تاريخ النحو العربي في المشرق و المغرب: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'ن شناسی ' به 'ن‌شناسی '
جز (جایگزینی متن - '== ساختار ==' به '==ساختار==')
جز (جایگزینی متن - 'ن شناسی ' به 'ن‌شناسی ')
 
(۱۲ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد)
خط ۶: خط ۶:
[[علویه، نعیم]] (محقق)
[[علویه، نعیم]] (محقق)


[[ولد اباه، محمد مختار]] (نويسنده)
[[ولد اباه، محمد مختار]] (نویسنده)


[[ابوعلی، محمد توفیق]] (محقق)
[[ابوعلی، محمد توفیق]] (محقق)
خط ۱۶: خط ۱۶:
زبان شناسان عرب
زبان شناسان عرب


زبان شناسی عربی
زبان‌شناسی عربی


زبان عربی - نحو - تاریخ
زبان عربی - نحو - تاریخ
| ناشر =  
| ناشر =  
دار التقريب بين المذاهب الاسلامیة
دار التقريب بين المذاهب الاسلامية
| مکان نشر =بیروت - لبنان
| مکان نشر =بیروت - لبنان
| سال نشر = 1422 ق  
| سال نشر = 1422 ق  
خط ۲۷: خط ۲۷:
| چاپ =1
| چاپ =1
| تعداد جلد =1
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =16601
| کتابخانۀ دیجیتال نور =15319
| کتابخوان همراه نور =15319
| کد پدیدآور =
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پس از =
| پیش از =
| پیش از =
}}
}}
'''تاريخ النحو العربي في المشرق و المغرب'''، تأليف محمد مختار ولد ابّاه، به زبان عربى است و موضوع آن بيان تاريخ علم نحو است. كتاب، توسط محمد توفيق ابوعلى و نعيم علويه بازنگرى شده است.
'''تاريخ النحو العربي في المشرق و المغرب'''، تأليف محمد مختار ولد ابّاه، به زبان عربى است و موضوع آن بيان تاريخ علم نحو است. كتاب، توسط محمد توفيق ابوعلى و نعيم علويه بازنگرى شده است.


خط ۴۳: خط ۴۳:


==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==
از ميان علوم عربى، مهم‌ترين و مفيدترين آنها نسبت به اسلام و مسلمين، علم نحو بوده است. اين دانش در طول زمان، توسعه شگفت‌انگيزى پيدا كرده است و در اين امر همه ملل اسلامى در شرق و غرب نقش داشته‌اند. گرچه در طول زمان، نوشته‌هاى متنوعى درباره اين دانش و تاريخ آن عرضه شده است، اما بااين‌همه، به يك كار آكادمى فراگير و كامل كه وحدت امت را در درازاى زمان و پهنه زمين به نمايش گذارد و پيوند ميان عملكرد ملل مختلف اسلامى را آشكار سازد و از كسانى كه در اين راه كوششى چشم‌گير داشته‌اند و مورد غفلت قرار گرفته‌اند، ياد نمايد، احساس مى‌شد. نويسنده، با تأليف اين كتاب به‌خوبى از پس اين كار برآمده است.
از ميان علوم عربى، مهم‌ترين و مفيدترين آنها نسبت به اسلام و مسلمين، علم نحو بوده است. اين دانش در طول زمان، توسعه شگفت‌انگيزى پيدا كرده است و در اين امر همه ملل اسلامى در شرق و غرب نقش داشته‌اند. گرچه در طول زمان، نوشته‌هاى متنوعى درباره اين دانش و تاريخ آن عرضه شده است، اما بااين‌همه، به يك كار آكادمى فراگير و كامل كه وحدت امت را در درازاى زمان و پهنه زمين به نمايش گذارد و پيوند ميان عملكرد ملل مختلف اسلامى را آشكار سازد و از كسانى كه در اين راه كوششى چشم‌گير داشته‌اند و مورد غفلت قرار گرفته‌اند، ياد نمايد، احساس مى‌شد. نویسنده، با تأليف اين كتاب به‌خوبى از پس اين كار برآمده است.


كتاب، از ويژگى‌هاى متعددى برخوردار است؛ ويژگى‌هايى كه آن را در نوع خود كم‌نظير ساخته است، همچون اشتمال بر اطلاعاتى گسترده و ژرف، روشى استوار و منصفانه، اسلوبى روشن و جذاب، شمول و استقصاء و...
كتاب، از ويژگى‌هاى متعددى برخوردار است؛ ويژگى‌هایى كه آن را در نوع خود كم‌نظير ساخته است، همچون اشتمال بر اطلاعاتى گسترده و ژرف، روشى استوار و منصفانه، اسلوبى روشن و جذاب، شمول و استقصاء و...


دكتر عبدالعزيز تويجرى در مقدمه كتاب، مطالبى در مورد اهميت و ارزش بسيار زياد علم نحو و كاربرد آن و همچنين مطالبى در مورد كتاب و مؤلف آن بيان كرده است.<ref>مقدمه، ص8</ref>
دكتر عبدالعزيز تويجرى در مقدمه كتاب، مطالبى در مورد اهميت و ارزش بسيار زياد علم نحو و كاربرد آن و همچنين مطالبى در مورد كتاب و مؤلف آن بيان كرده است.<ref>مقدمه، ص8</ref>


مؤلف، در مقدمه از گام‌هاى نخستينى كه در دانش نحو برداشته شد، حركت احياء تراث نحوى، چاره‌جويى براى آسان‌سازى تعليم و تعلم، هدف از تأليف اين كتاب، روش مورد اعتماد، دوران مختلف علم نحو (شامل دوره تأسيس، دوره تدوين و تصنيف، دوره بيان و تحصيل، دوره حصر و تنظير، دوره تأصيل و تقويم، دوره تصحيح و تثبيت و دوره تجديد و تيسير)، چگونگى برخورد با تراث نحوى، چاره‌جويى‌هايى براى گسترش و تسهيل دانش نحو، سماع، نظريه عامل، قياس و تعليل سخن گفته است.<ref>مقدمه، ص11 تا 34</ref>
مؤلف، در مقدمه از گام‌هاى نخستينى كه در دانش نحو برداشته شد، حركت احياء تراث نحوى، چاره‌جويى براى آسان‌سازى تعليم و تعلم، هدف از تأليف اين كتاب، روش مورد اعتماد، دوران مختلف علم نحو (شامل دوره تأسيس، دوره تدوين و تصنيف، دوره بيان و تحصيل، دوره حصر و تنظير، دوره تأصيل و تقويم، دوره تصحيح و تثبيت و دوره تجديد و تيسير)، چگونگى برخورد با تراث نحوى، چاره‌جويى‌هایى براى گسترش و تسهيل دانش نحو، سماع، نظريه عامل، قياس و تعليل سخن گفته است.<ref>مقدمه، ص11 تا 34</ref>


قسمت اول كتاب، پيرامون نحو در مشرق است. اين بخش مشتمل بر چهار باب است. در باب اول، از عصر تأسيس علم نحو بحث شده است. مؤلف، ابتدا مطالبى را در مورد پيدايش علم نحو ذكر كرده و در ادامه اسامى كسانى را كه در شكل‌گيرى علم نحو سهيم بوده‌اند، ذكر نموده است؛ افرادى همچون [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین(ع)]] كه مؤلف وى را اولين كسى دانسته كه اصولِ علم نحو را وضع نموده و روايتى را كه بر اين مطلب دلالت مى‌كند ذكرنموده است، ابوالاسود دئلى و شاگردان وى (مانند نصر بن عاصم، يحيى بن يعمر، عنبسه و...)، عبدالله بن ابى‌اسحاق حضرمى و ابوعمرو بن العلاء.<ref>متن، ص41 تا 56</ref>
قسمت اول كتاب، پيرامون نحو در مشرق است. اين بخش مشتمل بر چهار باب است. در باب اول، از عصر تأسيس علم نحو بحث شده است. مؤلف، ابتدا مطالبى را در مورد پيدايش علم نحو ذكر كرده و در ادامه اسامى كسانى را كه در شكل‌گيرى علم نحو سهيم بوده‌اند، ذكر نموده است؛ افرادى همچون [[امام على(ع)|امیرالمؤمنین(ع)]] كه مؤلف وى را اولين كسى دانسته كه اصولِ علم نحو را وضع نموده و روايتى را كه بر اين مطلب دلالت مى‌كند ذكرنموده است، ابوالاسود دئلى و شاگردان وى (مانند نصر بن عاصم، يحيى بن يعمر، عنبسه و...)، عبدالله بن ابى‌اسحاق حضرمى و ابوعمرو بن العلاء.<ref>متن، ص41 تا 56</ref>
خط ۶۳: خط ۶۳:
موضوع بخش دوم نحو در غرب اسلامى است و ابواب آن به‌ترتيب درباره انتقال نحو به اندلس، گسترش نحو بصرى در مغرب اسلامى، انقلاب ابن مضاء، نحو و منطق و اختصار، بازگرداندن اعتبار به تصريف و در راه مدرسه مالكيه مى‌باشد.
موضوع بخش دوم نحو در غرب اسلامى است و ابواب آن به‌ترتيب درباره انتقال نحو به اندلس، گسترش نحو بصرى در مغرب اسلامى، انقلاب ابن مضاء، نحو و منطق و اختصار، بازگرداندن اعتبار به تصريف و در راه مدرسه مالكيه مى‌باشد.


موضوع قسم سوم، مدرسه [[ابن‌مالک، محمد بن عبدالله|ابن مالك]] و دوران تثبيت و تصحيح است و ابواب آن به ترتيب درباره [[ابن‌مالک، محمد بن عبدالله|ابن مالك]]: شيخ مدرسه، نحو [[ابن‌مالک، محمد بن عبدالله|ابن مالك]] در مدارس مصر، مدرسه [[ابن‌مالک، محمد بن عبدالله|ابن مالك]] در زواياى مغربى و مدرسه [[ابن‌مالک، محمد بن عبدالله|ابن مالك]] در مجامع علمى شهرهاى شنقيط مى‌باشد.
موضوع قسم سوم، مدرسه [[ابن مالک، محمد بن عبدالله|ابن مالك]] و دوران تثبيت و تصحيح است و ابواب آن به ترتيب درباره [[ابن مالک، محمد بن عبدالله|ابن مالك]]: شيخ مدرسه، نحو [[ابن مالک، محمد بن عبدالله|ابن مالك]] در مدارس مصر، مدرسه [[ابن مالک، محمد بن عبدالله|ابن مالك]] در زواياى مغربى و مدرسه [[ابن مالک، محمد بن عبدالله|ابن مالك]] در مجامع علمى شهرهاى شنقيط مى‌باشد.


موضوع قسم چهارم، نحو و دوران معاصر است و ابواب آن به ترتيب درباره امور مربوط به زبان و نحو عربى و چاره‌جويى در آسان‌سازى نحو مى‌باشد.
موضوع قسم چهارم، نحو و دوران معاصر است و ابواب آن به ترتيب درباره امور مربوط به زبان و نحو عربى و چاره‌جويى در آسان‌سازى نحو مى‌باشد.
خط ۷۰: خط ۷۰:


== وضعيت كتاب ==
== وضعيت كتاب ==
فهرست مطالب و موضوعات، مصادر و مراجع كتاب در پايان ذكر شده است. پاورقى‌ها غالبا به ذكر منابع مطالب متن اختصاص يافته است.
فهرست مطالب و موضوعات، مصادر و مراجع كتاب در پايان ذكر شده است. پاورقى‌ها غالباً  به ذكر منابع مطالب متن اختصاص يافته است.


==پانويس ==
==پانويس ==
<references />
<references/>
==منابع مقاله==
==منابع مقاله==


مقدمه و متن كتاب.
مقدمه و متن كتاب.


==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}


[[تاریخ القراءات في المشرق و المغرب]]


[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده: زبان و ادبیات عربی]]