۸۱٬۶۹۴
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'رده:فروردین(99)' به '') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'دائرة المعارف' به 'دائرةالمعارف') |
||
(۵ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۴۰: | خط ۴۰: | ||
|} | |} | ||
</div> | </div> | ||
{{کاربردهای دیگر|بدلیسی (ابهام زدایی)}} | {{کاربردهای دیگر|بدلیسی (ابهام زدایی)}} | ||
'''شرفخان بن شمسالدّين بدليسى''' (۹۴9-1012ق)، مورخ و دولتمرد کُرد در سده دهم و آغاز سده یازدهم، نویسنده تاریخ مفصل کردستان با نام [[شرفنامه؛ تاریخ مفصل کردستان|شرفنامه]]، تبعه ترکیه | '''شرفخان بن شمسالدّين بدليسى''' (۹۴9-1012ق)، مورخ و دولتمرد کُرد در سده دهم و آغاز سده یازدهم، نویسنده تاریخ مفصل کردستان با نام [[شرفنامه؛ تاریخ مفصل کردستان|شرفنامه]]، تبعه ترکیه | ||
== ولادت == | == ولادت == | ||
از عشیره روژکی (روزکی/روجکی) بود و اسلافش حکومت بدلیس را برعهده داشتند. در ۹۳۹ پدر بزرگ او، شرف بیگ روژکی ـ که گزارشهایی به قلم او و خطاب به بیقلی محمد پاشا در باب اوضاع قلمرو صفویان در دست است، در حمله سلطان تَکَلّو به بدلیس کشته شد و در ۹۴۱ سلطان سلیمان قانونی پس از گرفتن امارت بدلیس از | از عشیره روژکی (روزکی/روجکی) بود و اسلافش حکومت بدلیس را برعهده داشتند. در ۹۳۹ پدر بزرگ او، شرف بیگ روژکی ـ که گزارشهایی به قلم او و خطاب به بیقلی محمد پاشا در باب اوضاع قلمرو صفویان در دست است، در حمله سلطان تَکَلّو به بدلیس کشته شد و در ۹۴۱ سلطان سلیمان قانونی پس از گرفتن امارت بدلیس از شمسالدین، پدر شرفالدین، حکومت مَلَطیه و مَرعَش را به او سپرد، | ||
اما شمسالدین به سبب ناآرامی آن ناحیه و به توصیه سلیمان بیک عَززانی، حاکم صاصون، از رفتن به آن منطقه سرباز زد و از حضور شاه طهماسب و قزلباش در اَرجیش (در شمال دریاچه وان) استفاده کرد و به وی پناه برد. | اما شمسالدین به سبب ناآرامی آن ناحیه و به توصیه سلیمان بیک عَززانی، حاکم صاصون، از رفتن به آن منطقه سرباز زد و از حضور شاه طهماسب و قزلباش در اَرجیش (در شمال دریاچه وان) استفاده کرد و به وی پناه برد. | ||
خط ۸۶: | خط ۸۳: | ||
بدلیسی پس از شانزده ماه حکومت در نخجوان، ظاهراً از مجاورت با مرز عثمانی استفاده کرد و چون دربار صفوی را نسبت به خود بدگمان میدید، راه خود را برای بازگشت به عثمانی هموار ساخت. سلطان مراد سوم عثمانی نیز توسط خسروپاشا، میرمیران وان، منشور ولایت بدلیس را به وی سپرد و او در ۳ شوال ۹۸۶ همراه با چهارصد تن، که نیمی از ایشان افراد طایفه روژکی بودند، راه وان را پیش گرفت و سه روز بعد در آن شهر از خسروپاشا منشور ایالت را همراه با خلعت و شمشیر طلا دریافت کرد. | بدلیسی پس از شانزده ماه حکومت در نخجوان، ظاهراً از مجاورت با مرز عثمانی استفاده کرد و چون دربار صفوی را نسبت به خود بدگمان میدید، راه خود را برای بازگشت به عثمانی هموار ساخت. سلطان مراد سوم عثمانی نیز توسط خسروپاشا، میرمیران وان، منشور ولایت بدلیس را به وی سپرد و او در ۳ شوال ۹۸۶ همراه با چهارصد تن، که نیمی از ایشان افراد طایفه روژکی بودند، راه وان را پیش گرفت و سه روز بعد در آن شهر از خسروپاشا منشور ایالت را همراه با خلعت و شمشیر طلا دریافت کرد. | ||
از آن پس، بدلیسی در خدمت سلاطین عثمانی بود و ده سال همراه سپاه عثمانی در فتح شیروان، گرجستان و آذربایجان شرکت جست تا آنجا که به سبب خدماتش سلطان عثمانی او را «محب صادقم شرف خان» خطاب میکرد. در ۹۹۱، با فتح ایروان، | از آن پس، بدلیسی در خدمت سلاطین عثمانی بود و ده سال همراه سپاه عثمانی در فتح شیروان، گرجستان و آذربایجان شرکت جست تا آنجا که به سبب خدماتش سلطان عثمانی او را «محب صادقم شرف خان» خطاب میکرد. در ۹۹۱، با فتح ایروان، شرفالدین همراه حسن پاشا، میرمیران شام، مأمور رساندن تدارکات به تفلیس و گرجستان شد و به سبب خدماتش دویست هزار آقچه (مسکوک نقره) دریافت کرد و ناحیه موش به قلمرو حکومت وی افزوده شد. | ||
او در زمان حکومتش در بدلیس، مدرسهای بنا نهاد که ساختمان آن در ۹۹۷ پایان یافت. در ذیقعده ۱۰۰۱ به سبب برخی انتصابات و مداخله در حوزه قدرت امیر وان، مورد مؤاخذه باب عالی قرار گرفت. در ذیحجه ۱۰۰۵ حکومت بدلیس را، که در خاندان وی موروثی شده بود، به پسرش شمسالدین بیک سپرد. | او در زمان حکومتش در بدلیس، مدرسهای بنا نهاد که ساختمان آن در ۹۹۷ پایان یافت. در ذیقعده ۱۰۰۱ به سبب برخی انتصابات و مداخله در حوزه قدرت امیر وان، مورد مؤاخذه باب عالی قرار گرفت. در ذیحجه ۱۰۰۵ حکومت بدلیس را، که در خاندان وی موروثی شده بود، به پسرش شمسالدین بیک سپرد. | ||
== وفات == | == وفات == | ||
در ۱۰۱۲ درگذشت . | در ۱۰۱۲ درگذشت. | ||
شهرت و ماندگاری نام بدلیسی، نه به سبب رخدادهای سیاسی و نظامی زندگی او، که بیشتر به دلیل تألیف کتاب شرفنامه است که آن را به نام سلطان عثمانی محمد سوم نوشته است. | شهرت و ماندگاری نام بدلیسی، نه به سبب رخدادهای سیاسی و نظامی زندگی او، که بیشتر به دلیل تألیف کتاب شرفنامه است که آن را به نام سلطان عثمانی محمد سوم نوشته است. | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
[https://rch.ac.ir/article/Details/6173 دانشنامه جهان اسلام، بنیاد | [https://rch.ac.ir/article/Details/6173 دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرةالمعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «شرفالدین بدلیسی»] | ||
==وابستهها== | ==وابستهها== |