تاریخ اصفهان (همایی)

تاریخ اصفهان؛ جغرافیای اصفهان، اثر جلال‌الدین همایی شیرازی اصفهانی، کتابی است پیرامون تاریخ و جغرافیای اصفهان که به کوشش ماهدخت‌بانو همایی، منتشر شده است.

تاریخ اصفهان
تاریخ اصفهان (همایی)
پدیدآورانهمایی، جلال‌الدین (نويسنده) همایی، ماهدخت بانو (گردآورنده)
عنوان‌های دیگرجغرافیای اصفهان ** کتاب تاریخ اصفهان: گفتار پیشینگان راجع به اصفهان
ناشرپژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگى‏
مکان نشرایران - تهران
سال نشر1398ش
چاپ1
موضوعاصفهان - تاریخ - اصفهان - Esfahani (Iran( - Esfahani dialect
زبانفارسی
تعداد جلد1
نورلایبمطالعه و دانلود pdf

نویسنده در پیشگفتار، ذکر کرده است که کتاب‌هایی که درباره تاریخ اصفهان، از دیرگاه نوشته شده است، بیشتر از بین رفته و به دست ما نرسیده است و آنچه هم در دسترس هست، اکثرا ناقص است و نمی‌تواند حوایج یک محقق کنجکاو را برآورده سازد. وی علاوه بر منابع و مآخذ مکتوب، با بسیاری از صاحبان حرفه‌ها و هنرمندانی که در کتاب ذکر شده‌اند، مراوده داشته و خود نزد برخی از آنان، به‌ویژه خطاطان، در سنین جوانی تلمذ کرده است. به این مناسبت، بیشتر شواهد و وقایعی را که ذکر کرده، خود شاهد عینی آن بوده و اطلاعات دست اول و ذی‌قیمتی را برای خواننده، به یادگار گذاشته است[۱].

در فصل‌های مختلف کتاب، توضیحاتی در موارد زیر، به رشته تحریر درآمده است: هنر و هنرمندان سپاهان (خوش‌نویسان)، اسامی آوازهای معروف اصفهان و ذکر خوانندگان و نوازندگان و تصنیف‌سازان، شش قلم نقاشی و تذهیب، مساحان و مصدقین و کارشناسان دهقانی، زرگران و قلم‌زنان و منبت‌کاران، شاهنامه‌خوانان و نقالان اصفهان[۲].

در آغاز کتاب، زندگی‌نامه استاد همایی به قلم خود ایشان، از «همایی‌نامه» نقل شده است و خاطرات بسیار جالبی را در مورد خاندان، دوران کودکی و تحصیلات مربیان و اوضاع تاریخی و اجتماعی دوران مورد نظر در بر دارد[۳].

در بخشی از کتاب، تاریخچه جامعی از خط و انواع آن، که به همت ایرانیان ابداع شده است، ذکر گردیده و نوشته شده است که خط پهلوی در قرن چهارم در اصفهان، متروک بود و قدیمی‌ترین خطی که در اصفهان یافت شده، خط کوفی است. در این بخش همچنین اطلاعات جامعی از وجه تسمیه انواع خطوط، نقل و از استادان انواع خط در اصفهان و در قرن‌های مختلف، یاد شده است[۴].

در قسمت دیگر از کتاب، به اسامی آوازهای مخصوص اصفهان پرداخته شده است. در سرآغاز این قسمت، الحان و آهنگ‌هایی که اختصاص به اصفهان داشته، ذکر شده است[۵].

پانویس

  1. ر.ک: سپنتا، ساسان، ص86-87
  2. ر.ک: همان، ص87
  3. ر.ک: همان
  4. ر.ک: همان، ص88
  5. ر.ک: همان، ص89

منابع مقاله

سپنتا، ساسان، «نقد و معرفی کتاب تاریخ اصفهان ویژه هنر و هنرمندان، تألیف استاد جلال‌الدین همایی»، پایگاه مجلات تخصصی نور، فرهنگ اصفهان، بهار و تابستان 1377- شماره 7 و8.


وابسته‌ها