تاریخ طبق الحلوی و صحاف المن و السلوی المعروف بتاريخ اليمن
| نام کتاب | تاریخ طبق الحلوی و صحاف المن و السلوی المعروف بتاریخ الیمن |
|---|---|
| نام های دیگر کتاب | تاریخ طبق الحلوی و صحاف المن و السلوی |
| پدیدآورندگان | جازم، محمد عبدالرحیم (محقق)
وزیر،عبدالله بن علی (نويسنده) |
| زبان | عربی |
| کد کنگره | DS 247 /ی47 و4 |
| موضوع | یمن - تاریخ - قرن 11ق. |
| ناشر | مرکز الدراسات و البحوث اليمني |
| مکان نشر | صنعا - یمن |
| سال نشر | 1429 هـ.ق |
| کد اتوماسیون | AUTOMATIONCODE10872AUTOMATIONCODE |
معرفى اجمالى
طبق الحلوى و صحائف المنّ و السّلوى يا «تاريخ يمن» كتابى است به زبان عربى كه به بررسى تاريخ يمن بين سال‌هاى 1046ه.ق. تا 1090ق. مى‌پردازد.
هدف از پرداختن مولف به اين برهه از تاريخ يمن، آن است كه وى مى‌ديده مورخان ديگر به اندازه كافى به ثبت وقايع تاريخى يمن در قبل از اين سال‌ها پرداخته‌اند.
اين كتاب داراى اهميت است، زيرا به ثبت بره‌هاى از تاريخ يمن مى‌پردازد كه هيچ يك از مورخان و پژوهشگران تاريخ اين سرزمين به نحو كامل بدان نپرداخته‌اند. اين برهه عبارت است از تاريخ يمن پس از رهايى از سلطه امپراتورى عثمانى اول در سال1045ق..
ساختار
كتاب؛ مشتمل بر بخش‌هاى ذيل است:
كلمه المركز، تصدير و ملاحظات، التقديم(بقلم محقق المخطوطة) و مقدمه‌اى از نويسنده است.
كتاب فاقد تبويب و فصل‌بندى است و مطالب آن بر اساس ترتيب سال‌هاى 1046 تا 1090ه.ق. تنظيم گرديده است.
كتاب به شيوه سال شمار(حوليات) نگارش يافته؛ يعنى نويسنده به يادكرد سالى كه به بررسى وقايع آن مى‌پردازد با عبارت: و دخلت سنه ...، اكتفا كرده و احيانا گاهى به ماه وقوع حادثه مورد نظر نيز اشاره مى‌كند. هدف مولف از ذكر نكردن ماه وقوع حادثه مورد نظر و اكتفا به سال وقوع آن، بهره‌مندى كتاب از دقت بيشتر است. از اين رو است كه وى يكى از مورخان رسمى روزگار خويش را كه با نگارش كتابى كه در آن به سال و ماه و حتى روز وقوع حادثه نيز پرداخته و بدين وسيله قصد تقرب به حاكم عثمانى را داشته است، مورد انتقاد قرار مى‌دهد.
گزارش محتوا
مولف در اين كتاب به بررسى وقايع اجتماعى، اقتصادى و طبيعى يمن، پس از استقلال اين كشور از سلطه عثمانى‌ها در سال 1046ق. مى‌پردازد. وى همچنين از وقايعى كه در كشورهاى اسلامى همجوار رخ داده، يمن ياد مى‌كند. وقايعى چون نبرد ايران با عثمانى در خاك عراق، حملات دريايى دولت عثمانى براى فتح جزيره مالطه، درگيرى اشراف مكه با يكديگر و تمايل برخى از ايشان به حكومت عثمانى و تمرد گروهى ديگر از حكومت مذكور و....
از موضوعات مهمى كه در اين كتاب بدان پرداخته شده، گزارش نبرد نيروهاى عمانى با نيروهاى پرتغالى در خليج فارس و سواحل آن و نيز سواحل درياى سرخ است.
اين كتاب در برخى موارد حاوى مطالب خرافى و اشارات غيبى نيز هست كه متاثر از فضاى فكرى زمان حيات مولف مى‌باشد.
وضعيت
نسخه حاضر در برنامه، حاوى پاورقى‌هايى به قلم محقق كتاب؛ محمد عبدالرحيم جازم، فهرست منابع، فهرست كتاب‌هايى كه در اين اثر از آنها نام برده شده است، فهرست اعلام، فهرست قبائل و فرق و شعوب، فهرست اماكن و فهرست مطالب مى‌باشد.
منابع
1- مقدمه محقق؛ محمد عبدالرحيم جازم.
2- متن كتاب.
3- مقدمه عبدالصمد القليسى؛ مدير اداره النشر بمركز الدراسات و البحوث اليمنى، بر كتاب.