ترجمه روزنامه‌جات هندوستان (ترجمه وصيت‌نامه پطر کبير): تفاوت میان نسخه‌ها

| عنوان =‏ترجمه روزنامجات هندوستان (ترجمه وصيت نامه پطر کبير)

'''ترجمه روزنامه‌جات هندوستان'''، ترجمه وصیت‎نامه پطر کبیر در اوائل سده چهاردهم هجری قمری و اوضاع سیاسی، فرهنگی و اقتصادی هندوستان است که به قلم سید حسین شیرازی، معروف به مترجم هندی (مترجم دربار ظل‌السلطان) ترجمه شده است. این اثر به کوشش [[حسینی اشکوری، صادق|سید صادق حسینی اشکوری]] منتشر شده است.  

کتاب، مشتمل بر مقدمه محقق و متن وصیت‎نامه است که به زبانی ساده نگارش شده است. برخی صفحات کتاب، حاوی عناوینی است و نام روزنامه‌ای که آن مطلب از آن نقل شده، پس از عنوان در ابتدای مطلب ذکر شده است.  

این اثر، ترجمه و صیت‎نامه پطر کبیر، پادشاه روسیه به نقل از روزنامه کوه نور لاهور در تاریخ ششم ژانویه 1885 است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص2</ref>‎. پطر کبیر وصیت‎نامه‌اش را با عباراتی که حاکی از برتری نژادی است، آغاز کرده است: «به نام تثلیث غیر ممکن الفصل عیسوی، از جانب من که پطر کبیر هستم به فرزندان و جانشین‌های آتیه من سلام باد. بر اعقاب و مستقبلین من مخفی نماناد که خداوند پاک ذوالجلال ملت روس را از میانه تمامی فرق اروپ برانگیخت و آنها را برای حکومت و سلطنت تمام ممالک اروپا لیاقت و شایستگی عطا فرمود»<ref>ر.ک: همان، ص3-2</ref>‎. سپس سبب نگارش این وصیت‎نامه را قدیمی شدن فرق اروپایی و پیش‎بینی مهاجرت جوانان به‌سوی ممالک اروپایی دانسته است: «در مملکت اروپ بسیار فرق هستند که حال قدیمی و کهنه شده‌اند. عنقریب است که جمعی نوجوانان جدید باشکوه به‌سوی ممالک آنها بشتابند و آنجا را از خلق جدید آباد کنند؛ پس برای پیشرفت این کار موافق وصایای من عمل نمایید»<ref>ر.ک: همان، ص3</ref>‎.  

پطر کبیر وصیت‎نامه‌اش را در دوازده بند نوشته است. ترغیب به جنگ و منازعه و بهره‌برداری از آن در راستای منافع استعمار از جمله وصایای اوست؛ به‌عنوان نمونه در بندهای اولیه وصیت‎نامه چنین می‌خوانیم:  

در بخش دیگری از عبارات کتاب به نقل از نامه‎نگار کوه نور لاهور، اختلاف انتشار اخبار در روزنامه‌های منتشره در هندوستان و انگلستان اشاره شده است: «اخباری ‎که متعلق به روس و هندوستان است، روزنامه‎نگاران انگلیسی هندوستان در روزنامه‌جات خود خیلی مجمل طبع و نشر می‌نمایند؛ برخلاف نامه‎نگاران انگلستان اخباری ‎که متعلق به روس و هندوستان است، به‌طوری موشکافی می‌نمایند که از قرینه استدراک می‌شود که یا اخبار رسمی دولتی است یا آنکه اخبارنویسان نوشته‌جات دولتی را به ‎دست آورده‌اند»<ref>ر.ک: همان، ص34</ref>‎.  

از جمله مطالب جالب توجه، گزارشی است که یکی از روزنامه‌ها از اوضاع لشکر ایران ارائه کرده و بسیار تأسف‌آور است؛ بدین شرح: «اما بیان تعداد آنها لزومی ندارد؛ زیراکه از این‎گونه لشکر و سپاهش که مشاهده شد هرقدر باشند کم است؛ زیراکه هیچ‎کدام قابل جنگ و میدان رزم نیستند و هیچ‎یک قادر بر مقابلی با خصم نمی‌باشند؛ مثلاً سرباز ایران یک عمر باید نوکری کند؛ یعنی تا دم نزع ملازمت لشکری دارد. دیگر آنکه هرگاه برای یک موضعی قراول معین می‌شود سربازها بر روی زمین می‌نشینند؛ چنان‌که وقتی ‎که ماها به طهران رسیدیم، یکی از سربازها چون نظرش بر اروپایی‌ها افتاد فی‌الفور از روی زمین برخاست و تفنگ خود را به ‎دست گرفت و به‌طوری ایستاد که همراهان ما از مشاهده وضع او به خنده آمدند... چیزی که از نشانه سربازی از آنها فهمیده می‌شد، همان علامات نظامی ایشان بود؛ لیکن به‌قدری کثیف و متعفن که انسان از مشاهده آن تنفر می‌جست. موهای سر ایشان شانه به‌تنهایی نمی‌شود. اغلب دکمه‌های لباس رسمی آنها ناقص، صورت‎ها نشسته و عموماً پست‎قد و معمر و باریک‎اندام که به‎ وجوه مذکوره می‌توانیم گفت یک نفر از مردمان معمولی آنها را بلند کرده و به کناری بیفکند و جمیع لباس و اسلحه ایشان را بگیرد». سپس با عبارتی کنایه‌آمیز چنین می‌نویسد: «لیکن تأسف در اینجاست که موقعی برای ما حاصل نشد که طریق مشق نظامی آنها را مشاهده نماییم»<ref>ر.ک: همان، ص45-43</ref>‎.  

<references />