نمایش مبدأ برای تخريج الدلالات السمعية علی ما كان في عهد‌ رسول‌الله‌ صلی‌الله‌علیه‌و‌سلم من الحرف و الصنائع و العمالات الشرعية

{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR02318J1.jpg
| عنوان =تخريج الدلالات السمعية علی ما كان في عهد‌ رسول‌الله‌ صلی‌الله‌علیه‌و‌سلم من الحرف و الصنائع و العمالات الشرعية 
| عنوان‌های دیگر =
| پدیدآوران = 
[[خزاعی، علی بن محمد]] (نویسنده)

[[عباس، احسان]] (محقق)
| زبان =عربی
| کد کنگره =‏BP‎‏ ‎‏230‎‏ ‎‏/‎‏خ‎‏4‎‏ت‎‏3 
| موضوع =
1.اسلام - تاريخ - از آغاز تا 41ق. - مشاغل
2.اسلام و اجتماع - احاديث
| ناشر = 
دار الغرب الإسلامي
| مکان نشر =لبنان - بيروت
| سال نشر = 1999م , 1419ق

| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE02318AUTOMATIONCODE
| چاپ =2
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =02318
| کتابخوان همراه نور =02318
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پیش از =
}}
'''تخريج الدلالات السمعية علی ما كان في عهد رسول‌الله صلی‌الله‌علیه‌و‌سلم من الحرف و الصنائع و العمالات الشرعية''' تألیف [[خزاعی، علی بن محمد|علی بن محمد خزاعی]] است.

مؤلف علت نگارش اين كتاب را اين‌گونه بيان مى‌كند:چون ديدم برخى از كسانى كه در معارف اسلامى قدم راسخى ندارند و از لوازم مورد نياز جويندۀ دانش جز مداد و قلم چيزى را دارا نيستند، گمان مى‌كنند كه به عهده گرفتن كارهاى حكومت و دربار بدعتى است كه شخص را به گناه و معصيت مى‌اندازد و بهتر آنست كه كسى عهده‌دار اين مناصب نشود، براى ريشه كردن اين انديشۀ ناصواب بر آن شدم كه كتابى بنگارم كه در آن روايات و اخبارى را كه دال بر وجود حرفه‌ها و صنايع و حرفه‌هاى شرعى در زمان رسول خدا(ص) مى‌باشد، جمع‌آورى نمايم.در اين كتاب كارگزارانى را كه پيامبر اكرم(ص)آنها را به كار گماشته است ياد آور شده‌ام تا هر كس متصدى شغلى شرعى مى‌شود بداند كه عهده‌دار شغلى شده است كه صحابى از صحابه رسول خدا(ص) عهده‌دار آن بوده است.از اين رو بايد حق اين مقام را به جا آورد، و تمام تلاش خود را براى به‌پاداشتن حق در اين مقام طبق مقتضاى شرع مبذول دارد كه در اين صورت سنت را زنده و حسنه و ثواب را از آن خود كرده است.

خزاعى كتاب خود را به ده جزء تقسيم نموده است:هشت جزء را به مشاغل و يك جزء را به حرف و جزء ديگر را به صناعات و بابى را نيز به خاتمه اختصاص داده است.اجزاء دهگانه كتاب مشتمل بر 178 باب مى‌باشد.

وى همچنين برخى نكات لغوى را كه به حال خواننده مفيد است ياد آور شده و از اين طريق احاديث وارده را شرح و توضيح داده است.

== ويژگى‌ها و نواقص ==

ترتيبى كه مؤلف در تنظيم مطالب كتاب رعايت كرده نشان از دقت وى و فرو نرفتن وى در وادى تكرار مطالب دارد.يكى ديگر از ويژگى‌هاى اين كتاب اينست كه مؤلف در ارجاع به مصادر كتاب خويش دقت كافى مبذول مى‌دارد و با نصّ، با احترام و امانت‌دارى برخورد مى‌نمايد.

شايد نسبت به زياده‌روى مؤلف در تتبع معجم‌هاى لغوى خرده‌گيرى شود چرا كه وى در تفسير يك لغت به معاجم زيادى مراجعه مى‌كند، حال آنكه يكى از اين ميان از ساير آنها كفايت مى‌كند.



== نسخه شناسى == 

محقق كتاب دكتر احمد عباس به نسخه‌هاى ذيل مراجعه كرده است: 

#نسخۀ خزانه ملكية به شماره 1397 كه شامل تمامى مطالب كتاب است و به خط مغربى دقيق و واضح نگاشته شده است.
#نسخه خزانه عامة در رباط به شماره (1828 D) که در دو قسمت واقع شده است.
#نسخۀ خزانه عامة در رباط به شماره 1203.
#اين كتاب در سال 1981‌م با تحقيق شيخ احمد محمد ابوسلامة از علماى الازهر مصر به چاپ رسيده است.وى در تحقيق اين كتاب تلاش زيادى مبذول داشته و تعليقات مفيدى بر آن نگاشته است.تنها ايراد اين چاپ، غلطهاى چاپى زيادى است كه در آن وجود دارد.

نسخه برنامه با تحقيق [[عباس، احسان|دكتر احسان عباس]] توسط انتشارات دار الغرب الاسلامى، بيروت دو بار يكى در سال 1405 هجرى و بار دوم در سال 1419 هجرى به چاپ رسيده است.



== منابع مقاله ==

#مقدمه مؤلف.
#مقدمه محقق كتاب:[[عباس، احسان|دكتر احسان عباس]].

==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}


[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:اسلام، عرفان، غیره]]
[[رده:کلام و عقاید]]
[[رده:اسلام و علوم و عقاید جدید، تجدید حیات فکری، جنبش‌های اصلاح‌طلبانه]]