ایساغوجی و مقولات: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۹: خط ۲۹:
==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==
کتاب حاضر ترجمه دو رساله است از رساله‏هاى منطقى و فلسفى دوران قدیم:
کتاب حاضر ترجمه دو رساله است از رساله‏هاى منطقى و فلسفى دوران قدیم:
# رساله ایساغوجى، تألیف فیلسوف افلاطونى فرفوریوس صورى، از شارحان نامدار آثار ارسطو و از مریدان و اصحاب خاصّ فلوطین (پلوتینوس). این رساله از همان اوان تألیف مورد توجّه و عنایت خاصّ منطقیان قرار گرفت و پس از چندى چنان جاى خود را باز کرد که در کنار رسائل ارغنون و سرآغاز آن جاى داده شد و شرح‌ها و تفسیرهاى متعدّد درباره آن نگاشتند. قرار گرفتن آن در صدر آثار منطقى، سنّتى است دیرین که تا زمان ما همچنان ادامه یافته است و هیچ منطق‏آموزى از آن بى‏نیاز نیست.
# رساله ایساغوجى، تألیف فیلسوف افلاطونى فرفوریوس صورى، از شارحان نامدار آثار [[ارسطو]] و از مریدان و اصحاب خاصّ فلوطین (پلوتینوس). این رساله از همان اوان تألیف مورد توجّه و عنایت خاصّ منطقیان قرار گرفت و پس از چندى چنان جاى خود را باز کرد که در کنار رسائل ارغنون و سرآغاز آن جاى داده شد و شرح‌ها و تفسیرهاى متعدّد درباره آن نگاشتند. قرار گرفتن آن در صدر آثار منطقى، سنّتى است دیرین که تا زمان ما همچنان ادامه یافته است و هیچ منطق‏آموزى از آن بى‏نیاز نیست.
# رساله مقولات ارسطو (نخستین رساله ارغنون) که هم داراى ارزش گرامرى است و هم ارزش لوژیک و هم ارزش انتولوژیک و بقول پلتیه: «اگر براى دریافت همگى سیستم‌هاى فلسفى، لازم نباشد، مسلّما براى دریافت منطق و فلسفه ارسطو کاملا ضرورى است»<ref>ر.ک: دیباچه کتاب، صفحه هفت</ref>.
# رساله مقولات ارسطو (نخستین رساله ارغنون) که هم داراى ارزش گرامرى است و هم ارزش لوژیک و هم ارزش انتولوژیک و بقول پلتیه: «اگر براى دریافت همگى سیستم‌هاى فلسفى، لازم نباشد، مسلّما براى دریافت منطق و فلسفه [[ارسطو]] کاملا ضرورى است»<ref>ر.ک: دیباچه کتاب، صفحه هفت</ref>.


«این دو رساله همانند سایر رسائل منطقى و فلسفى و ریاضى و نجومى و اخلاقى در دوران نهضت ترجمه اسلامى به عربى ترجمه شد. در ترجمه این رساله‏ها از یونانى یا سریانى به عربى و تصحیح و تهذیب آن ترجمه‏ها گاه چنان دقّت و حتّى وسواسى به‏کار رفته که به‌راستى حیرت‏انگیز است»<ref>ر.ک: همان</ref>.
«این دو رساله همانند سایر رسائل منطقى و فلسفى و ریاضى و نجومى و اخلاقى در دوران نهضت ترجمه اسلامى به عربى ترجمه شد. در ترجمه این رساله‏ها از یونانى یا سریانى به عربى و تصحیح و تهذیب آن ترجمه‏ها گاه چنان دقّت و حتّى وسواسى به‏کار رفته که به‌راستى حیرت‏انگیز است»<ref>ر.ک: همان</ref>.


برداشت‌ها و شرح‌های ارسطو و فارابی از رسائل ارسطو و سایر فلاسفه، به‌قدری دقیق است که مسمانان معمولا پس از آن به سراغ برداشت‌های این فلاسفه از آنها رفتند. هرکس شفا را با ترجمه‏هاى رسائل ارسطو و رسائل شارحان او از تئوفراستس و ثامسطیوس و اسکندر افرودیسى و فرفوریوس و شارحان دیگر مقایسه کند، چنان اعجاب و بهت و حیرتى به او دست مى‏دهد که به هیچ عبارت قابل توصیف نیست. کار او به اعجاز شبیه‏تر است تا به یک امر عادى معمولى.‏ آثار فارابى و ابن سینا موجب شد که دیگر کمتر حکیم مسلمانى سراغ ترجمه آنها برود؛ ازاین‌رو این کمبود را نمى‏توان نادیده گرفت که حکماى اسلام با زبان یونانى بیگانه شدند و دیگر به این ترجمه‏ها هم مراجعه نمى‌کردند و بدین‏سان ارتباط آنها با سرچشمه اصلى علوم اوایل قطع شد. گذشته از این برخى بر آن بودند که به افکار ارسطو رنگ اسلامى بدهند. از طرف دیگر کتاب اثولوجیا را که ترجمه‌گونه‏اى است از انئاد فلوطین، از ارسطو مى‏دانستند درصورتى‌که آراء متافیزیکى ارسطو با آراء فلوطین تفاوت بین دارد.
برداشت‌ها و شرح‌های [[ارسطو]] و [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] از رسائل [[ارسطو]] و سایر فلاسفه، به‌قدری دقیق است که مسمانان معمولا پس از آن به سراغ برداشت‌های این فلاسفه از آنها رفتند. هرکس شفا را با ترجمه‏هاى رسائل ارسطو و رسائل شارحان او از تئوفراستس و ثامسطیوس و اسکندر افرودیسى و فرفوریوس و شارحان دیگر مقایسه کند، چنان اعجاب و بهت و حیرتى به او دست مى‏دهد که به هیچ عبارت قابل توصیف نیست. کار او به اعجاز شبیه‏تر است تا به یک امر عادى معمولى.‏ آثار فارابى و ابن سینا موجب شد که دیگر کمتر حکیم مسلمانى سراغ ترجمه آنها برود؛ ازاین‌رو این کمبود را نمى‏توان نادیده گرفت که حکماى اسلام با زبان یونانى بیگانه شدند و دیگر به این ترجمه‏ها هم مراجعه نمى‌کردند و بدین‏سان ارتباط آنها با سرچشمه اصلى علوم اوایل قطع شد. گذشته از این برخى بر آن بودند که به افکار ارسطو رنگ اسلامى بدهند. از طرف دیگر کتاب اثولوجیا را که ترجمه‌گونه‏اى است از انئاد فلوطین، از ارسطو مى‏دانستند درصورتى‌که آراء متافیزیکى ارسطو با آراء فلوطین تفاوت بین دارد.
بنابراین استادان فلسفه اسلامى و به‌نحو کلّى اصحاب فلسفه در زمان ما، براى شناخت چهره واقعى فلسفه ارسطو باید به متن نوشته‏هاى او و نوشته‏هاى شارحان آثار او که به قلم خود ایشان جارى شده، مراجعه کنند و از سرچشمه‏هاى حقیقى سیراب شوند و یقینا در این مراجعه به نکات بسیار قابل‌ توجّه دست خواهند یافت و به اختلاف آنچه در آن آثار و در کتب اسلامى آمده، واقف خواهند شد و خلاصه باید گفت «ارسطو فیلسوفى است که از نو باید شناخت».
بنابراین استادان فلسفه اسلامى و به‌نحو کلّى اصحاب فلسفه در زمان ما، براى شناخت چهره واقعى فلسفه ارسطو باید به متن نوشته‏هاى او و نوشته‏هاى شارحان آثار او که به قلم خود ایشان جارى شده، مراجعه کنند و از سرچشمه‏هاى حقیقى سیراب شوند و یقینا در این مراجعه به نکات بسیار قابل‌ توجّه دست خواهند یافت و به اختلاف آنچه در آن آثار و در کتب اسلامى آمده، واقف خواهند شد و خلاصه باید گفت «ارسطو فیلسوفى است که از نو باید شناخت».
جاى خوشبختى است که در زمان ما غیر از کتاب‌هاى تاریخ فلسفه که ارسطو در همه آنها از عناوین اصلى است، کتاب‌هایى مستقل که درباره ارسطو نوشته شده، به فارسى درآمده و گذشته از آن، قسمت عمده آثار ارسطو هم ترجمه شده و بدین‌سان منابعى بس غنى در اختیار طالبان فلسفه قرار گرفته است.
جاى خوشبختى است که در زمان ما غیر از کتاب‌هاى تاریخ فلسفه که ارسطو در همه آنها از عناوین اصلى است، کتاب‌هایى مستقل که درباره ارسطو نوشته شده، به فارسى درآمده و گذشته از آن، قسمت عمده آثار ارسطو هم ترجمه شده و بدین‌سان منابعى بس غنى در اختیار طالبان فلسفه قرار گرفته است.
خط ۶۶: خط ۶۶:


==وابسته‌ها==
==وابسته‌ها==


[[رده:کتاب‌شناسی]]
[[رده:کتاب‌شناسی]]
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش