۸۰٬۶۵۹
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' '''' به ''''') |
||
(۱۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۴: | خط ۴: | ||
| عنوانهای دیگر =... الإختصاص للعرشانی | | عنوانهای دیگر =... الإختصاص للعرشانی | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[رازی، احمد بن عبدالله]] ( | [[رازی، احمد بن عبدالله]] (نویسنده) | ||
[[عمری، حسین]] (محقق) | [[عمری، حسین]] (محقق) | ||
خط ۱۸: | خط ۱۸: | ||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE10089AUTOMATIONCODE | | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE10089AUTOMATIONCODE | ||
| چاپ =3 | | چاپ =3 | ||
| تعداد جلد =1 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =10089 | |||
| کتابخوان همراه نور =10089 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''تاريخ مدينة صنعاء'''، تأليف [[رازی، احمد بن عبدالله|أحمد بن عبدالله بن محمد رازى]]، معروف به رازى از علماى قرن پنجم هجرى است. اين كتاب به منزله دائرةالمعارفى است كه تنها به تاريخ صنعاء نپرداخته، بلكه از ساير ممالك عربى كه لازم دانسته و يا سياق خبر به آنجا رسيده، خبر داده است. اين كتاب از منابع معتبر در تاريخ صنعاست كه در كنار كتبي؛ مانند [[تاریخ بغداد|تاريخ بغداد]] [[ | {{کاربردهای دیگر|الإختصاص (ابهام زدایی)}} | ||
'''تاريخ مدينة صنعاء'''، تأليف [[رازی، احمد بن عبدالله|أحمد بن عبدالله بن محمد رازى]]، معروف به رازى از علماى قرن پنجم هجرى است. اين كتاب به منزله دائرةالمعارفى است كه تنها به تاريخ صنعاء نپرداخته، بلكه از ساير ممالك عربى كه لازم دانسته و يا سياق خبر به آنجا رسيده، خبر داده است. اين كتاب از منابع معتبر در تاريخ صنعاست كه در كنار كتبي؛ مانند [[تاریخ بغداد|تاريخ بغداد]] [[خطیب بغدادى]] و [[تاریخ مدینة دمشق |تاريخ دمشق]] [[ابن عساکر، علی بن حسن|ابن عساكر]] از او ياد مىشود. كتاب با تحقيق دكتر حسین عبدالله العمرى منتشر شده است. در ذیل این کتاب،'''كتاب الإختصاص''' تأليف نظامالدین سری بن فضیل العرشانى (متوفى 626ق) را نيز آورده است. | |||
== ساختار== | == ساختار== | ||
شيوه مؤلف بدين گونه است كه ابتدا اخبار و احاديث را نقل مىكند و سپس مشاهدات و معلومات خاصى را كه بر خبر تأكيد يا آن را نفى مىكند به آن مىافزايد. موضوعاتى كه در كتاب مطرح مىكند عبارت است از: پيشينه صنعاء و همچنين ابنيه آن، اشعار در رابطه با صنعاء، اخبار و آثار، تفسير آيات قرآن كريم، كلام پيامبر اكرم(ص) درباره اين شهر، وارد شدن عيسى بن مريم(ع) و مصلى قرار دادن آن، عالمان و محدثين و فضلاى آن، مساجد آن، اخبار تابعين و اصحاب. | شيوه مؤلف بدين گونه است كه ابتدا اخبار و احاديث را نقل مىكند و سپس مشاهدات و معلومات خاصى را كه بر خبر تأكيد يا آن را نفى مىكند به آن مىافزايد. موضوعاتى كه در كتاب مطرح مىكند عبارت است از: پيشينه صنعاء و همچنين ابنيه آن، اشعار در رابطه با صنعاء، اخبار و آثار، تفسير آيات قرآن كريم، كلام پيامبر اكرم(ص) درباره اين شهر، وارد شدن عيسى بن مريم(ع) و مصلى قرار دادن آن، عالمان و محدثين و فضلاى آن، مساجد آن، اخبار تابعين و اصحاب. | ||
== گزارش محتوا== | == گزارش محتوا== | ||
=== كتاب اول (تاريخ مدينه صنعاء): === | === كتاب اول (تاريخ مدينه صنعاء): === | ||
صنعاء (شهر سام بن نوح) از | صنعاء (شهر سام بن نوح) از شهرهایى است كه مؤلف در عظمت و مجد آن بسيار سخن رانده است. وى از همدانى چنين نقل مىكند:"يكى از بهشتها نزد اكثر مردم"، بلكه در نظر او والاتر از آن است: "اگر كسى گفت كه شهرى پاکتر و نيكوتر از صنعاست او را تكذيب كن". او گاه بر اخبار و اساطير تأكيد مىكند و اعداد و ارقامى خيالى از ساكنان و خانههاى صنعاء مىآورد؛ اما گاه نيز اعداد معقولى از وضعيت شهر در زمان خود و پيش از آن ارائه مىكند. در كتاب برخى اخبارى وجود دارد كه داراى ابهام و شبهه است. به عنوان مثال در حديث صفحه 90 با موضوع ورود حضرت عيسى به صنعاء و نماز گزاردن در مكانى كه نصارى آن را به عنوان كنيسه انتخاب كردهاند. همچنين اخبارى از كشتى نوح در صفحه 290، و قصه صالح در صفحه 311 و قوم لوط در صفحه 312 ذكر شده است كه با خرافه در هم آميختهاند. | ||
در رابطه با صنعاء و يمن | در رابطه با صنعاء و يمن كتابهای ديگرى نيز وجود دارد؛ اما در آنها به تاريخ سياسى و ادارى و عمرانى و تمدنى اين بلاد توجه شده است و اما اين اثر به جنبههاى عمومى اين شهرها؛ مانند ابنيه و مساجد اين شهر از اولين مسجد و مساجد پس از آن تا مسجدى كه اصفهانى در سال 407ق بنا شده است، توجه شده است. ديگر اينكه طبقه اول از علما، زهاد و محدثين را ذكر مىكند. از طاوس بن كيسان، فقيه يمانى مشهور گزارش مفصلى درباره اخبار او و رفعت درجهاش در علم و فقه و حديث آورده است. | ||
در برخى از فقرات كتاب بعضى از حوادث سياسى با عباراتى مانند:"كان ذلك في زمن الأمير أسعد بن أبى يعفر..." يا "عند دخول الحضرمى الأعور صنعاء..." ذكر شده است كه بيانگر اهتمام | در برخى از فقرات كتاب بعضى از حوادث سياسى با عباراتى مانند:"كان ذلك في زمن الأمير أسعد بن أبى يعفر..." يا "عند دخول الحضرمى الأعور صنعاء..." ذكر شده است كه بيانگر اهتمام نویسنده به علم و دانش است و حاكي از آن است كه او بنا نداشته كه از اميران و حكام چيزى نقل كند و تمام همتش بحث و درس و تأليف است. | ||
=== كتاب دوم (كتاب الختصاص): === | === كتاب دوم (كتاب الختصاص): === | ||
اين كتاب با وجود حجم كم مشتمل بر مطالب و اخبار موثقى درباره يمن است كه در كتاب تاريخ صنعاء نيامده است و العرشانى آنها را از مصادر معتبر گرد آورده است و در آن حوادث و ملاحظات | اين كتاب با وجود حجم كم مشتمل بر مطالب و اخبار موثقى درباره يمن است كه در كتاب تاريخ صنعاء نيامده است و العرشانى آنها را از مصادر معتبر گرد آورده است و در آن حوادث و ملاحظات محققین زمانش درباره تاريخ ادبى و سياسى و تمدنى يمن در قرن ششم و ابتداى قرن هفتم را نيز ذكر كرده است. | ||
مطالبى كه | مطالبى كه نویسنده در كتابش آورده است، در عناوين ذيل خلاصه مىشود: | ||
# ذكر مشاهدات و حوادث زمانش. | # ذكر مشاهدات و حوادث زمانش. | ||
# مكاتبات پيامبر با نمايندگانش يمن. | # مكاتبات پيامبر با نمايندگانش يمن. | ||
خط ۵۰: | خط ۴۹: | ||
== وضعيت كتاب == | == وضعيت كتاب == | ||
محقق نسخههاى متعدد را گردآورى كرده و با مقابله آنها اختلاف نسخهها را در پاورقى ارائه كرده است. در پايان فهرست دو كتاب، جداگانه آمده است كه عبارت است از:1- آيات قرآن كريم 2- احاديث نبوى 3- اشعار 4- اعلام 5- اقوام 6- اماكن 7- كتب. | محقق نسخههاى متعدد را گردآورى كرده و با مقابله آنها اختلاف نسخهها را در پاورقى ارائه كرده است. در پايان فهرست دو كتاب، جداگانه آمده است كه عبارت است از:1- آيات قرآن كريم 2- احاديث نبوى 3- اشعار 4- اعلام 5- اقوام 6- اماكن 7- كتب. | ||
خط ۵۷: | خط ۵۴: | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
متن و مقدمه كتاب. | متن و مقدمه كتاب. | ||
==وابستهها== | |||
{{وابستهها}} | |||
خط ۶۷: | خط ۶۴: | ||
[[رده: تاریخ آسیا]] | [[رده: تاریخ آسیا]] | ||
[[رده: تاریخ محلی و گزارشهای شبه جزیره]] | [[رده: تاریخ محلی و گزارشهای شبه جزیره]] | ||