پرش به محتوا

به‌گزین علی‌نامه: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - '== وابسته‌ها ==' به '==وابسته‌ها==')
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۱۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات کتاب
{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR34880J1.jpg
| تصویر =NUR34880J1.jpg
| عنوان =به‌گزین علی‌نامه
| عنوان =بزین علی‌نامه
| عنوان‌های دیگر =علي نامه. برگزيده  
| عنوان‌های دیگر =علي نامه. برگزيده  
| پدیدآوران =  
| پدیدآوران =  
[[ربيع]] (نويسنده)
[[ربيع]] (نویسنده)
   
   
[[موسوی گرمارودی، علی]] (گردآورنده و مقدمه‌نويس)
[[موسوی گرمارودی، سید علی]] (گردآورنده و مقدمه‌نويس)
| زبان = فارسی
| زبان = فارسی
| کد کنگره =‏PIR‎‏ ‎‏4641‎‏/‎‏5‎‏ ‎‏/‎‏ع‎‏8018  
| کد کنگره =‏PIR‎‏ ‎‏4641‎‏/‎‏5‎‏ ‎‏/‎‏ع‎‏8018  
خط ۱۳: خط ۱۳:
| ناشر =  
| ناشر =  
مرکز پژوهشی ميراث مکتوب  
مرکز پژوهشی ميراث مکتوب  
| مکان نشر = ايران - تهران
| مکان نشر = ایران - تهران
| سال نشر =مجلد1: 1390ش
| سال نشر =مجلد1: 1390ش


خط ۲۰: خط ۲۰:
| شابک =978-600-203-033-7
| شابک =978-600-203-033-7
| تعداد جلد =1
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =34880
| کتابخوان همراه نور =34880
| کد پدیدآور =
| کد پدیدآور =
| پس از =
| پس از =
خط ۲۵: خط ۲۷:
}}
}}


'''به‌گزین علی‌نامه''' کهن‌ترین منظومه شیعی فارسی از سراینده‌ای با تخلص ربیع (سروده 482ق) است که توسط [[موسوی گرمارودی، علی|علی موسوی گرمارودی]] گردآوری و گزینش شده است.  
'''به‌گزین علی‌نامه''' کهن‌ترین منظومه شیعی فارسی از سراینده‌ای با تخلص ربیع (سروده 482ق) است که توسط [[موسوی گرمارودی، سید علی|علی موسوی گرمارودی]] گردآوری و گزینش شده است.  


==ساختار==
==ساختار==
کتاب مشتمل بر پیشگفتار عالمانه‌ای از [[موسوی گرمارودی، علی|استاد گرمارودی]] و متن اثر در دو دفتر است که در هر دفتر تعدادی از اشعار علی‌نامه گزینش شده است.  
کتاب مشتمل بر پیشگفتار عالمانه‌ای از [[موسوی گرمارودی، سید علی|استاد گرمارودی]] و متن اثر در دو دفتر است که در هر دفتر تعدادی از اشعار علی‌نامه گزینش شده است.  


شمارگان اشعار کتاب علی‌نامه ۱۱۲۲۰ بیت است که گرمارودی ۴۲۳۴ بیت از آن، یعنى بیش از یک‌سوم از تمام کتاب، را برگزیده است.<ref>ر.ک: پیشگفتار، صفحه چهل‌وسه</ref>
شمارگان اشعار کتاب علی‌نامه ۱۱۲۲۰ بیت است که گرمارودی ۴۲۳۴ بیت از آن، یعنى بیش از یک‌سوم از تمام کتاب، را برگزیده است.<ref>ر.ک: پیشگفتار، صفحه چهل‌وسه</ref>
خط ۴۷: خط ۴۹:
گرمارودی افتادگی‌هاى نسخه اصلى را به متشاعرى نسبت می‌دهد که با نظم سست و ضعیف خود انباشته و کاتبان بعدى ناچار همان را رونویسى کرده‌اند: «منشأ مطالب نادرست و حتى سخیف و نیز دشنام‌ها - خطاب به اشقیا - که گاه به دهان اولیا نهاده می‌شود و افسانه‌هاى عامیانه‌اى که در لابه‌لاى تاریخ جنگ‌هاى جمل و خاصه صفین گنجانده شده، به نظر من، از همین متشاعر است».<ref>ر.ک: همان، صفحه بیست‌وپنج</ref>  
گرمارودی افتادگی‌هاى نسخه اصلى را به متشاعرى نسبت می‌دهد که با نظم سست و ضعیف خود انباشته و کاتبان بعدى ناچار همان را رونویسى کرده‌اند: «منشأ مطالب نادرست و حتى سخیف و نیز دشنام‌ها - خطاب به اشقیا - که گاه به دهان اولیا نهاده می‌شود و افسانه‌هاى عامیانه‌اى که در لابه‌لاى تاریخ جنگ‌هاى جمل و خاصه صفین گنجانده شده، به نظر من، از همین متشاعر است».<ref>ر.ک: همان، صفحه بیست‌وپنج</ref>  


وی سپس به‌دشواری کار خود در به‌گزینی اشاره کرده می‌نویسد: «مجموعاً می‌توان گفت که شعر خوب و بد در سراسر کتاب پراکنده است، و اشکال به‌گزینى در این اثر از همین جاست؛ یعنى اگر قرار باشد هنگام به‌گزینى شعرهاى «قابل‌قبول» و «ستایش برانگیز» به سیر داستان هیچ لطمه‌اى نخورد، کار بسیار مشکل خواهد شد».<ref>ر.ک: همان، صفحه بیست‌ونه</ref>
وی سپس به‌دشواری کار خود در بزینی اشاره کرده می‌نویسد: «مجموعاً می‌توان گفت که شعر خوب و بد در سراسر کتاب پراکنده است، و اشکال بزینى در این اثر از همین جاست؛ یعنى اگر قرار باشد هنگام بزینى شعرهاى «قابل‌قبول» و «ستایش برانگیز» به سیر داستان هیچ لطمه‌اى نخورد، کار بسیار مشکل خواهد شد».<ref>ر.ک: همان، صفحه بیست‌ونه</ref>


وی شیوه کار خود در این به‌گزین را این‌گونه توضیح داده است:
وی شیوه کار خود در این بزین را این‌گونه توضیح داده است:
#نخست، کل کتاب را بر اساس چاپ حروفى آن خواندم و بیت‌هایى را که برگزیدم علامت گذاردم.  
#نخست، کل کتاب را بر اساس چاپ حروفى آن خواندم و بیت‌هایى را که برگزیدم علامت گذاردم.  
#ملاک اصلى گزینش من، استوارى بیت به لحاظ زبان و بیان و صحت آن به لحاظ وزن و قافیه بود.  
#ملاک اصلى گزینش من، استوارى بیت به لحاظ زبان و بیان و صحت آن به لحاظ وزن و قافیه بود.  
خط ۵۸: خط ۶۰:
#معانى لغات متن را، خود با مراجعه به فرهنگ‌ها و اغلب با ذکر مرجع و شواهد شعرى (حتی‌المقدور از شعراى قرن چهارم و پنجم و ششم) در پانوشت صفحه‌اى که نخستین بار به آن برخورده‌ام آورده و در پایان کتاب هم به ترتیب الفبایى تکرار کرده‌ام تا براى مراجعات بعدى خوانندگان آسان باشد.  
#معانى لغات متن را، خود با مراجعه به فرهنگ‌ها و اغلب با ذکر مرجع و شواهد شعرى (حتی‌المقدور از شعراى قرن چهارم و پنجم و ششم) در پانوشت صفحه‌اى که نخستین بار به آن برخورده‌ام آورده و در پایان کتاب هم به ترتیب الفبایى تکرار کرده‌ام تا براى مراجعات بعدى خوانندگان آسان باشد.  
#براى اجتناب از شلوغ شدن پانوشت‌ها، کلماتى را که کاتب در متن دست‌نویس به تکرار اما نادرست و یا به نحو خاص خویش کتابت کرده است، در پایان همین مقدمه، در جدولى ذکر کرده‌ام و کلمه جایگزین هر یک را در متن هم روبه‌روى آن آورده‌ام.  
#براى اجتناب از شلوغ شدن پانوشت‌ها، کلماتى را که کاتب در متن دست‌نویس به تکرار اما نادرست و یا به نحو خاص خویش کتابت کرده است، در پایان همین مقدمه، در جدولى ذکر کرده‌ام و کلمه جایگزین هر یک را در متن هم روبه‌روى آن آورده‌ام.  
#چنان‌که پیش‌تر هم گفته‌ام، جنگ جمل و جنگ صفین در علی‌نامه، برخى زوائد و شاخ و برگ‌ها و جابه‌جایى در نام اشقیا و اولیا و گاه نسبت‌هاى ناروا به اشخاص دارد. اینجانب تا جایى که به سیر منطقى داستان‌ها (دست کم در اسکلت اصلى) لطمه‌اى وارد نشود، موارد یادشده نادرست یا تکرارى را حذف کردم، اما همچنان هر دو داستان (و به‌ویژه صفین) در نسبت با تاریخ صحیح، ناهماهنگی‌هاى بسیار دارد که چون از حیطه وظیفه و مقصود این به‌گزین بیرون بود مطلقاً به آن نپرداختم و فقط برخى از اشتباه‌هاى مهم تاریخى را که خود دیده بودم (یا دکتر [[جعفریان، رسول|رسول جعفریان]] اشاره فرموده بودند به نام خود ایشان) در پانویس‌ها یادآور شدم.  
#چنان‌که پیش‌تر هم گفته‌ام، جنگ جمل و جنگ صفین در علی‌نامه، برخى زوائد و شاخ و برگ‌ها و جابه‌جایى در نام اشقیا و اولیا و گاه نسبت‌هاى ناروا به اشخاص دارد. اینجانب تا جایى که به سیر منطقى داستان‌ها (دست کم در اسکلت اصلى) لطمه‌اى وارد نشود، موارد یادشده نادرست یا تکرارى را حذف کردم، اما همچنان هر دو داستان (و به‌ویژه صفین) در نسبت با تاریخ صحیح، ناهماهنگی‌هاى بسیار دارد که چون از حیطه وظیفه و مقصود این بزین بیرون بود مطلقاً به آن نپرداختم و فقط برخى از اشتباه‌هاى مهم تاریخى را که خود دیده بودم (یا دکتر [[جعفریان، رسول|رسول جعفریان]] اشاره فرموده بودند به نام خود ایشان) در پانویس‌ها یادآور شدم.  
#در نمایه‌ها از آوردن نمایه‌هاى آیات و نیز احادیث و کتاب‌هاى مرجع هر حدیث صرف‌نظر کردم، زیرا در نسخه چاپى تصحیح آقایان بیات و غلامى همه این موارد با ذکر شماره ابیات آمده است. تنها مواردى نادر از احادیث را، که منابع مهم‌ترى براى آن یافتم، در پانوشت آوردم.  
#در نمایه‌ها از آوردن نمایه‌هاى آیات و نیز احادیث و کتاب‌هاى مرجع هر حدیث صرف‌نظر کردم، زیرا در نسخه چاپى تصحیح آقایان بیات و غلامى همه این موارد با ذکر شماره ابیات آمده است. تنها مواردى نادر از احادیث را، که منابع مهم‌ترى براى آن یافتم، در پانوشت آوردم.  
#براى بخش‌هاى گوناگون داستان‌ها عنوان‌هاى مناسب گذاردم.<ref>ر.ک: همان، صفحه چهل‌وچهار و چهل‌وپنج</ref>
#براى بخش‌هاى گوناگون داستان‌ها عنوان‌هاى مناسب گذاردم.<ref>ر.ک: همان، صفحه چهل‌وچهار و چهل‌وپنج</ref>
خط ۶۸: خط ۷۰:


==پانویس ==
==پانویس ==
<references/>
<references />


==منابع مقاله==
==منابع مقاله==
خط ۷۴: خط ۷۶:


==وابسته‌ها==
==وابسته‌ها==
{{وابسته‌ها}}
[[علی‌نامه (منظومه‌ای کهن)]]


[[علی‌نامه]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]