۸۱٬۸۰۸
ویرایش
تسهيل النظر و تعجيل الظفر في أخلاق الملك و سياسة الملك (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۵ ژانویهٔ ۲۰۲۳، ساعت ۱۳:۴۵
، ۲۵ ژانویهٔ ۲۰۲۳جایگزینی متن - 'مقدمه نويس' به 'مقدمه‌نويس'
جز (جایگزینی متن - 'ه‌ه' به 'ه‌ه') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'مقدمه نويس' به 'مقدمه‌نويس') |
||
| (۲۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱۰: | خط ۱۰: | ||
[[ساعاتي، حسن]] (مصحح) | [[ساعاتي، حسن]] (مصحح) | ||
[[ساعاتي، حسن]] ( | [[ساعاتي، حسن]] (مقدمه‌نويس) | ||
| زبان =عربی | | زبان =عربی | ||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
| شابک = | | شابک = | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =51251 | ||
| کتابخوان همراه نور =51251 | |||
| کد پدیدآور =01546 | | کد پدیدآور =01546 | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| خط ۳۷: | خط ۳۸: | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
تبویب و تنظیم مباحث سیاسی در چهار اثر الأحکام السلطانیة، نصیحة الملوک، تسهیل النظر و تعجیل الظفر و قوانین الوزارة ماوری همانند نیست. بررسی تطبیقی ساختار صوری | تبویب و تنظیم مباحث سیاسی در چهار اثر الأحکام السلطانیة، نصیحة الملوک، تسهیل النظر و تعجیل الظفر و قوانین الوزارة ماوری همانند نیست. بررسی تطبیقی ساختار صوری آن‌ها گویای نظام فکری در هریک از آن آثار است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/6571/210 ر.ک: نوری، محمد، ص210]</ref>. | ||
تسهیل النظر و تعجیل الظفر فی اخلاق الملک و سیاسة الملک، | تسهیل النظر و تعجیل الظفر فی اخلاق الملک و سیاسة الملک، همان‌گونه که از نامش پیداست دارای دو مبحث کلی اخلاق زمامدار و کشورداری است. مبحث اول خلاصه‌ای از کتاب نصیحة الملوک است و به فضایل و رذایل حاکم می‌پردازد. مبحث اسباب اختلال الدول این کتاب با باب سوم کتاب نصیحة الملوک شباهت دارد. | ||
[[ماوردی، علی بن محمد|ماوردی]] در مبحث دوم، مقوله‌های سیاسی را نه از نگاه یک حقوقدان و فقیه بلکه از منظر یک فیلسوف و عالم سیاسی نگریسته و تحلیل کرده است. تحلیلهای وی صبغه فقهی ندارد بلکه تعلیل و غایتسنجی و استدلال عقلی از مهمترین | [[ماوردی، علی بن محمد|ماوردی]] در مبحث دوم، مقوله‌های سیاسی را نه از نگاه یک حقوقدان و فقیه بلکه از منظر یک فیلسوف و عالم سیاسی نگریسته و تحلیل کرده است. تحلیلهای وی صبغه فقهی ندارد بلکه تعلیل و غایتسنجی و استدلال عقلی از مهمترین ویژگی‌های آن است؛ البته مسائل فقهی در مطاوی مباحث نه به‌منظور ارائه ابحاث فقهی بلکه برای تشیید و تحکیم مباحث عقلی و استدلالی است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/6571/213 ر.ک: همان، ص214-213]</ref>. | ||
هر چهار اثر سیاسی [[ماوردی، علی بن محمد|ماوردی]] مشحون از | هر چهار اثر سیاسی [[ماوردی، علی بن محمد|ماوردی]] مشحون از دانش‌های فقهی، کلامی، تفسیری و حدیثی، اما نه به یک اندازه است. آقای رضوان السید مصادر گفته‌های [[ماوردی، علی بن محمد|ماوردی]] را در تسهیل النظر، در پاورقی‌ها و نیز در فهارس پایانی آورده است. غیر از استفاده از قرآن، احادیث نبوی و نهج‌البلاغه، جملات و عبارتهای فراوانی از آثار یونانی، ایرانی و عربی قبل از اسلام آورده است. نقلقولهای فراوان از اسکندر، اردشیر، انوشیروان کسری، بزرگمهر، سقراط، لقمان حکیم، متنبی، جالینوس، همچنین از خلیفه‌ها و سردمداران اسلامی به‌عنوان تجربه‌های زمامداری مانند مأمون و هارون‌الرشید آورده است. تعبیر قال بعض الخلفاء زیاد دارد. در باب اول نظامی که از فضایل و رذایل ارائه کرده شبیه اخلاق نیکو ماخوس ارسطو است. در باب دوم از واژه‌های الحزم<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/38420/1/98 ر.ک: متن کتاب، ص 98]، [https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/38420/1/127 127]، 128، [https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/38420/1/157 157]، </ref>، الحذر<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/38420/1/182 ر.ک: همان، ص 182]، 212، [https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/38420/1/262 262]</ref> تدبیر<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/38420/1/158 ر.ک: همان، ص 158]</ref>، و غیره که گویای اهمیت عقل و تجربه در کشورداری است بهره گرفته است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/6571/214 نوری، محمد، ص215-214]</ref>. | ||
نویسنده در فصل دوم کتاب مبادی فضیلتها را ذکر کرده است؛ او اول فضائل را عقل و آخر آن را عدل دانسته است. سپس بر ادعای خود چنین استدلال می‌کند که اصل و اساس فضیلتها عقل است چراکه فضیلت از عقل ایجاد می‌شود و | نویسنده در فصل دوم کتاب مبادی فضیلتها را ذکر کرده است؛ او اول فضائل را عقل و آخر آن را عدل دانسته است. سپس بر ادعای خود چنین استدلال می‌کند که اصل و اساس فضیلتها عقل است چراکه فضیلت از عقل ایجاد می‌شود و به‌وسیله آن تدبیر می‌شود. عدل نیز نتیجه فضیلت است زیرا به‌وسیله عدل بر فضائل توانایی حاصل می‌شود پس آخر فضائل عدل است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/38420/1/12 ر.ک: متن کتاب، ص12]</ref>. | ||
[[ماوردی، علی بن محمد|ماوردی]] در فصل نوزدهم کتاب از جمله | [[ماوردی، علی بن محمد|ماوردی]] در فصل نوزدهم کتاب از جمله ویژگی‌های زمامدار را افضلیت دینی از مردم دانسته است؛ همان‌گونه که مردم باید از او فرمان‌برداری داشته باشند. سپس به توصیه اردشیر بن بابک به پادشاهان فارس اشاره کرده است: دین و حکومت توأم هستند. هیچیک بدون دیگری پایدار نخواهند بود؛ چراکه دین اساس حکومت و پادشاه نگهبان دین است. حکومت باید اساس داشته باشد و اساس نیز نگهبان لازم دارد؛ زیرا آنچه محافظی نداشته باشد ضایع و آنچه پایه و اساسی ندارد ویران می‌شود<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/38420/1/148 ر.ک: همان، ص149-148]</ref>. | ||
استنادات وی به روایات پیامبر(ص) نیز | استنادات وی به روایات پیامبر(ص) نیز قابل‌توجه است: هرگاه خداوند خیر زمامداری را بخواهد وزیر راست‌گویی را برای او قرار می‌دهد که چون فراموش کند به یادش می‌آورد و اگر به یاد آورد کمکش کند و اگر خداوند خیر زمامداری را نخواهد وزیر بدی برای او قرار می‌دهد که اگر فراموش کند به یادش نمی‌آورد و اگر به یاد آورد مددش نمی‌دهد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/38420/1/203 ر.ک: همان، ص203]</ref>. | ||
یا از [[امام على(ع)|امام علی بن ابیطالب(ع)]] نقل می‌کند: «کسى که با معصیت خدا به دنبال کارى باشد، از مطلوب خود دورتر و به آنچه از آن دوری می‌کرده نزدیکتر می‌شود»<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/38420/1/214 ر.ک: همان، ص214]</ref>. | یا از [[امام على(ع)|امام علی بن ابیطالب(ع)]] نقل می‌کند: «کسى که با معصیت خدا به دنبال کارى باشد، از مطلوب خود دورتر و به آنچه از آن دوری می‌کرده نزدیکتر می‌شود»<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/38420/1/214 ر.ک: همان، ص214]</ref>. | ||
| خط ۵۶: | خط ۵۷: | ||
این اثر در سال 1987م نیز با تحقیق و مقدمه مفصل و تحلیلی رضوان السید در بیروت منتشر شده است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/6571/209 ر.ک: نوری، محمد، ص209]</ref>. | این اثر در سال 1987م نیز با تحقیق و مقدمه مفصل و تحلیلی رضوان السید در بیروت منتشر شده است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/6571/209 ر.ک: نوری، محمد، ص209]</ref>. | ||
محققین این اثر؛ [[سرحان، محيي هلال|محیی هلال سرحان]] و [[ساعاتي، حسن|حسن ساعاتی]]، مصادر گفته‌های [[ماوردی، علی بن محمد|ماوردی]] را، در | محققین این اثر؛ [[سرحان، محيي هلال|محیی هلال سرحان]] و [[ساعاتي، حسن|حسن ساعاتی]]، مصادر گفته‌های [[ماوردی، علی بن محمد|ماوردی]] را، در پاورقی‌ها؛ و فهارس را در پایان کتاب آورده‌اند. | ||
==پانویس == | ==پانویس == | ||
<references /> | <references/> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
#مقدمه و متن کتاب. | #مقدمه و متن کتاب. | ||
#[[:noormags:118687|نوری، محمد، | #[[:noormags:118687|نوری، محمد، «نگارش‌ها و گرایش‌های سیاسی ماوردی»، پایگاه مجلات تخصصی نور: حکومت اسلامی، زمستان 1375، شماره 2، صفحه 207 تا 222]]. | ||
== وابسته‌ها == | ==وابسته‌ها== | ||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||