۱۳٬۶۸۲
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - '}} '''' به '}} '''') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۲۶ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۵ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | {{جعبه اطلاعات کتاب | ||
| تصویر =NUR10303J1.jpg | | تصویر =NUR10303J1.jpg | ||
| خط ۷: | خط ۶: | ||
[[صالح، ابراهیم]] (محقق) | [[صالح، ابراهیم]] (محقق) | ||
[[سیوطی، عبدالرحمن بن | [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابیبکر]] (نویسنده) | ||
| زبان =عربی | | زبان =عربی | ||
| کد کنگره =DS 38/2 /س9ت2 1375 | | کد کنگره =DS 38/2 /س9ت2 1375 | ||
| خط ۲۷: | خط ۲۶: | ||
| سال نشر = 1417 ق یا 1997 م | | سال نشر = 1417 ق یا 1997 م | ||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE10303AUTOMATIONCODE | | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE17059AUTOMATIONCODE، AUTOMATIONCODE10303AUTOMATIONCODE | ||
| چاپ =1 | | چاپ =1 | ||
| تعداد جلد =1 | |||
| کتابخانۀ دیجیتال نور =10303 | |||
| کتابخوان همراه نور =10303 | |||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
{{کاربردهای دیگر|تاريخ الخلفاء (ابهام زدایی)}} | |||
'''تاريخ الخلفاء'''، كتابى است به زبان عربى از [[سیوطی، عبدالرحمن بن | '''تاريخ الخلفاء'''، كتابى است به زبان عربى از [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابیبکر|جلال‌الدين عبدالرحمن بن ابى‌بكر سيوطى]] (وفات: 911ق) كه به وقايع تاريخى از نگاه عالم دينى نظر كرده است. | ||
وى در آغاز كتاب، مقصود خود را از تأليف آن شرح داده و گفته است كه در نظر داشته بزرگان امت و رجال سرشناس محبوب خود را معرفى كند و ديده است كه در تواريخ، شرح حال آنان در هم آميخته است، لذا براى هر گروه - انبياء، صحابه، مفسران قرآن، حفّاظ حديث و قرآن، نحويان و لغويان، اصوليان، اوليا و عرفا، علماى بيان، نويسندگان، خطاطان و شعراى عرب كه شعر آنها در عربى حجت شمرده شده - كتابى جداگانه تأليف كرده و شرح حال افراد آن گروه را به‌اختصار ذكر نموده و در آن ميان تنها خلفا باقى مانده بود كه در تأليف حاضر بدانها پرداخته است. | وى در آغاز كتاب، مقصود خود را از تأليف آن شرح داده و گفته است كه در نظر داشته بزرگان امت و رجال سرشناس محبوب خود را معرفى كند و ديده است كه در تواريخ، شرح حال آنان در هم آميخته است، لذا براى هر گروه - انبياء، صحابه، مفسران قرآن، حفّاظ حديث و قرآن، نحويان و لغويان، اصوليان، اوليا و عرفا، علماى بيان، نويسندگان، خطاطان و شعراى عرب كه شعر آنها در عربى حجت شمرده شده - كتابى جداگانه تأليف كرده و شرح حال افراد آن گروه را به‌اختصار ذكر نموده و در آن ميان تنها خلفا باقى مانده بود كه در تأليف حاضر بدانها پرداخته است. | ||
| خط ۴۲: | خط ۴۳: | ||
كتاب، توسط احمد محمد فارس تحقيق شده است. | كتاب، توسط احمد محمد فارس تحقيق شده است. | ||
== ساختار == | ==ساختار== | ||
كتاب، مشتمل بر مقدمه‌اى به قلم محقق، معرفى مؤلف به قلم رحاب عكاوى، خطبه مؤلف و چندين فصل است. | كتاب، مشتمل بر مقدمه‌اى به قلم محقق، معرفى مؤلف به قلم رحاب عكاوى، خطبه مؤلف و چندين فصل است. | ||
| خط ۵۲: | خط ۵۱: | ||
#[[البداية و النهاية (دارالفکر)|البداية و النهاية]] [[ابن کثیر، اسماعیل بن عمر|ابن كثير]]؛ | #[[البداية و النهاية (دارالفکر)|البداية و النهاية]] [[ابن کثیر، اسماعیل بن عمر|ابن كثير]]؛ | ||
#مسالك الأبصار في ممالك الأمصار، از شهاب‌الدين احمد بن يحيى بن فضل‌الله قرشى کرمانى و ذيل مسالك؛ | #مسالك الأبصار في ممالك الأمصار، از شهاب‌الدين احمد بن يحيى بن فضل‌الله قرشى کرمانى و ذيل مسالك؛ | ||
#[[تاریخ بغداد|تاريخ بغداد]]، تأليف [[ | #[[تاریخ بغداد|تاريخ بغداد]]، تأليف [[خطیب بغدادى]]؛ | ||
#[[تاریخ مدینة دمشق |تاريخ دمشق]] معروف به تاريخ [[ابن عساکر، علی بن حسن|ابن عساكر]]؛ | #[[تاریخ مدینة دمشق |تاريخ دمشق]] معروف به تاريخ [[ابن عساکر، علی بن حسن|ابن عساكر]]؛ | ||
#الأوراق محمد بن يحيى بن عبدالله معروف به ابوبكر صولى؛ | #الأوراق محمد بن يحيى بن عبدالله معروف به ابوبكر صولى؛ | ||
| خط ۶۲: | خط ۶۱: | ||
مؤلف از هشت كتاب اخير براى مطالب متفرقه، نه ذكر حوادث، استفاده كرده است. | مؤلف از هشت كتاب اخير براى مطالب متفرقه، نه ذكر حوادث، استفاده كرده است. | ||
== گزارش محتوا == | ==گزارش محتوا== | ||
اين كتاب، به‌عنوان اثرى مختصر، مى‌تواند راهنماى هر خواننده و محققى باشد كه در كنار دست خود نياز به كتابى در تاريخ خلفا دارد. ذوق مختصرنويسى [[سيوطى]] سبب شده تا وى در اين كتاب، فهرستى از تمامى خلفا را تا زمان خود به دست داده و اجمالى از حوادث مهم روزگار آنها و نيز برخى از ويژگى‌هاى آنان را بيان كند. آخرين خليفه‌اى كه وى از او سخن گفته المتوكل على الله است كه در سال 903ق، درگذشته است. پس از آن از دولت‌هاى اندلسى، دولت فاطمى و دولت طبرستانيه و نيز فتنه‌هايى كه در هر قرن رخ داده به‌اجمال سخن گفته است. | اين كتاب، به‌عنوان اثرى مختصر، مى‌تواند راهنماى هر خواننده و محققى باشد كه در كنار دست خود نياز به كتابى در تاريخ خلفا دارد. ذوق مختصرنويسى [[سيوطى]] سبب شده تا وى در اين كتاب، فهرستى از تمامى خلفا را تا زمان خود به دست داده و اجمالى از حوادث مهم روزگار آنها و نيز برخى از ويژگى‌هاى آنان را بيان كند. آخرين خليفه‌اى كه وى از او سخن گفته المتوكل على الله است كه در سال 903ق، درگذشته است. پس از آن از دولت‌هاى اندلسى، دولت فاطمى و دولت طبرستانيه و نيز فتنه‌هايى كه در هر قرن رخ داده به‌اجمال سخن گفته است. | ||
كتاب با اين توضيح آغاز مى‌شود كه مراد خلفا كسانى هستند كه خلافت آنان مشروع و به‌حق بوده نه | كتاب با اين توضيح آغاز مى‌شود كه مراد خلفا كسانى هستند كه خلافت آنان مشروع و به‌حق بوده نه مدعیان خلافت، به‌ويژه فاطميان مصر كه قرشى نبودند. جد عبيدالله هم كه خود را مهدى خواند، مجوسى يا يهودى بود و فاطميان به‌دروغ خود را آل على قلمداد كرده‌اند. علاوه بر آن، بيشتر آنان بى‌دين و زنديق بوده‌اند و بيعت با آنها هنگامى صورت گرفت كه قبلا با عباسيان بيعت شده بود و بيعت با دو امام در آن واحد درست نيست. مؤلف مى‌كوشد تا خلافت عباسيان را به‌حق جلوه دهد و خلافت آنان را ادامه خلافت خلفاى راشدين بشمارد. [[سيوطى]] درباره چهار خليفه اول به‌تفصيل سخن گفته و از امويان بيش از همه درباره معاويه و عمر بن عبدالعزيز نوشته است. درباره ابوبكر بيشترين تفصيل را اختيار كرده و خواسته است مشروحا، حقانيت خلافت او را به اثبات برساند. | ||
در اثبات حقانيت خلافت سه خليفه اول، احاديث بسيار روايت كرده در عين آنكه خود به تضعيف شمار قابل توجهى از آنها پرداخته؛ حتى برخى از راويان آنها را به‌صراحت وضّاع خوانده است. [[سيوطى]] ضمنا چند حديث روايت كرده كه در آنها شمار ائمه دوازده تن و همه از قريش و آخرين آنها مهدى ذكر شده، اما در اين باب به اعتقاد اماميه اشاره‌اى ندارد. | در اثبات حقانيت خلافت سه خليفه اول، احاديث بسيار روايت كرده در عين آنكه خود به تضعيف شمار قابل توجهى از آنها پرداخته؛ حتى برخى از راويان آنها را به‌صراحت وضّاع خوانده است. [[سيوطى]] ضمنا چند حديث روايت كرده كه در آنها شمار ائمه دوازده تن و همه از قريش و آخرين آنها مهدى ذكر شده، اما در اين باب به اعتقاد اماميه اشاره‌اى ندارد. | ||
درباره بنى اميه فصلى در ابتداى كتاب آورده كه رسول اكرم(ص) در خواب ديد كه بنى اميه مانند بوزينگان از منبرش بالا مى‌روند و بر وى گران آمد و ديگر خنده بر لبان | درباره بنى اميه فصلى در ابتداى كتاب آورده كه رسول اكرم(ص) در خواب ديد كه بنى اميه مانند بوزينگان از منبرش بالا مى‌روند و بر وى گران آمد و ديگر خنده بر لبان مبارکش نيامد تا از دنيا رفت. وى مع‌الوصف خلافت امويان را برحق شمرده؛ ضمن آنكه بيعت با يزيد را فاسد دانسته و او را به‌مناسبت قتل امام حسین(ع) لعنت كرده و مسلمانان را در دشمنى با او محق خوانده و براى او استحقاق برخوردارى از لقب اميرالمؤمنين قايل نشده است. [[سيوطى]] همچنين احاديثى روايت كرده مشعر بر آنكه خلافت تا رجعت عيسى مسيح نبايد از بنى عباس خارج شود؛ درعين‌حال متذكر شده كه چند سال پس از قتل مستعصم دنيا بى‌خليفه مانده تا دوباره خلافت ظاهرى عباسيان در مصر برقرار شده است. | ||
== وضعيت كتاب == | == وضعيت كتاب == | ||
كتاب مشتمل بر پاورقى‌هايى به قلم محقق و فهرست‌هاى ذيل مى‌باشد: | كتاب مشتمل بر پاورقى‌هايى به قلم محقق و فهرست‌هاى ذيل مى‌باشد: | ||
فهرست اعلام، بلدان و اماكن، منابع و مآخذ و فهرست موضوعات. | فهرست اعلام، بلدان و اماكن، منابع و مآخذ و فهرست موضوعات. | ||
== منابع مقاله == | ==منابع مقاله== | ||
#[[جعفریان، رسول]]، منابع تاريخ اسلام، ص224، ناشر: انصاريان، چاپ اول، آبان 1376. | |||
#ذاكرى، مصطفى، فرهنگ آثار ایرانى - اسلامى، ج2، ص87. | |||
#مقدمه دكتر رحاب عكاوى. | |||
==وابسته‌ها== | |||
{{وابسته‌ها}} | |||
[[تاريخ الخلفاء (تحقیق عبدالحمید)]] | |||
[[تاريخ الخلفاء (ابن ماجه)]] | |||