پرش به محتوا

تاريخ مدينة صنعاء للرازي و كتاب الإختصاص للعرشاني: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - ' '''' به '''''
(لینک درون متنی)
جز (جایگزینی متن - ' '''' به ''''')
 
(۲۳ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
<div class="wikiInfo">
{{جعبه اطلاعات کتاب
[[پرونده:NUR10089J1.jpg|بندانگشتی|تاريخ مدينة صنعاء للرازي و کتاب الإختصاص للعرشاني]]
| تصویر =NUR10089J1.jpg
{| class="wikitable aboutBookTable" style="text-align:Right"
| عنوان =تاريخ مدينة صنعاء للرازي و کتاب الإختصاص للعرشاني
|+
| عنوان‌های دیگر =... الإختصاص للعرشانی
|-
| پدیدآوران =
! نام کتاب!! data-type="bookName" |تاريخ مدينة صنعاء للرازي و کتاب الإختصاص للعرشاني
[[رازی، احمد بن عبدالله]] (نویسنده)
|-
|نام های دیگر کتاب
| data-type="otherBookNames" |... الاختصاص للعرشانی
|-
|پدیدآورندگان
| data-type="authors" |[[رازی، احمد بن عبدالله]] (نويسنده)


[[عمری، حسین]] (محقق)
[[عمری، حسین]] (محقق)
|-
| زبان =عربی
|زبان  
| کد کنگره =‏DS‎‏ ‎‏248‎‏ ‎‏/‎‏ص‎‏9‎‏ر‎‏2‎‏
| data-type="language" |عربی
| موضوع =
|-
صنعا - تاریخ
|کد کنگره  
| ناشر =
| data-type="congeressCode" style="direction:ltr" |‏DS‎‏ ‎‏248‎‏ ‎‏/‎‏ص‎‏9‎‏ر‎‏2‎‏
دار الفکر
|-
| مکان نشر =دمشق - سوریه
|موضوع  
| سال نشر = 1409 ق  
| data-type="subject" |صنعا - تاریخ
|-
|ناشر  
| data-type="publisher" |دار الفکر
|-
|مکان نشر  
| data-type="publishPlace" |دمشق - سوریه
|-
|سال نشر  
| data-type="publishYear" | 1409 هـ.ق  
|- class="articleCode"
|کد اتوماسیون
| data-type="automationCode" |AUTOMATIONCODE10089AUTOMATIONCODE
|}
</div>


 
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE10089AUTOMATIONCODE
'''تاريخ مدينة صنعاء'''، تأليف [[رازی، احمد بن عبدالله|أحمد بن عبدالله بن محمد رازى]]، معروف به رازى از علماى قرن پنجم هجرى است. اين كتاب به منزله دائرةالمعارفى است كه تنها به تاريخ صنعاء نپرداخته، بلكه از ساير ممالك عربى كه لازم دانسته و يا سياق خبر به آنجا رسيده، خبر داده است. اين كتاب از منابع معتبر در تاريخ صنعاست كه در كنار كتبي؛ مانند [[تاریخ بغداد|تاريخ بغداد]] [[خطيب بغدادى]] و [[تاریخ مدینة دمشق |تاريخ دمشق]] [[ابن عساکر، علی بن حسن|ابن عساكر]] از او ياد مى‌شود. كتاب با تحقيق دكتر حسين عبدالله العمرى منتشر شده است. در ذیل این کتاب، كتاب الاختصاص تأليف العرشانى متوفى 626ق را نيز آورده است.
| چاپ =3
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =10089
| کتابخوان همراه نور =10089
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پیش از =
}}
{{کاربردهای دیگر|الإختصاص (ابهام زدایی)}}
'''تاريخ مدينة صنعاء'''، تأليف [[رازی، احمد بن عبدالله|أحمد بن عبدالله بن محمد رازى]]، معروف به رازى از علماى قرن پنجم هجرى است. اين كتاب به منزله دائرةالمعارفى است كه تنها به تاريخ صنعاء نپرداخته، بلكه از ساير ممالك عربى كه لازم دانسته و يا سياق خبر به آنجا رسيده، خبر داده است. اين كتاب از منابع معتبر در تاريخ صنعاست كه در كنار كتبي؛ مانند [[تاریخ بغداد|تاريخ بغداد]] [[خطیب بغدادى]] و [[تاریخ مدینة دمشق |تاريخ دمشق]] [[ابن عساکر، علی بن حسن|ابن عساكر]] از او ياد مى‌شود. كتاب با تحقيق دكتر حسین عبدالله العمرى منتشر شده است. در ذیل این کتاب،'''كتاب الإختصاص''' تأليف نظام‌الدین سری بن فضیل العرشانى (متوفى 626ق) را نيز آورده است.


== ساختار==
== ساختار==
شيوه مؤلف بدين گونه است كه ابتدا اخبار و احاديث را نقل مى‌كند و سپس مشاهدات و معلومات خاصى را كه بر خبر تأكيد يا آن را نفى مى‌كند به آن مى‌افزايد. موضوعاتى كه در كتاب مطرح مى‌كند عبارت است از: پيشينه صنعاء و همچنين ابنيه آن، اشعار در رابطه با صنعاء، اخبار و آثار، تفسير آيات قرآن كريم، كلام پيامبر اكرم(ص) درباره اين شهر، وارد شدن عيسى بن مريم(ع) و مصلى قرار دادن آن، عالمان و محدثين و فضلاى آن، مساجد آن، اخبار تابعين و اصحاب.
شيوه مؤلف بدين گونه است كه ابتدا اخبار و احاديث را نقل مى‌كند و سپس مشاهدات و معلومات خاصى را كه بر خبر تأكيد يا آن را نفى مى‌كند به آن مى‌افزايد. موضوعاتى كه در كتاب مطرح مى‌كند عبارت است از: پيشينه صنعاء و همچنين ابنيه آن، اشعار در رابطه با صنعاء، اخبار و آثار، تفسير آيات قرآن كريم، كلام پيامبر اكرم(ص) درباره اين شهر، وارد شدن عيسى بن مريم(ع) و مصلى قرار دادن آن، عالمان و محدثين و فضلاى آن، مساجد آن، اخبار تابعين و اصحاب.


== گزارش محتوا==
== گزارش محتوا==
=== كتاب اول (تاريخ مدينه صنعاء): ===
صنعاء (شهر سام بن نوح) از شهرهایى است كه مؤلف در عظمت و مجد آن بسيار سخن رانده است. وى از همدانى چنين نقل مى‌كند:"يكى از بهشت‌ها نزد اكثر مردم"، بلكه در نظر او والاتر از آن است: "اگر كسى گفت كه شهرى پاکتر و نيكوتر از صنعاست او را تكذيب كن". او گاه بر اخبار و اساطير تأكيد مى‌كند و اعداد و ارقامى خيالى از ساكنان و خانه‌هاى صنعاء مى‌آورد؛ اما گاه نيز اعداد معقولى از وضعيت شهر در زمان خود و پيش از آن ارائه مى‌كند. در كتاب برخى اخبارى وجود دارد كه داراى ابهام و شبهه است. به عنوان مثال در حديث صفحه 90 با موضوع ورود حضرت عيسى به صنعاء و نماز گزاردن در مكانى كه نصارى آن را به عنوان كنيسه انتخاب كرده‌اند. همچنين اخبارى از كشتى نوح در صفحه 290، و قصه صالح در صفحه 311 و قوم لوط در صفحه 312 ذكر شده است كه با خرافه در هم آميخته‌اند.


در رابطه با صنعاء و يمن كتاب‌های ديگرى نيز وجود دارد؛ اما در آنها به تاريخ سياسى و ادارى و عمرانى و تمدنى اين بلاد توجه شده است و اما اين اثر به جنبه‌هاى عمومى اين شهرها؛ مانند ابنيه و مساجد اين شهر از اولين مسجد و مساجد پس از آن تا مسجدى كه اصفهانى در سال 407ق بنا شده است، توجه شده است. ديگر اينكه طبقه اول از علما، زهاد و محدثين را ذكر مى‌كند. از طاوس بن كيسان، فقيه يمانى مشهور گزارش مفصلى درباره اخبار او و رفعت درجه‌اش در علم و فقه و حديث آورده است.


كتاب اول (تاريخ مدينه صنعاء):
در برخى از فقرات كتاب بعضى از حوادث سياسى با عباراتى مانند:"كان ذلك في زمن الأمير أسعد بن أبى يعفر..." يا "عند دخول الحضرمى الأعور صنعاء..." ذكر شده است كه بيانگر اهتمام نویسنده به علم و دانش است و حاكي از آن است كه او بنا نداشته كه از اميران و حكام چيزى نقل كند و تمام همتش بحث و درس و تأليف است.
 
صنعاء (شهر سام بن نوح) از شهرهايى است كه مؤلف در عظمت و مجد آن بسيار سخن رانده است. وى از همدانى چنين نقل مى‌كند:"يكى از بهشت‌ها نزد اكثر مردم"، بلكه در نظر او والاتر از آن است: "اگر كسى گفت كه شهرى پاكتر و نيكوتر از صنعاست او را تكذيب كن". او گاه بر اخبار و اساطير تأكيد مى‌كند و اعداد و ارقامى خيالى از ساكنان و خانه‌هاى صنعاء مى‌آورد؛ اما گاه نيز اعداد معقولى از وضعيت شهر در زمان خود و پيش از آن ارائه مى‌كند. در كتاب برخى اخبارى وجود دارد كه داراى ابهام و شبهه است. به عنوان مثال در حديث صفحه 90 با موضوع ورود حضرت عيسى به صنعاء و نماز گزاردن در مكانى كه نصارى آن را به عنوان كنيسه انتخاب كرده‌اند. همچنين اخبارى از كشتى نوح در صفحه 290، و قصه صالح در صفحه 311 و قوم لوط در صفحه 312 ذكر شده است كه با خرافه در هم آميخته‌اند.
 
در رابطه با صنعاء و يمن كتاب‌هاي ديگرى نيز وجود دارد؛ اما در آنها به تاريخ سياسى و ادارى و عمرانى و تمدنى اين بلاد توجه شده است و اما اين اثر به جنبه‌هاى عمومى اين شهرها؛ مانند ابنيه و مساجد اين شهر از اولين مسجد و مساجد پس از آن تا مسجدى كه اصفهانى در سال 407ق بنا شده است، توجه شده است. ديگر اينكه طبقه اول از علما، زهاد و محدثين را ذكر مى‌كند. از طاوس بن كيسان، فقيه يمانى مشهور گزارش مفصلى درباره اخبار او و رفعت درجه‌اش در علم و فقه و حديث آورده است.
 
در برخى از فقرات كتاب بعضى از حوادث سياسى با عباراتى مانند:"كان ذلك في زمن الأمير أسعد بن أبى يعفر..." يا "عند دخول الحضرمى الأعور صنعاء..." ذكر شده است كه بيانگر اهتمام نويسنده به علم و دانش است و حاكي از آن است كه او بنا نداشته كه از اميران و حكام چيزى نقل كند و تمام همتش بحث و درس و تأليف است.
 
كتاب دوم (كتاب الختصاص):
 
اين كتاب با وجود حجم كم مشتمل بر مطالب و اخبار موثقى درباره يمن است كه در كتاب تاريخ صنعاء نيامده است و العرشانى آنها را از مصادر معتبر گرد آورده است و در آن حوادث و ملاحظات محققين زمانش درباره تاريخ ادبى و سياسى و تمدنى يمن در قرن ششم و ابتداى قرن هفتم را نيز ذكر كرده است.
 
مطالبى كه نويسنده در كتابش آورده است، در عناوين ذيل خلاصه مى‌شود:
 
1- ذكر مشاهدات و حوادث زمانش.
 
2- مكاتبات پيامبر با نمايندگانش يمن.


3- ساخت مسجد معاذ بن جبل.
=== كتاب دوم (كتاب الختصاص): ===
اين كتاب با وجود حجم كم مشتمل بر مطالب و اخبار موثقى درباره يمن است كه در كتاب تاريخ صنعاء نيامده است و العرشانى آنها را از مصادر معتبر گرد آورده است و در آن حوادث و ملاحظات محققین زمانش درباره تاريخ ادبى و سياسى و تمدنى يمن در قرن ششم و ابتداى قرن هفتم را نيز ذكر كرده است.


4- ساخت مسجد جامع در صنعاء.
مطالبى كه نویسنده در كتابش آورده است، در عناوين ذيل خلاصه مى‌شود:
# ذكر مشاهدات و حوادث زمانش.
# مكاتبات پيامبر با نمايندگانش يمن.
# ساخت مسجد معاذ بن جبل.
# ساخت مسجد جامع در صنعاء.


== وضعيت كتاب ==
== وضعيت كتاب ==
محقق نسخه‌هاى متعدد را گردآورى كرده و با مقابله آنها اختلاف نسخه‌ها را در پاورقى ارائه كرده است. در پايان فهرست دو كتاب، جداگانه آمده است كه عبارت است از:1- آيات قرآن كريم 2- احاديث نبوى 3- اشعار 4- اعلام 5- اقوام 6- اماكن 7- كتب.
محقق نسخه‌هاى متعدد را گردآورى كرده و با مقابله آنها اختلاف نسخه‌ها را در پاورقى ارائه كرده است. در پايان فهرست دو كتاب، جداگانه آمده است كه عبارت است از:1- آيات قرآن كريم 2- احاديث نبوى 3- اشعار 4- اعلام 5- اقوام 6- اماكن 7- كتب.


خط ۷۸: خط ۵۴:


==منابع مقاله==
==منابع مقاله==
متن و مقدمه كتاب.


 
==وابسته‌ها==
متن و مقدمه كتاب.
{{وابسته‌ها}}




== پیوندها ==
[http://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Text/6165 مطالعه کتاب تاريخ مدينة صنعاء للرازي و کتاب الإختصاص للعرشاني در پایگاه کتابخانه دیجیتال نور]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده: تاریخ (عمومی)]]
[[رده: تاریخ (عمومی)]]
[[رده: تاریخ آسیا]]
[[رده: تاریخ آسیا]]
[[رده: تاریخ محلی و گزارش‌های شبه جزیره]]
[[رده: تاریخ محلی و گزارش‌های شبه جزیره]]