تراجم أعيان المدينة المنورة في القرن «12» الهجري: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - '<ref>' به '.<ref>'
جز (جایگزینی متن - '</ref> ' به '</ref>')
جز (جایگزینی متن - '<ref>' به '.<ref>')
خط ۴۸: خط ۴۸:
متأسفانه نويسنده مقدمه‌اى براى اثرش ننوشته و به اين ترتيب بسيارى از پرسش‌ها درباره چگونگى و زمان و مكان و ساير مشخصات نگارش اين كتاب پنهان باقى مانده است.
متأسفانه نويسنده مقدمه‌اى براى اثرش ننوشته و به اين ترتيب بسيارى از پرسش‌ها درباره چگونگى و زمان و مكان و ساير مشخصات نگارش اين كتاب پنهان باقى مانده است.


حجم و نوع اطلاعات ارائه‌شده در مورد همه اشخاص نام‌برده يكسان نيست و گرفتار فراز و فرود است و به همين جهت حتى گاهى برخى از افراد فقط نامشان آمده و هيچ اطلاعات ديگرى برايشان ذكر نشده است ...<ref>مثلاً ر.ك: متن كتاب، ص111-115</ref>و گاهى فقط يكى دو اطلاع درباره برخى از اشخاص آمده است؛ مثلاً درباره مصطفى شامى چنين آمده است: او در مدينه مقيم بود ...<ref>همان، ص124</ref>و درباره حسن افندى بوسنوى نوشته: مدنى حنفى بود كه در مدينه متولد شد در سال 1190ق ...<ref>همان، ص121</ref>
حجم و نوع اطلاعات ارائه‌شده در مورد همه اشخاص نام‌برده يكسان نيست و گرفتار فراز و فرود است و به همين جهت حتى گاهى برخى از افراد فقط نامشان آمده و هيچ اطلاعات ديگرى برايشان ذكر نشده است ....<ref>مثلاً ر.ك: متن كتاب، ص111-115</ref>و گاهى فقط يكى دو اطلاع درباره برخى از اشخاص آمده است؛ مثلاً درباره مصطفى شامى چنين آمده است: او در مدينه مقيم بود ....<ref>همان، ص124</ref>و درباره حسن افندى بوسنوى نوشته: مدنى حنفى بود كه در مدينه متولد شد در سال 1190ق ....<ref>همان، ص121</ref>


== گزارش محتوا ==
== گزارش محتوا ==
خط ۵۵: خط ۵۵:
برخى از مطالب جالب اين كتاب، عبارت است از:
برخى از مطالب جالب اين كتاب، عبارت است از:


#مصحح در مقدمه‌اش - كه آن را در حلب، در تاريخ 28 صفر 1403ق، نوشته - يادآور شده است: «... در پاييز سال 1982م، مسافرتى به بوداپست كردم و در بين كتاب‌هايش رساله خطى كم‌حجمى را يافتم كه در نگاه نخست كسى به آن اعتنا نمى‌كرد، ولى من با ولع آن را خواندم و مسئولان، مقدمات اطلاع بر آن را برايم تسهيل كردند. بعد از آگاهى بر مضامين آن كتاب دريافتم كه گوهرى گران‌بها و شامل مطلبى بس مفيد است. عنوان اين كتاب «تراجم أعيان المدينة المنورة في القرن الثاني عشر الهجري» است كه آن را نويسنده انتخاب نكرده، بلكه خانم مدير بخش شرقى كتابخانه بوداپست برگزيده است. براى خدمت به علم، به تحقيق اين نسخه خطى پرداختم تا جايگاه مناسب علمى خودش را بازيابد... خطوط اين رساله به‌طور غالب خوانا بود، ولى گاه محو و ساييدگى يا نقص و سهوى در آن مشاهده مى‌شد كه با پالايش و پاك‌سازى كه انجام دادم و با مراجعه به مظان مطالب مانند «سلك الدرر...» كه نويسنده در بسيارى از موارد بر آن اعتماد كرده؛ مشكلات را برطرف كردم...» ...<ref>ر.ك: مقدمه كتاب، ص5-12</ref>
#مصحح در مقدمه‌اش - كه آن را در حلب، در تاريخ 28 صفر 1403ق، نوشته - يادآور شده است: «... در پاييز سال 1982م، مسافرتى به بوداپست كردم و در بين كتاب‌هايش رساله خطى كم‌حجمى را يافتم كه در نگاه نخست كسى به آن اعتنا نمى‌كرد، ولى من با ولع آن را خواندم و مسئولان، مقدمات اطلاع بر آن را برايم تسهيل كردند. بعد از آگاهى بر مضامين آن كتاب دريافتم كه گوهرى گران‌بها و شامل مطلبى بس مفيد است. عنوان اين كتاب «تراجم أعيان المدينة المنورة في القرن الثاني عشر الهجري» است كه آن را نويسنده انتخاب نكرده، بلكه خانم مدير بخش شرقى كتابخانه بوداپست برگزيده است. براى خدمت به علم، به تحقيق اين نسخه خطى پرداختم تا جايگاه مناسب علمى خودش را بازيابد... خطوط اين رساله به‌طور غالب خوانا بود، ولى گاه محو و ساييدگى يا نقص و سهوى در آن مشاهده مى‌شد كه با پالايش و پاك‌سازى كه انجام دادم و با مراجعه به مظان مطالب مانند «سلك الدرر...» كه نويسنده در بسيارى از موارد بر آن اعتماد كرده؛ مشكلات را برطرف كردم...» ....<ref>ر.ك: مقدمه كتاب، ص5-12</ref>
#ابوالخير محمد افندى بن مصطفى افندى بن يوسف افندى زهرى شروانى، مدرس و خطيب و امام در مسجد نبوى(ص)، امام فاضل و خطيب كامل بود. وى در سال 1118ق، در مدينه زاده شد و در همان جا رشد كرد و بر جدش يوسف افندى قرائت كرد و از شيخ عبدالله بن سالم و غير آن دو بياموخت. او در مسجد نبوى(ص) تدريس كرد و بعد از وفات پدرش، شيخ و استاد خطيبان و امامان شد. براى اوست كتاب «شرح على موطأ الإمام مالك محمد بن الحسن». او در مدينه در سال 1185ق درگذشت ...<ref>ر.ك: متن كتاب، ص25</ref>
#ابوالخير محمد افندى بن مصطفى افندى بن يوسف افندى زهرى شروانى، مدرس و خطيب و امام در مسجد نبوى(ص)، امام فاضل و خطيب كامل بود. وى در سال 1118ق، در مدينه زاده شد و در همان جا رشد كرد و بر جدش يوسف افندى قرائت كرد و از شيخ عبدالله بن سالم و غير آن دو بياموخت. او در مسجد نبوى(ص) تدريس كرد و بعد از وفات پدرش، شيخ و استاد خطيبان و امامان شد. براى اوست كتاب «شرح على موطأ الإمام مالك محمد بن الحسن». او در مدينه در سال 1185ق درگذشت ....<ref>ر.ك: متن كتاب، ص25</ref>
#سيد ابراهيم بن سيد اسعد در مدينه در سال 1100ق، زاده شد و در همان جا رشد كرد و به تحصيل علم پرداخت. از پدرش و ديگران علوم را فراگرفت. او شخصى صالح و متورع بود كه وارد هيچ‌يك از مناصب دنيوى نشد و وقار و سكينه‌اى داشت و در نزد همه مردم مقبول بود. او سرانجام در مدينه در سال 1180ق، درگذشت ...<ref>ر.ك: همان، ص43</ref>
#سيد ابراهيم بن سيد اسعد در مدينه در سال 1100ق، زاده شد و در همان جا رشد كرد و به تحصيل علم پرداخت. از پدرش و ديگران علوم را فراگرفت. او شخصى صالح و متورع بود كه وارد هيچ‌يك از مناصب دنيوى نشد و وقار و سكينه‌اى داشت و در نزد همه مردم مقبول بود. او سرانجام در مدينه در سال 1180ق، درگذشت ....<ref>ر.ك: همان، ص43</ref>
#محمد زين‌العابدين بن عبدالله بن عبدالكريم در مدينه در سال 1130ق، متولد شد و در همان جا رشد كرد و دانش آموخت و بر پدرش و سايرين قرائت كرد. او از شيخ محمد حياة السندى و سيد ابراهيم اسعد علم آموخت. وى خطيب و امام و مدرس مسجد نبوى(ص) بود و نيابت قضاوت را دو بار برعهده گرفت و استاد خطيبان و امامان شد و مسئوليت افتا را در مدينه منوره بر دوش گرفت. او خوش‌مشرب بود و جاه و آبرو داشت و در نزد مردم مشهور بود و هم نثر داشت و هم نظم. وى در شب عرفه سال 1182ق، در مدينه درگذشت ...<ref>ر.ك: همان، ص76</ref>
#محمد زين‌العابدين بن عبدالله بن عبدالكريم در مدينه در سال 1130ق، متولد شد و در همان جا رشد كرد و دانش آموخت و بر پدرش و سايرين قرائت كرد. او از شيخ محمد حياة السندى و سيد ابراهيم اسعد علم آموخت. وى خطيب و امام و مدرس مسجد نبوى(ص) بود و نيابت قضاوت را دو بار برعهده گرفت و استاد خطيبان و امامان شد و مسئوليت افتا را در مدينه منوره بر دوش گرفت. او خوش‌مشرب بود و جاه و آبرو داشت و در نزد مردم مشهور بود و هم نثر داشت و هم نظم. وى در شب عرفه سال 1182ق، در مدينه درگذشت ....<ref>ر.ك: همان، ص76</ref>
#شيخ ابراهيم بن شيخ محمد ابوطاهر كورانى شافعى در 28 شوال سال 1114ق، در مدينه متولد شد و در همان جا رشد كرد و به جستجوى علم پرداخت. او علوم را از پدرش و شيخ عبدالله بصرى و ديگران بياموخت. وى در مسجد نبوى(ص) تدريس كرد و مردى فاضل و بلندهمت و اهل مروت بود كه هيچ‌كسى با او درباره هيچ موضوعى ملاقات نمى‌كرد، جز آنكه او را كمك مى‌كرد و همه تلاشش را براى حل مشكل به كار مى‌بست. او عيبى نداشت، جز آنكه كثير الكلام بود و زياد حرف مى‌زد. در پايان عمرش كارش به سكوت كشيد و در مدينه در سال 1188ق، وفات كرد ...<ref>ر.ك: همان، ص105</ref>
#شيخ ابراهيم بن شيخ محمد ابوطاهر كورانى شافعى در 28 شوال سال 1114ق، در مدينه متولد شد و در همان جا رشد كرد و به جستجوى علم پرداخت. او علوم را از پدرش و شيخ عبدالله بصرى و ديگران بياموخت. وى در مسجد نبوى(ص) تدريس كرد و مردى فاضل و بلندهمت و اهل مروت بود كه هيچ‌كسى با او درباره هيچ موضوعى ملاقات نمى‌كرد، جز آنكه او را كمك مى‌كرد و همه تلاشش را براى حل مشكل به كار مى‌بست. او عيبى نداشت، جز آنكه كثير الكلام بود و زياد حرف مى‌زد. در پايان عمرش كارش به سكوت كشيد و در مدينه در سال 1188ق، وفات كرد ....<ref>ر.ك: همان، ص105</ref>


== وضعيت كتاب ==
== وضعيت كتاب ==




براى كتاب حاضر در پايان آن، فهرست منابع، اعلام، امكنه و فهرست تفصيلى مطالب آماده شده است ...<ref>ر.ك: همان، ص129-158</ref>مصحح براى تحقيق اثر حاضر از تعدادى از منابع (16 كتاب) به زبان عربى و فارسى استفاده كرده است.
براى كتاب حاضر در پايان آن، فهرست منابع، اعلام، امكنه و فهرست تفصيلى مطالب آماده شده است ....<ref>ر.ك: همان، ص129-158</ref>مصحح براى تحقيق اثر حاضر از تعدادى از منابع (16 كتاب) به زبان عربى و فارسى استفاده كرده است.


==پانويس ==
==پانويس ==
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش