تجارت در آینده (درآمدی بر سازمان تجارت جهانی)

تجارت در آینده (درآمدی بر سازمان تجارت جهانی)، تألیف بخش اطلاعات و روابط رسه‌گانه سازمان تجارت جهانی، کتابی است در معرفی سازمان تجارت جهانی و عملکرد آن، که توسط محمدجواد ایروانی، به فارسی ترجمه شده است.

تجارت در آینده (درآمدی بر سازمان تجارت جهانی)
تجارت در آینده (درآمدی بر سازمان تجارت جهانی)
عنوان‌های دیگردرآمدي بر سازمان تجارت جهاني
ناشرمؤسسه مطالعات و پژوهشهای بازرگانی
مکان نشرایران - تهران
سال نشر1381ش
چاپ1
موضوعبازرگانیبين المللي -سازمان جهانیتجارت - سياست بازرگانی
زبانفارسی
تعداد جلد1
کد کنگره
‏JZ‎‏ ‎‏5185‎‏ ‎‏/‎‏ت‎‏3
نورلایبمطالعه و دانلود pdf

از آنجا که این کتاب، تحت عنوان «شناخت سازمان تجارت جهانی»، با ویراستاری مسعود طارم‎سری، در مقاله‌ای جداگانه معرفی شده است، در این نوشتار، به معرفی نسخه دیگری که تحت عنوان مذکور و با ویراستاری ادبی زهرا اکرمی، به چاپ رسیده، پرداخته شده است.

از جمله اختلافاتی که میان این دو ویراستاری وجود دارد، عبارتند از:

  1. اختلاف در عناوین فصل‎ها: به‌عنوان مثال، فصل اول «شناخت سازمان تجارت جهانی»، دارای عناوین زیر است:
    الف)- ‎سازمان تجارت جهانی چیست؟
    ب)- ‎اصول نظام بازرگانی؛
    ج)- ‎موضوع تجارت آزاد؛
    د)- ‎سال‎های حایت گات: از هاوانا تا مراکش؛
    ه)- ‎دور اروگوئه.
    درحالی‌که فصل اول «تجارت در آینده»، در سه موضوع نخست با آن مشترک بوده، اما پس از آن، به این ترتیب می‌باشد:
    ‎ریشه‌ها: از هاوانا تا مراکش؛
    ‎دور اروگوئه؛
    ‎سازمان تجارت جهانی و گات، آیا یکی هستند؟.
    این اختلاف، در فصل‎های دیگر نیز وجود دارد.
  2. تغییر در برخی ریزعنوان‌های کتاب: به‌عنوان مثال، در صفحه 5 «شناخت سازمان تجارت جهانی»، به‌منظور اشاره به قدمت سازمان تجارت جهانی، چنین عنوانی آمده است: «متولد 1955، اما نه خیلی جوان»، ولی در صفحه 4 «تجارت در آینده...»، با چنین عنوانی روبه‌رو خواهیم شد: «عمر سه ساله، اما نه خیلی جوان».
  3. اختلاف در تعداد فصول: به‌گونه‌ای که «شناخت سازمان تجارت جهانی»، دارای هفت فصل به شرح زیر می‌باشد: فصل اول: مبانی؛ فصل دوم: موافقت‌نامه‌ها؛ فصل سوم: حل و فصل اختلافات؛ فصل چهارم: حرکت میان‌بر و موضوعات جدید؛ فصل پنجم: دستور کار نشست دوحه؛ فصل ششم: کشورهای در حال توسعه؛ فصل هفتم: تشکیلات.
    در‎حالی‌که تعداد فصول کتاب «تجارت در آینده...»، شش فصل بوده و از فصل چهارم، عناوین آن، متفاوت است: فصل چهارم: فراسوی موافقت‌نامه‌ها؛ فصل پنجم: کشورهای در حال توسعه؛ فصل ششم: تشکیلات.
  4. اختلاف در متن برخی از فصول کتاب و نحوه ارائه مطالب: به‌عنوان مثال، مطالب آغازین فصل نخست «شناخت سازمان تجارت جهانی»، چنین می‌باشد:

«سازمان تجارت جهانى چیست؟ به‌طور ساده، سازمان تجارت جهانى «OTW»، به قواعد تجارت بین کشورها در سطح جهانى و شبه ‏جهانى می‌‏پردازد، اما چیزى فراتر از آن است.

آن پدیده چیست؟ آیا یک پرنده است، یا یک هواپیما؟!

راه‏‌هاى متعددى براى شناخت این سازمان وجود دارد. سازمانى است براى آزادسازى تجارت یا این سازمان وسیله‌‏اى براى دولت‏ها جهت مذاکره درباره موافقت‌نامه‌‏هاى بازرگانى است. مکانى براى رسیدگى به اختلافات دولت‏ها درباره تجارت است. فعالیت این سازمان بر اساس سامانه‏‌اى از مقررات است. (هرچند انتظار کار خارق‏‌العاده از این سازمان منطقى نیست، ولى تلاشش براى حل کلیه مشکلات جهانى است).

آیا یک میز مذاکره است‏؟ شرکت‎کنندگان در یک مناظره ‏رادیوئى اخیرا نظرات متعدد و قابل ‏توجهى داشتند که سازمان آن را انجام ‏دهد. یکى از شرکت‏کنندگان اظهار داشت: لحظه‏‌اى تأمل کنید سازمان ‏یک میز مذاکره است، افراد دور میز می‌نشینند و مذاکره می‌‏کنند. از میز مذاکره چه انتظارى دارید؟

علاوه بر مطالب فوق، محلى براى تبادل نظر و مذاکرات است... اساسا سازمان تجارت جهانى جایى است که دولت‏هاى عضو گرد هم می‌آیند و تلاش دارند که مسائل مربوط به تجارت را حل و فصل کنند. اولین قدم، گفتگو است. این سازمان در فضایى بیرون از مذاکرات، متولد شده است. فعالیت و حاصل کار آن نتیجه مذاکرات است. حجم کار کنونى سازمان، پیامد مذاکرات سال‏هاى 1986 تا 1994 که به دور اروگوئه معروف شد و نیز نتیجه مذاکرات قبلى تحت عنوان موافقت‌نامه عمومى درباره تعرف و تجارت (TTAG) است. اکنون این سازمان میزبان و برگزارکننده مذاکرات جدید با عنوان «دستور کار توسعه دوحه» است که در سال 2001 آغاز شده است. آنجایى که کشورها مواجه با محدودیت‏هاى بازرگانى می‌شوند و خواهان برطرف شدن این موانع باشند، مذاکرات به آنها کمک مى‌‏‌کند تا آزادسازى در تجارت صورت گیرد. اما سازمان تجارت جهانى کارش فقط آزادسازى تجارت نیست. در برخى موارد مقررات آن از محدودیت‏هاى تجارى حمایت مى‌‏کند؛ مثلاًحمایت از مصرف‏کنندگان یا جلوگیرى از گسترش بیمارى. سازمان مجموعه‌‏اى از مقررات است... قلب این سازمان را موافقت‌نامه‌‏هاى آن تشکیل می‌‏دهد که حاصل مذاکرات اعضا است و توسط ملل تجارت‎کننده دنیا امضا شده است. این اسناد چارچوب مقررات قانونى براى بازرگانى بین‏‌الملل فراهم مى‌کنند. اساسا آنها قراردادهایى هستند که دولت‏ها را ملزم مى‌کنند تا سیاست‏هاى تجارى خود را در چارچوب توافق‎شده حفظ کنند. هرچند دولت‏ها مذاکره نموده و مقررات را امضا نموده‏‌اند، هدف اصلى کمک به تولیدکنندگان کالاها و خدمات، صادرکنندگان و نیز واردکنندگان براى انجام تجارت است و هم‎زمان به دولت‏ها اجازه می‌‏دهد اهداف اجتماعى و زیست‏‌محیطى خود را دنبال نمایند. هدف غالب سیستم، کمک به جریان آزادتر تجارت تا جائى است که اثر منفى به‌جاى نگذارد. این مى‌‏‌تواند تا حدى به معنى برطرف کردن موانع نیز باشد. همچنین بدین معنى است که به افراد، شرکت‎ها و حکومت‎ها امکان‏ مى‌‏‌دهد تا مقررات بازرگانى حاکم بر جهان را بشناسند و این اعتماد را فراهم مى‌کند که تغییرات ناگهانى در سیاست‎ها رخ ندهد. به بیان دیگر، مقررات بایستى شفاف و قابل پیش‏بینى باشند»[۱].

درحالی‌که در همین قسمت از کتاب «تجارت در آینده...»، مطالب به‌گونه زیر (بسیار خلاصه‌تر) عنوان شده است: «سازمان تجارت جهانى چیست؟ سازمان تجارت جهانى (OTW) تنها نهاد بین‏‌المللى است که به قواعد بازرگانى بین کشورها مى‌‏‌پردازد. موافقت‌نامه‏‌هاى سازمان تجارت جهانى که به‌وسیله تعداد کثیرى از کشورهاى تجارت‎‏کننده جهانى امضا شده است، در بطن آن قرار دارد. این موافقت‌نامه‌‏ها قواعد حقوقى پایه را براى تجارت بین‌‏المللى فراهم مى‌‏‌سازد که حکومت‎ها را ملزم به تنظیم سیاست‎هاى تجارى خویش در محدوده‌اى پذیرفته‌شده مى‌کند؛ گرچه این قواعد به‌وسیله کشورها مورد مذاکره قرار گرفته و پذیرفته شده است، لیکن هدف آن مساعدت به تولیدکنندگان کالاها و خدمات، صادرکنندگان و واردکنندگان براى انجام دادوستد است.

سه هدف اصلى‏ هدف غالب سیستم، کمک به جریان آزادتر تجارت تا جایى است که اثر منفى به‌جاى نگذارد. این می‌تواند تا حدى به معنى برطرف کردن موانع نیز باشد. همچنین بدین معنى است که به افراد، شرکت‎ها و حکومت‎ها امکان مى‌‏‌دهد تا مقررات بازرگانى حاکم بر جهان را بشناسند و این اعتماد را فراهم مى‌کند که تغییرات ناگهانى در سیاست‎ها رخ ندهد. به بیان دیگر، مقررات بایستى شفاف و قابل پیش‏بینى باشند. از آنجا که موافقت‌نامه‏‌ها اغلب پس از مباحثه و مشاجره زیاد توسط جامعه کشورهاى تجارت‎کننده تنظیم و امضا شده است، یکى از وظایف مهم سازمان تجارت جهانى این است که مجمعى براى چانه‏‌زنى‌‏هاى بازرگانى باشد. سومین جنبه فعالیت‎هاى «سازمان تجارت جهانى» حل ‏و فصل منازعات و اختلافات است. روابط تجارى اغلب با منافع متعارض همراه است. قراردادها و موافقت‌نامه‏‌هاى تصویب‌شده در سیستم سازمان تجارت جهانى اغلب نیاز به تفسیر دارند. طریق هماهنگ براى حل‏ و فصل این اختلافات، استفاده از برخى روش‌هاى بى‏‌طرفانه و بر مبناى اصول حقوقى مورد توافق است. در موافقت‌نامه‏‌هاى «سازمان تجارت جهانى» به این هدف درباره فرایند حل‏ و فصل اختلافات استناد مى‌‏‌شود[۲].

فهرست مطالب در ابتدای کتاب آمده و در پاورقی‌ها، علاوه بر درج عبارت لاتین برخی از واژگان مذکور در متن[۳]، به توضیح برخی از مطالب متن، پرداخته شده است.[۴].

پانویس

  1. ر.ک: ایروانی، محمدجواد، «شناخت سازمان تجارت جهانی»، ص3-‎5
  2. متن کتاب، ص3-‎4
  3. ر.ک: پاورقی134
  4. ر.ک: همان، ص148

منابع مقاله

  1. مقدمه و متن کتاب.
  2. ایروانی، محمدجواد، «شناخت سازمان تجارت جهانی»، ویراسته مسعود طارم‎سری، تهران، مؤسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی، چاپ اول، بهمن 1383.

وابسته‌ها