بغية الرائد لما‌ تضمنه‌ حدیث‌ أم‌ زرع من‌ الفوائد

    از ویکی‌نور
    (تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
    بغية الرائد لما‌ تضمنه‌ حدیث‌ أم‌ زرع من‌ الفوائد
    بغية الرائد لما‌ تضمنه‌ حدیث‌ أم‌ زرع من‌ الفوائد
    پدیدآورانقاضی عیاض، عیاض بن موسی (نويسنده)

    سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌‌بکر (نويسنده) ادلبی، صلاح‌ الدین‌ بن‌ احمد (محقق) اجا‌نف‌، محمدحسن‌ (محقق)

    شرقا‌وی، محمد عبدالسلام‌ (محقق)
    عنوان‌های دیگرتفسیر نفس‌ الحدیث‌
    ناشرالمملکة المغربیة. وزارة الأوقاف و الشؤون الإسلامیة
    مکان نشرمغرب
    سال نشر1395ق - 1975م
    چاپ1
    موضوعاحادیث خاص (ام زرع),احادیث اهل سنت,فقه مالکی - احادیث
    زبانعربی
    تعداد جلد1
    کد کنگره
    BP۱۴۵/الف۸،ق۲ب۷
    نورلایبمطالعه و دانلود pdf

    بغية الرائد لما‌ تضمنه‌ حديث‌ أم‌‌زرع من‌ الفوائد، نوشته مورخ، فقیه و قاضی مالکی قرن ششم قمری، عیاض بن موسى یحصبى سبتى (476-544ق)، معروف به قاضى عیاض اندلسى همراه با شرح همین روایت به قلم فقیه شافعی، جلال‌الدین عبدالرحمن سیوطی (849-911ق) است. در این اثر، واژگان ناآشنای این روایت، معنا و تحلیل می‌شود و نویسندگان فهم و برداشت فقهی خود را از آن بیان می‌کنند.

    هدف و روش

    • قاضى عیاض اندلسى، در مقدمه «بغية الرائد»، خطاب به پرسشگری چنین نوشته است: پرسشی را که درباره «حدیث امّ‌زرع و تفسیر معانی مشکل و اهداف آن و گشودن قفل درهای بسته واژگان نامأنوسش» پرسیده‌ای، دریافتم و اکنون به پاسخ می‌پردازم [۱].

    محققان کتاب، صلاح‌الدین‌ بن‌ احمد ادلبی، محمدحسن اجا‌نف‌ و محمد عبدالسلام‌ شرقا‌وی با تأکید بر آنکه قاضى عیاض اندلسى آثار سودمندی دارد، افزوده‌اند: شاید بتوان گفت که از جالب‌ترین آثارش، شرح او بر «حدیث‌ امّ‌‌زرع» است و به همین جهت در جهان اسلام به‌ویژه در مغرب، شهرت بسیاری یافت، ولی تاکنون به‌صورت خطی باقی مانده بود[۲].

    ساختار و محتوا

    این کتاب، از دو بخش به‌ترتیب ذیل تشکیل شده است:

    1. بغية الرائد لما‌ تضمنه‌ حديث‌ أم‌ زرع من‌ الفوائد (قاضى عیاض اندلسى):
      1. شرح الفاظ غریب روایت امّ‌زرع؛
      2. بحث فقهی.
    2. تفسیر حدیث امّ‌زرع (سیوطی):
      1. متن و توضیح واژگان ناآشنای این روایت؛
      2. فایده: یک برداشت فقهی از روایت مذکور.

    نمونه مباحث

    • قاضى عیاض اندلسى: از این روایت استفاده می‌شود که افتخار کردن به مال و منال دنیا کراهت دارد؛ زیرا پیامبر(ص) به عائشه که به مال پدرش نازید، گفت: «اسكتي» (ساکت شو!)‌[۳].
    • قاضى عیاض اندلسى: روایت پیامبر(ص): «لا تمار أخاك و لا تمازحه» و مانند آن، در مورد مزاح ممدوح نیست، بلکه مقصود از آن، پرهیز از کینه‌توزی و افراطی‌گری و فسادانگیزی و دروغ‌گویی است[۴].
    • سیوطی در پایان نوشته است: عالمان گفته‌اند: پیامبر(ص) حدیث امّ‌زرع را شنید و انکار نکرد، باآنکه در آن غیبت ازواج بود؛ زیرا آنان مجهول بودند و اشکالی ندارد که غیبت گمنامی شنیده شود؛ چون او اذیت نمی‌شود، مگر آنکه بداند آن کسی که در نزد او یاد شده، وی را می‌شناسد[۵].

    پانویس

    1. ر.ک: مقدمه کتاب، ص1
    2. ر.ک: مقدمه محققان، ص4
    3. ر.ک: متن کتاب، ص33
    4. ر.ک: همان، ص181
    5. ر.ک: همان، ص233

    منابع مقاله

    مقدمه و متن کتاب.

    وابسته‌ها