نمایش مبدأ برای تركة النبي(ص) و السبل التي وجهها فيها

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR77780J1.jpg
| عنوان = تركة النبي صلی الله علیه و سلم و السبل التي وجهها فيها
| عنوان‌های دیگر = 
| پدیدآورندگان
| پدیدآوران = 
[[ابن اسماعیل، حماد بن اسحاق]] (نويسنده)
[[عمری، اکرم ضیاء]] (محقق)
|زبان
| زبان = عربی
| کد کنگره =  /ح8ت4 22/9 BP 
| موضوع =
|ناشر 
| ناشر = [بی نا]
| مکان نشر = [بی جا] - [بی جا]
| سال نشر = 1404ق - 1984م
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE77780AUTOMATIONCODE
| چاپ = 1
| شابک = 
| تعداد جلد = 1
| کتابخانۀ دیجیتال نور = 77780
| کتابخوان همراه نور = 77780
| کد پدیدآور = 60299
| پس از = 
| پیش از = 
}}
'''تركة النبي(ص) و السبل التي وجهها فيها'''، تألیف محدّث، فقیه و قاضی مالکی قرن سوم هجری قمری، [[ابن اسماعیل، حماد بن اسحاق|ابواسماعیل حمّاد بن اسحاق بن اسماعیل بن حماد بن زید ازدی بصری بغدادی]] (199-267ق)، «مسئله ارثیه‌های پیامبر(ص) را بررسی می‌کند و از زاویه ‌دید مکتب خلفا به حوادث می‌نگرد و واقعه تصاحب فدک بعد از رحلت رسول اکرم(ص) را با دیدگاهی خلیفه‌پسند عرضه می‌کند». پژوهشگر معاصر و استاد تاریخ اسلامی و علوم حدیث، [[عمری، اکرم ضیاء|اکرم ضیاء عُمَرى]] (متولد 1942م)، این کتاب را تصحیح و تحقیق کرده و برای آن مقدمه‌ای نوشته و نویسنده و آثارش و کتاب حاضر را شناسانده و همچنین پاورقی‌هایی بر آن افزوده و منابع و اسناد روایاتش را استخراج کرده است.

==هدف و روش==
* [[عمری، اکرم ضیاء|اکرم ضیاء عُمَرى]]، با تأکید بر آنکه همه آثار [[حمّاد بن اسحاق]] از بین رفته و فقط کتاب حاضر باقی مانده، افزوده است: به‌خاطر اهمیت و قدمت آن تصمیم به نشرش گرفتم تا یاد این اندیشور را زنده کنم که در عصر تدوین احادیث و علوم اسلامی می‌زیسته... و در این اثر روش محدّثان را پیموده و وارد بحث از موضوعی مهمّ شده و موضع پیامبر(ص) را در مورد اموال عمومی و شخصی بیان کرده است<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ص5-6</ref>.
* محقق کتاب، خلاصه‌ای از آن را آورده و کوشیده که همانند نویسنده، غصب فدک را انکار کند و ستمگری خلفای زمانه را عدل و داد بنمایاند و دادخواهی حضرت فاطمه زهرا(س) در خطبه فدکیه را نابجا بشمارد و گواهی [[امام علی(ع)]] را نیز ناروا نشان دهد و به همین جهت، روایت ساختگی «نَحنُ مَعاشِرَ الأنبياءِ لا نُوَرِّثُ ما تَرَكنا صَدَقَة» را صحیح شمرده است<ref>ر.ک: همان، ص11-21</ref>.

==ساختار و محتوا==
* در آغاز، نویسنده، روایات متعددی را از مکتب خلفا نقل کرده تا به توجیه غصب فدک بپردازد و آن را مشروع جلوه بدهد؛ با این بیان که پیامبر(ص) اعتنایی به دنیا نداشت و هیچ ارثیه‌ای برای بعد از خودش باقی نگذاشت و هرچه از او به‌جا مانده، صدقه است و هیچ‌کسی - حتی دخترش حضرت فاطمه(س) - ارثی از او نمی‌برد<ref>ر.ک: متن کتاب، ص46-95</ref>. نظر شیعه را یک‌طرفه و گزینشی و بدون استناد به هیچ منبعی مطرح کرده است<ref>به‌عنوان مثال، ر.ک: همان، ص95</ref>. [[ابن اسماعیل، حماد بن اسحاق|ابواسماعیل حماد بن اسحاق بصری بغدادی]]، بر اساس دیدگاه خودش ارثیه باقی‌مانده از رسول اکرم(ص) را به‌ترتیب عبارت از موارد ذیل شمرده است:
# خیل (اسب‌ها)؛
# دواب (چارپایان)؛
# سلاح (شمشیر: ذوالفقار و...)؛
# کسوه (لباس: عبا و عمامه)؛
# سریر (تختخواب)؛
# منائح (ماده‌شتران یا میشانی که از پشم و بچه و شیر آن استفاده کنند)؛
# لقاح (ماده‌شتران پُرشیر)؛
# خدم (خادمان).

==نمونه مباحث==
* نویسنده، چند واقعه را نقل می‌کند که در آن، ابوبکر از برگرداندن سهم ارث حضرت فاطمه(س) و عباس خودداری می‌ورزد و به روایت مجعول ارث نگذاشتن پیامبران استناد می‌کند و عائشه دختر ابوبکر نیز همین را به همسران پیامبر(ص) می‌گوید و حدیث مذکور را راست می‌انگارد<ref>ر.ک: همان، ص82-84</ref> و ادعا دارد که بخشش فدک به فاطمه(س) ثابت نشده است<ref>ر.ک: همان، ص86</ref>.

==پانویس==
<references/>

==منابع مقاله==
مقدمه و متن کتاب.

==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}

[[رده:کتاب‌شناسی]]
 
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
 
[[رده:تفسیر]]
 
[[رده:تفاسیر سور و آیات]]

[[رده:مقالات بازبینی شده2 فروردین 1403]]
[[رده:مقاله نوشته شده در تاریخ اسفند 1402 توسط محمد خردمند]]
[[رده:مقاله بازبینی شده در تاریخ اسفند 1402 توسط محسن عزیزی]]