۶۱٬۱۸۹
ویرایش
تاریخ ایلچی نظام شاه: تاریخ صفویه از آغاز تا سال 972 هجری قمری (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۴ نوامبر ۲۰۱۸، ساعت ۱۶:۲۶
، ۴ نوامبر ۲۰۱۸جایگزینی متن - 'ايران' به 'ایران'
جز (جایگزینی متن - ' حسين' به ' حسین') |
جز (جایگزینی متن - 'ايران' به 'ایران') برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
كتاب با دو مقدمه از انجمن آثار و مفاخر فرهنگى و مصحح، آغاز و مطالب در بردارنده مقاله ششم و هفتم كتاب «تاريخ ايلچى نظام شاه» مى‌باشد. | كتاب با دو مقدمه از انجمن آثار و مفاخر فرهنگى و مصحح، آغاز و مطالب در بردارنده مقاله ششم و هفتم كتاب «تاريخ ايلچى نظام شاه» مى‌باشد. | ||
كتاب مذكور، كه تاريخ وقايع دنيا از آغاز آفرينش تا سال 970ق را در بردارد، مشتمل است بر يك مقدمه در بيان خلقت آدم و ذكر اولادش تا سام بن نوح و ديگر انبياء و هفت مقاله درباره؛ تاريخ | كتاب مذكور، كه تاريخ وقايع دنيا از آغاز آفرينش تا سال 970ق را در بردارد، مشتمل است بر يك مقدمه در بيان خلقت آدم و ذكر اولادش تا سام بن نوح و ديگر انبياء و هفت مقاله درباره؛ تاريخ ایران پيش از اسلام، تاريخ پيامبر اسلام(ص)، خلفاى راشدين، بنى‌اميه، بنى عباس و ائمه اثنی‌عشر(ع)، ذكر سلسله سلاطينى كه هم عصر عباسيان بوده‌اند، تاريخ سلطنت چنگيزخان و اعقابش، سلطنت تيموريان، سلطنت شاه اسماعيل صفوى، تاريخ سلاطين دهلى، بنگاله، گجرات و دكن. | ||
مؤلف در اين دو مقاله، رويدادهايى را ذكر كرده كه در ديگر منابع تاريخى كمتر ديده مى‌شود. يك سال و نيم حضور وى در اردوهاى شاه طهماسب، اين مقاله را به گنجينه‌اى مهم و قابل استناد در تاريخ صفوى بدل كرده است. | مؤلف در اين دو مقاله، رويدادهايى را ذكر كرده كه در ديگر منابع تاريخى كمتر ديده مى‌شود. يك سال و نيم حضور وى در اردوهاى شاه طهماسب، اين مقاله را به گنجينه‌اى مهم و قابل استناد در تاريخ صفوى بدل كرده است. | ||
وى در طى اقامت خود در | وى در طى اقامت خود در ایران، در اغلب سفرها، همراه و همدم شاه طهماسب بود و در اكثر مجالس نيز حضور داشت. از اين رو اغلب مشاهدات خود را در كتاب آورده كه بدين وسيله بر اعتبار اثر افزوده است. | ||
مباحث به دليل نزدیکى به زمان مؤلف، ارزش تاريخى بسيارى دارد؛ از جمله، مطالب مربوط به تاريخ شاه طهماسب و روابط وى با هند از اعتبار ويژه‌اى برخوردار است. | مباحث به دليل نزدیکى به زمان مؤلف، ارزش تاريخى بسيارى دارد؛ از جمله، مطالب مربوط به تاريخ شاه طهماسب و روابط وى با هند از اعتبار ويژه‌اى برخوردار است. | ||
| خط ۵۷: | خط ۵۷: | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
مقدمه انجمن، ضمن اشاره مفصل به دلايل اين امر كه چرا درباره سلسله صفويه و پادشاهان آن، بيش از ساير سلاطين و سلسله‌هاى حكومتى | مقدمه انجمن، ضمن اشاره مفصل به دلايل اين امر كه چرا درباره سلسله صفويه و پادشاهان آن، بيش از ساير سلاطين و سلسله‌هاى حكومتى ایران، كتاب و رساله وجود دارد، توضيحاتى پيرامون مؤلف كتاب ارائه كرده است. | ||
مقدمه مصحح، پس از بيان مطالب مختصرى از زندگانى مؤلف، به شيوه نگارش و تصحيح كتاب، اشاره كرده است. | مقدمه مصحح، پس از بيان مطالب مختصرى از زندگانى مؤلف، به شيوه نگارش و تصحيح كتاب، اشاره كرده است. | ||
| خط ۶۷: | خط ۶۷: | ||
از ديگر وقايع مهمى كه در اين مقاله به آن‌ها اشاره شده، مى‌توان از جنگ شاه اسماعيل با شيبك خان و ازبكان، جنگ چالدران، كشته شدن ميرزا شاه حسین به دست شاه قلى ركابدار، مرگ شاه اسماعيل و جلوس شاه طهماسب، جنگ ديو سلطان و چوهه سلطان با امراى استاجلو، كشته شدن چوهه سلطان به دست حسین خان، جنگ‌هاى شاه طهماسب، فرار القاس ميرزا به طرف روم و توسّل به والى آن، نسب و وقايع بعضى از حكام طبرستان، نام برد. | از ديگر وقايع مهمى كه در اين مقاله به آن‌ها اشاره شده، مى‌توان از جنگ شاه اسماعيل با شيبك خان و ازبكان، جنگ چالدران، كشته شدن ميرزا شاه حسین به دست شاه قلى ركابدار، مرگ شاه اسماعيل و جلوس شاه طهماسب، جنگ ديو سلطان و چوهه سلطان با امراى استاجلو، كشته شدن چوهه سلطان به دست حسین خان، جنگ‌هاى شاه طهماسب، فرار القاس ميرزا به طرف روم و توسّل به والى آن، نسب و وقايع بعضى از حكام طبرستان، نام برد. | ||
نويسنده در لابه‌لاى اين مقاله، اطّلاعات جالبى از وضع اجتماعى | نويسنده در لابه‌لاى اين مقاله، اطّلاعات جالبى از وضع اجتماعى ایران در اختيار خواننده قرار داده، از اين رهگذر، به وضع سياسى- اجتماعى آن عصر اشاره كرده و مظلوميت ملّت ستمديده و ستم كشيده را رقم زده است. | ||
به عنوان مثال، چون به تاريخ شاه اسماعيل مى‌پردازد، پروايى ندارد كه از ستمگرى‌هاى وى نكته‌هايى بياورد. در اين باره، مطالب جالب و در خور تعمّقى در كتاب وجود دارد. | به عنوان مثال، چون به تاريخ شاه اسماعيل مى‌پردازد، پروايى ندارد كه از ستمگرى‌هاى وى نكته‌هايى بياورد. در اين باره، مطالب جالب و در خور تعمّقى در كتاب وجود دارد. | ||
| خط ۸۵: | خط ۸۵: | ||
او مدت يازده سال سلطنت كرد و مؤلف به نقل از «عيون التواريخ»، معتقد است كه او، از نسل بهمن بن اسفنديار بوده و به اين اعتبار آن طايفه را بهمنى مى‌گويند. | او مدت يازده سال سلطنت كرد و مؤلف به نقل از «عيون التواريخ»، معتقد است كه او، از نسل بهمن بن اسفنديار بوده و به اين اعتبار آن طايفه را بهمنى مى‌گويند. | ||
ارزش تاريخى گفتارهاى اين مقاله يكسان نيست و شرح رويدادها هر چه به زمان مؤلف نزدیک تر مى‌شود، زنده‌تر مى‌گردد، به ويژه تاريخ بهمنيان دكن و روابط سياسى آنان با دربار شاهان | ارزش تاريخى گفتارهاى اين مقاله يكسان نيست و شرح رويدادها هر چه به زمان مؤلف نزدیک تر مى‌شود، زنده‌تر مى‌گردد، به ويژه تاريخ بهمنيان دكن و روابط سياسى آنان با دربار شاهان ایران. | ||
از آن جا كه مؤلّف، خود با نظام‌شاهيان و سپس با قطب‌شاهيان در ارتباط بوده، مطالبى را كه درباره اين سلسله‌ها آورده، مهم و قابل توجّه است. البتّه بايد به اين نكته نيز توجّه داشت كه در بخش‌هاى ديگر تاريخ هند، تسامحاتى به چشم مى‌خورد كه با مراجعه به منابع ديگر به خوبى مى‌توان به اشتباهات مؤلّف پى‌برد. | از آن جا كه مؤلّف، خود با نظام‌شاهيان و سپس با قطب‌شاهيان در ارتباط بوده، مطالبى را كه درباره اين سلسله‌ها آورده، مهم و قابل توجّه است. البتّه بايد به اين نكته نيز توجّه داشت كه در بخش‌هاى ديگر تاريخ هند، تسامحاتى به چشم مى‌خورد كه با مراجعه به منابع ديگر به خوبى مى‌توان به اشتباهات مؤلّف پى‌برد. | ||