پرش به محتوا

بحث حول المهدي(عج): تفاوت میان نسخه‌ها

جز (جایگزینی متن - 'ش‎ب' به 'ش‌ب')
 
(۱۹ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۲ کاربر نشان داده نشد)
خط ۹: خط ۹:
| زبان =عربی
| زبان =عربی
| کد کنگره =‏‏BP‎‏ ‎‏224‎‏ ‎‏/‎‏ص‎‏4‎‏ب‎‏3‎‏ ‎‏1300
| کد کنگره =‏‏BP‎‏ ‎‏224‎‏ ‎‏/‎‏ص‎‏4‎‏ب‎‏3‎‏ ‎‏1300
| موضوع =محمد بن حسن (عج)، امام دوازدهم، 255ق. -
| موضوع =محمد بن حسن(عج)، امام دوازدهم، 255ق. -


مهدویت  
مهدویت  
خط ۲۲: خط ۲۲:
| شابک =
| شابک =
| تعداد جلد =1
| تعداد جلد =1
| کتابخانۀ دیجیتال نور =
| کتابخانۀ دیجیتال نور =14004
| کتابخوان همراه نور =14004
| کد پدیدآور =28
| کد پدیدآور =28
| پس از =
| پس از =
خط ۲۸: خط ۲۹:
}}
}}
   
   
'''بحث حول المهدي(عج)'''، از جمله آثار [[صدر، محمدباقر|سید محمدباقر صدر]] پیرامون موضوع مهدویت است که توسط [[شراره، عبدالجبار|عبدالجبار شراره]] مورد تحقیق و تعلیقه‎نگاری قرار گرفته و مقدمه‌ای وافی بر آن نگاشته شده است.  
'''بحث حول المهدي(عج)'''، از جمله آثار [[صدر، محمدباقر|سید محمدباقر صدر]] پیرامون موضوع مهدویت است که توسط [[شراره، عبدالجبار|عبدالجبار شراره]] مورد تحقیق و تعلیقه‌نگاری قرار گرفته و مقدمه‌ای وافی بر آن نگاشته شده است.  


==ساختار==
==ساختار==
خط ۳۵: خط ۳۶:


==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==
[[صدر، محمدباقر|شهید صدر]] در‎ مقدّمه‌ای‎ بسیار مهم، به ریشه‌دار بودن‎ گرایش‎ و اعتقاد‎ به اندیشه مهدویت‎ پرداخته‎ و نقش دین به‎‎طور‎ عام و دین اسلام به‌طور خاص را در طرح و تبلیغ این ‎اندیشه و برکات آن توضیح‎ داده‎ است. همچنین ویژگی‌های منحصربه‎فرد‎ اعتقاد شیعه‎ درباره‎ امام‎ مهدی(عج) را‎ مورد بحث قرار داده است. سپس هفت سؤال اساسی درباره طول عمر، امامت زودرس، فلسفه غیبت و... طرح‎ کرده‎ و انگیزه‌ها و علل طرح این پرسش‎ها را‎ مورد‎ اشاره‎ و بحث‎ قرار‎ داده است.<ref>ر.ک: حکیم، سید منذر، ص28</ref>.  
[[صدر، محمدباقر|شهید صدر]] در‎ مقدّمه‌ای‎ بسیار مهم، به ریشه‌دار بودن‎ گرایش‎ و اعتقاد‎ به اندیشه مهدویت‎ پرداخته‎ و نقش دین به‌طور‎ عام و دین اسلام به‌طور خاص را در طرح و تبلیغ این ‎اندیشه و برکات آن توضیح‎ داده‎ است. همچنین ویژگی‌های منحصربه‎فرد‎ اعتقاد شیعه‎ درباره‎ امام‎ مهدی(عج) را‎ مورد بحث قرار داده است. سپس هفت سؤال اساسی درباره طول عمر، امامت زودرس، فلسفه غیبت و... طرح‎ کرده‎ و انگیزه‌ها و علل طرح این پرسش‌ها را‎ مورد‎ اشاره‎ و بحث‎ قرار‎ داده است.<ref>ر.ک: حکیم، سید منذر، ص28</ref>.  


وی در مقدمه کتاب، هشت پرسش مطرح می‌کند. او با استفاده از شیوه طرح پرسش‎های مشخص و دقیق، انگیزه‌ای‎ قوی‎ برای‎ فهم بهتر و درک عمیق‎تر مطالب مربوط به مهدویت و مهدی آل محمد(ص) ایجاد‎ می‌کند و با پاسخ به این پرسش‎ها، توجه خواننده را بیش از پیش به‎ بحث‎های‎ اساسی‎ مهدویت جلب می‌کند<ref>ر.ک: همان، ص153</ref>. در ادامه به‌طور خلاصه به برخی از این پرسش‎ها و پاسخ [[صدر، محمدباقر|شهید صدر]] به آنها اشاره می‌شود
وی در مقدمه کتاب، هشت پرسش مطرح می‌کند. او با استفاده از شیوه طرح پرسش‌های مشخص و دقیق، انگیزه‌ای‎ قوی‎ برای‎ فهم بهتر و درک عمیق‎تر مطالب مربوط به مهدویت و مهدی آل محمد(ص) ایجاد‎ می‌کند و با پاسخ به این پرسش‌ها، توجه خواننده را بیش از پیش به‎ بحث‎های‎ اساسی‎ مهدویت جلب می‌کند<ref>ر.ک: همان، ص153</ref>. در ادامه به‌طور خلاصه به برخی از این پرسش‌ها و پاسخ [[صدر، محمدباقر|شهید صدر]] به آنها اشاره می‌شود
   
   
در مبحث نخست کتاب این پرسش مطرح شده که آیا امکان‎ دارد‎ یک‎ انسان قرن‌های بسیار زندگی کند، تا رهبر موعود، مصداق چنین عمری باشد؟ او‎ اکنون‎ بیش 1140 سال را سپری کرده و حدود چهارده برابر یک انسان معمولی که مراحل زندگی را‎ از‎ کودکی تا پیری دیده، عمر کرده است.
در مبحث نخست کتاب این پرسش مطرح شده که آیا امکان‎ دارد‎ یک‎ انسان قرن‌های بسیار زندگی کند، تا رهبر موعود، مصداق چنین عمری باشد؟ او‎ اکنون‎ بیش 1140 سال را سپری کرده و حدود چهارده برابر یک انسان معمولی که مراحل زندگی را‎ از‎ کودکی تا پیری دیده، عمر کرده است.
خط ۴۳: خط ۴۴:
پاسخ [[صدر، محمدباقر|شهید صدر]] به این‎ پرسش‎ طی چند مرحله انجام گرفته است؛ از جمله اینکه با‎ توضیح‎ این نکته که طولانی شدن‎ عمر‎ یک انسان‎ اگرچه‎ امکان عملی بالفعل ندارد، اما امکان‎ علمی‎ و منطقی دارد و ما نمی‌توانیم آن را محال و ناممکن بدانیم و چنانچه دانش امروز‎ بشر‎ به کشف این راز موفق نشده‎ باشد، دلیلی برای انکار‎ آن‎ نخواهیم داشت؛ زیرا امکان علمی‎ و امکان‎ منطقی برای یک عمر طولانی مطرح می‌باشد<ref>ر.ک: همان، ص154-153</ref>.
پاسخ [[صدر، محمدباقر|شهید صدر]] به این‎ پرسش‎ طی چند مرحله انجام گرفته است؛ از جمله اینکه با‎ توضیح‎ این نکته که طولانی شدن‎ عمر‎ یک انسان‎ اگرچه‎ امکان عملی بالفعل ندارد، اما امکان‎ علمی‎ و منطقی دارد و ما نمی‌توانیم آن را محال و ناممکن بدانیم و چنانچه دانش امروز‎ بشر‎ به کشف این راز موفق نشده‎ باشد، دلیلی برای انکار‎ آن‎ نخواهیم داشت؛ زیرا امکان علمی‎ و امکان‎ منطقی برای یک عمر طولانی مطرح می‌باشد<ref>ر.ک: همان، ص154-153</ref>.


دومین مبحث درباره عمر طولانی و غیبت طولانی امام مهدی است. هرچند‎ که در اینجا دو پرسش با هم جمع شده، اما یک جواب قانع‎کننده‎ برای‎ هر دو پرسش که در واقع یک واقعیت و یک پدیده سؤال‎برانگیزند، کافی است. عمر طولانی‎ امام مهدی(ع) با یک غیبت طولانی همراه است و تلاش برای اثبات‎ یک عمر طولانی برای‎ امام‎ مهدی(عج) گویای اصرار بر تعطیل قوانین عادی است؛ درحالی‌که می‌توانیم تصور کنیم که خدای جهان برای تحقق اهداف بزرگ خود، در آینده مناسب یک فرمانده و رهبر مناسبی را به‎ وجود بیاورد تا نقش بزرگ خود را ایفا نماید. بنابراین، طولانی کردن عمر یک انسان و نگه داشتن او در پشت پرده غیبت تا روز موعود، چه حکمتی و چه دلیل قانع‎کننده‌ای‎ می‌تواند‎ داشته باشد؟
دومین مبحث درباره عمر طولانی و غیبت طولانی امام مهدی است. هرچند‎ که در اینجا دو پرسش با هم جمع شده، اما یک جواب قانع‌کننده‎ برای‎ هر دو پرسش که در واقع یک واقعیت و یک پدیده سؤال‎برانگیزند، کافی است. عمر طولانی‎ امام مهدی(ع) با یک غیبت طولانی همراه است و تلاش برای اثبات‎ یک عمر طولانی برای‎ امام‎ مهدی(عج) گویای اصرار بر تعطیل قوانین عادی است؛ درحالی‌که می‌توانیم تصور کنیم که خدای جهان برای تحقق اهداف بزرگ خود، در آینده مناسب یک فرمانده و رهبر مناسبی را به‎ وجود بیاورد تا نقش بزرگ خود را ایفا نماید. بنابراین، طولانی کردن عمر یک انسان و نگه داشتن او در پشت پرده غیبت تا روز موعود، چه حکمتی و چه دلیل قانع‌کننده‌ای‎ می‌تواند‎ داشته باشد؟


[[صدر، محمدباقر|شهید صدر]] در پاسخ به این پرسش، پس از فرض روشن شدن امکان وجود یک عمر طولانی و ضرورت تعطیلی قوانین طبیعی در حق امام مهدی(ع)، دو نوع‎ پاسخ‎ مطرح می‌کند:
[[صدر، محمدباقر|شهید صدر]] در پاسخ به این پرسش، پس از فرض روشن شدن امکان وجود یک عمر طولانی و ضرورت تعطیلی قوانین طبیعی در حق امام مهدی(ع)، دو نوع‎ پاسخ‎ مطرح می‌کند:


الف)- پاسخ متعارف که یک دلیل کلامی است و بر پیش‎فرض‎های اعتقادی ثابت‎شده استوار است.
الف)- پاسخ متعارف که یک دلیل کلامی است و بر پیش‎فرض‎های اعتقادی ثابت‌شده استوار است.


ب)- پاسخ نامتعارف که بر یک تفسیر و تحلیل روان‌شناختی و جامعه‌شناختی استوار است‎.
ب)- پاسخ نامتعارف که بر یک تفسیر و تحلیل روان‌شناختی و جامعه‌شناختی استوار است‎.
این‎ تفسیر تحلیلی، ابتکاری از [[صدر، محمدباقر|شهید صدر]] می‌باشد. در این پاسخ، نقش طول عمر در آماده‌سازی آن فرمانده الهی عدالت‌گستر برای تحقّق آن آرمان بزرگ تبیین می‌گردد<ref>ر.ک: همان، ص156-155</ref>.
این‎ تفسیر تحلیلی، ابتکاری از [[صدر، محمدباقر|شهید صدر]] می‌باشد. در این پاسخ، نقش طول عمر در آماده‌سازی آن فرمانده الهی عدالت‌گستر برای تحقّق آن آرمان بزرگ تبیین می‌گردد<ref>ر.ک: همان، ص156-155</ref>.


از دیگر سؤالات مطرح‎شده در کتاب این است که درحالی‌که‎ امام‎ مهدی(ع) با پدر بزرگوارش امام حسن عسکری(ع) بیش از پنج سال زندگی نکرده و در سنّ کودکی از پدر محروم شده، چگونه در این‎ دوران بسیار کوتاه کودکی، برای امامت و رهبری آماده شده و شخصیت او به پختگی رسیده است؟  
از دیگر سؤالات مطرح‌شده در کتاب این است که درحالی‌که‎ امام‎ مهدی(ع) با پدر بزرگوارش امام حسن عسکری(ع) بیش از پنج سال زندگی نکرده و در سنّ کودکی از پدر محروم شده، چگونه در این‎ دوران بسیار کوتاه کودکی، برای امامت و رهبری آماده شده و شخصیت او به پختگی رسیده است؟  


پاسخ جالب [[صدر، محمدباقر|شهید صدر]] در این زمینه نیز یک پاسخ کاملاً ابتکاری است. او به «پدیده‎ امامت‎ زودهنگام» که در سه امام مصداق پیدا کرده، توجه داده و آن را مورد مطالعه قرار می‌دهد و بدون اتکا به بحث‎های کلامی متعارف در اثبات امامت و با چشم‎پوشی‎ از‎ قاعده لطف، بحث را از لحاظ تاریخی و اجتماعی در جامعه مسلمانان دنبال می‌کند<ref>ر.ک: همان، ص158</ref>.  
پاسخ جالب [[صدر، محمدباقر|شهید صدر]] در این زمینه نیز یک پاسخ کاملاً ابتکاری است. او به «پدیده‎ امامت‎ زودهنگام» که در سه امام مصداق پیدا کرده، توجه داده و آن را مورد مطالعه قرار می‌دهد و بدون اتکا به بحث‎های کلامی متعارف در اثبات امامت و با چشم‌پوشی‎ از‎ قاعده لطف، بحث را از لحاظ تاریخی و اجتماعی در جامعه مسلمانان دنبال می‌کند<ref>ر.ک: همان، ص158</ref>.  


در مبحث پنجم این سؤال مطرح شده که با روشن شدن امکان طول عمر و غیبت طولانی، چگونه‎ به‎ وجود امام مهدی(ع) و تولّد او می‌رسیم؟  
در مبحث پنجم این سؤال مطرح شده که با روشن شدن امکان طول عمر و غیبت طولانی، چگونه‎ به‎ وجود امام مهدی(ع) و تولّد او می‌رسیم؟  
خط ۷۰: خط ۷۱:
نویسنده در پاسخ به پرسش ششم به هشت نکته اشاره می‌کند؛ از جمله اینکه فراهم‎ آمدن‎ شرایط‎ عمومی برای اصلاح جهان امری ضروری است که جایگزین ندارد و با وجود رهبری آماده برای اصلاح و وجود رسالتی کامل، تمام شرایط‎ لازم‎ برای‎ موفقیت فراهم نمی‌شود، بلکه باید شرایط اجتماعی و سیاسی‎ جهانی‎ نیز زمینه را برای موفقیت و پیروزی حق بر باطل آماده سازد<ref>ر.ک: همان، ص165</ref>.
نویسنده در پاسخ به پرسش ششم به هشت نکته اشاره می‌کند؛ از جمله اینکه فراهم‎ آمدن‎ شرایط‎ عمومی برای اصلاح جهان امری ضروری است که جایگزین ندارد و با وجود رهبری آماده برای اصلاح و وجود رسالتی کامل، تمام شرایط‎ لازم‎ برای‎ موفقیت فراهم نمی‌شود، بلکه باید شرایط اجتماعی و سیاسی‎ جهانی‎ نیز زمینه را برای موفقیت و پیروزی حق بر باطل آماده سازد<ref>ر.ک: همان، ص165</ref>.


چگونه‎ یک فرد می‌تواند عهده‌دار یک تحوّل بسیار بزرگ گردد؟ سؤالی است که در مبحث هفتم کتاب مطرح شده است. در پاسخ این پرسش گفته می‌شود: پیامبر‎ اسلام(ص) که سرآغاز یک تمدن جدید قرار گرفت، خود‎ مولود‎ تمدن‎ گذشته نبوده؛ بنابراین، انسان‌ها همیشه مولود شرایط تاریخی و مادی نمی‌باشند. هنگامی‌که رابطه پیوسته و تنگاتنگ انسان‎ را‎ با‎ عالَم غیب در نظر بگیریم، این رابطه عمیق می‌تواند جهت‎دهنده انسان‎ به‌سوی آینده‌ای جدید باشد و انسان‌ها را انعکاسی‎ از واقعیت‎های پیرامون خود تلقی نکنیم. امام منتظران نیز تجربه‌ای‎ همسان‎ با تجربه گران‎قدر پیامبر عظیم‌الشأن اسلام خواهد داشت و یک فتح بزرگ‎ جهانی‎ و تمدّنی جدید را آغاز خواهد کرد. بدین‎ ترتیب‎، نقش‎ عظیم یک شخصیت الهی در تغییر مسیر‎ تاریخ‎ آشکار خواهد شد<ref>ر.ک: همان، ص166</ref>.
چگونه‎ یک فرد می‌تواند عهده‌دار یک تحوّل بسیار بزرگ گردد؟ سؤالی است که در مبحث هفتم کتاب مطرح شده است. در پاسخ این پرسش گفته می‌شود: پیامبر‎ اسلام(ص) که سرآغاز یک تمدن جدید قرار گرفت، خود‎ مولود‎ تمدن‎ گذشته نبوده؛ بنابراین، انسان‌ها همیشه مولود شرایط تاریخی و مادی نمی‌باشند. هنگامی‌که رابطه پیوسته و تنگاتنگ انسان‎ را‎ با‎ عالَم غیب در نظر بگیریم، این رابطه عمیق می‌تواند جهت‌دهنده انسان‎ به‌سوی آینده‌ای جدید باشد و انسان‌ها را انعکاسی‎ از واقعیت‎های پیرامون خود تلقی نکنیم. امام منتظران نیز تجربه‌ای‎ همسان‎ با تجربه گران‎قدر پیامبر عظیم‌الشأن اسلام خواهد داشت و یک فتح بزرگ‎ جهانی‎ و تمدّنی جدید را آغاز خواهد کرد. بدین‎ ترتیب‎، نقش‎ عظیم یک شخصیت الهی در تغییر مسیر‎ تاریخ‎ آشکار خواهد شد<ref>ر.ک: همان، ص166</ref>.


مبحث آخر در رابطه با این‎ سؤال است که تغییر جهانی چگونه خواهد بود؟ نویسنده معتقد است که پاسخ این پرسش را باید به‎ آینده‎ موکول کرد و پیش‌بینی علمی‎ و دقیق‎ برای آن‎ ساده‎ نخواهد‎ بود. آری، بر اساس احادیث رسیده‎ از‎ پیامبر اسلام و اهل‎بیت(ع)، نکاتی را می‌توانیم نشانه رویم که‎ شیوه‎ تغییر و دگرگونی را در جهان بشریت‎ ترسیم نماید<ref>ر.ک: همان، ص167-166</ref>.
مبحث آخر در رابطه با این‎ سؤال است که تغییر جهانی چگونه خواهد بود؟ نویسنده معتقد است که پاسخ این پرسش را باید به‎ آینده‎ موکول کرد و پیش‌بینی علمی‎ و دقیق‎ برای آن‎ ساده‎ نخواهد‎ بود. آری، بر اساس احادیث رسیده‎ از‎ پیامبر اسلام و اهل‎‌بیت(ع)، نکاتی را می‌توانیم نشانه رویم که‎ شیوه‎ تغییر و دگرگونی را در جهان بشریت‎ ترسیم نماید<ref>ر.ک: همان، ص167-166</ref>.


==وضعیت کتاب==
==وضعیت کتاب==
مصادر تحقیق و فهرست محتویات در آخر کتاب ذکر شده است. در پاورقی‌ها منابع مطالب مطرح‎شده در کتاب ذکر گردیده است.
مصادر تحقیق و فهرست محتویات در آخر کتاب ذکر شده است. در پاورقی‌ها منابع مطالب مطرح‌شده در کتاب ذکر گردیده است.


==پانویس==
==پانویس==
خط ۸۳: خط ۸۴:
# مقدمه و متن کتاب.
# مقدمه و متن کتاب.
#[[:noormags:862348|حکیم، سید منذر، «بحث‎های اعتقادی: مهدویت و امام مهدی(ع) در نگاه شهید صدر (قدس‎سره)»، پایگاه مجلات تخصصی نور، مکاتبه و اندیشه، پاییز و زمستان 1386، شماره 29، صفحه 147 تا 168]].
#[[:noormags:862348|حکیم، سید منذر، «بحث‎های اعتقادی: مهدویت و امام مهدی(ع) در نگاه شهید صدر (قدس‎سره)»، پایگاه مجلات تخصصی نور، مکاتبه و اندیشه، پاییز و زمستان 1386، شماره 29، صفحه 147 تا 168]].
{{مهدویت}}


==وابسته‌ها==
==وابسته‌ها==
[[حکومت جهانی مهدی (عج)]]  
{{وابسته‌ها}}
 
[[حکومت جهانی مهدی(عج)]]  


[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
خط ۹۴: خط ۹۹:
   
   
[[رده:مباحث خاص کلامی]]
[[رده:مباحث خاص کلامی]]
 
[[رده:امام مهدی(عج)]]
[[رده:25 مرداد الی 24 شهریور]]
 
[[رده:سال97-25مرداد الی24 شهریور]]