پرش به محتوا

تاریخ علوم عقلی در تمدن اسلامی تا اواسط قرن پنجم: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'كيفيت' به 'کیفیت'
جز (جایگزینی متن - 'نويسنده' به 'نویسنده')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
جز (جایگزینی متن - 'كيفيت' به 'کیفیت')
(۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۲۷: خط ۲۷:
| چاپ =1
| چاپ =1
| تعداد جلد =1
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =
| کتابخوان همراه نور =13807
| کد پدیدآور =
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پس از =
خط ۳۲: خط ۳۴:
}}
}}


'''تاريخ علوم عقلى در تمدن اسلامى تا اواسط قرن پنجم''' از آثار [[صفا، ذبیح‎ الله|ذبيح الله صفا]] است كه به زبان فارسی نوشته شده است.
'''تاريخ علوم عقلى در تمدن اسلامى تا اواسط قرن پنجم''' از آثار [[صفا، ذبیح‎ الله|ذبيح‌الله صفا]] است كه به زبان فارسی نوشته شده است.


نویسنده با اين‌كه اين جلد از كتاب را «به منزله پيش‌درآمد و آنهم پيش‌درآمد ناقصى از نحوه عمل در تاريخ علوم عقلى اسلامى‌دانسته است» چنين نوشته است: «[[تاریخ ادبیات در ایران و در قلمرو زبان پارسی (صفا)|تاريخ ادبيات در ایران]] موجب گرديد كه تا حدى از ادامه كار درباره كتاب حاضر مستغنى شوم زيرا در هر مجلد از آن سير علوم در ایران عهد اسلامى و تاريخ هريك از آن دانشها در ادوار مختلف مورد بحث قرار گرفته است چنانكه همان مباحث را مى‌توان در دنبال كتاب حاضر قرار داد و مكمل آن شمرد.<ref>مقدمه چاپ پنجم، ص1</ref>
نویسنده با اين‌كه اين جلد از كتاب را «به منزله پيش‌درآمد و آنهم پيش‌درآمد ناقصى از نحوه عمل در تاريخ علوم عقلى اسلامى‌دانسته است» چنين نوشته است: «[[تاریخ ادبیات در ایران و در قلمرو زبان پارسی (صفا)|تاريخ ادبيات در ایران]] موجب گرديد كه تا حدى از ادامه كار درباره كتاب حاضر مستغنى شوم زيرا در هر مجلد از آن سير علوم در ایران عهد اسلامى و تاريخ هريك از آن دانشها در ادوار مختلف مورد بحث قرار گرفته است چنانكه همان مباحث را مى‌توان در دنبال كتاب حاضر قرار داد و مكمل آن شمرد.<ref>مقدمه چاپ پنجم، ص1</ref>
خط ۴۴: خط ۴۶:
نویسنده در ادامه به ذكر دلائل انتخاب فاصله زمانى مورد تحقيق پرداخته و چنين مى‌نويسد: «در همه مجلدات اين كتاب دامنه بحث تا ميانه قرن پنجم كشيده خواهد شد زيرا كار اصلى و اساسى مسلمين در علوم عقلى خاصه در قسمت شرقى ممالك اسلامى تا همين ايام بوده است. ديگر آنكه تحقيق تاريخ علوم عقلى در همه ادوار تمدن اسلامى از قدرت يك تن خارج است و وقت و زمان كافى و فرصت موسع مى‌خواهد.<ref>همان</ref>
نویسنده در ادامه به ذكر دلائل انتخاب فاصله زمانى مورد تحقيق پرداخته و چنين مى‌نويسد: «در همه مجلدات اين كتاب دامنه بحث تا ميانه قرن پنجم كشيده خواهد شد زيرا كار اصلى و اساسى مسلمين در علوم عقلى خاصه در قسمت شرقى ممالك اسلامى تا همين ايام بوده است. ديگر آنكه تحقيق تاريخ علوم عقلى در همه ادوار تمدن اسلامى از قدرت يك تن خارج است و وقت و زمان كافى و فرصت موسع مى‌خواهد.<ref>همان</ref>


در مجلد حاضر بعد از آنكه شمه‌اى از مقدمات آشنايى مسلمين با علوم عقلى و مراكز مهم علمى، پيش از رواج علوم عقلى، در ميان مسلمانان، و كيفيت نقل علوم عقلى، سخن گفته شده، بحثى مختصر در وضع علوم عقلى در تمدن اسلامى و سپس مطالعه‌اى در تاريخ فلسفه در تمدن اسلامى، صورت گرفته و ابواب كتاب به نحوى كه در فهرست مطالب ذكر شده است ترتيب يافته است.<ref>همان</ref>
در مجلد حاضر بعد از آنكه شمه‌اى از مقدمات آشنايى مسلمين با علوم عقلى و مراكز مهم علمى، پيش از رواج علوم عقلى، در ميان مسلمانان، و کیفیت نقل علوم عقلى، سخن گفته شده، بحثى مختصر در وضع علوم عقلى در تمدن اسلامى و سپس مطالعه‌اى در تاريخ فلسفه در تمدن اسلامى، صورت گرفته و ابواب كتاب به نحوى كه در فهرست مطالب ذكر شده است ترتيب يافته است.<ref>همان</ref>


در ابتداى بخش اول كتاب كه پيرامون مراكز مهم علوم مقارن ظهور اسلام است چنين مى‌خوانيم: علوم عقلى در تمدن اسلامى كه در اين كتاب مورد بحث و مطالعه است از آميزش اطلاعات و آثار علمى چند قوم و اختلاط تمدنهاى يونانى و ایرانى و هندى و عربى پديد آمد و در اين امر بيش از همه ایرانيان و سريانيان و گروهى از مترجمان و ناقلان مسيحى و صائبى و هندى و نبطى شركت داشتند و به يارى آنانست كه بنياد علوم درخشان اسلامى نهاده شد.<ref>متن كتاب، ص1</ref>
در ابتداى بخش اول كتاب كه پيرامون مراكز مهم علوم مقارن ظهور اسلام است چنين مى‌خوانيم: علوم عقلى در تمدن اسلامى كه در اين كتاب مورد بحث و مطالعه است از آميزش اطلاعات و آثار علمى چند قوم و اختلاط تمدنهاى يونانى و ایرانى و هندى و عربى پديد آمد و در اين امر بيش از همه ایرانیان و سريانيان و گروهى از مترجمان و ناقلان مسيحى و صائبى و هندى و نبطى شركت داشتند و به يارى آنانست كه بنياد علوم درخشان اسلامى نهاده شد.<ref>متن كتاب، ص1</ref>


در بخش دوم، ترجمه و نقل علوم در تمدن اسلامى در ضمن دوازده عنوان مورد بحث قرار گرفته است. نویسنده معتقد است كه نهضت واقعى در امر ترجمه و نقل علوم در تمدن اسلامى از اواسط قرن دوم هجرى آغاز شده و اگر هم در دوره امويان كارى در اين باب شده باشد ناقص و دور از اهميت بوده است. ترجمه كتب در تمدن اسلامى در آغاز مقصور بر كتب طب و نجوم بود و اندكى بعد... و با سرعتى عجيب از اواسط قرن دوم تا اواخر قرن چهارم بسيارى از كتب طب و تشريح و داروشناسى و فلسفه و نجوم و طبیعیات و كيميا و رياضيات و فلاحت و نظاير آنها مستقيماً به عربى و يا نخست به سريانى و سپس به عربى ترجمه شد. تقدم در ترجمه همه اين كتب با دو قوم ایرانى و سريانى است و از مابقى اگر اقدامى در اين باب شده باشد چندان نيست كه به شمار آيد و با زحمات اين دو قوم سنجيده شود.<ref>همان، ص50-51</ref>
در بخش دوم، ترجمه و نقل علوم در تمدن اسلامى در ضمن دوازده عنوان مورد بحث قرار گرفته است. نویسنده معتقد است كه نهضت واقعى در امر ترجمه و نقل علوم در تمدن اسلامى از اواسط قرن دوم هجرى آغاز شده و اگر هم در دوره امويان كارى در اين باب شده باشد ناقص و دور از اهميت بوده است. ترجمه كتب در تمدن اسلامى در آغاز مقصور بر كتب طب و نجوم بود و اندكى بعد... و با سرعتى عجيب از اواسط قرن دوم تا اواخر قرن چهارم بسيارى از كتب طب و تشريح و داروشناسى و فلسفه و نجوم و طبیعیات و كيميا و رياضيات و فلاحت و نظاير آنها مستقيماً به عربى و يا نخست به سريانى و سپس به عربى ترجمه شد. تقدم در ترجمه همه اين كتب با دو قوم ایرانى و سريانى است و از مابقى اگر اقدامى در اين باب شده باشد چندان نيست كه به شمار آيد و با زحمات اين دو قوم سنجيده شود.<ref>همان، ص50-51</ref>
خط ۶۷: خط ۶۹:


==پانويس ==
==پانويس ==
<references />
<references/>
==منابع مقاله==
==منابع مقاله==


۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش