تجريد أسانيد الكافي و تنقيحها: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۵: خط ۲۵:
| شابک =
| شابک =
| تعداد جلد =2
| تعداد جلد =2
| کتابخانۀ دیجیتال نور =
| کتابخانۀ دیجیتال نور =36777
| کتابخوان همراه نور =
| کتابخوان همراه نور =
| کد پدیدآور =00363-22426
| کد پدیدآور =00363-22426
خط ۵۵: خط ۵۵:
# تکمیل‌ نقایص‌ منابع رجالی: ایشان در این‌باره می‌گوید: «من علمای رجال را دیدم که بسیاری از‌ راویان‌ موجود‌ در اسناد را ذکر نکرده‌اند. همچنین گاه از میان کسانی که ‌نامشان‌ ذکر‌ شده‌ است، طبقه آنها و طبقه شیوخی را که احادیث را از ایشان گرفته‌اند و شاگردانشان را که احادیث‌ را‌ از‌ آنها فراگرفته‌اند، یاد نکرده‌اند؛ درحالی‌که این موارد تأثیر زیادی در شناخت‌ رجال‌ دارد. آنان به مشخص کردن مشترکات نپرداخته‌اند و به‌جای پرداختن به جزئیات اسامی‌ مشترک‌ که‌ در احادیث وارد شده است و بررسی محل‌هایی که در آنها احتمال وجود قرائن مشخص‌‌کننده‌ می‌رود - کاری که از آنان انتظار می‌رفت - به کلیاتی که از استقرائات ناقص‌ خویش‌، هریک طبق تتبع‌هایی انفرادی یا شاهد آوردن از شواهد ناقص و قلیل که نه مفید علم‌ و نه‌ ظن است و به‌هیچ‌وجه انسان را به هدف نزدیک نمی‌کند، اکتفا‌ کرده‌اند»<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/2020/18 ر.ک: همان]</ref>. هدف اصلی علم رجال، شناخت احوال راویان اسانید و دیگر مسائل‌ اسناد‌ است و عادت بر این است که برای تحصیل این غرض و تطبیق نتایج بر‌ اسانید،‌ به کتب رجالی رجوع شود. اما تلاش [[بروجردی، سید حسین|آیت‌الله بروجردی]] بر اساس رجوع به اسانید و نیز بهره‌گیری‌ از‌ علم رجال است. بر اساس روش ایشان، تبادل بین کتب رجالی و اسانید‌ آغاز‌ شد و این از مهم‌ترین امتیازات شیوه ایشان‌ است‌ که‌ گسترده‌ترین تأثیر را در این علم داشته‌ است‌<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/2020/18 ر.ک: همان]</ref>.
# تکمیل‌ نقایص‌ منابع رجالی: ایشان در این‌باره می‌گوید: «من علمای رجال را دیدم که بسیاری از‌ راویان‌ موجود‌ در اسناد را ذکر نکرده‌اند. همچنین گاه از میان کسانی که ‌نامشان‌ ذکر‌ شده‌ است، طبقه آنها و طبقه شیوخی را که احادیث را از ایشان گرفته‌اند و شاگردانشان را که احادیث‌ را‌ از‌ آنها فراگرفته‌اند، یاد نکرده‌اند؛ درحالی‌که این موارد تأثیر زیادی در شناخت‌ رجال‌ دارد. آنان به مشخص کردن مشترکات نپرداخته‌اند و به‌جای پرداختن به جزئیات اسامی‌ مشترک‌ که‌ در احادیث وارد شده است و بررسی محل‌هایی که در آنها احتمال وجود قرائن مشخص‌‌کننده‌ می‌رود - کاری که از آنان انتظار می‌رفت - به کلیاتی که از استقرائات ناقص‌ خویش‌، هریک طبق تتبع‌هایی انفرادی یا شاهد آوردن از شواهد ناقص و قلیل که نه مفید علم‌ و نه‌ ظن است و به‌هیچ‌وجه انسان را به هدف نزدیک نمی‌کند، اکتفا‌ کرده‌اند»<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/2020/18 ر.ک: همان]</ref>. هدف اصلی علم رجال، شناخت احوال راویان اسانید و دیگر مسائل‌ اسناد‌ است و عادت بر این است که برای تحصیل این غرض و تطبیق نتایج بر‌ اسانید،‌ به کتب رجالی رجوع شود. اما تلاش [[بروجردی، سید حسین|آیت‌الله بروجردی]] بر اساس رجوع به اسانید و نیز بهره‌گیری‌ از‌ علم رجال است. بر اساس روش ایشان، تبادل بین کتب رجالی و اسانید‌ آغاز‌ شد و این از مهم‌ترین امتیازات شیوه ایشان‌ است‌ که‌ گسترده‌ترین تأثیر را در این علم داشته‌ است‌<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/2020/18 ر.ک: همان]</ref>.
# بیان علل حدیث‌ و رفع‌ آنها: مؤلف می‌گوید‌: «من‌ در اسانید به‌جز اشتراکات، «علل» زیادی را یافتم که عبارتند از: تصحیف، قلب، افزون‌ و نقصان‌ سندها. اینها یا بر اثر سهو‌ و اشتباه‌ ناسخین و مؤلفین‌ و یا‌ اکتفای‌ مؤلفین به اخذ به‌ طریق «مناوله» یا همراه با «اجازه» و «وجاده» پیش آمده است. از طرفی عدم وضوح کلمات‌ در‌ اصول کتاب‌ها به‌خاطر بدی خط‌ و عدم‌ نقطه‌گذاری‌ و اعراب‌گذاری‌ حروف‌ در خطوط قدیمی‌ یا‌ به خیال کامل بودن سندهای «معلق» در اصل کتب حدیث یا به خیال عکس آن، یعنی‌ ناقص‌ بودن‌ سندی کامل و غیر از آن نیز هستند‌. به‌ عقیده‌ من ‌- غالبا‌ اگر‌ نه همیشه - در دیگر اسانیدی که «اشتراک» یا «اعتلال» در سندش وجود دارد، قرینه‌ای که این «اشتراک» را متمایز سازد و بر اساس آن، «اعتلال‌ها» و آنچه را صحیح‌ است نشان دهد، وجود دارد<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/2020/19 ر.ک: همان، ص19- 20]</ref>.
# بیان علل حدیث‌ و رفع‌ آنها: مؤلف می‌گوید‌: «من‌ در اسانید به‌جز اشتراکات، «علل» زیادی را یافتم که عبارتند از: تصحیف، قلب، افزون‌ و نقصان‌ سندها. اینها یا بر اثر سهو‌ و اشتباه‌ ناسخین و مؤلفین‌ و یا‌ اکتفای‌ مؤلفین به اخذ به‌ طریق «مناوله» یا همراه با «اجازه» و «وجاده» پیش آمده است. از طرفی عدم وضوح کلمات‌ در‌ اصول کتاب‌ها به‌خاطر بدی خط‌ و عدم‌ نقطه‌گذاری‌ و اعراب‌گذاری‌ حروف‌ در خطوط قدیمی‌ یا‌ به خیال کامل بودن سندهای «معلق» در اصل کتب حدیث یا به خیال عکس آن، یعنی‌ ناقص‌ بودن‌ سندی کامل و غیر از آن نیز هستند‌. به‌ عقیده‌ من ‌- غالبا‌ اگر‌ نه همیشه - در دیگر اسانیدی که «اشتراک» یا «اعتلال» در سندش وجود دارد، قرینه‌ای که این «اشتراک» را متمایز سازد و بر اساس آن، «اعتلال‌ها» و آنچه را صحیح‌ است نشان دهد، وجود دارد<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/2020/19 ر.ک: همان، ص19- 20]</ref>.
# آسان کردن منبع در جهت مقصود: ایشان به این ویژگی کتابش‌ اشاره‌ نموده، می‌نویسد: «این کتاب سندهای هر شیخ را در یک محل یا محل‌های‌ محدود‌ و مشخصی‌ گردآوری می‌کند تا مستدل بتواند به آنها اشاره کند و محصل و پژوهشگر نیز به‌آسانی‌ به‌ آنها دست یابد»<ref>ر.ک: همان، ص21</ref>. فهرست کردن موضوعات علمی، یکی از راه‌های هموار برای‌ رسیدن‌ به‌ اهدافی است که به‌خاطر آنها کتب تألیف می‌شوند. درباره علم رجال، این فهرست مبتنی‌ بر‌ عناوین اشخاص چون اسامی، القاب و کنیه‌هاست که قابلیت اینها برای مرتب شدن‌ به‌‌ترتیب‌ الفبایی مسئله بسیار روشنی است. وی در کتاب خود از طرح فهرست کردن بر‌ ‌طبق‌ حروف‌ الفبا استفاده کرده است. این کار هم حجم کتاب را تا حد‌ ممکن‌ کم می‌کند و هم استفاده از آن را گسترش می‌دهد؛ زیرا اسامی شیوخ و همین‌طور شیوخ شیوخ تا‌ معصوم(ع) بر طبق حروف الفبا مرتب شده است. بنابراین کسی که می‌خواهد به‌ کتاب‌ مراجعه کند، چیزی بیش از دانستن نام‌ اولین‌ شیخ‌ مؤلف را لازم ندارد تا موضع اسانید‌ او‌ را بیابد<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/2020/19 ر.ک: همان]</ref>.
# آسان کردن منبع در جهت مقصود: ایشان به این ویژگی کتابش‌ اشاره‌ نموده، می‌نویسد: «این کتاب سندهای هر شیخ را در یک محل یا محل‌های‌ محدود‌ و مشخصی‌ گردآوری می‌کند تا مستدل بتواند به آنها اشاره کند و محصل و پژوهشگر نیز به‌آسانی‌ به‌ آنها دست یابد»<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/2020/21 ر.ک: همان، ص21]</ref>. فهرست کردن موضوعات علمی، یکی از راه‌های هموار برای‌ رسیدن‌ به‌ اهدافی است که به‌خاطر آنها کتب تألیف می‌شوند. درباره علم رجال، این فهرست مبتنی‌ بر‌ عناوین اشخاص چون اسامی، القاب و کنیه‌هاست که قابلیت اینها برای مرتب شدن‌ به‌‌ترتیب‌ الفبایی مسئله بسیار روشنی است. وی در کتاب خود از طرح فهرست کردن بر‌ ‌طبق‌ حروف‌ الفبا استفاده کرده است. این کار هم حجم کتاب را تا حد‌ ممکن‌ کم می‌کند و هم استفاده از آن را گسترش می‌دهد؛ زیرا اسامی شیوخ و همین‌طور شیوخ شیوخ تا‌ معصوم(ع) بر طبق حروف الفبا مرتب شده است. بنابراین کسی که می‌خواهد به‌ کتاب‌ مراجعه کند، چیزی بیش از دانستن نام‌ اولین‌ شیخ‌ مؤلف را لازم ندارد تا موضع اسانید‌ او‌ را بیابد<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/2020/21 ر.ک: همان]</ref>.
# احیای علوم حدیث: نویسنده در توضیح فواید کتاب خویش چنین‌ می‌گوید‌: «این کتاب خدمتی به علوم‌ حدیث‌ و علومی‌ که متفرع بر‌ آن‌ است، می‌باشد؛ چون با‌ این‌ کتاب همه آنچه که نقشی در شناخت اسانید روایات - که مقصود اصلی است - دارند،‌ دانسته‌ می‌شود»<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/2020/19 ر.ک: همان]</ref>.
# احیای علوم حدیث: نویسنده در توضیح فواید کتاب خویش چنین‌ می‌گوید‌: «این کتاب خدمتی به علوم‌ حدیث‌ و علومی‌ که متفرع بر‌ آن‌ است، می‌باشد؛ چون با‌ این‌ کتاب همه آنچه که نقشی در شناخت اسانید روایات - که مقصود اصلی است - دارند،‌ دانسته‌ می‌شود»<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/2020/21 ر.ک: همان]</ref>.
# جداسازی اسانید: جدا کردن اسانید کتب حدیث و قرار دادن آنها در‌ کتابی‌ جداگانه، امر مهمی است که از جهتی‌ کتاب‌ را‌ در ردیف کتب رجالی قرار می‌دهد و آن‌ را‌ از شمار جوامع روایی خارج می‌کند. فایده دیگر آن، این است که محققین‌ را‌ از حمل کتاب‌های مفصل حدیث‌، که‌ هم اسانید‌ و هم‌ متون‌ را در بر دارد، بی‌نیاز می‌کند. کتاب‌ کافی‌ دارای 8 جلد و شامل حدود 4000 صفحه است و در آن حدود 16121 حدیث‌ وجود‌ دارد که [[بروجردی، سید حسین|آیت‌الله بروجردی]]، جمیع‌ اسانید آن را در‌ یک‌ کتاب 714 صفحه‌ای آورده است‌ که‌ اهمیت این جداسازی روشن می‌باشد.
# جداسازی اسانید: جدا کردن اسانید کتب حدیث و قرار دادن آنها در‌ کتابی‌ جداگانه، امر مهمی است که از جهتی‌ کتاب‌ را‌ در ردیف کتب رجالی قرار می‌دهد و آن‌ را‌ از شمار جوامع روایی خارج می‌کند. فایده دیگر آن، این است که محققین‌ را‌ از حمل کتاب‌های مفصل حدیث‌، که‌ هم اسانید‌ و هم‌ متون‌ را در بر دارد، بی‌نیاز می‌کند. کتاب‌ کافی‌ دارای 8 جلد و شامل حدود 4000 صفحه است و در آن حدود 16121 حدیث‌ وجود‌ دارد که [[بروجردی، سید حسین|آیت‌الله بروجردی]]، جمیع‌ اسانید آن را در‌ یک‌ کتاب 714 صفحه‌ای آورده است‌ که‌ اهمیت این جداسازی روشن می‌باشد.
# تعلیقات: مؤلف بر محل‌هایی‌ که‌ نیاز‌ به توضیح داشته است و آنچه از مطالب، مجمل یا ناقص است، تعلیقاتی آورده است. این تعلیقات ناشی از ‌‌فکر‌ عمیق او و خبرویت گسترده‌اش در این علم می‌باشد و در این کارها با تکیه‌ بر‌ کتب‌ رجالی اصلی و استشهاد به قرائنی که گاهی از میان اسانید دیگر و گاهی از میان کتب‌ خاص دیگر به دست آورده، به رفع اجمال یا رفع نقص‌هایی که در‌ اسانید واقع شده، پرداخته‌ است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/2020/19 ر.ک: همان]</ref>.
# تعلیقات: مؤلف بر محل‌هایی‌ که‌ نیاز‌ به توضیح داشته است و آنچه از مطالب، مجمل یا ناقص است، تعلیقاتی آورده است. این تعلیقات ناشی از ‌‌فکر‌ عمیق او و خبرویت گسترده‌اش در این علم می‌باشد و در این کارها با تکیه‌ بر‌ کتب‌ رجالی اصلی و استشهاد به قرائنی که گاهی از میان اسانید دیگر و گاهی از میان کتب‌ خاص دیگر به دست آورده، به رفع اجمال یا رفع نقص‌هایی که در‌ اسانید واقع شده، پرداخته‌ است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/2020/21 ر.ک: همان]</ref>.


==وضعیت کتاب==
==وضعیت کتاب==
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش