تحفة المراد: تفاوت میان نسخه‌ها

| تصویر =NUR13906J1.jpg

| عنوان =تحفة المراد

شرح قصيده میرفندرسکی  

[[شریف دارابی شیرازی، عباس]] (شارح)

   

[[میرفندرسکی، ابوالقاسم]] (سراينده)

| چاپ =1

| تعداد جلد =1

| کتابخوان همراه نور =13906

| کد پدیدآور =

| پیش از =

}}

'''تحفة المراد'''، «قصیده یائیه» [[میرفندرسکی، ابوالقاسم|میرفندرسکی]] است که به همت محمدحسین اکبری ساوی، همراه با سه شرح آن از [[شریف دارابی شیرازی، عباس|عباس شریف دارابی]]، [[خلخالی، محمدصالح بن محمدسعید|خلخالی]] و [[گيلاني، محسن بن محمد|گیلانی]]، منتشر شده و به اعتبار اهمیت شرح دارابی، این مجموعه، «تحفة المراد» نام گرفته است. (زیرا شارح آن را به رسم تحفه، به حسام‌السلطنه سلطان مراد، والی فارس، تقدیم کرده است)<ref>ر.ک: کدیور، محسن، ص419</ref>.

==ساختار==

قصیده یائیه [[میرفندرسکی، ابوالقاسم|میرفندرسکی]]، شامل 41 بیت است.<ref>ر.ک: همان، ص418</ref>.

[[میرفندرسکی، ابوالقاسم|میرفندرسکی]] این قصیده را - که حاوی نکات حکمی و عرفانی است - به استقبال از قصیده حکیمانه ناصرخسرو قبادیانی سروده است. مطلع قصیده ناصرخسرو، به این قرار است:{{شعر}}{{ب|''چیست این گنبد که گویی پرگهر دریاستی''|2=''یا هزاران شمع در پنگانی از میناستی''}}{{پایان شعر}}

در این قصیده، استعمال یاء در پایان بیت‎ها، گاه درست و گاه بیرون از قاعده دستور زبان فارسی است؛ مثلاًدر بیت نخستین از قصیده، [[میرفندرسکی، ابوالقاسم|میرفندرسکی]] دستور فصحای فارسی‌گوی را در این راه به کار نبسته، ولیکن در بیت دوم دانسته و ندانسته قاعده را رعایت کرده است. استعمال این یاء، به‌جز معنی استمرار و مداومت، تنها در جمله‌های شرطی و رجایی و تشبیهی و جواب شرط، مجاز است.<ref>ر.ک: همان، ص418-‌419</ref>.

قصیده یائیه به‌لحاظ ادبی، شعری متوسط است. به‌لحاظ عمق معانی حکمی و عرفانی نیز، ژرفای اشعار [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولوی]] و [[حافظ، شمس‌الدین محمد|حافظ]] را ندارد و با [[گلشن راز]] [[شبستری، محمود|شبستری]] نیز هماوردی نمی‌تواند؛ اما بااین‌همه، از معانی ژرف و افکار عالی و ابیات نغز نیز بی‌بهره نیست<ref>ر.ک: همان</ref>.

هر سه شرح، به زبان فارسی است. شرح خلخالی به‌لحاظ مبنا، به طریقه ناظم نزدیک‌تر است. شرح گیلانی، مختصرترین شروح و به‌لحاظ مبنا، بیشتر به حکمت متعالیه متمایل است تا به مشی [[میرفندرسکی، ابوالقاسم|میرفندرسکی]]. شرح حکیم دارابی به‌لحاظ حجم، مفصل‌ترین شروح و به‌لحاظ عمق و دقت، قابل اعتناست. وی این قصیده را بر اساس تعالیم استادش، حکیم سبزواری و بر مبنای حکمت متعالیه شرح کرده است. تسلط کامل حکیم دارابی بر ادبیات فارسی از استشهادهای بجای وی به [[گلشن راز]]، [[مثنوی معنوی|مثنوی مولوی]] و دیوان حافظ و غیر آن هویدا می‌شود. استنادهای فراوان وی به کلمات حکما و عرفا، به‌ویژه [[صدرالدین شیرازی، محمد بن ابراهیم|صدرالمتألهین]]، از امتیازهای این شرح است. او ابیات میرفدرسکی را پس از بیان مقدمات حکمی و عرفانی، توضیح می‌دهد<ref>ر.ک: همان</ref>.

==وضعیت کتاب==

==پانویس==

==منابع مقاله==

#[[:noormags:30425|کدیور، محسن، «قصیده یائیه میرفندرسکی و شرح‎های آن»، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله آینه پژوهش، آذر و دی 1373، ‌شماره 28 (4 صفحه، ‌از 17 تا 20)]].

[[رده:کتاب‌شناسی]]

   

[[رده:عصر تجديد حيات فلسفه اسلامی، قرن یازدهم]]