۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'بررسي' به 'بررسی'
جز (جایگزینی متن - 'ه(' به 'ه (') |
جز (جایگزینی متن - 'بررسي' به 'بررسی') |
||
| خط ۶۱: | خط ۶۱: | ||
پاره‌اى از مطالب مطرح شده در رساله سوم عبارت است از: انقسام انسان به دو بعد سر و علن (جسم محسوس انسان با اعضا و جوارحش كه حس بر ظاهر آن وقوف دارد و علم تشريح بر باطنش، علن انسان هستند و قواي روح انسان نيز سر انسان را تشكيل مى‌دهند)؛ انقسام قواي روح انسان به دو قسم موكل بالعمل(عمل سه گونه است: نشئي، انساني و حيواني و ادراك دو گونه مى‌باشد: حيواني و انسانى)؛ توضيح در مورد روح انساني و چگونگى ارتسام صور معقولات در آن؛ روح قدسي و ويژگى‌هاى آن؛ توضيح درباره لوح و قلم و كتابت(لوح و قلم هر كدام ملكي است روحاني و كتابت در واقع تصور حقايق مى‌باشد). | پاره‌اى از مطالب مطرح شده در رساله سوم عبارت است از: انقسام انسان به دو بعد سر و علن (جسم محسوس انسان با اعضا و جوارحش كه حس بر ظاهر آن وقوف دارد و علم تشريح بر باطنش، علن انسان هستند و قواي روح انسان نيز سر انسان را تشكيل مى‌دهند)؛ انقسام قواي روح انسان به دو قسم موكل بالعمل(عمل سه گونه است: نشئي، انساني و حيواني و ادراك دو گونه مى‌باشد: حيواني و انسانى)؛ توضيح در مورد روح انساني و چگونگى ارتسام صور معقولات در آن؛ روح قدسي و ويژگى‌هاى آن؛ توضيح درباره لوح و قلم و كتابت(لوح و قلم هر كدام ملكي است روحاني و كتابت در واقع تصور حقايق مى‌باشد). | ||
برخى از مطالب رساله پنجم عبارت است از: ماهيت حكمت؛ تقسيم حكمت به عملي و نظري؛ تقسيم حكمت نظري به سه قسم علم اسفل يا علم طبيعي و علم اوسط يا علم رياضي و علم اعلي يا علم الهي؛ تقسيم حكمت عملي به سه قسم تدبير نفس يا علم اخلاق، تدبير منزل و تدبير مدن؛ تقسيم حكمت طبيعى به دو قسم اصلي(1- شناخت امور عامه. 2- امور عالم و آسمان‌ها. 3- بحت از حال كون و فساد و توليد و نشو. 4- بيان احوال عناصر اربعه. 5- شناخت حال كائنات. 6- معرفت حال كائنات نباتي. 7- معرفت حال كائنات حيواني. 8- معرفت نفس) و فرعى(طب، احكام نجوم، علم الفراسة، علم التعبير، علم الطلسمات، نيرنجيات، و علم كيميا)؛ اقسام اصلي حكمت رياضي(علم عدد، علم هندسه، علم هيئت و علم موسيقي)؛ اقسام فرعي حكمت رياضي(جبر و مقابله و جمع و تفريق، علم مساحت و عمل حيل متحركه و عمل جرّ اثقال و علم اوزان و موازين و علم آلات جزئيه و علم مناظر و مرايا و علم نقل المياه و...)؛ اقسام اصلى علم الهي(معرفت معاني عامه براي موجودات، | برخى از مطالب رساله پنجم عبارت است از: ماهيت حكمت؛ تقسيم حكمت به عملي و نظري؛ تقسيم حكمت نظري به سه قسم علم اسفل يا علم طبيعي و علم اوسط يا علم رياضي و علم اعلي يا علم الهي؛ تقسيم حكمت عملي به سه قسم تدبير نفس يا علم اخلاق، تدبير منزل و تدبير مدن؛ تقسيم حكمت طبيعى به دو قسم اصلي(1- شناخت امور عامه. 2- امور عالم و آسمان‌ها. 3- بحت از حال كون و فساد و توليد و نشو. 4- بيان احوال عناصر اربعه. 5- شناخت حال كائنات. 6- معرفت حال كائنات نباتي. 7- معرفت حال كائنات حيواني. 8- معرفت نفس) و فرعى(طب، احكام نجوم، علم الفراسة، علم التعبير، علم الطلسمات، نيرنجيات، و علم كيميا)؛ اقسام اصلي حكمت رياضي(علم عدد، علم هندسه، علم هيئت و علم موسيقي)؛ اقسام فرعي حكمت رياضي(جبر و مقابله و جمع و تفريق، علم مساحت و عمل حيل متحركه و عمل جرّ اثقال و علم اوزان و موازين و علم آلات جزئيه و علم مناظر و مرايا و علم نقل المياه و...)؛ اقسام اصلى علم الهي(معرفت معاني عامه براي موجودات، بررسی اصول و مبادي، تأمل در اثبات خدا و وحدانيت او و...)؛ فروع علم الهي(شناخت كيفيت نزول وحي و جواهر روحاني و علم معاد و شناخت چگونگي حالات اشقيا و سعدا در عالم آخرت)؛ اقسام نه‌گانه حكمت منطقى(1- تبيين احكام الفاظ و معاني. 2- بيان تعداد معاني مفرده. 3- تبيين تركيب معاني مفرده با سلب و ايجاب. 4- تبيين تركيب قضايا براى به دست آوردن قياس. 5- بيان شرايط قياس. 6- تعريف قياسات نافعه. 7- تعريف مغالطات. 8- تعريف مقياس‌هاى خطابيه بلاغيه نافعه. 9- شعر و چگونگي آن.). | ||
رساله ششم: اين رساله، در اثبات نبوات و تأويل رموز و... مى‌باشد. [[ابن‌سینا، حسین بن عبدالله|شيخ الرئيس]]، در اين رساله، ابتدا مريي و نامريي را در مورد موجودات توضيح مى‌دهد و براي آن دو مثال‌هايي ذكر مى‌كند، بعد در رابطه با نفس ناطقه كه وجه تمايز انسان با ساير موجودات است، مطالبي را ذكر مى‌نمايد و مى‌گويد: اين نفس در انسان‌هاى مختلف، از نظر مراتب متفاوت است كه اين تفاوت در قوه قبول آنها ظهور و بروز دارد؛ يعنى آنهايى كه قوى‌ترند مقبولاتشان نيز از درجه بالاتري برخوردار است، اما نفوس ضعيفه و پايين‌تر مقبولات ضعيف‌تري نيز دارند و در اين ترتيب، نبي جايگاه ويژه‌اي داشته و قوه قبولش از بقيه موجودات قوى‌تر و بالاتر است؛ به گونه‌اى كه مى‌تواند وحي را بپذيرد. | رساله ششم: اين رساله، در اثبات نبوات و تأويل رموز و... مى‌باشد. [[ابن‌سینا، حسین بن عبدالله|شيخ الرئيس]]، در اين رساله، ابتدا مريي و نامريي را در مورد موجودات توضيح مى‌دهد و براي آن دو مثال‌هايي ذكر مى‌كند، بعد در رابطه با نفس ناطقه كه وجه تمايز انسان با ساير موجودات است، مطالبي را ذكر مى‌نمايد و مى‌گويد: اين نفس در انسان‌هاى مختلف، از نظر مراتب متفاوت است كه اين تفاوت در قوه قبول آنها ظهور و بروز دارد؛ يعنى آنهايى كه قوى‌ترند مقبولاتشان نيز از درجه بالاتري برخوردار است، اما نفوس ضعيفه و پايين‌تر مقبولات ضعيف‌تري نيز دارند و در اين ترتيب، نبي جايگاه ويژه‌اي داشته و قوه قبولش از بقيه موجودات قوى‌تر و بالاتر است؛ به گونه‌اى كه مى‌تواند وحي را بپذيرد. | ||
| خط ۷۱: | خط ۷۱: | ||
رساله هفتم: [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]]، در اين رساله كه النيروزيه نام دارد، مى‌گويد: حروف هجائيه‌اي كه در سرآغاز بعضي از سوره‌هاى قرآني آمده‌اند، داراي فوايد بسياري هستند. اين رساله در سه بخش تنظيم گرديده است كه عبارتند از: 1- ترتيب موجودات و بيان خاصيت هر يك از مراتب آنها. 2- بيان چگونگى دلالت هر يك از حروف بر آن مراتب. 3- غرض. در بخش اول به مبدعيت واجب الوجود پرداخته و ذات واجبي را تبيين مى‌كند و آن را وجود محض، حق محض، خيرمحض، علم محض، قدرت محض، و حيات محض معرفي مى‌نمايد و اولين پديده واجب را عالم عقل مى‌داند، سپس عالم عقل را معرفي كرده و به عالم نفس مى‌رسد و بعد از تبيين آن، عالم طبيعيات را تشريح مى‌كند. | رساله هفتم: [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]]، در اين رساله كه النيروزيه نام دارد، مى‌گويد: حروف هجائيه‌اي كه در سرآغاز بعضي از سوره‌هاى قرآني آمده‌اند، داراي فوايد بسياري هستند. اين رساله در سه بخش تنظيم گرديده است كه عبارتند از: 1- ترتيب موجودات و بيان خاصيت هر يك از مراتب آنها. 2- بيان چگونگى دلالت هر يك از حروف بر آن مراتب. 3- غرض. در بخش اول به مبدعيت واجب الوجود پرداخته و ذات واجبي را تبيين مى‌كند و آن را وجود محض، حق محض، خيرمحض، علم محض، قدرت محض، و حيات محض معرفي مى‌نمايد و اولين پديده واجب را عالم عقل مى‌داند، سپس عالم عقل را معرفي كرده و به عالم نفس مى‌رسد و بعد از تبيين آن، عالم طبيعيات را تشريح مى‌كند. | ||
در فصل دوم، كيفيت دلالت حروف را بر آن مراتب به صورت‌هاى گوناگون مورد | در فصل دوم، كيفيت دلالت حروف را بر آن مراتب به صورت‌هاى گوناگون مورد بررسی قرار مى‌دهد و در فصل سوم، نتيجه مباحث را تا اين‌جا بيان مى‌كند كه در واقع غرض اين رساله نيز مى‌باشد. [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]] در مورد حروف مقطعه‌اي مانند الم، مى‌گويد: آنچه به واسطه اين حروف بر آن دلالت شده است، عبارت است از: قسم به اول ذي الامر و الخلق. در مورد مدلول عليه ساير حروف مقطعه نيز به همين ترتيب سخن مى‌گويد. | ||
هشتمين رساله، درباره عهد است. مؤلف، در اين رساله حالات نفس را كه در اثر رياضت حاصل مى‌شود، نام مى‌برد و حدود و ثغور هر يك را همراه با حالت مقابل آن تبيين مى‌نمايد؛ حالاتى همچون كتمان سر، علم، بيان، فطانت حس، اصالت رأي، حزم، صدق، وفاء رحمت، حياء عزم، همت، حسن عهد، تواضع، عفت و... | هشتمين رساله، درباره عهد است. مؤلف، در اين رساله حالات نفس را كه در اثر رياضت حاصل مى‌شود، نام مى‌برد و حدود و ثغور هر يك را همراه با حالت مقابل آن تبيين مى‌نمايد؛ حالاتى همچون كتمان سر، علم، بيان، فطانت حس، اصالت رأي، حزم، صدق، وفاء رحمت، حياء عزم، همت، حسن عهد، تواضع، عفت و... | ||