۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' ' به ' ') برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
جز (جایگزینی متن - 'نسفي، ميمون بن محمد' به 'نسفی، میمون بن محمد') |
||
خط ۴: | خط ۴: | ||
| عنوانهای دیگر =يبحث في بعض الفرق الإسلامية و الرد عليها من الکتاب و السنة | | عنوانهای دیگر =يبحث في بعض الفرق الإسلامية و الرد عليها من الکتاب و السنة | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[ | [[نسفی، میمون بن محمد]] (نویسنده) | ||
[[احمد، يوسف]] (محقق) | [[احمد، يوسف]] (محقق) | ||
خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
}} | }} | ||
'''بحر الكلام'''، اثر [[ | '''بحر الكلام'''، اثر [[نسفی، میمون بن محمد|ابومعین میمون بن محمد بن محمد بن مکحول نسفی حنفی]] (متوفی 508ق)، فقیه و متکلم حنفی است. نویسنده در این اثر به تبیین دیدگاههای کلامی اهل سنت پرداخته و اتهاماتی را به شیعه امامیه وارد نموده است. [[احمد، يوسف|سید یوسف احمد،]] بر این کتاب مقدمه نوشته و تحقیق آن را به انجام رسانده است. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
خط ۴۴: | خط ۴۴: | ||
مهمترین موضوعات علم کلام و مناقشاتی که متکلمان پیرامون آن بحث میکنند عبارت است از: رد بر دهریه که قائل به قدم عالم هستند؛ رد اهل کتاب اعم از یهود (در تشبیه خداوند به صفات مخلوقات) و نصاری (در قول به تثلیث) و تنزیه خداوند متعال؛ اثبات صفات الهی و رد معطله که صفات الهی را نفی میکنند؛ بحث در رؤیت خداوند در بهشت و اثبات یا نفی آن و اینکه کلام الهی مخلوق یا غیر مخلوق است؛ بحث در افعال بندگان که مخلوق خداوند است یا بندگان؛ حکم کسی که در حال ارتکاب کبائر میمیرد (آیا مخلد در آتش است یا مورد رحمت خدا قرار میگیرد)؛ ادله بر نبوت عامه و نبوت خاصه؛ قول در امامت و اینکه انتخاب امام به نص است یا با نظر اهل حل و عقد<ref>ر.ک: همان، ص6-5</ref>. | مهمترین موضوعات علم کلام و مناقشاتی که متکلمان پیرامون آن بحث میکنند عبارت است از: رد بر دهریه که قائل به قدم عالم هستند؛ رد اهل کتاب اعم از یهود (در تشبیه خداوند به صفات مخلوقات) و نصاری (در قول به تثلیث) و تنزیه خداوند متعال؛ اثبات صفات الهی و رد معطله که صفات الهی را نفی میکنند؛ بحث در رؤیت خداوند در بهشت و اثبات یا نفی آن و اینکه کلام الهی مخلوق یا غیر مخلوق است؛ بحث در افعال بندگان که مخلوق خداوند است یا بندگان؛ حکم کسی که در حال ارتکاب کبائر میمیرد (آیا مخلد در آتش است یا مورد رحمت خدا قرار میگیرد)؛ ادله بر نبوت عامه و نبوت خاصه؛ قول در امامت و اینکه انتخاب امام به نص است یا با نظر اهل حل و عقد<ref>ر.ک: همان، ص6-5</ref>. | ||
[[ | [[نسفی، میمون بن محمد|نسفی]] در ابتدای اثر، اعتقادات خود را در رابطه با توحید و صفات پروردگار ذکر کرده است. سپس الفاظ سوره حمد را بهاختصار تفسیر کرده و ایمان را اقرار به لسان و تصدیق قلبی به وحدانیت خداوند دانسته است.<ref>ر.ک: متن کتاب، ص14-13</ref>. | ||
وی در فصل اول کتاب چنین مینویسد: «بدان که مناظره و جدل در دین جائز است؛ برخلاف آنچه که بدعتگذاران میگویند که جایز نیست؛ البته مراء و جدال و طلب بزرگی و مدح در دنیا مکروه است.<ref>ر.ک: همان، ص15</ref>. | وی در فصل اول کتاب چنین مینویسد: «بدان که مناظره و جدل در دین جائز است؛ برخلاف آنچه که بدعتگذاران میگویند که جایز نیست؛ البته مراء و جدال و طلب بزرگی و مدح در دنیا مکروه است.<ref>ر.ک: همان، ص15</ref>. | ||
موضوع تفکر و مباحثه دینی از موضوعات بسیار مهم است؛ لذا [[ | موضوع تفکر و مباحثه دینی از موضوعات بسیار مهم است؛ لذا [[نسفی، میمون بن محمد|نسفی]] در ابتدای اولین فصل از کتاب به آن اشاره کرده است. در طول تاریخ تمدن و فرهنگ اسلامی دو روش و مکتب در بررسی مسائل مذهبی به وجود آمـده اسـت: یـکی روش اهل حدیث و اشاعره و دیگر، روش فلاسفه و متکلمان. پیروان مکتب اول میگویند: بحث در مسائل اعتقادی و جدال و مناظره در احـکام شـرعی بـدعت و حرام است و کلیه مسائل دینی و احکام شرعی را باید دربست پذیرفت. اما گروه دوم معتقدند کـه تـمام مسائل دینی اعم از اعتقادات و احکام دینی مبتنی بر تفکر و اندیشه است. بسیاری از مـتفکران اسـلامی همین روش را رفتهاند و میگویند: دیـن و عـلم و فلسفه نـهتـنها بـاهم تضادی ندارند، بلکه به یکدیگر وابـستگی کـامل دارند<ref>ر.ک: پرورش، حسن، ص25</ref>. | ||
نویسنده همانند دیگر نویسندگان متعصب اهل سنت از شیعه و پیروان اهلبیت(ع)، به «روافض» تعبیر کرده است. محقق کتاب نیز در پاورقی، شیعه را به معنای منکرین خلافت ابوبکر و عمر و تأسیس شیعه را در زمان خروج زید بن علی بر هشام بن عبدالملک دانسته است. قابل توجه آنکه محقق علاوه بر اینکه بین شیعه امامیه و زیدیه تفاوتی قائل نشده است، اتهامات بیاساس دیگر نویسندگان اهل سنت را تکرار کرده است. اتهامات او را میتوان به دو بخش تقسیم کرد: برخی چون اتهام تحریف قرآن کریم به زیاده و نقصان<ref>ر.ک: متن کتاب، ص16، پاورقی 1</ref>، که روشنترین دلیل، علاوه بر تصریح علمای شیعه به عدم تحریف قرآن، عدم اختلاف مصحف موجود بین شیعه و اهل سنت است. | نویسنده همانند دیگر نویسندگان متعصب اهل سنت از شیعه و پیروان اهلبیت(ع)، به «روافض» تعبیر کرده است. محقق کتاب نیز در پاورقی، شیعه را به معنای منکرین خلافت ابوبکر و عمر و تأسیس شیعه را در زمان خروج زید بن علی بر هشام بن عبدالملک دانسته است. قابل توجه آنکه محقق علاوه بر اینکه بین شیعه امامیه و زیدیه تفاوتی قائل نشده است، اتهامات بیاساس دیگر نویسندگان اهل سنت را تکرار کرده است. اتهامات او را میتوان به دو بخش تقسیم کرد: برخی چون اتهام تحریف قرآن کریم به زیاده و نقصان<ref>ر.ک: متن کتاب، ص16، پاورقی 1</ref>، که روشنترین دلیل، علاوه بر تصریح علمای شیعه به عدم تحریف قرآن، عدم اختلاف مصحف موجود بین شیعه و اهل سنت است. |
ویرایش