی و روایی بهره جسته است و اصل عدل را در ذیل اصل توحید آورده<ref>ر.ک: همان، ص91</ref> و دلایل آن را مطرح نموده، سپس به اقسام عدل از قبیل عدل تکوینی، تشریعی و جزایی اشاره نموده است.<ref>ر.ک: همان، ص95 و 96</ref>

نویسنده، نبوت را از الطاف الهی می‌داند<ref>ر.ک: همان، ص97</ref> و معتقد است که صدق مدعی نبوت از سه راه میسر است:
# گردآوری قرائن و شواهدی از حالات مدعی (همچون خلق و خو و کمالات انسانی موجود در او، مضمون دعوت وی، ابزاری که وی برای رسیدن به هدفش مورد استفاده قرار می‌دهد)؛
# اعجاز؛
# نص نبی سابق<ref>ر.ک: همان، ص108 و 109</ref>

ایشان، اصل امامت را در ذیل اصل نبوت آورده و بعد از تعریف لغوی و اصطلاحی به وجوب نصب امام اشاره می‌کند<ref>ر.ک: همان، ص115 و 117</ref>

مؤلف، در اصل معاد بعد از تعریف لغوی و اصطلاحی آن به دلایل عقلی و نقلی آن اشاره می‌کند. ادله نقلی آن شامل آیات قرآن و روایات می‌باشد<ref>ر.ک: همان، ص118 تا 122</ref>

نویسنده، بعد از مباحث اصول دین نزد شیعه، به فقه شیعه اشاره می‌کند. ایشان مدارس فقهی، قواعد فقهی، مسائل فقه از اجتهاد و تقلید تا دیات و مصادر تشریع نزد شیعه را در این بخش از کتاب مورد بررسی قرار می‌دهد.
 
آثار علمای شیعه در طول تاریخ اعم از آثار مفسران، متکلمان، اصولیان، محدثان، مورخان، مترجمان، منجمان و... بخش پایانی کتاب است که مؤلف به ترتیب زمانی از صحابه آغاز کرده و به عصر حاضر ختم نموده است.

مؤلف، در خاتمه کتاب مسئله وحدت را مطرح نموده و گفته است که وحدت حقیقی در سایه تمسک به حق که همان خط و راه [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین علی(ع)]] است، حاصل می‌گردد<ref>ر.ک: همان، ص414</ref>

==وضعیت کتاب==
پاورقی‌ها به ذکر مستندات مطالب کتاب اختصاص یافته است.
فهرست محتویات و منابع مورد استفاده مؤلف در پایان کتاب آمده است.

==پانویس==
<references/>

==منابع مقاله==
مقدمه و متن کتاب.


==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}


[[رده:کتاب‌شناسی]]
 
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
 
[[رده:کلام و عقاید]]
 
[[رده:آثار کلی (مناظرات کلامی، مذاهب کلامی)]]
 
[[رده:آثار کلامی امامیه اثناعشریه (قرن 11 – 14)]]