بحثی درباره مرجعیت و روحانیت: تفاوت میان نسخه‌ها

→ تفاوت با ویرایش قدیمی‌تر

بحثی درباره مرجعیت و روحانیت (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۴ آوریل ۲۰۲۴، ساعت ۰۷:۵۲

۸٬۷۶۹ بایت اضافه‌شده ، ۴ آوریل

بدون خلاصۀ ویرایش

A-esmaili

دیوان‌سالاران، مدیران

۱۳٬۶۶۴

ویرایش

@@ خط ۲۰: / خط ۲۰: @@
 | مکان نشر =ايران - تهران
 | سال نشر =1397ش.
 | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE113605AUTOMATIONCODE
 | چاپ =يکم
@@ خط ۳۴: / خط ۳۳: @@
 زعامت»، «انتظارات مردم از مراجع»، «روحانیت در اسلام ودر میان مسلمین»، «مشکل اساسی در سازمان روحانیت»، «تمرکز و عدم تمرکز در مرجعیت و فتواى تقلید اعلم یا شوراى فتوا» و «مزایا و خدمات مرحوم [[بروجردی، سید حسین|آیت‌الله بروجردى]]»، فهرست مطالب کتاب را تشکیل می‌دهند.<ref> راونجی، مهدی، ص41</ref>
+کتابی که اکنون پیش‌ روی شماست، اولین بار در سال 1341ش و پس از رحلت مرحوم آیت‌آلله سید حسین بروجردی و در دوره‌ای که بحث انتخاب مرجع جدید و به‌طور کلی بحث مرجعیت و روحانیت در جامعه ایران و جهان تشیع به‌شدت مطرح بود، منتشر شده است<ref>ر.ک: یادداشت ناشر، ص3</ref>‏.
+لازم به ذکر است که دو مقاله از سه مقاله استاد شهید مطهری، یعنی مقالات «اجتهاد در اسلام» و «مشکل اساسی در سازمان روحانیت»، پس از چاپ در این کتاب، با اصلاحات و اضافاتی توسط خود استاد در کتاب «ده گفتار» ایشان منتشر شده است<ref>ر.ک: همان، ص4</ref>‏.
+مقالات منتشرشده در این کتاب عبارتند از:
+# اجتهاد و تقلید در اسلام و شیعه: تألیف علامه سید محمدحسین طباطبایی (1281-1360ش)، با تبیین دو لفظ اجتهاد و تقلید آغاز شده است. در این مقاله مسئله اجتهاد و تقلید یکی از اساسی‌ترین و عمومی‌ترین مسائل حیاتی انسان تلقی شده که هر انسانی پای به دایره اجتماع می‌گذارد، از لحاظ رویه اجتهاد و تقلید ناگزیر است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص60</ref>.‏
+# شرایط و وظایف مرجع: تألیف سید ابوالفضل موسوی مجتهد زنجانی (1279-1371ش)، دلیل مراجعه به فقیه در فراگیری احکام شریعت را تبیین کرده است. نویسنده امانت و مورد اطمینان و اعتماد بودن فقیه را که از آن به عدالت تعبیر می‌شود، از شروط مهم مراجعه دانسته است. راه تشخیص مجتهد اعلم و توصیه به فراهم آوردن زمینه تربیت و پرورش علما و فقهای دینی و توسعه عمل سازمان روحانیت در کشورهای دیگر، از جمله مباحث این مقاله است<ref>ر.ک: همان، ص67-71</ref>‏.
+# اجتهاد در اسلام: تألیف متفکر شهید مرتضی مطهری (1298-1358ش)، مشتمل بر توضیح شرایط اجتهاد در اسلام، وظایف مجتهد و مقلد و مباحث پیرامون آن است. نویسنده اجتهاد به معنای تقنین و تشریع قانون که مجتهد حکمی را که در کتاب و سنت نیست، با فکر و رأی خودش وضع کند، از دیدگاه شیعه ممنوع دانسته است<ref>ر.ک: همان، ص77-78</ref>‏.
+# ولایت و زعامت: تألیف علامه سید محمدحسین طباطبایی، معنای ولایت را از نظر آیین مقدس اسلام، از نقطه نظر فلسفه اجتماعی اسلام - نه به شیوه استدلالی فقه شیعه - مورد مطالعه قرار داده است<ref>ر.ک: همان، ص126-127</ref>‏. از دیدگاه علامه حکم فطرت به لزوم وجود مقام ولایت در هر جامعه‌ای، بر اساس حفظ مصالح عالیه جامعه مبتنی است و اسلام نیز پابه‌پای فطرت پیش می‌رود؛ لذا فردی که در تقوای دینی و حسن تدبیر و اطلاع بر اوضاع از همه مقدم است، برای این مقام متعین است<ref>ر.ک: همان، ص151</ref>‏ و ازآنجاکه اصل مسئله ولایت در جامعه اسلامی جنبه ثابت دارد و به همین جهت جزء شریعت است، از جهت اصل ثبوت و کیفیت آن نیازمند به حکم خدا می‌باشد<ref>ر.ک: همان، ص152-153</ref>‏.
+# انتظارات مردم از مراجع: تألیف مهدی بازرگان (1286-1373ش)، مقاله‌ای است که در ضمن پنج مطلب به تبیین جایگاه روحانیت و مرجعیت در مذهب تشیع و نیازهای امروز پرداخته است. وی با نگاهی آینده‌نگر می‌نویسد: «حق این است که در برابر هریک رساله عملیه که از طرف مراجع تقلید و روحانیت نوشته می‌شود، ده رساله علمیه و فکریه و اصولیه و اجتماعیه و اقتصادیه و سیاسیه برطبق احتیاج و درک و قبول مردم و شأن زمان، راجع به اصول و عقاید و افکار و مرام اسلام نیز نوشته شود»<ref>ر.ک: همان، ص177-178</ref>‏.
+# روحانیت در اسلام و در میان مسلمین: تألیف سید محمد حسینی بهشتی (1307-1360ش)، با نگاهی به روحانیت در ادیان دیگر، بر این نکته تأکید می‌کند که در اسلام سمت خاصی به نام روحانیت، نظیر آنچه در میان پیروان بسیاری از ادیان هست و تقریباً شغل و حرفه خاص روحانیون شمرده می‌شود، سراغ نداریم<ref>ر.ک: همان، ص201</ref>‏. نویسنده در این مقاله نیازمندی‌های جامعه امروز را در هشت ماده در زمینه تحصیل علوم دینی، تبلیغات، تعلیم و تربیت و... مطرح کرده و پیشنهاد داده است<ref>ر.ک: همان، ص216-218</ref>.‏
+# مشکل اساسی در سازمان روحانیت: تألیف شهید مرتضی مطهری، به بررسی مزایا و نواقص حوزه‌های علمیه شیعی پرداخته و روحانیت شیعه را با روحانیت اهل سنت مقایسه کرده است. وی به ریشه‌یابی مشکلات و معضلات سازمان روحانیت شیعه پرداخته و برخلاف تفکرات عده‌ای، روحانیت را از لحاظ هسته اصلی زنده‌ترین دستگاه‌ها و تز «اسلام منهای روحانیت» را یک تز استعماری دانسته است<ref>ر.ک: همان، ص263-264</ref>‏.
+# تمرکز و عدم تمرکز در مرجعیت و فتوا: تألیف سید محمود طالقانی (1289-1358ش)، با اشاره به اهمیت اصل اجتهاد، اساس و منشأ روحانیت در اسلام را تنها مبتنی بر همین اصل اساسی می‌داند. اینکه اجتهاد در دین و مراقبت بر حوادث که موجب زنده و فعال نگاه داشتن آیین است، به چه صورتی اصلح و به مقصود شارع نزدیک‌تر است، موضوع مورد بحث این مقاله است. آیت‌الله طالقانی در نهایت پیشنهاد می‌کند که شورای فتوایی به ریاست یک یا چند تن از علمای بزرگ و مورد قبول عامه، در یکی از مراکز علمی تشکیل شود و مسائل اختلافی و موضوعات روز در شورای مزبور مطرح گردد<ref>ر.ک: همان، ص277</ref>‏.
+# تقلید اعلم یا شورای فتوا: تألیف سید مرتضی جزایری (1309-1387ش)، طرح شورای فتوایی را در قبال تقلید از اعلم مطرح کرده است. وی معتقد است اگرچه در تاریخ گذشته فقه شیعه شورای علمی و فتوایی دیده نمی‌شود، ولی نباید چنین تصور کرد که فقهای شیعه ارزشی برای شور علمی قائل نبوده‌اند، بلکه عملاً فقه شیعه برای شورهای علمی و رأی اکثریت ارزش زیادی قائل بوده و در کتب فقهی از آن به شهرت و اجماع تعبیر کرده‌اند<ref>ر.ک: همان، ص287</ref>.‏
+# مزایا و خدمات مرحوم آیت‌الله بروجردی: تألیف شهید مرتضی مطهری، در مقام بیان همه مزایای روحی و خدمات اجتماعی آیت‌الله بروجردی نبوده است، بلکه آن قسمت از مزایا مورد نظر است که ایشان از آن‌جهت که فقیه و مفتی بوده، واجد آنها بوده است. توجه به مسئله وحدت و تقریب بین مذاهب اسلامی، اعزام مبلغ و نماینده مذهبی به کشورهای خارجی، از جمله امتیازات ایشان بوده است<ref>ر.ک: همان، ص303-313</ref>.‏
 ==پانویس ==
@@ خط ۴۰: / خط ۵۴: @@
 ==منابع مقاله==
-راونجی، مهدی؛ کتاب‌شناسی شیعه (گزیده توصیفی)، مجمع جهانی شیعه‌شناسی، انتشارات آشیانه مهر، قم، چاپ اول، 1392
+# یادداشت ناشر و متن کتاب.
+# راونجی، مهدی؛ کتاب‌شناسی شیعه (گزیده توصیفی)، مجمع جهانی شیعه‌شناسی، انتشارات آشیانه مهر، قم، چاپ اول، 1392
 ==وابسته‌ها==