تاريخ تشکيلات در اسلام

تاریخ تشکیلات در اسلام، نوشته محمدرضا شهیدی پاک (ولادت 1332ش)، در موضوع تاریخ شکل‌گیری سازمان‌های حکومت و دولتی در اسلام است.

تاريخ تشکيلات در اسلام
تاريخ تشکيلات در اسلام
پدیدآورانشهيدي پاك، محمد رضا (نويسنده)
ناشرمرکز بين‌المللی ترجمه و نشر المصطفی(ص)
مکان نشرایران - قم
سال نشر1393ش - 1436ق
چاپ2
شابک978-964-195-667-9
موضوعاسلام - حکومت - اسلام و سیاست - اسلام و دولت - تاریخ - اسلام و اقتصاد
زبانفارسی
تعداد جلد1
کد کنگره
/ش945 ت2 231 BP
نورلایبمطالعه و دانلود pdf

در این نوشتار، مناصب سازمان‌ها، تشکیلات خلافت، وزارت، امارت و نهادهای سیاسی، نظامی، اداری، قضایی، مالی، دینی و فرهنگی و همچنین اصناف مؤثر در تشکیلات اسلامی در طول تاریخ اسلام از عهد پیامبر(ص) تا خلافت عثمانی توضیح داده شده است[۱].

نویسنده تلاش کرده است تا حد امکان مهم‌ترین نهادهای حکومتی و ادارات دولتی و دیوان‌های مختلف آن را معرفی نماید. شیوه کار در این کتاب بر اساس منابع اصلی موجود در مورد دولت‌های بزرگ بوده است[۲].

هدف از این نوشتار آشنا ساختن دانشجویان با مناصب سیاسی و مالی و همچنین سازمان‌ها و تشکیلات حکومتی دولت‌های اسلامی و چگونگی تکوین و تطور آنها در راستای بیدار شدن حافظه تاریخی آنان نسبت به خودکفایی مسلمانان در مدیریت و اداره امور جامعه در دوره شکوفایی فرهنگ و تمدن اسلامی است[۳].

بررسی تشکیلات اسلامی در این کتاب از دولت پیامبر(ص) شروع شده و سپس به تبیین استمرار قدرت اسلامی و شکل‌گیری هسته‌های اولیه دیوان‌ها و نهادها و نهادهای اداری در عصر راشدین و نیز گسترش دیوان‌ها در عصر اموی پرداخته شده است. در این کتاب، نهادهای اصلی دولت (دارالخلافه) در عصر عباسیان و دولت‌های وابسته به آنها مانند سامانیان، آل‌بویه، غزنویان و سلجوقیان بررسی شده و به دنبال آن نهادهای اداری دولت‌های بزرگ پس از خلافت عباسی، مانند ایلخانان، ممالیک مصر، خلافت عثمانی و سلطنت صفویان معرفی شده و در ضمن به تشکیلات برخی از دولت‌های کوچک که هم‌عصر دولت‌های بزرگ بوده‌اند، اشاره شده است[۴].

تشکیلات در جزیرةالعرب پیش از اسلام، حکومت پیامبر(ص)، نهاد خلافت پس از پیامبر(ص) تا سقوط بغداد، نهاد وزارت در دولت اسلامی، سازمان اداری و دیوان‌ها، دیوان‌های اقتصادی در دوره اسلامی، سازمان نظامی مسلمانان یا دیوان جند، دیوان قضا و تشکیلات قضایی، نظام حسبه، نظام شرطه، دیوان‌های آب برخی مناطق مانند قم و مرو و پایان تشکیلات اسلامی، عناوین اصلی مباحث کتاب را تشکیل داده است.

پانویس

  1. ر.ک: متن کتاب، ص28
  2. ر.ک: مقدمه مؤلف، ص21
  3. ر.ک: متن کتاب، ص28
  4. ر.ک: مقدمه مؤلف، ص21- 22

منابع مقاله

مقدمه و متن کتاب.


وابسته‌ها