۸۱٬۸۱۹
ویرایش
جز
ویرایش Hbaghizadeh (بحث) به آخرین تغییری که Wikinoor.ir انجام داده بود واگردانده شد
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (ویرایش Hbaghizadeh (بحث) به آخرین تغییری که Wikinoor.ir انجام داده بود واگردانده شد) برچسب: واگردانی |
|||
| (۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
| شابک =964-435-331-5 | | شابک =964-435-331-5 | ||
| تعداد جلد =8 | | تعداد جلد =8 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =02863 | ||
| کتابخوان همراه نور =02863 | | کتابخوان همراه نور =02863 | ||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''تجارب الأمم''' يكى از كتاب‌هایى است كه [[مسکویه، احمد بن محمد|مسكويه]] تأليف كرده است. با نگاهى به مقدمه تجارب الامم روشن مى‌شود كه تاريخ در نظر [[مسکویه، احمد بن محمد|مسكويه]] مشتمل بر رويدادهایى است كه انسان مى‌تواند در زندگى فردى و اجتماعى خويش از آن پند گيرد و آن را در پيشامدهایى كه مانندش هميشه پيش مى‌آيد و همتايش پيوسته روى مى‌دهد فرا روى خويش بدارد. هنگامى كه انسان آن حوادث و ارزشهاى آزمونى‌اش را بشناسد و از آن پند گيرد، اين سبب خواهد شد تا از حوادثى كه در تاريخ بر سر مردمى آمده است بپرهيزد و بدان چه سبب نيكبختى مردمى بوده است چنگ زند.اين تفكر، بر نظر ديگرش استوار است كه مى‌گويد:كارهاى جهان همانند و در خور يكديگرند و انسان مى‌تواند امروز را با ديروز بسنجد و در پرتو آزمونهایى كه در كردار پيشينيان مى‌يابد راه خويش را برگزيند.از سويى [[مسکویه، احمد بن محمد|مسكويه]] بر اين باور است كه رويدادهایى كه در گذشته روى داده، و انسان از مطالعه تاريخ بر آن آگاه مى‌شود، گويى همگى آزمونهاى خود اويند، گويى خود بدانها دچار آمده و در برخورد با آنها فرزانه و استوار شده و با نگرش در كارهایى كه خود تجربه‌شان نكرده كارشناس شده است.تا آن‌جا كه آنها را پيش از روى دادن باز مى‌شناسد و دشواريهاى خويش را چون مردى كاردان مى‌پذيرد و در برخورد با آنها همان مى‌كند كه سودمندتر و مناسب‌تر است. | '''تجارب الأمم''' يكى از كتاب‌هایى است كه [[مسکویه، احمد بن محمد|مسكويه]] تأليف كرده است. با نگاهى به مقدمه تجارب الامم روشن مى‌شود كه تاريخ در نظر [[مسکویه، احمد بن محمد|مسكويه]] مشتمل بر رويدادهایى است كه انسان مى‌تواند در زندگى فردى و اجتماعى خويش از آن پند گيرد و آن را در پيشامدهایى كه مانندش هميشه پيش مى‌آيد و همتايش پيوسته روى مى‌دهد فرا روى خويش بدارد. هنگامى كه انسان آن حوادث و ارزشهاى آزمونى‌اش را بشناسد و از آن پند گيرد، اين سبب خواهد شد تا از حوادثى كه در تاريخ بر سر مردمى آمده است بپرهيزد و بدان چه سبب نيكبختى مردمى بوده است چنگ زند.اين تفكر، بر نظر ديگرش استوار است كه مى‌گويد:كارهاى جهان همانند و در خور يكديگرند و انسان مى‌تواند امروز را با ديروز بسنجد و در پرتو آزمونهایى كه در كردار پيشينيان مى‌يابد راه خويش را برگزيند.از سويى [[مسکویه، احمد بن محمد|مسكويه]] بر اين باور است كه رويدادهایى كه در گذشته روى داده، و انسان از مطالعه تاريخ بر آن آگاه مى‌شود، گويى همگى آزمونهاى خود اويند، گويى خود بدانها دچار آمده و در برخورد با آنها فرزانه و استوار شده و با نگرش در كارهایى كه خود تجربه‌شان نكرده كارشناس شده است.تا آن‌جا كه آنها را پيش از روى دادن باز مى‌شناسد و دشواريهاى خويش را چون مردى كاردان مى‌پذيرد و در برخورد با آنها همان مى‌كند كه سودمندتر و مناسب‌تر است. | ||
با اين همه، [[مسکویه، احمد بن محمد|مسكويه]] چنين دريافته است كه گزارشهاى درست تاريخ غرق در قصه‌هایى است بى‌پايه و آميخته با | با اين همه، [[مسکویه، احمد بن محمد|مسكويه]] چنين دريافته است كه گزارشهاى درست تاريخ غرق در قصه‌هایى است بى‌پايه و آميخته با افسانه‌ها و متل‌هایى كه سودشان جز خواب آوردن يا سرگرمى نيست.از اين‌رو، همه آن گزارشها را در بوته نقد مى‌نهد و آن‌چه را كه ارزشمند است از آن بيرون مى‌كشد و آن‌چه را كه تهى از ارزش تاريخى است به سويى مى‌افكند. | ||
[[مسکویه، احمد بن محمد|مسكويه]] به گزارشهاى پيش از طوفان از آن‌رو كه فاقد ارزش تاريخى‌اند اعتماد نكرده است و معجزه‌هاى پيامبران(ص) را از آن‌رو كه براى مردم روزگارش قابل تكرار و تجربه نبوده است، در كتاب خود نياورده است.البته اين بدان معنى نيست كه وى تدبيرهاى مردمانه‌اى را كه از ايشان رسيده است فرو نهاده باشد زيرا همه اين‌گونه روايات در متن اهتمام [[مسکویه، احمد بن محمد|مسكويه]] قرار دارد.[[مسکویه، احمد بن محمد|مسكويه]] كتابى جداگانه در صفات پيامبران سلف نوشته و آن را «احوال الحكماء و صفات الانبياء السالفين» نام نهاده است كه در فهرست آثارش از آن ياد مى‌شود.و اين خود پاسخى است بر خاورشناس كارادووو(102.1) كه نكته را در اين باره، به درستى درنيافته است. | [[مسکویه، احمد بن محمد|مسكويه]] به گزارشهاى پيش از طوفان از آن‌رو كه فاقد ارزش تاريخى‌اند اعتماد نكرده است و معجزه‌هاى پيامبران(ص) را از آن‌رو كه براى مردم روزگارش قابل تكرار و تجربه نبوده است، در كتاب خود نياورده است.البته اين بدان معنى نيست كه وى تدبيرهاى مردمانه‌اى را كه از ايشان رسيده است فرو نهاده باشد زيرا همه اين‌گونه روايات در متن اهتمام [[مسکویه، احمد بن محمد|مسكويه]] قرار دارد.[[مسکویه، احمد بن محمد|مسكويه]] كتابى جداگانه در صفات پيامبران سلف نوشته و آن را «احوال الحكماء و صفات الانبياء السالفين» نام نهاده است كه در فهرست آثارش از آن ياد مى‌شود.و اين خود پاسخى است بر خاورشناس كارادووو(102.1) كه نكته را در اين باره، به درستى درنيافته است. | ||
| خط ۶۸: | خط ۶۷: | ||
نام كتاب بى‌هيچ كاست و فزود تجارب الامم [آزمونهاى مردمان] است.[[مسکویه، احمد بن محمد|مسكويه]] در مقدمه‌اى كه بر تصنيفش نوشته به نام كتابش تصريح كرده است.در مقدمه‌اش مى‌گويد: «پس، اين كتاب را گرد آورده‌ام و آن را تجارب الامم ناميده‌ام.» دسته‌اى از نويسندگان، از جمله [[ابن اثیر، علی بن محمد|ابن اثير]](7:118،868) و قفطى (ص 331) و بيهقى (صص 18-19) و ابن خلكان (2:9) و [[ابن خلدون]](3:772) و خوانسارى (1:255) نام اثر [[مسکویه، احمد بن محمد|مسكويه]] را درست ضبط كرده چيزى بر آن نيفزوده‌اند.ولى در آثار هر يك از ابوسليمان (ص 347) و روذرواى در ذيل(ص 5) و سخاوى به نقل از اتحاف الورى (روزنتال:441) دنباله «و عواقب الهمم» بر آن افزوده شده است.اين افزوده در اعيان الشيعه عاملى (10:146) به صورت تعاقب الهمم است كه كايتانى)inateaC((مقدمه عكسى)آن را biqaaT به كسر قاف ضبط كرده است كه از دو جهت نادرست است.اين افزوده‌ها به هر صورت كه باشد، از سجع گرايى كه بويژه در نامگذارى کتاب‌ها باب بوده است سرچشمه مى‌گيرد.اين شيوه چندان رايج بوده است كه كاتبان و ناسخان، اگر نام كتابى را بدون دو پاره هماهنگ مى‌ديدند خود بر آن سجعى مى‌افزوده‌اند.بارى، افزوده تعاقب الهمم يا عواقب الهمم ساختگى است و بخشى از نام كتاب [[مسکویه، احمد بن محمد|مسكويه]] نيست.زيرا چنان كه در آغاز گفتيم، وى خود به نام كتابش تصريح كرده است.شگفتى در اين است كه كاتب يا نسخه‌بردارى كه مقدمه كتاب را و تصريح [[مسکویه، احمد بن محمد|مسكويه]] را خود در اين باره رونويس كرده است مى‌بينيم در عبارات پايانى | نام كتاب بى‌هيچ كاست و فزود تجارب الامم [آزمونهاى مردمان] است.[[مسکویه، احمد بن محمد|مسكويه]] در مقدمه‌اى كه بر تصنيفش نوشته به نام كتابش تصريح كرده است.در مقدمه‌اش مى‌گويد: «پس، اين كتاب را گرد آورده‌ام و آن را تجارب الامم ناميده‌ام.» دسته‌اى از نويسندگان، از جمله [[ابن اثیر، علی بن محمد|ابن اثير]](7:118،868) و قفطى (ص 331) و بيهقى (صص 18-19) و ابن خلكان (2:9) و [[ابن خلدون]](3:772) و خوانسارى (1:255) نام اثر [[مسکویه، احمد بن محمد|مسكويه]] را درست ضبط كرده چيزى بر آن نيفزوده‌اند.ولى در آثار هر يك از ابوسليمان (ص 347) و روذرواى در ذيل(ص 5) و سخاوى به نقل از اتحاف الورى (روزنتال:441) دنباله «و عواقب الهمم» بر آن افزوده شده است.اين افزوده در اعيان الشيعه عاملى (10:146) به صورت تعاقب الهمم است كه كايتانى)inateaC((مقدمه عكسى)آن را biqaaT به كسر قاف ضبط كرده است كه از دو جهت نادرست است.اين افزوده‌ها به هر صورت كه باشد، از سجع گرايى كه بويژه در نامگذارى کتاب‌ها باب بوده است سرچشمه مى‌گيرد.اين شيوه چندان رايج بوده است كه كاتبان و ناسخان، اگر نام كتابى را بدون دو پاره هماهنگ مى‌ديدند خود بر آن سجعى مى‌افزوده‌اند.بارى، افزوده تعاقب الهمم يا عواقب الهمم ساختگى است و بخشى از نام كتاب [[مسکویه، احمد بن محمد|مسكويه]] نيست.زيرا چنان كه در آغاز گفتيم، وى خود به نام كتابش تصريح كرده است.شگفتى در اين است كه كاتب يا نسخه‌بردارى كه مقدمه كتاب را و تصريح [[مسکویه، احمد بن محمد|مسكويه]] را خود در اين باره رونويس كرده است مى‌بينيم در عبارات پايانى دستنوشتهاش، مقدمه مصنف و نامگذارى خود صاحب اثر را از ياد برده، نام كتاب را يك بار تجارب الامم و عواقب الهمم و بار ديگر عواقب الهمم و تجارب الامم نوشته است. | ||
== نسخه‌هاى خطى متن عربى تجارب الامم == | == نسخه‌هاى خطى متن عربى تجارب الامم == | ||
| خط ۷۷: | خط ۷۶: | ||
#اياصوفيا (شماره 3116 تا 3121).در تصحيح متن تجارب الأمم اساس كار ما همين نسخه است.اين نسخه از لحاظ كميت كامل است و همه بخشهاى ششگانه تجارب الامم را (بدون احتساب ذيل) در بر مى‌گيرد.به خط محمد بن على بن محمد ابوطاهر بلخى است.كتابت بخش نخست در ربيع‌الاول سال پانصد و پنج(505) هجرى و بخش پايانى آن يعنى بخش ششم در ربيع‌الاول سال پانصد و شش(506) هجرى يعنى در مدت يك سال پايان پذيرفت.قطع نسخه كوچك است.هر صفحه داراى 12 سطر و هر سطر مشتمل بر 13 كلمه است.آغاز بخش نخست پس از بسم الله الرحمن الرحيم، چنين است: «الحمد لله رب العالمين، حمد الشاكرين و صلواته على محمد النبيّ و آله أجمعين.قد أنعم الله علينا معاشر خدم مولانا الملك السيد الأجلّ...»، و پايان بخش ششم چنين:إلاّ أنّه لم يظهر أمره لأحد.هذا آخر ما عمله الأستاذ ابوعلى احمد بن محمد بن يعقوب [[مسکویه، احمد بن محمد|مسكويه]] -رضى‌الله‌عنه-و صلواته عليه محمد النبىّ و آله أجمعين و حسبنا و نعم الوكيل. | #اياصوفيا (شماره 3116 تا 3121).در تصحيح متن تجارب الأمم اساس كار ما همين نسخه است.اين نسخه از لحاظ كميت كامل است و همه بخشهاى ششگانه تجارب الامم را (بدون احتساب ذيل) در بر مى‌گيرد.به خط محمد بن على بن محمد ابوطاهر بلخى است.كتابت بخش نخست در ربيع‌الاول سال پانصد و پنج(505) هجرى و بخش پايانى آن يعنى بخش ششم در ربيع‌الاول سال پانصد و شش(506) هجرى يعنى در مدت يك سال پايان پذيرفت.قطع نسخه كوچك است.هر صفحه داراى 12 سطر و هر سطر مشتمل بر 13 كلمه است.آغاز بخش نخست پس از بسم الله الرحمن الرحيم، چنين است: «الحمد لله رب العالمين، حمد الشاكرين و صلواته على محمد النبيّ و آله أجمعين.قد أنعم الله علينا معاشر خدم مولانا الملك السيد الأجلّ...»، و پايان بخش ششم چنين:إلاّ أنّه لم يظهر أمره لأحد.هذا آخر ما عمله الأستاذ ابوعلى احمد بن محمد بن يعقوب [[مسکویه، احمد بن محمد|مسكويه]] -رضى‌الله‌عنه-و صلواته عليه محمد النبىّ و آله أجمعين و حسبنا و نعم الوكيل. | ||
#:بخش‌بندى نسخه اياصوفيا چنين است: | #:بخش‌بندى نسخه اياصوفيا چنين است: | ||
#:بخش نخست:اياصوفيا، شماره 3116.تعداد برگ 296(591 ص) اين بخش رخدادهاى تاريخى را از روزگار پيشداديان تا سال 37 هجرى در بر مى‌گيرد. | #:بخش نخست: اياصوفيا، شماره 3116.تعداد برگ 296(591 ص) اين بخش رخدادهاى تاريخى را از روزگار پيشداديان تا سال 37 هجرى در بر مى‌گيرد. | ||
#:بخش دوم:اياصوفيا، شماره 3117، كتابخانه مركزى دانشگاه تهران، ميكرو فيلم شماره 120 و عكس شماره 290.مشتمل بر حوادث سال 38 تا سال 103 هجرى. | #:بخش دوم:اياصوفيا، شماره 3117، كتابخانه مركزى دانشگاه تهران، ميكرو فيلم شماره 120 و عكس شماره 290.مشتمل بر حوادث سال 38 تا سال 103 هجرى. | ||
#:بخش سوم:اياصوفيا، شماره 3118.تعداد برگ 297(593 ص)، كتابخانه مركزى دانشگاه تهران، ميكرو فيلم شماره 121 و عكس شماره 244.مشتمل بر رخدادهاى سال 104 تا 191 هجرى. | #:بخش سوم:اياصوفيا، شماره 3118.تعداد برگ 297(593 ص)، كتابخانه مركزى دانشگاه تهران، ميكرو فيلم شماره 121 و عكس شماره 244.مشتمل بر رخدادهاى سال 104 تا 191 هجرى. | ||